Czynnik Lorentza – wyrażenie pojawiające się często we wzorach przy transformacji wielkości między układami odniesienia w szczególnej teorii względności.
Czynnik ten jest równy:
γ ≡ d t d τ = 1 1 − β 2 , {\displaystyle \gamma \equiv {\frac {dt}{d\tau }}={\frac {1}{\sqrt {1-\beta ^{2}}}},}gdzie:
β = v c {\displaystyle \beta ={\frac {v}{c}}} – prędkość wyrażona w stosunku do prędkości światła w próżni, v {\displaystyle v} – prędkość w układzie odniesienia obserwatora w którym czas wyraża t , {\displaystyle t,} τ {\displaystyle \tau } – czas w układzie poruszającym się, c {\displaystyle c} – prędkość światła w próżni.Czynnik może też być wyrażony jako:
γ ≡ c c 2 − v 2 , {\displaystyle \gamma \equiv {\frac {c}{\sqrt {c^{2}-v^{2}}}},} γ ≡ 1 1 − v 2 c 2 . {\displaystyle \gamma \equiv {\frac {1}{\sqrt {1-{\frac {v^{2}}{c^{2}}}}}}.}Z czynnikiem Lorentza związana jest pospieszność, określana jako
y = a r t g h ( v c ) , {\displaystyle y=\mathrm {artgh} \left({\frac {v}{c}}\right),}gdzie:
v {\displaystyle v} – prędkość, artgh – area tangens hiperboliczny.Zależność pospieszności od czynnika Lorentza
γ = cosh ( y ) . {\displaystyle \gamma =\cosh(y).}Pospieszność jest wielkością addytywną przy transformacji Lorentza (jak prędkość przy transformacji Galileusza), dzięki czemu jest użyteczna w obliczeniach. Jej wartość zmienia się od − ∞ {\displaystyle -\infty } dla v = − c {\displaystyle v=-c} do ∞ {\displaystyle \infty } dla v = c . {\displaystyle v=c.}
W fizyce cząstek pospieszność często definiowana jest inaczej, w odniesieniu do osi wiązki cząstek:
y = 1 2 ln E + p z c E − p z c , {\displaystyle y={\frac {1}{2}}\ln {\frac {E+p_{z}c}{E-p_{z}c}},}gdzie p z {\displaystyle p_{z}} pędu (równoległą do osi wiązki). Inną podobną zmienną używaną w fizyce cząstek jest pseudopospieszność.
jest składową podłużnąpojęcia podstawowe |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
postulaty | |||||||
przekształcenia współrzędnych |
| ||||||
zjawiska |
| ||||||
typy cząstek według prędkości | |||||||
prędkości nadświetlne | |||||||
formalizm czasoprzestrzenny |
| ||||||
dowody doświadczalne |
| ||||||
dzieje | |||||||
uczeni |
| ||||||
powiązane teorie |
|
E
=
(
m
c
2
)
2
+
(
p
c
)
2
{\displaystyle E={\sqrt {(mc^{2})^{2}+(pc)^{2}}}}