Hendrik Lorentz
Wygląd
przypnij
ukryj
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/1911_Solvay_conference.jpg/240px-1911_Solvay_conference.jpg)
Hendrik Lorentz wśród uczestników Pierwszego
Kongresu Solvaya w roku 1911 (
Bruksela).
Siedzą od lewej do prawej:
W. Nernst,
M. Brillouin,
E. Solvay, H. Lorentz,
E. Warburg,
J. Perrin,
W. Wien,
M. Skłodowska-Curie,
H. Poincaré.
Stoją od lewej do prawej:
R. Goldschmidt,
M. Planck,
H. Rubens,
A. Sommerfeld,
F. Lindemann,
M. de Broglie,
M. Knudsen,
F. Hasenöhrl,
G. Hostelet,
É. Herzen,
J.H. Jeans,
E. Rutherford,
H. Kamerlingh Onnes,
A. Einstein,
P. Langevin.
Hendrik Antoon Lorentz (ur. 18 lipca 1853 w Arnhem, zm. 4 lutego 1928 w Haarlemie) – holenderski fizyk teoretyk, noblista, wieloletni profesor Uniwersytetu w Lejdzie (Leiden).
Lorentz jest znany głównie z prac nad elektrodynamiką klasyczną. Ukoronował dorobek Jamesa Clerka Maxwella i zastosował go do optyki oraz fizyki ciała stałego przez modelowanie budowy materii. Teoria eteru Lorentza wyjaśniała zarówno eksperyment Fizeau, jak i doświadczenie Michelsona-Morleya, a jego wyjaśnienia okazały się w znacznym stopniu poprawne i zbieżne z późniejszą szczególną teorią względności. Dzieło Lorentza przyczyniło się tak do rewolucji w mechanice klasycznej i całej fizyce, jaką były prace Alberta Einsteina.
Życiorys
Urodził się w Arnhem jako syn Gerrita Frederika Lorentza i jego żony Geertruidy z Ginkelów. W roku 1870 rozpoczął studia na Uniwersytecie w Lejdzie, które przerwał po dwóch latach, aby wrócić do Arnhem i podjąć pracę nauczyciela, jednocześnie pisząc pracę doktorską. Już w 1875 roku, w wieku 22 lat uzyskał doktorat za pracę udoskonalającą teorię elektromagnetyzmu Maxwella. W roku 1878 został profesorem Uniwersytetu w Lejdzie, obejmując nowo stworzoną katedrę fizyki teoretycznej. W 1912 roku zrezygnował z katedry, przyjmując stanowisko dyrektora Instytutu Teylera w Haarlemie. W dalszym ciągu jednak do końca życia prowadził wykłady na uniwersytecie. Zmarł 4 lutego 1928 roku w Haarlemie.
Odkrycia
Lorentz był uznawany za jednego z najwybitniejszych fizyków swojego okresu. Zapoczątkował teorię elektronową budowy materii. Prowadził prace nad połączeniem w jedną całość zjawisk elektromagnetycznych i optycznych. Do jego najbardziej znanych osiągnięć należy teoria wyjaśniająca zjawisko dyspersji i przewodnictwa elektrycznego. Wyjaśnił teoretycznie zjawiska rozszczepienia linii widmowych w polu magnetycznym (zjawisko Zeemana).
Aby wyjaśnić doświadczenie Michelsona-Morleya z 1887, w 1891 Lorentz zaproponował wzór na skrócenie ciała sztywnego w ruchu, niezależnie od Fitzgeralda. Rozwinął go potem w teorię znaną jako teoria eteru Lorentza, której elementem jest m.in. transformacja Lorentza. Stała się ona elementem późniejszej Szczególnej teorii względności Einsteina, dla której Lorentz porzucił swoją teorię eteru.
Oprócz fizyki teoretycznej zajmował się też praktyką: w roku 1919 został wybrany przewodniczącym zespołu uczonych i inżynierów pracujących przy przegrodzeniu tamą zatoki Zuiderzee.
Wyróżnienia
Był też członkiem Royal Society i innych stowarzyszeń naukowych, m.in. Polskiej Akademii Umiejętności.
Lorentz uczestniczył też w Kongresach Solvay poświęconych fizyce, przewodnicząc pierwszym pięciu – w latach 1911, 1913, 1921, 1924 i 1927.
Upamiętnienia
Terminy naukowe
Inne nazewnictwo
Przypisy
- ↑ a b c d Hendrik A. Lorentz - Facts. The Nobel Prize in Physics 1902 > Hendrik A. Lorentz, Pieter Zeeman . Nobel Media AB. . (ang.)., Biographical, December 11, 1902, Nobel Lecture, The Theory of Electrons and the Propagation of Light
- ↑ a b c d Hendrik Lorentz. Notable Names Database (NNDB) . . (ang.).
- ↑ Rumford Medal. Strona internetowa Royal Society . royalsociety.org. . (ang.).
- ↑ Copley Medal. Strona internetowa Royal Society . royalsociety.org. . (ang.).
- ↑ Lorentz Hendrik Antoon, Encyklopedia PWN .
- ↑
Previous Solvay Conferences on Physics, solvayinstitutes.be .
- ↑ Lorentz medal. Strona internetowa Leiden University > Faculty of Science > Leiden Institute of Physics > Instituut-Lorentz . www.lorentz.leidenuniv.nl. . (niderl.).
- ↑
Lorentz Institute for theoretical physics (ang.), lorentz.leidenuniv.nl .
Linki zewnętrzne
Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizykiXX wiek |
- 1901: Röntgen
- 1902: Lorentz, Zeeman
- 1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie
- 1904: Rayleigh
- 1905: Lenard
- 1906: Thomson
- 1907: Michelson
- 1908: Lippmann
- 1909: Marconi, Braun
- 1910: van der Waals
- 1911: Wien
- 1912: Dalén
- 1913: Kamerlingh Onnes
- 1914: von Laue
- 1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg
- 1917: Barkla
- 1918: Planck
- 1919: Stark
- 1920: Guillaume
- 1921: Einstein
- 1922: N. Bohr
- 1923: Millikan
- 1924: Siegbahn
- 1925: Franck, Hertz
- 1926: Perrin
- 1927: Compton, Wilson
- 1928: Richardson
- 1929: de Broglie
- 1930: Raman
- 1932: Heisenberg
- 1933: Schrödinger, Dirac
- 1935: Chadwick
- 1936: Hess, Anderson
- 1937: Davisson, Thomson
- 1938: Fermi
- 1939: Lawrence
- 1943: Stern
- 1944: Rabi
- 1945: Pauli
- 1946: Bridgman
- 1947: Appleton
- 1948: Blackett
- 1949: Yukawa
- 1950: Powell
- 1951: Cockcroft, Walton
- 1952: Bloch, Purcell
- 1953: Zernike
- 1954: Born, Bothe
- 1955: Lamb, Kusch
- 1956: Shockley, Bardeen, Brattain
- 1957: Yang, T.D. Lee
- 1958: Czerenkow, Frank, Tamm
- 1959: Segrè, Chamberlain
- 1960: Glaser
- 1961: Hofstadter, Mössbauer
- 1962: Landau
- 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen
- 1964: Townes, Basow, Prochorow
- 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman
- 1966: Kastler
- 1967: Bethe
- 1968: Alvarez
- 1969: Gell-Mann
- 1970: Alfvén, Néel
- 1971: Gabor
- 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer
- 1973: Esaki, Giaever, Josephson
- 1974: Ryle, Hewish
- 1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater
- 1976: Richter, Ting
- 1977: Anderson, Mott, van Vleck
- 1978: Kapica, Penzias, Wilson
- 1979: Glashow, Salam, Weinberg
- 1980: Cronin, Fitch
- 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn
- 1982: Wilson
- 1983: Chandrasekhar, Fowler
- 1984: Rubbia, van der Meer
- 1985: von Klitzing
- 1986: Ruska, Binnig, Rohrer
- 1987: Bednorz, Müller
- 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger
- 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul
- 1990: Friedman, Kendall, Taylor
- 1991: de Gennes
- 1992: Charpak
- 1993: Hulse, Taylor
- 1994: Brockhouse, Shull
- 1995: Perl, Reines
- 1996: D. Lee, Osheroff, Richardson
- 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips
- 1998: Laughlin, Störmer, Tsui
- 1999: 't Hooft, Veltman
- 2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby
|
---|
XXI wiek |
- 2001: Cornell, Ketterle, Wieman
- 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi
- 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett
- 2004: Gross, Politzer, Wilczek
- 2005: Glauber, Hall, Hänsch
- 2006: Mather, Smoot
- 2007: Fert, Grünberg
- 2008: Nambu, Kobayashi, Maskawa
- 2009: Kao, Boyle, Smith
- 2010: Gejm, Nowosiołow
- 2011: Perlmutter, Schmidt, Riess
- 2012: Haroche, Wineland
- 2013: Englert, Higgs
- 2014: Akasaki, Amano, Nakamura
- 2015: Kajita, McDonald
- 2016: Thouless, Haldane, Kosterlitz
- 2017: Weiss, Barish, Thorne
- 2018: Ashkin, Mourou, Strickland
- 2019: Peebles, Mayor, Queloz
- 2020: Penrose, Genzel, Ghez
- 2021: Manabe, Hasselmann, Parisi
- 2022: Aspect, Clauser, Zeilinger
- 2023: Agostini, Krausz, L’Huillier
|
---|
Laureaci
Medalu Copleya (XX wiek)
Laureaci
Medalu RumfordaXVIII wiek |
|
---|
XIX wiek |
|
---|
XX wiek |
|
---|
XXI wiek |
|
---|
Szczególna teoria względności
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Sr1.svg/120px-Sr1.svg.png)
E
=
(
m
c
2
)
2
+
(
p
c
)
2
{\displaystyle E={\sqrt {(mc^{2})^{2}+(pc)^{2}}}}
Kontrola autorytatywna (osoba):
Encyklopedie internetowe:
Identyfikatory zewnętrzne: