W dzisiejszym świecie 1924 to istotny temat, który wzbudza zainteresowanie wielu osób z różnych dziedzin. Od polityki po naukę, kulturę i technologię, 1924 stał się tematem ciągłej dyskusji, która generuje sprzeczne opinie i pełne pasji debaty. W całej historii 1924 był przedmiotem wielu badań, badań i analiz, które miały na celu rozszyfrowanie jego złożoności i konsekwencji dla społeczeństwa. W tym artykule przyjrzymy się różnym perspektywom na 1924 i jego wpływ na dzisiejszy świat.
Rządzący państwami w 1924
Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia – Konstantynów Łódzki, Rajgród, Tuszyn i Żychlin uzyskały prawa miejskie.
- 3 stycznia – pierwszy poseł radziecki wręczył swoje listy uwierzytelniające prezydentowi RP na Zamku Królewskim w Warszawie. W przemówieniu poseł przedstawił zasady normalnego współżycia między Polską i Rosją Radziecką.
- 6 stycznia – z tą datą ukazał się pierwszy numer „Wiadomości Literackich”.
- 8 stycznia – apogeum hiperinflacji, 1 dolar USA = 10 250 000 marek polskich.
- 11 stycznia – Sejm przyjął ustawę o naprawie skarbu państwa i reformie waluty.
- 12 stycznia – obrabowano sklep jubilerski Jakuba Kwaśniewskiego w Sukiennicach. Złodzieje zabrali: 8 budzików, 20 złotych pierścionków z brylantami, 100 złotych pierścionków z kamieniami szlachetnymi, 25 par złotych kolczyków, 10 złotych spinek do krawatów, 5 par złotych spinek do mankietów oraz około 100 sztuk innej biżuterii złotej i srebrnej.
- 19 stycznia:
- 5 lutego – powołany został Bank Gdański Wolnego Miasta Gdańska.
- marzec – udzielenie włoskiej pożyczki tytoniowej dla Polski.
- 14 marca – Rada Ligi Narodów przyznała Polsce teren na półwyspie Westerplatte, u ujścia kanału portowego do morza, naprzeciw przedmieścia Nowy Port.
- 24 marca – pierwszy strajk w Hajnówce na terenie Fabryki Chemicznej rozpoczyna falę wystąpień robotników, które trwają z przerwami do września 1939.
- 31 marca – początek strajku 150 tysięcy górników Zagłębia i Górnego Śląska.
- kwiecień – powódź na Wiśle, Warcie, Dniestrze, Prucie i Styrze. Zalane zostały m.in. tereny nadrzeczne między Warszawą i Włocławkiem, okolice Torunia, Bygoszcz, okolice Poznania. W wyniku powodzi zbiory rolnicze w Polsce były niższe o 30–40% niż rok wcześniej.
- 1 kwietnia – założono klub sportowy Astoria Bydgoszcz.
- 7 kwietnia – przekazanie PKP przez zakłady Fablok pierwszego wyprodukowanego w Polsce parowozu towarowego serii Tr21 z tendrem 3-osiowym.
- 14 kwietnia – prezydent Stanisław Wojciechowski wydał rozporządzenie o zmianie ustroju pieniężnego – złoty miał zastąpić markę polską.
- 20 kwietnia – utworzono Fundację Zamoyskich.
- 28 kwietnia – poprzez powołanie Banku Polskiego rozpoczęła się reforma walutowa Władysława Grabskiego.
- 29 kwietnia:
- 2 maja – oddano do użytku Elektrownię Wodną Wrocław I.
- 11 maja – założono Polski Związek Żeglarski z siedzibą w Tczewie.
- 28 maja – w Warszawie sprinter Zygmunt Weiss ustanowił rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 22,7 s.
- 28 czerwca – rozporządzeniem prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego zostało powołane przedsiębiorstwo Polskie Lasy Państwowe.
- 3 lipca:
- 19 lipca – wojewoda rozwiązał Radę Miejską Krakowa i ustanowił zarząd komisaryczny.
- 21 lipca – Zdzisław Wawrausch został prezydentem Krakowa.
- 31 lipca
- rząd polski i radziecki podpisały w Moskwie ostateczny protokół w sprawie przebiegu linii granicznej pomiędzy obu państwami.
- Sejm przyjął ustawę o szkolnictwie, znaną jako „Lex Grabski”, ograniczającą nauczanie w językach mniejszości narodowych.
- 3 sierpnia – otwarto Stadion Polonii Bydgoszcz.
- 3/4 sierpnia – w nocy uzbrojony oddział sowiecki napadł na Stołpce w województwie nowogrodzkim.
- 30–1 września – III Mistrzostwa Polski w pływaniu (długość basenu: 45,2 m). Dwa rekordy Polski ustanowiła Olga Schreiberówna: 400 m stylem dowolnym – 8:53,7 s.; 200 m stylem klasycznym – 4:16,6 s.
- 2 września – pierwszy strajk w Fabryce Chemicznej w Hajnówce. Rozpoczyna on falę strajków na terenie Puszczy Białowieskiej. Protesty robotników trwają (z przerwami) do września 1939 roku.
- 6–8 września – V Mistrzostwa Polski w lekkiej atletyce. Zwyciężyli: W. Kwaśniewska 100 m i 250 m, Halina Konopacka kula i dysk, H. Woynarowska oszczep i 5-bój, Józef Jaworski 4 × 400 m, 800 m, 1500 m i 3000 m.
- 7 września – w Warszawie płotkarka Marzena Szmid ustanowiła rekord Polski w biegu na 80 m ppł. wynikiem 16,1 s.
- 9 września w katastrofie kolejowej pod Pomereczem wykoleiły się pociągi pancerne „Danuta” i „Generał Sosnkowski”.
- 14 września – w Warszawie sprinter Zygmunt Weiss ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 51,8 s.
- 17 września:
- 19 września – w Warszawie Stefan Kostrzewski ustanowił rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 2:00,4 s.
- 21 września – Stefan Żeromski zakończył pracę nad powieścią Przedwiośnie.
- 2 października:
- 5 października – ukazał się pierwszy numer czasopisma Młody Lotnik.
- 26 października – odbył się IV kongres Związku Ludowo-Narodowego.
- 27 października – pierwsze trzy brygady KOP rozpoczęły obsadzanie granicy na Wołyniu i Białorusi.
- 28 października – w warszawskiej katedrze św. Jana złożono zwłoki Henryka Sienkiewicza.
- 11 listopada – Sylwester Wojewódzki wydał odezwę informującą o powstaniu Niezależnej Partii Chłopskiej (NPCh).
- 13 listopada – Władysław Reymont otrzymał literacką Nagrodę Nobla.
- 28 listopada – arcybiskup Bolesław Twardowski poświęcił kaplicę na Cmentarzu Obrońców Lwowa
- 2 grudnia – miasto Solec zmieniło nazwę na Solec Kujawski.
- Powołano do życia Polski Komitet Normalizacyjny.
- Atak Kurpiów na Kolno i zniesienie starosty kolneńskiego z urzędu.
- I Letnie Mistrzostwa Świata Studentów (Warszawa). Zwycięstwa Polaków: 4 × 100 m – 45,8 s.; 4 × 400 m – 3:32,0 s.; Zygmunt Weiss 400 m – 50,6 s.; Stefan Kostrzewski 800 m i 400 m ppł.; Józef Jaworski 3000 m; Sławomir Szydłowski – dysk, oszczep, oszczep oburącz.
- w czasie 1924 roku na terytorium II Rzeczypospolitej aresztowano 389 osób podejrzanych o współpracę z wywiadem Związku Radzieckiego[1].
Wydarzenia na świecie
- 6 stycznia – powstała Niemiecka Nadwołżańska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka.
- 7 stycznia:
- 10 stycznia – brytyjski okręt podwodny L-34 zatonął w kanale La Manche, 43 marynarzy straciło życie.
- 12 stycznia – Sun Baoqi został premierem Republiki Chińskiej.
- 19 stycznia – w Kopenhadze założono Międzynarodową Federację Kajakową (ICF).
- 21 stycznia – po śmierci Lenina Józef Stalin rozpoczął intrygi wewnątrzpartyjne w celu pozbycia się konkurentów do władzy dyktatorskiej w ZSRR.
- 22 stycznia – Ramsay MacDonald został pierwszym premierem brytyjskim z ramienia Partii Pracy.
- 23 stycznia – w ZSRR oficjalnie ogłoszono, że Lenin zmarł 21 stycznia.
- 25 stycznia – początek pierwszych zimowych igrzysk olimpijskich w Chamonix:
- złoto w skokach narciarskich zdobył 24-letni Norweg Jacob Tullin Thams (skocznia normalna K-90).
- 26 stycznia:
- 27 stycznia – Lenin został pochowany w mauzoleum na placu Czerwonym w Moskwie.
- 31 stycznia – zatwierdzenie konstytucji ZSRR.
- 1 lutego – Wielka Brytania oficjalnie uznaje Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
- 2 lutego – w trakcie I Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Chamonix została powołana Międzynarodowa Federacja Narciarska (FIS).
- 4 lutego – Mahatma Gandhi został zwolniony przed terminem z więzienia ze względu na zły stan zdrowia.
- 5 lutego:
- 7 lutego – w USA w stanie Nevada po raz pierwszy użyto gazu do wykonania egzekucji.
- 8 lutego – uruchomiono komunikację tramwajową w Baku.
- 12 lutego – w Nowym Jorku w sali koncertowej na Manhattanie odbyło się pierwsze wykonanie Błękitnej rapsodii (ang. Rhapsody in Blue), utworu którego kompozytorem był George Gershwin.
- 14 lutego – powstał IBM (ang. International Business Machines Corporation; potocznie zwany Big Blue), jeden z pierwszych koncernów produkujących najpierw maszyny liczące, potem komputery.
- 16–26 lutego – w USA strajkują dokerzy.
- 22 lutego – Calvin Coolidge był pierwszym prezydentem Stanów Zjednoczonych, który wygłosił przemówienie radiowe z Białego Domu.
- 26 lutego – przed Sądem Ludowym w Monachium rozpoczął się proces Adolfa Hitlera i pozostałych organizatorów puczu monachijskiego.
- 28 lutego – w Wiedniu odbyła się premiera operetki Hrabina Marica Imre Kálmána.
- Marzec – Adolf Hitler rozpoczął w więzieniu w Landsbergu w Bawarii, aresztowany po puczu w Monachium, dyktowanie swej książki Mein Kampf (Moja walka).
- 3 marca:
- 7 marca – w ramach Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej utworzono Mołdawski Obwód Autonomiczny.
- 8 marca – w stanie Utah doszło do katastrofy w kopalni węgla – 172 górników straciło życie.
- 9 marca – Włochy zaanektowały Rijekę (wł. Fiume).
- 12 marca – Aleksandros Papanastasiu został premierem Grecji.
- 19 marca – japoński krążownik „Tatsuta” zderzył się podczas manewrów z okrętem podwodnym Nr 43, który zatonął wraz z 45-osobową załogą.
- 21 marca – rozpoczęło działalność Szwedzkie Radio.
- 22 marca – Jón Magnússon został po raz trzeci premierem Islandii.
- 25 marca – proklamowano Drugą Republikę Grecką.
- 27 marca – Kanada uznała ZSRR.
- 29 marca:
- 30 marca – we francuskim Bordeaux otwarto Stadion Chaban-Delmas.
- 1 kwietnia:
- 2 kwietnia – została zdelegalizowana Bułgarska Partia Komunistyczna.
- 6 kwietnia:
- 10 kwietnia – została ustanowiona flaga stanowa Arkansas.
- 13 kwietnia:
- 20 kwietnia – ogłoszono konstytucję turecką modernizującą kraj i znoszącą poligamię.
- 24 kwietnia:
- 26 kwietnia – w Londynie angielski wynalazca Harry Grindell Matthews zademonstrował swój wynalazek „promienie śmierci” (elektrycznie naładowane cząstki elementarne). Wynalazek nie wzbudził zainteresowania wojskowych.
- 27 kwietnia:
- 29 kwietnia – wszedł do służby japoński krążownik „Sendai”.
- 30 kwietnia – generał Vicente Tosta został tymczasowym prezydentem Hondurasu.
- 1 maja:
- 3 maja – założono portugalski klub piłkarski Gil Vicente F.C.
- 4 maja–27 lipca – w Paryżu odbyły się VIII Letnie Igrzyska Olimpijskie.
- 8 maja – podpisano Konwencję Kłajpedzką między Litwą a mocarstwami sprzymierzonymi.
- 10 maja – J. Edgar Hoover został na następnych 48 lat dyrektorem Biura Śledczego (od lipca 1935 roku FBI).
- 11 maja – powstało przedsiębiorstwo Mercedes-Benz z fuzji zakładów produkujących samochody należących do Gottlieba Daimlera i Karla Benza.
- 21 maja – Chicago: dwaj studenci znani jako Leopold i Loeb, działając z motywu popełnienia zbrodni doskonałej, porwali i zamordowali 14-letniego Bobby’ego Franksa, syna miejscowego milionera.
- 29 maja – założono klub piłkarski Rayo Vallecano.
- 31 maja – Lauri Ingman został po raz drugi premierem Finlandii.
- 2 czerwca – prezydent Calvin Coolidge podpisał Indian Citizenship Act przyznający obywatelstwo amerykańskie wszystkim Indianom urodzonym na terytorium USA.
- 5 czerwca – inżynier elektryk wynalazca Ernst Alexanderson wysłał pierwszy telefaks do swego ojca ze Stanów Zjednoczonych do Szwecji.
- 8 czerwca – alpiniści George Mallory i Andrew Irvine byli widziani po raz ostatni w drodze na szczyt Mount Everest. Do dnia dzisiejszego brak jest dowodów, czy istotnie dotarli oni na szczyt góry. Mallory i Irvine nie powrócili do obozu i zaginęli.
- 10 czerwca – w Rzymie faszyści uprowadzili i zamordowali jednego z przywódców włoskich socjalistów – Giacomo Matteottiego.
- 13 czerwca – Gaston Doumergue został prezydentem Francji.
- 15 czerwca – Édouard Herriot został premierem Francji.
- 16 czerwca – Fan Noli został premierem Albanii.
- 19 czerwca – w Helsinkach Fin Paavo Nurmi, w ciągu 50 min., ustanowił 2 rekordy świata w biegach na dystansie:
- 1500 m wynikiem 3:52,6 s.
- 5000 m wynikiem 14:28,2 s.
- 23 czerwca:
- 26 czerwca – amerykańskie wojska opuściły po 8 latach okupacji Dominikanę.
- Lipiec – w Konstantynopolu otwarto Polską Wystawę Przemysłowo-Handlową.
- 1 lipca – wprowadzono system metryczny w Japonii.
- 16 lipca – w Londynie Brytyjka Eileen Edwards(inne języki) ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 1:00,8 s.
- 20 lipca:
- 27 lipca – w Paryżu zakończyły się VIII Letnie Igrzyska Olimpijskie. W ostatnim dniu zawodów pierwszy w historii medal olimpijski (srebrny) dla Polski zdobyła drużyna kolarzy torowych w wyścigu na dochodzenie na 4 km w składzie: Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk, drugi (brązowy) jeździec Adam Królikiewicz w konkursie skoków.
- 18 sierpnia – Francuzi rozpoczęli wycofywanie swych oddziałów okupacyjnych z Niemiec.
- 20 sierpnia – w Londynie Brytyjka Eileen Edwards ustanowiła rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 26,2 s.
- 28 sierpnia – w Gruzji wybuchło powstanie przeciw ZSRR, w którym zginęło kilka tysięcy osób.
- 9 września – ośmiogodzinny dzień pracy został wprowadzony w Belgii.
- 21 września – Włochy: otwarto Autostradę Jezior.
- 1 października – katastrofa kolejowa w Moguncji, zginęło 15 osób.
- 2 października:
- 6 października – rozpoczęła emisję pierwsza włoska rozgłośnia – Rai Radio Uno.
- 24 października – Fort Pułaski w stanie Georgia został wpisany na listę narodowych pomników USA.
- 25 października – Subhas Czandra Bose został aresztowany przez brytyjskie władze kolonialne w Indiach – był więziony przez następne dwa i pół roku.
- 27 października – powstała Uzbecka SRR.
- 4 listopada:
- 13 listopada – premiera filmu Gabinet figur woskowych.
- 24 listopada – Duan Qirui został prezydentem Republiki Chińskiej.
- 26 listopada – proklamowano Mongolską Republikę Ludową.
- 1 grudnia:
- 10 grudnia – Władysław Reymont odebrał literacką Nagrodę Nobla.
- 19 grudnia – w Niemczech seryjny morderca Fritz Haarmann został skazany na karę śmierci.
- 20 grudnia:
- 24 grudnia – Albania proklamowała się republiką.
- 29 grudnia – w San José oddano do użytku Stadion Narodowy Kostaryki.
- 30 grudnia – amerykański astronom Edwin Hubble ogłosił odkrycie istnienia innych niż Droga Mleczna galaktyk.
- W Niemczech wynaleziono silny środek odurzający – hydromorfon.
Urodzili się
- 1 stycznia:
- 2 stycznia – Franciszek Chrapkiewicz, polski i francuski biochemik (zm. 2020)
- 3 stycznia – Stefan Wilkanowicz, polski publicysta i dziennikarz (zm. 2022)
- 4 stycznia – Marianne Werner, niemiecka lekkoatletka (zm. 2023)
- 6 stycznia:
- 7 stycznia – Geoffrey Bayldon, brytyjski aktor (zm. 2017)
- 8 stycznia:
- 9 stycznia:
- 10 stycznia
- 11 stycznia:
- 12 stycznia:
- 13 stycznia – Józef Łabędź, pierwszy polski paulista (zm. 1967)
- 15 stycznia:
- 16 stycznia:
- 18 stycznia – Mieczysław Korczak, polski adwokat i polityk, sędzia Trybunału Stanu, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (zm. 2013)
- 21 stycznia – Benny Hill, angielski komik (zm. 1992)
- 22 stycznia:
- 23 stycznia:
- 24 stycznia:
- 25 stycznia – Kazimierz Thiel, polski geotechnik (zm. 2015)
- 26 stycznia:
- 27 stycznia:
- 28 stycznia – Maria Fołtyn, polska śpiewaczka operowa (zm. 2012)
- 29 stycznia – Luigi Nono, włoski kompozytor współczesny (zm. 1990)
- 30 stycznia – Lloyd Alexander, amerykański pisarz fantasy (zm. 2007)
- 31 stycznia
- 2 lutego – Mira Alečković, serbska poetka i powieściopisarka (zm. 2008)
- 3 lutego – Anna Danuta Tchórzewska, polska kapitan (zm. 2009)
- 4 lutego – Maria Anna Jarochowska, polska historyk (zm. 2018)
- 5 lutego:
- 6 lutego – Billy Wright, angielski piłkarz (zm. 1994)
- 8 lutego:
- 11 lutego:
- 12 lutego:
- 13 lutego – Czesław Szczepańczyk, polski historyk (zm. 2020)
- 14 lutego – Helena Wolny, polska poetka, nauczyciel akademicki (zm. 2005)
- 15 lutego:
- 16 lutego:
- 17 lutego:
- 19 lutego
- 20 lutego:
- 21 lutego:
- 22 lutego:
- Henryk Bromowicz, polski hokeista (zm. 1982)
- Andrzej Danysz, polski farmakolog, współtwórca radiofarmakologii, profesor nauk medycznych, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 2022)
- Maria Iwaszkiewicz, polska pisarka, felietonistka i dziennikarka (zm. 2019)
- Henryk de Kwiatkowski, amerykański pilot, inżynier, przedsiębiorca, hodowca koni pochodzenia polskiego (zm. 2003)
- Maria Ziółkowska, polska pisarka (zm. 2012)
- 23 lutego:
- 24 lutego:
- 26 lutego:
- 28 lutego:
- 29 lutego – Carlos Humberto Romero, były prezydent Salwadoru (zm. 2017)
- 1 marca:
- 2 marca – Michael Sela, izraelski chemik, biochemik, immunolog (zm. 2022)
- 3 marca:
- 6 marca – William Webster, dyrektor Federalnego Biura Śledczego (FBI) (w latach 1978–1987) oraz dyrektor Centrali Wywiadu (DCI) (w latach 1987–1991)
- 7 marca – Kōbō Abe, japoński prozaik (zm. 1993)
- 8 marca – Anthony Caro, brytyjski rzeźbiarz (zm. 2013)
- 11 marca – Jozef Tomko, słowacki duchowny katolicki, kardynał (zm. 2022)
- 12 marca:
- 14 marca:
- 15 marca – Zbigniew Zieleniewski, polski generał dywizji (zm. 2017)
- 16 marca – Urbano José Allgayer, brazylijski duchowny katolicki, biskup Passo Fundo (zm. 2019)
- 17 marca – Ryszard Barycz, polski aktor (zm. 2010)
- 18 marca:
- Michel Pomathios, francuski rugbysta, działacz samorządowy, trener i działacz sportowy (zm. 2015)
- Alexandre José Maria dos Santos, mozambicki duchowny katolicki, kardynał (zm. 2021)
- Roman Rakowski, komandor Marynarki Wojennej RP, działacz spółdzielczy i kombatancki, prawnik; w okresie II wojny światowej harcerz Szarych Szeregów, oficer Kedywu ZWZ-AK, uczestnik akcji „Burza” we Lwowie. Kawaler Orderu Virtuti Militari
- 19 marca – Danuta Gałkowa, polska sanitariuszka i łączniczka, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 2018)
- 20 marca – Jerzy Przybysz, polski psycholog (zm. 2017)
- 21 marca – Marian Cebulski, polski aktor (zm. 2019)
- 23 marca – Władysław Gawlik, polski historyk i polityk (zm. 2007)
- 24 marca:
- 25 marca – Machiko Kyō, japońska aktorka (zm. 2019)
- 26 marca – Anna Kołakowska, polska grafik, ilustratorka literatury dziecięcej (zm. 2013)
- 27 marca – Sarah Vaughan, amerykańska wokalistka jazzowa (zm. 1990)
- 28 marca – Birte Christoffersen, duńsko-szwedzka skoczkini do wody
- 30 marca – Józef Uznański, ratownik tatrzański, instruktor narciarski i przewodnik tatrzański (zm. 2012)
- 31 marca – Peter Takaaki Hirayama, japoński duchowny katolicki (zm. 2023)
- 3 kwietnia:
- 4 kwietnia – Stanisław Kruczek, polski generał (zm. 2013)
- 6 kwietnia:
- 7 kwietnia:
- 12 kwietnia:
- 13 kwietnia:
- 15 kwietnia:
- 16 kwietnia – Henry Mancini, amerykański kompozytor i aranżer (zm. 1994)
- 18 kwietnia – Karl-Erik Åström, szwedzki biegacz narciarski (zm. 1993)
- 19 kwietnia – Chawka Folman-Raban, żydowska działaczka ruchu oporu w getcie warszawskim (zm. 2014)
- 20 kwietnia:
- 21 kwietnia – Jerzy Peńsko, polski fizyk (zm. 2021)
- 22 kwietnia:
- 23 kwietnia:
- 24 kwietnia – Witold Cęckiewicz, polski architekt (zm. 2023)
- 26 kwietnia – Leon Kopelman, żołnierz Armii Krajowej ocalony z Gęsiówki przez żołnierzy batalionu „Zośka (zm. 2021)
- 28 kwietnia:
- 30 kwietnia – Sheldon Harnick, amerykański pisarz (zm. 2023)
- 1 maja:
- 2 maja:
- 3 maja:
- 5 maja – Leopoldo Torre Nilsson, argentyński reżyser, scenarzysta (zm. 1978)
- 6 maja:
- 7 maja:
- 8 maja:
- 9 maja:
- 10 maja – Settimio Todisco, włoski duchowny katolicki (zm. 2025)
- 11 maja:
- 12 maja – Aleksandr Jesienin-Wolpin, rosyjski matematyk, działacz opozycyjny w ZSRR (zm. 2016)
- 13 maja – Giovanni Sartori, włoski teoretyk polityki (zm. 2017)
- 16 maja:
- 17 maja:
- 18 maja:
- 21 maja – Edward Moskal, działacz Kongresu Polonii Amerykańskiej (zm. 2005)
- 22 maja – Charles Aznavour, francuski piosenkarz (zm. 2018)
- 23 maja:
- 25 maja – Henryk Hawrylak, polski inżynier (zm. 2013)
- 27 maja – Aleksander Zwierko, polski architekt i urbanista, żołnierz AK (zm. 2003)
- 29 maja – Leszek Elektorowicz, polski poeta, prozaik, eseista i tłumacz (zm. 2019)
- 31 maja – Jerzy Skrabek, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej (zm. 2019)
- 2 czerwca – Stanisław Kimszal, polski dowódca wojskowy (zm. 2018)
- 3 czerwca:
- Wilhelm Gaj-Piotrowski, polski ksiądz katolicki (zm. 2017)
- M. Karunanidhi, indyjski polityk, scenarzysta, producent filmowy, pisarz, dziennikarz, wydawca, poeta i dramaturg (zm. 2018)
- Torsten Wiesel, szwedzki neurobiolog, laureat Nagrody Nobla
- 4 czerwca – Antonio Ramallets, hiszpański piłkarz (zm. 2013)
- 6 czerwca – Göran Malmqvist, szwedzki językoznawca (zm. 2019)
- 9 czerwca – Paweł Podbiał, polski działacz partyjny, prezydent Katowic (zm. 1982)
- 10 czerwca – Hans Bangerter, szwajcarski działacz piłkarski, sekretarz generalny UEFA (zm. 2022)
- 11 czerwca:
- Barbara Otwinowska, polska badaczka literatury (zm. 2018)
- Aleksander Ziemny, polski poeta, prozaik, reportażysta, tłumacz literatury pięknej z języka angielskiego, rosyjskiego, ukraińskiego i hebrajskiego (zm. 2009)
- 12 czerwca – George Bush, prezydent USA (zm. 2018)
- 13 czerwca – Bronisław Baczko, polski filozof (zm. 2016)
- 14 czerwca – James W. Black, szkocki farmaceuta, laureat Nagrody Nobla (zm. 2010)
- 15 czerwca:
- 16 czerwca – Adam Hanuszkiewicz, polski aktor i reżyser (zm. 2011)
- 17 czerwca – Rune Larsson, szwedzki lekkoatleta (zm. 2016)
- 18 czerwca – George Mikan, amerykański koszykarz, 4-krotny mistrz NBA (zm. 2005)
- 19 czerwca:
- 20 czerwca:
- 21 czerwca – Jean Laplanche, francuski psychoanalityk (zm. 2012)
- 22 czerwca – Aleksandyr Jankow, bułgarski prawnik i polityk (zm. 2019)
- 23 czerwca – Arno Stern, francuski pedagog (zm. 2024)
- 24 czerwca – Kurt Furgler, szwajcarski polityk, prezydent Szwajcarii (zm. 2008)
- 25 czerwca:
- 26 czerwca – Richard Bull, amerykański aktor (zm. 2014)
- 27 czerwca – Zbigniew Ogonowski, polski filozof i historyk filozofii (zm. 2018)
- 29 czerwca – Gustaw Lutkiewicz, polski aktor i piosenkarz (zm. 2017)
- 3 lipca – S.R. Nathan, singapurski polityk, prezydent Singapuru (zm. 2016)
- 4 lipca:
- 5 lipca
- 6 lipca – Giennadij Woronowski, radziecki polityk
- 8 lipca – Franciszek Spoto, włoski zakonnik, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1964)
- 9 lipca – Jerzy Regulski, polski ekonomista (zm. 2015)
- 11 lipca – Janusz Stępkowski, polski architekt (zm. 2018)
- 12 lipca – Aleksander Łukasiewicz, polski biolog (zm. 2022)
- 13 lipca:
- 15 lipca:
- 16 lipca:
- 19 lipca – Stanley Hathaway, amerykański polityk, gubernator stanu Wyoming (zm. 2005)
- 20 lipca:
- 21 lipca:
- 24 lipca:
- 25 lipca – Henryk Szarmach, polski lekarz (zm. 2020)
- 26 lipca – Stanisław Komornicki, polski wojskowy, generał brygady, autor pamiętników o tematyce wojennej (zm. 2010)
- 27 lipca – Arnold Harberger, amerykański ekonomista i wykładowca akademicki
- 30 lipca:
- 31 lipca:
- 1 sierpnia:
- 2 sierpnia – Ludwik Kuropatwa, polski oficer ludowego Wojska Polskiego (zm. 2019)
- 4 sierpnia – Mohamed Atalla, amerykański inżynier, wynalazca MOSFET (zm. 2009)
- 5 sierpnia:
- 6 sierpnia – Irena Żurańska, polska etnolog (zm. 2022)
- 7 sierpnia – Aleksandra Sikorowa, polska zoolog, hydrobiolog (zm. 2016)
- 8 sierpnia:
- 9 sierpnia – Leszek Zabłocki, polski działacz kombatancki (zm. 2022)
- 10 sierpnia – Martha Hyer, amerykańska aktorka (zm. 2014)
- 12 sierpnia – Witold Mańczak, polski językoznawca (zm. 2016)
- 13 sierpnia:
- 14 sierpnia:
- 15 sierpnia:
- 21 sierpnia – Arthur Janov, amerykański terapeuta (zm. 2017)
- 22 sierpnia:
- 23 sierpnia:
- 25 sierpnia – Harlan Smith, amerykański astronom (zm. 1991)
- 26 sierpnia – Edward Drzazga, polski generał (zm. 2018)
- 27 sierpnia:
- 28 sierpnia:
- 29 sierpnia:
- 31 sierpnia – Zbigniew Radwański, polski prawnik (zm. 2012)
- 2 września:
- 3 września – Henryk Buszko, polski architekt (zm. 2015)
- 4 września:
- 6 września – Stanisław Sygnet, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy sandomierski (zm. 1985)
- 7 września – Daniel Inouye, amerykański polityk, senator ze stanu Hawaje (zm. 2012)
- 8 września:
- 9 września:
- 11 września:
- 12 września – Kaya Mirecka-Ploss, polska pisarka, projektantka mody i działaczka społeczna (zm. 2023)
- 15 września – Nicolas Mondejar, filipiński duchowny katolicki (zm. 2019)
- 16 września – Lauren Bacall, amerykańska aktorka (zm. 2014)
- 21 września:
- 22 września – Rosamunde Pilcher, angielska pisarka (zm. 2019)
- 24 września – Nina Boczarowa, ukraińska gimnastyczka (zm. 2020)
- 25 września – Barbara Gumińska, polska botanik, mykolog, wykładowczyni akademicka
- 27 września:
- 28 września:
- 30 września:
- 1 października:
- 2 października:
- 3 października – Manuel Edmilson da Cruz, brazylijski duchowny katolicki
- 4 października – Maurice Karnaugh, amerykański fizyk (zm. 2022)
- 5 października:
- 8 października – Alphons Egli, szwajcarski polityk, prawnik (zm. 2016)
- 9 października:
- 10 października:
- Ed Wood, amerykański reżyser, aktor, scenarzysta i producent filmowy (zm. 1978)
- Marzenna Schejbal, polska działaczka polonijna, powstaniec warszawski (zm. 2021)
- 11 października:
- 12 października:
- 15 października:
- 16 października – Ałła Graczowa, ukraińska twórczyni filmów animowanych (zm. 2001)
- 17 października:
- 19 października – Lubomír Štrougal, czechosłowacki działacz komunistyczny (zm. 2023)
- 21 października – Maria Bolognesi, włoska mistyczka, błogosławiona katolicka (zm. 1980)
- 24 października – Roger Rioland, francuski kolarz (zm. 2018)
- 25 października:
- 26 października:
- 27 października:
- 29 października – Zbigniew Herbert, polski poeta (zm. 1998)
- 30 października:
- 1 listopada – Süleyman Demirel, turecki polityk (zm. 2015)
- 2 listopada:
- 3 listopada – Erzsébet Köteles, węgierska gimnastyczka (zm. 2019)
- 4 listopada – Roman Ciesielski, polski inżynier, profesor, senator I kadencji (zm. 2004)
- 7 listopada – Serafín Luis Alberto Cartagena Ocaña, hiszpański duchowny katolicki, wikariusz apostolski Zamora en Ecuador
- 8 listopada:
- 9 listopada:
- 10 listopada
- 11 listopada – Andrzej Łapicki, polski aktor (zm. 2012)
- 12 listopada:
- 13 listopada – Motoo Kimura, japoński genetyk, biolog molekularny, autor neutralistycznej teorii ewolucji molekularnej (zm. 1994)
- 16 listopada:
- 17 listopada – John Aloysius O’Mara, amerykański duchowny katolicki, biskup Saint Catharines (zm. 2022)
- 19 listopada – William Russell, angielski aktor (zm. 2024)
- 20 listopada – Benoît Mandelbrot, francuski matematyk, badacz fraktali, laureat nagrody Nagrody Wolfa (zm. 2010)
- 21 listopada:
- 22 listopada:
- 23 listopada – Aleksander Małachowski, polski polityk Unii Pracy i publicysta (zm. 2004)
- 24 listopada – Derek Williams, walijski sportowiec, działacz sportowy (zm. 2014)
- 26 listopada – Irwin Hoffman, amerykański dyrygent (zm. 2018)
- 27 listopada:
- 29 listopada – Liza Vorfi, albańska aktorka (zm. 2011)
- 30 listopada:
- Menelaos Chadzijeorjiu, grecki ginekolog, działacz sportowy, polityk, eurodeputowany (zm. 2020)
- Klaus Huber, szwajcarski kompozytor, dyrygent, pedagog i skrzypek (zm. 2017)
- Władysław Mróz, polski generał dywizji, profesor nauk wojskowych (zm. 2010)
- André Weckmann, francuski poeta, prozaik i eseista (zm. 2012)
- 1 grudnia – Tadeusz Sobieszczak, polski żołnierz Armii Krajowej (zm. 2018)
- 2 grudnia:
- 3 grudnia:
- 4 grudnia
- 5 grudnia:
- 6 grudnia – Tadeusz Konarski, polski działacz partyjny, przewodniczący MRN w Toruniu (zm. 2000)
- 7 grudnia – Mário Soares, portugalski polityk (zm. 2017)
- 8 grudnia – Marian Czachor, polski piłkarz (zm. 2018)
- 11 grudnia:
- 12 grudnia:
- 13 grudnia:
- 14 grudnia
- 15 grudnia – Ana Kalandadze, gruzińska poetka (zm. 2008)
- 16 grudnia:
- 17 grudnia – Béla Zsitnik, węgierski wioślarz (zm. 2019)
- 19 grudnia:
- 20 grudnia:
- 21 grudnia:
- 23 grudnia – Bob Kurland, amerykański koszykarz (zm. 2013)
- 24 grudnia Marc Ferro, francuski historyk (zm. 2021)
- 25 grudnia:
- 28 grudnia:
- 29 grudnia – Jerzy Kłoczowski, polski historyk (zm. 2017)
- data dzienna nieznana:
Zmarli
- 2 stycznia:
- 21 stycznia:
- 24 stycznia – Michaił Rodzianko (ros. Михаи́л Влади́мирович Родзя́нко), rosyjski polityk, oktiabrysta, przewodniczący Dumy Państwowej Imperium Rosyjskiego (ur. 1859)
- 3 lutego – Woodrow Wilson, polityk amerykański, prezydent USA (ur. 1856)
- 4 marca – Leif Erichsen, norweski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1888)
- 6 marca – Wilhelmina Koch, niemiecka kompozytorka pieśni sakralnych i świeckich, motetów biblijnych oraz muzyki chóralnej i instrumentalnej (ur. 1845)
- 11 marca – Helge von Koch, szwedzki matematyk (ur. 1870)
- 28 marca – Józef Sebastian Pelczar, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (ur. 1842)
- 29 marca – Charles Villiers Stanford, brytyjski kompozytor, dyrygent i pedagog (ur. 1852)
- 4 kwietnia – Bronisław Koraszewski, polski działacz społeczny Śląska Opolskiego (ur. 1864)
- 9 kwietnia – Stephan Krehl, niemiecki kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki (ur. 1864)
- 15 kwietnia – Eduard Caudella, rumuński kompozytor, skrzypek, dyrygent i pedagog (ur. 1841)
- 19 kwietnia – Józef Halka, podpułkownik kontroli administracji Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy i społeczno-narodowy (ur. 1869)
- 21 kwietnia – Eleonora Duse, aktorka włoska (ur. 1858)
- 1 maja – Arthur McCabe, australijski rugbysta, medalista olimpijski (ur. 1887)
- 4 maja – Edith Nesbit, angielska pisarka powieści fantastycznych dla dzieci (ur. 1858)
- 15 maja – Paul d’Estournelles de Constant, polityk i dyplomata francuski, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1852)
- 19 maja – Maria Bernarda Bütler, szwajcarska zakonnica, święta katolicka (ur. 1848)
- 21 maja:
- 31 maja – Konstanty Gorski, polski kompozytor i skrzypek-wirtuoz (ur. 1859)
- 3 czerwca – Franz Kafka, pisarz austriacki urodzony w Pradze (ur. 1883)
- 7 czerwca – Jan Czeraszkiewicz, łódzki krajoznawca, adwokat, nauczyciel, dyrektor najstarszej łódzkiej szkoły średniej, patron Łódzkiego Oddziału PTTK (ur. 1867)
- 10 czerwca:
- 30 czerwca – Franciszek Stefczyk, polski ekonomista, inicjator zakładania spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowych (ur. 1861)
- 13 lipca – Jan Kanty Federowicz, polski działacz samorządowy, prezydent Krakowa (ur. 1858)
- 27 lipca:
- 3 sierpnia – Joseph Conrad, pisarz angielski polskiego pochodzenia, podróżnik (ur. 1857)
- 9 sierpnia – Johann Breuer, spiskoniemiecki taternik, przewodnik i ratownik tatrzański (ur. 1876)
- 11 sierpnia – Aleksander Wasilewski, polski lekarz, bakteriolog oraz epidemiolog (ur. 1878)
- 17 sierpnia – Paweł Urysohn (ros. Павел Самуилович Урысон), rosyjski matematyk (ur. 1898)
- 6 września – Maria Waleria Habsburg, arcyksiężna austriacka, córka cesarza Franciszka Józefa I i cesarzowej Elżbiety (ur. 1868)
- 3 października – Władysław Zamoyski, polski działacz społeczny (ur. 1853)
- 5 października – Robert Henderson, angielski lekarz wojskowy i rugbysta (ur. 1858)
- 8 października – Hermann Fritsche, niemiecki działacz religijny i publicysta (ur. 1846)
- 12 października – Anatole France, pisarz francuski, laureat Nagrody Nobla (ur. 1844)
- 20 października – Jakub Kern, austriacki norbertanin, błogosławiony katolicki (ur. 1897)
- 29 października – Frances Hodgson Burnett, angielska powieściopisarka (ur. 1849)
- 3 listopada – Philipp Strauch, rosyjski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1862)
- 4 listopada – Gabriel Fauré, francuski kompozytor i organista (ur. 1845)
- 10 listopada – Archibald Geikie, szkocki geolog (ur. 1835)
- 29 listopada – Giacomo Puccini, włoski kompozytor operowy (ur. 1858)
- 12 grudnia:
- 13 grudnia – Jan Gąsienica Daniel, polski przewodnik tatrzański (ur. 1856)
- 29 grudnia – Carl Spitteler, szwajcarski pisarz, laureat Nagrody Nobla (ur. 1845)
- 31 grudnia – Józefina Nicoli, włoska szarytka, błogosławiona katolicka (ur. 1863)
Zdarzenia astronomiczne
Nagrody Nobla
Święta ruchome
Przypisy
Bibliografia
Kalendaria tematyczne – rok
1924