Sławomir Mrożek

Wygląd przypnij ukryj Sławomir Mrożek
Ilustracja
Sławomir Mrożek, 2006
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1930
Borzęcin

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 2013
Nicea

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura piękna
rysunek

Ważne dzieła
Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Order Ecce Homo Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Nagrody

Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1962)
Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego (2010)

Sławomir Piotr Paweł Mrożek (ur. 29 czerwca 1930 w Borzęcinie, zm. 15 sierpnia 2013 w Nicei) – polski pisarz oraz rysownik. Autor satyrycznych opowiadań i utworów dramatycznych o tematyce filozoficznej, politycznej, obyczajowej i psychologicznej. Jako dramaturg zaliczany do nurtu teatru absurdu.

Życiorys

Urodził się w Borzęcinie. W 1949 zdał maturę w Krakowie w Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego. Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz kierunek orientalistyka na Uniwersytecie Jagiellońskim. Żadnych studiów nie ukończył.

Zadebiutował w 1950 jako rysownik, od 1953 publikował cykle rysunków w Przekroju. Wydane w tym samym roku zbiory opowiadań: Opowiadania z Trzmielowej Góry oraz Półpancerze praktyczne stanowiły jego literacki debiut. W 1953 podpisał tzw. Apel Krakowski, wyrażający poparcie dla stalinowskich władz PRL po aresztowaniu pod sfabrykowanymi zarzutami duchownych katolickich, skazanych w sfingowanym procesie księży kurii krakowskiej i skazaniu na karę śmierci Edwarda Chachlicę, Michała Kowalika i księdza Józefa Lelitę. W latach 1956-1958 prowadził w Życiu Literackim rubrykę tekstów satyrycznych „Postępowiec”.

Jego pierwszą sztuką teatralną był dramat Policja, wydany w 1958. Dramat Tango z 1964 przyniósł Mrożkowi światową sławę.

Uczestniczył w realizacji II spektaklu gdańskiego teatru Bim-Bom pt „Radość poważna” (1956).

W 1963 wyemigrował. W następnych latach mieszkał we Francji (w Paryżu), następnie osiadł w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Włoszech i Meksyku na ranczo La Epifanía, gdzie mieszkał w latach 1989–1996. W 1968 na łamach prasy francuskiej opublikował list protestujący przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, a w grudniu 1981 zaprotestował przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego.

Urna z prochami Sławomira Mrożka Sarkofag z prochami Sławomira Mrożka

W 1996 powrócił do Polski. W 2002 przeszedł udar mózgu, którego wynikiem była afazja. Skutkiem tego utracił możliwość posługiwania się językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie. Dzięki terapii, która trwała około trzech lat, odzyskał zdolność pisania i mówienia. Efektem walki z chorobą jest jego autobiografia.

6 maja 2008 Sławomir Mrożek zapowiedział ponowne opuszczenie ojczyzny, by osiąść w Nicei na południu Francji – dla klimatu, który bardziej miał sprzyjać jego zdrowiu. Z Polski wyprowadził się dokładnie miesiąc później – 6 czerwca 2008 – wylatując z lotniska w Balicach.

Zmarł nad ranem 15 sierpnia 2013 w szpitalu w Nicei. Jego prochy spoczęły w Panteonie Narodowym w Krakowie. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 17 września 2013 w kościele Świętych Piotra i Pawła w Krakowie. Mszy świętej przewodniczył metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz.

Życie prywatne

Sławomir Mrożek urodził się w rodzinie kierownika urzędu pocztowego w Borzęcinie, Antoniego Mrożka (1903–1987) i Zofii z domu Kędzior (1906–1949), córki przedsiębiorcy branży mleczarskiej. Pisarz był jednym z trojga dzieci małżeństwa Mrożków. Miał brata Jerzego (1928–1932) i siostrę Litosławę (1935–1995).

Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną od 1959 była malarka, Maria Obremba. Małżeństwo zakończyło się jej niespodziewaną śmiercią w 1969 roku. W 1987 roku ożenił się z Meksykanką, Susaną Osorio Rosas.

Wyróżnienia i nagrody

Ordery i odznaczenia

Inne

Twórczość

Ilustracja Daniela Mroza do książki Słoń, 1957

W swojej twórczości Mrożek poruszał zarówno problematykę silnie związaną z historią Polski oraz tradycjami kulturowymi (np. romantyzmu), jak i tematy uniwersalne, takie jak wolność czy zagrożenia ze strony współczesnej cywilizacji.

Zbiory opowiadań

Dramaty

Powieści

Zbiory felietonów

Scenariusze filmowe

Inne

Uwagi

  1. ↑ Błędna, publikowana data urodzenia: 26 czerwca.

Przypisy

  1. ↑ a b Mrożek Sławomir Piotr Paweł, WładysławW. Tyrański WładysławW., Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 229, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363  .
  2. ↑ Sidoruk E., Antropologia i groteska w dziełach Sławomira Mrożka, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Białystok 1995.
  3. ↑ Mrożek Sławomir Piotr Paweł, WładysławW. Tyrański WładysławW., Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 230, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363  .
  4. ↑ Wielcy Polacy Pisarze Leksykon, Wydawnictwo Fenix .brak strony (książka)
  5. ↑ Piotr Bratkowski: Tango się skończyło, Newsweek z 19 sierpnia 2013.
  6. ↑ Śniadanie na ranczu Sławomira Mrożka. IntoAmericas .
  7. ↑ Maria Hawranek, Szymon Opryszek: Meksyk Sławomira Mrożka. Don Eslavomir kazał zasypać basen. Gazeta Wyborcza, 2014-03-08. . (pol.).
  8. ↑ Lecznicza autobiografia Mrożka. e-teatr.pl .
  9. ↑ Mrożek opuszcza Polskę, by osiąść w Nicei. e-teatr.pl .
  10. ↑ Mrożek uciekł z Polski. wiadomosci.dziennik.pl . 2010-06-08.
  11. ↑ js: Sławomir Mrożek nie żyje. Gazeta Wyborcza. . (pol.).
  12. ↑ kaien, kan, pl, gsad: Pożegnanie pisarza w Krakowie. Sławomir Mrożek spoczął w Panteonie Narodowym. TVP Info, 17 września 2013. . .
  13. ↑ SławomirS. Mrożek SławomirS., Mój życiorys , brzesko.ws  .
  14. ↑ JózefJ. Olchawa JózefJ. (oprac.), Borzęcin we wspomnieniach Sławomira Mrożka (Baltazara) , borzecin.pl  .
  15. ↑ Wywiad ze Sławomirem Mrożkiem w portalu Onet.pl. m.onet.pl. ..
  16. ↑ Sławomir Mrożek. Biografia. Wydawnictwo Literackie, 2012. . (pol.).
  17. ↑ Prezydent odznaczył pośmiertnie Sławomira Mrożka. prezydent.pl, 17 września 2013. .
  18. ↑ M.P. z 1998 r. nr 6, poz. 110 – pkt 2.
  19. ↑ Złota Gloria Artis dla Sławomira Mrożka. mkidn.gov.pl, 23 września 2010. . (pol.).
  20. ↑ Małgorzata I.M.I. Niemczyńska Małgorzata I.M.I., Sławomir Mrożek odebrał na Wawelu Order Ecce Homo , Gazeta Wyborcza, 27 marca 2012  .
  21. ↑ Le dramaturge et écrivain Slawomir Mrozek est décédé. La Croix, 2013-08-15. . (fr.).
  22. ↑ Nagroda Kościelskich. koscielscy.pl .
  23. ↑ Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. .
  24. ↑ Doktorzy honoris causa , Uniwersytet Jagielloński  .
  25. ↑ Laureaci 2009-1995 , Krakowska Książka Miesiąca   (pol.).
  26. ↑ Nagroda Nike 2007. nike.org.pl. .
  27. ↑ Nagroda im. Jana Parandowskiego. Dotychczasowi laureaci. Penclub. .
  28. ↑ Doktorat honoris causa Uniwersytetu Śląskiego dla Sławomira Mrożka. wyborcza.pl. ..
  29. ↑ "Przyjęliśmy młodego człowieka, który okazał się siostrzeńcem Prezesa" , Krowoderska.pl, 23 lipca 2020   (pol.).
  30. ↑ Repetytorium z Mrożka. Dziennik Polski, 7 maja 2009. . (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Laureaci Nagrody Literackiej „Nike”
Nagroda
główna
Wybór
czytelników
Nagroda
25-lecia
Laureaci Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego
1957–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Małopolanie Roku
Kontrola autorytatywna (osoba):Encyklopedia internetowa: