Dwór Górny w Nowej Rudzie

Wygląd przypnij ukryj Dwór Górny w Nowej Rudzie

nr rej. A/940/652/WŁ z 25.05.1977
Dwór Górny w Nowej Rudzie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Nowa Ruda
Adres	ul. Kościelna 30
Typ budynku	dwór
Styl architektoniczny	Renesans
Ukończenie budowy	1598
Zniszczono	1823
Odbudowano	1850-1860, XIX wiek
Położenie na mapie Nowej RudyDwór Górny w Nowej Rudzie
Położenie na mapie PolskiDwór Górny w Nowej Rudzie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiegoDwór Górny w Nowej Rudzie
Położenie na mapie powiatu kłodzkiegoDwór Górny w Nowej Rudzie
50°34′41,53″N 16°29′48,41″E/50,578203 16,496781

Dwór Górny w Nowa Ruda – zabytkowy dwór w Nowej Rudzie przy ul. Kościelnej 30.

Dawniej należał do Włodowic, a w XIX wieku nazywany był Dworem Włodowic Górnych (niem. Oberhof, Oberwalditzer Schloß) i należał do tzw. Dóbr Górnych, które były własnością noworudzkich Stillfriedów.

Historia

Dwór został wzniesiony w 1598 roku przez Bernharda von Stillfrieda (1567-1637). Jego małżonką była Małgorzata von Borschnitz (1576-1643) z Prus koło Niemczy. W czasie wojny 30-letniej oraz w drugiej połowie XVIII wieku dwór pełnił okresowo siedzibę właścicieli dóbr noworudzkich. W latach 1796–1816 w jednej z sal odprawiane były nabożeństwa dla tutejszej wspólnoty ewangelickiej. Obok zamku, dworów: we Włodowicach, Drogosławiu i w Jugowie był rezydencją Stillfriedów. W 1812 roku obiekt został wykupiony od rodziny von Magnis – kolejnych właścicieli, przez rodzinę Tschischwitzów, w których posiadaniu znajdował się do lat 30. XIX wieku. Następnym właścicielem był Alfred von Aulock z Paliwody (przysiółka Biestrzynnika na Opolszczyźnie).

W 1823 roku dwór spłonął, po czym został odbudowany jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku (świadectwem tego są formy naczółkowego dachu). Przebudowany w latach 1850–1860, kiedy dobudowano wieżę – w stylu nawiązującym do neoklasycyzmu oraz tudorowskiego neogotyku. Do 1930 roku pełnił funkcję siedziby szlacheckiej, później użytkowany był jako rządcówka.

Piwnice dworu od XVI wieku były przeznaczone na magazyn wina. Panująca stała temperatura 12 °C i wilgotność sprzyjała dojrzewaniu win. Przechowywane tutaj wina w dębowych beczkach były ponoć zrównoważone o wykształconym bukiecie i smaku.

Właściciele

• 1598-1637 - Bernhard von Stillfried (1567-1637)
• 1658-1689 - Bernhard II von Stillfried (zm. 1689)
• 1689-1702 - Bernhard III von Stillfried und Rattonitz (1641-1702)
• 1702-1720 - Raymund Erdmann Anton baron Stillfried von Rattonitz (1672-1720)
• 1720-1739 - Johann Joseph I baron Stillfried von Rattonitz (zm. 1739)
• 1739-1761 - Anna von Stillfried hrabina von Salburg (1703-1761), żona Johanna Josepha I
• 1768-1773 - Michael Raymund baron Stillfried und Rattonitz (1730-1796)
• 1810-1812 - Anton von Magnis
• 1812-1830 - Tschischwitz
• 1830- Alfred von Aulock

Herby

Dwór ma dwa portale:

• portal zachodni od frontu z obecnym wejściem głównym, nad którym znajduje się kartusz zawierający herby, von: Tschischwitzów (lewy) i Aulocków (prawy).
• portal wschodni od strony zaplecza (od folwarku), renesansowy z kartuszem z herbami, von: Stillfriedów (lewy) i Borschnitzów (prawy) i rokiem 1598 między nimi. Herby otaczają liczne motywy zdobnicze: maszkarony, delfiny, liście i wić akantu, girlandy, woluty i ornament kandelabrowy, szyszki, rozety i rogi obfitości, co świadczy, że został wykonany przez włoskiego kamieniarza.

• Herby: Tschischwitz (L), Aulock (P), front
• Herby: Stillfried (L), Borschnitz (P), zaplecze
• Portal od frontu
• Portal od zaplecza
• Dwór Górny w Nowej Rudzie
• Herb von Tschischwitz (front)
• Herb von Aulock (front)
• Herb von Stillfried (zaplecze)
• Herb von Borschnitzów (zaplecze)

Po II wojnie światowej

Wnętrza Dworu GórnegoSień – holSień – holSień – holJadalnia – restauracjaSchody na I p.Sypialnia – apartamentPiwnica – winiarnia

Po 1945 roku na dworze miały siedzibę: Młodzieżowy Dom Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna, Ognisko Pracy Pozaszkolnej, Poradnia Wychowawczo-Zawodowa, Komenda Hufca Związku Harcerstwa Polskiego. Następnie nieogrzewany, z cieknącym dachem popadał w ruinę. W 2010 roku przeszedł w ręce prywatne. Budynek remontowany był kapitalnie do 2012 roku. Obecnie znajduje się w nim Hotel Restauracja Dwór Górny. W parku obok dworu rosną: sosny czarne, dęby, jawory i buk zwyczajny odmiany czerwonolistnej.

Skarb

2 czerwca 2010 r., podczas remontu i zrywania podłogi na drugim piętrze, znaleziono srebrną zastawę rodową von Tschischwitzów, liczącą łącznie 195 przedmiotów, w tym 139 sztućców. Dno jednej z mis ozdobione zostało grawerowanymi herbami 9 znanych rodów magnackich, właścicieli dóbr z terenu hrabstwa kłodzkiego, upamiętniającej 500. rocznicę obchodzoną w 1847(8) r. w rodowej siedzibie Janików (niem. Scheidewinkiel) – ówczesnej kolonii Tłumaczowa, powstałej jako jedna z pierwszych w Hrabstwie Kłodzkim i wzmiankowanej już pod koniec XIV wieku. Zastawa będzie eksponowana w Dworze Górnym.

Rezydencje Stillfriedów

• Dwór Dolny we Włodowicach
• Dwór Stillfriedów w Drogosławiu
• Pałac w Jugowie
• Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie

Przypisy

1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 .
2. ↑ a b Die Familie von Borschnitz. www.dirkpeters.net. . .
3. ↑ a b c Historia. dworgorny.pl. . (pol.).
4. ↑ Bernhard III von Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. .
5. ↑ Raymund Erdmann Anton Freiherr Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. .
6. ↑ Johann Joseph I. Freiherr Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. .
7. ↑ Anna von Salburg. www.geneall.net. .
8. ↑ Michael Raymund Freiherr Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. .
9. ↑ Tadeusz Bieda: U podnóża Gór Stołowych: historia miejscowości gminy Radków. Urząd Miasta i Gminy Radków, 2004, s. 92. ISBN 83-920752-0-X. (pol.).

Bibliografia

• Behan Andrzej: Nowa Ruda: przewodnik historyczno-turystyczny. Nowa Ruda: Wyd. Maria, 2006, s. 133–134. ISBN 83-60478-08-2. (pol.).
• Bieda Tadeusz: U podnóża Gór Stołowych: historia miejscowości gminy Radków. Radków: Urząd Miasta i Gminy Radków, 2004, s. 92. ISBN 83-920752-0-X. (pol.).
• Bieda Tadeusz: Włodowice nad Włodzicą. Włodowice, Stow. Społeczno-Kulturalne Włodzica, 2004, s. 25,27. ISBN 83-921222-0-8. (pol.).
• Nowa Ruda przewodnik. zespół redakcyjny. Nowa Ruda: FOZN, 2006, s. 121. (pol.).
• Wittig Joseph: Kronika miasta Nowa Ruda. Miasto pracujące. tł. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski. T. 3. Nowa Ruda: Wydawnictwo Maria, 2005, s. 12, 47. ISBN 83-88842-66-8. (pol.).
• Wittig Joseph: Kronika miasta Nowa Ruda. tł. Artur Olkisz. Nowa Ruda: Wydawnictwo Maria, 2007. ISBN 83-88842-66-8. (pol.). Brak numerów stron w książce
• Nowa Ruda studium historyczno-urbanistyczne, T. 2, Iwona Rybka-Ceglecka; współpraca przy katalogu zabytków Magdalena Kirycz, Beata Sebzda; archeologia Maria Sikorska, Donata Wiśniewska; plansze Emilia Dymarska, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Wrocław, 2001, s. 37
• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. pod red. Marka Staffy. T. 11. Wrocław: I-Bis, 1995. ISBN 83-85773-12-6. (pol.). Brak numerów stron w książce
• Słownik geografii turystycznej Sudetów, Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie. Marek Staffa (red.). T. 21 N-Ż. Wrocław: I-Bis, 2008, s. 183. ISBN 83-85773-93-1. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Dwór Górny

Dwory, pałace, wieże i zamki powiatu kłodzkiego

Dwory	Bierkowice Długopole Górne Długopole Górne (2) Dzikowiec Gorzanów Gorzanów (2) Idzików Jaszkowa Górna Konradów Krosnowice Nowa Ruda Nowa Ruda - Drogosław Nowa Ruda - Słupiec Łączna Nowy Waliszów Nowa Wieś Orłowiec Piszkowice Pławnica Radochów Roztoki Różanka Stara Łomnica Stara Łomnica (2) Stara Łomnica (3) Starków Stary Wielisław Ścinawka Dolna Święcko Tłumaczów Trzebieszowice Włodowice Wojbórz
Pałace	Bożków Goworów Jeleniów Jugów Kamieniec Kłodzko Korytów Krosnowice Ławica Nowa Ruda Ołdrzychowice Kłodzkie Ołdrzychowice Kłodzkie (2) Piszkowice Podzamek Sarny (1) Sarny (2) Stronie Śląskie Szalejów Dolny Szalejów Górny Trzebieszowice Ścinawka Średnia Wilkanów Wolany Żelazno
Sztuczne ruiny	Bożków (1) Bożków (2)
Wieże	Stara Łomnica Żelazno
Zamki	Gorzanów Homole Karpień Kłodzko Leśna Międzylesie Nowa Ruda Quingenburg Ratno Dolne Szczerba Ścinawka Średnia

Dwory, pałace, wieże rycerskie i zamki w województwie dolnośląskim

powiat bolesławiecki	dwory Kraszowice Kraśnik Górny Lubków Tomaszów Bolesławiecki pałace Gierałtów Iwiny Kliczków Kraśnik Dolny Kruszyn Lubków (1) Lubków (2) Modła Ocice Osła Tomaszów Bolesławiecki Warta Bolesławiecka Wykroty zamki Gościszów Kliczków Warta Bolesławiecka
powiat dzierżoniowski	dwory Bielawa Książnica Ligota Wielka Oleszna Pieszyce Radzików Sieniawka Stoszów Uciechów pałace Bielawa (1) Bielawa (2) Dobrocin Gilów Jodłownik Kiełczyn Kietlin Łagiewniki Nowizna Ostroszowice Piława Dolna Piława Górna Piotrkówek Przerzeczyn-Zdrój Rościszów Roztocznik Sokolniki Tuszyn zamki Gola Dzierżoniowska Niemcza Owiesno Pieszyce Przystronie Wilków Wielki
powiat głogowski	dwory Czerna Dankowice Kamiona Leszkowice Łagoszów Mały Wierzchownia pałace Bądzów Białołęka Borek Brzeg Głogowski Czerna Droglowice Glinica Jerzmanowa Kromolin Szczepów Turów Żukowice zamki Głogów Kotla
powiat górowski	dwory Chocieborowice Jastrzębia Karów Kietlów Łękanów Miechów Psary Tarpno Wiklina Wroniniec Wrząca Śląska pałace Bełcz Wielki Bronów Brzeżany Chróścina Czernina Dolna Daszów Glinka Górka Wąsoska Kłoda Górowska Ligota Naratów Osetno Rudna Mała Ryczeń Szedziec Siciny Ślubów Witoszyce zamki Czernina Górna Góra Wąsosz
powiat jaworski	dwory Budziszów Wielki Drzymałowice (1) Drzymałowice (2) Sady Górne Snowidza pałace Bolków Budziszów Mały Grobla Jakuszowa Jastrowiec Kaczorów Kłonice Kondratów Lipa Luboradz Małuszów Mierczyce Muchów Mysłów Myślibórz Pawłowice Wielkie Piotrowice Płonina Pogwizdów Sady Dolne Sichów Sobolew Stare Rochowice Targoszyn Wądroże Małe Wądroże Wielkie Wiadrów zamki Bolków Jawor Lipa Górna Niesytno Świny
Jelenia Góra	dwory Jelenia Góra (1) Jelenia Góra (2) pałace Jelenia Góra (1) Jelenia Góra (2)
powiat kamiennogórski	dwory Opawa Sędzisław pałace Ciechanowice Lubawka Miszkowice Pisarzowice Szarocin zamki Kamienna Góra
powiat karkonoski	dwory Kowary Łomnica Mniszków Radomierz Staniszów pałace Barcinek Bobrów Bukowiec Cieplice (1) Cieplice (2) Czernica Ciszyca Dąbrowica Dziwiszów Janowice Wielkie Jelenia Góra (Sobieszów) Karpniki Komarno Kowary (1) Kowary (2) Łomnica Miłków Mysłakowice Pakoszów Staniszów (1) Staniszów (2) Wojanów wieże Siedlęcin zamki Bolczów Chojnik Karpniki Rybnica Sokolec k. Karpnik Staniszów Stara Kamienica
powiat kłodzki	dwory Bierkowice Długopole Górne (1) Długopole Górne (2) Dzikowiec Gorzanów (1) Gorzanów (2) Idzików Jaszkowa Górna Konradów Krosnowice Nowa Ruda Nowa Ruda – Drogosław Nowa Ruda – Słupiec Łączna Nowy Waliszów Nowa Wieś Orłowiec Piszkowice Pławnica Radochów Roztoki Różanka Stara Łomnica (1) Stara Łomnica (2) Stara Łomnica (3) Starków Stary Wielisław Ścinawka Dolna Święcko Tłumaczów Trzebieszowice Włodowice Wojbórz Żelazno pałace Bożków Goworów Jeleniów Jugów Kamieniec Kłodzko Korytów Krosnowice Ławica Nowa Ruda Ołdrzychowice Kłodzkie (1) Ołdrzychowice Kłodzkie (2) Piszkowice Podzamek Sarny (1) Sarny (2) Stronie Śląskie Szalejów Dolny Szalejów Górny Trzebieszowice Ścinawka Średnia Wilkanów Wolany Żelazno sztuczne ruiny Bożków (1) Bożków (2) wieże Stara Łomnica Żelazno zamki Gorzanów Homole Karpień Kłodzko Leśna Międzylesie Nowa Ruda Quingenburg Ratno Dolne Szczerba Ścinawka Średnia
powiat legnicki, Legnica	dwory Bielowice Goliszów Goślinów Groble Kunice Legnica (1) Legnica (2) Lisowice Rogów Legnicki Rosochata Smokowice Strzałkowice Wągrodno pałace Babin Brennik Budziwojów Chojnów Czerwony Kościół Jakuszów Janowice Janowice Duże Kochlice Konradówka Krotoszyce Legnica Lipce Lubień Niedźwiedzice Okmiany Osetnica Pątnów Pątnówek Piotrowice Polanka Rogoźnik Szczedrzykowice Szymanowice Tyńczyk Legnicki Usza Warmątowice Sienkiewiczowskie zamki Chojnów Krajów Legnica Prochowice
powiat lubański	dwory Nawojów Łużycki pałace Biedrzychowice Grabiszyce Dolne Grabiszyce Górne Grabiszyce Średnie Jałowiec Kościelniki Górne Kościelniki Średnie Leśna Mściszów Olszyna Olszyna Dolna Pisarzowice Pisarzowice Średnie Pobiedna Radostów Średni Szyszkowa Włosień Dolny Zaręba Dolna zamki Czocha Rajsko Świecie
powiat lubiński	dwory Brodowice Nieszczyce Platerówka Toszowice pałace Chróstnik Dłużyce Dziesław Dziewin Gawronki Gorzyca Górzyn Krzeczyn Mały Krzeczyn Wielki Księginice Lisiec Miroszowice Naroczyce Orsk Radomiłów Raszowa Raszowa Mała Ręszów Rynarcice Siedlce Składowice Stara Rudna Szklary Górne Wielowieś Zaborów zamki Chobienia Lubin Ścinawa
powiat lwówecki	dwory Bystrzyca Kamień Karłowiec Lwówek Śląski Maciejowiec Marczów Niwnice (1) Niwnice (2) Przeździedza Ubocze Dolne pałace Brunów Dębowy Gaj Giebułtów Gierczyn Lwówek Śląski (1) Lwówek Śląski (2) Łupki Maciejowiec Mojesz Nagórze Nielestno Niwnice Proszówka Rakowice Małe Rząsiny Skała Sobota Ubocze (1) Ubocze (2) Ubocze (3) Wleń Wolbromów wieże Płóczki Dolne Rakowice Wielkie (1) Rakowice Wielkie (2) zamki Gradówek Gryf Kotlina Lwówek Śląski (1) Lwówek Śląski (2) Lwówek Śląski (3) Lwówek Śląski (4) Podskale Płóczki Dolne Radłówka Ustronie Wleński Gródek
powiat milicki	dwory Miłosławice Wierzchowice Wodników Górny Wziąchowo Wielkie pałace Milicz Pakosławsko Postolin Sułów Trzebicko Wziąchowo Małe zamki Milicz
powiat oleśnicki	dwory Bukowina Sycowska Dobra Kraszów Międzybórz Wielowieś Wojciechowo Wielkie pałace Boguszyce Brzezinka Dalborowice Dobra Dobroszyce Dobrzeń Goszcz Karwiniec Ostrowina Posadowice Siekierowice Stradomia Dolna Stradomia Wierzchna Stronia Twardogóra zamki Bierutów Oleśnica Syców
powiat oławski	dwory Miłoszyce pałace Danielowice Gać Gostkowice Jakubowice Jelcz Kuchary Laskowice Oławskie Marszowice Oleśnica Mała Zabardowice zamki Jelcz-Laskowice Oława
powiat polkowicki	dwory Jakubów Komorniki Mieszków Przesieczna Żelazny Most pałace Chocianów Czerńczyce Dalków Duża Wólka Gaworzyce Grębocice Grodziszcze Jakubów Kaźmierzów Kłobuczyn Krzydłowice Nowy Dwór Obiszów Parchów Sieroszowice Sucha Górna Śrem Świnino Tarnówek Wierzchowice Witanowice zamki Chocianowiec Jędrzychów
powiat strzeliński	dwory Białobrzezie Gułów Miechowice Oławskie Muchowiec Sarby Siemisławice Strużyna Warkocz Zarzyca pałace Borek Strzeliński (1) Borek Strzeliński (2) Borów Brożec Brzezica Dobrogoszcz Gębczyce Jagielnica Jagielno Jezierzyce Małe Jędrzychowice Konary Kondratowice Krzepice Lipowa Łojowice Mańczyce Samborowice Stanica Wyszonowice Żeleźnik Żelowice zamki Nieszkowice Przeworno
powiat średzki	dwory Damianowo Jastrzębce Lisowice Ogrodnica pałace Białków Brzezina Chełm Chmielów Chwalimierz Ciechów Dębice Drogomiłowice Gałów Gosławice Gozdawa Jarosław Jarząbkowice Jugowiec Juszczyn Karnice Kwietno Miękinia Mrozów Pęczków Pielaszkowice Prężyce Proszków Rachów Szczepanów Środa Śląska Ujazd Dolny Wojczyce zamki Środa Śląska Wojnowice
powiat świdnicki	dwory Bagieniec Gola Świdnicka Kostrza Tąpadła Witoszów Górny Zawiszów Zebrzydów pałace Bartoszówek Bolesławice Boleścin Bronów Burkatów Bystrzyca Dolna Bystrzyca Górna (1) Bystrzyca Górna (2) Chwałków Ciernie Dobromierz Goczałków Górny Gogołów Granica Grodziszcze Gruszów Jakubów Jaskulin Kątki Komorów Krasków Krzyżowa Łażany Makowice Marcinowiczki Mikoszowa Milikowice Mokrzeszów Morawa Mrowiny Olszany Pietrzyków Pyszczyn Roztoka Siedlimowice Stanowice Stary Jaworów Strzelce Sulisławice Szczepanów Szymanów Śmiałowice Świdnica Świebodzice Tworzyjanów Wierzbna Wilków Wiry Wiśniowa Witoszów Dolny Zastruże Żelazów wieże Pastuchów zamki Kłaczyna Panków Piotrowice Świdnickie
powiat trzebnicki	dwory Ozorowice Raszowice pałace Bagno (1) Bagno (2) Boleścin Brzeźno Czachowo Głuchów Dolny Górowo Ligota Strupińska Machnice Malin Mienice Pęgów Piotrkowice Rościsławice Rzędziszowice Siemianice Strzeszów Sucha Wielka Trzebnica Wielka Lipa Wisznia Mała Żmigród zamki Uraz, Żmigród
powiat wałbrzyski, Wałbrzych	dwory Jugowice Mieroszów pałace Czarny Bór Jaczków Jedlina-Zdrój Jedlinka Rusinowa Struga Wałbrzych (1) Wałbrzych (2) Wałbrzych (3) Zagórze Śląskie zamki Cisy Czarny Bór Grodno Książ Nowy Dwór Radosno Rogowiec Stary Książ Wałbrzych Wojaczów w Grzędach
powiat wołowski	dwory Mojęcice Przyborów Rogów Wołowski Sławowice Słup pałace Białawy Małe Brzózka Brzeg Dolny Głębowice Miłcz Moczydlnica Klasztorna Lubiąż Piskorzyna Przyborów Stary Wołów Straszowice Wołów Żerków zamki Wołów
powiat wrocławski, Wrocław	dwory Będkowice Bielany Wrocławskie Biskupice Podgórne Bliż Dankowice Górzyce Janówek Januszkowice Królikowice Kunów Mietków Nowy Śleszów Pruszowice Solna Ślęza Węgry Wrocław (1) Wrocław (2) pałace Biskupice Podgórne Borowa Oleśnicka Borzygniew Czerńczyce Domanice Galowice Garncarsko Gądów Gniechowice Kamionna Karolin Kębłowice Kobierzyce Komorowice Krobielowice Kunów Krzyżowice Magnice Małkowice Maniów Mały Milin Mirosławice Piotrówek Proszkowice Pustków Żurawski Rybnica Sadków Sadowice Samotwór Siedlec Sobótka-Górka Solna Sośnica Stoszyce Szczodre (1) Szczodre (2) Śliwice Świątniki Tyniec nad Ślęzą Wierzbice Wrocław (1) Wrocław (2) Wrocław (3) Wrocław (4) Wrocław (5) Wrocław (6) Wrocław (7) Wrocław (8) Wrocław (9) Wrocław (10) Wrocław (11) Wrocław (12) Wrocław (13) Wrocław (14) Wrocław (15) Wrocław (16) Wrocław (17) Wrocław (18) Wrocław (19) Wrocław (20) Wrocław (22) Wrocław (23) Wrocław (24) Wrocław (25) Wrocław (28) Wrocław (29) Wrocław-Pawłowice Zaprężyn Żerniki Wielkie zamki Przezdrowice Rogów Sobócki Smolec Wrocław-Leśnica Wrocław (1) Wrocław (2)
powiat ząbkowicki	dwory Brochocin Dzbanów Kalinowice Górne Laskówka Służejów Ząbkowice Śląskie Zwrócona pałace Biernacice Brodziszów Budzów Czerńczyce Głęboka Grodziszcze Kamieniec Ząbkowicki Karczowice Kluczowa Koźmice Pomianów Dolny Przedborowa Rudnica Sieroszów Stolec Tomice wieże Olbrachcice Wielkie zamki Bardo Bobolice Ciepłowody Opolnica Stoszowice Witostowice Ząbkowice Śląskie Złoty Stok
powiat zgorzelecki	dwory Jędrzychowice Żarska Wieś mauzolea Radomierzyce pałace Bogatynia Gronów Kostrzyna Ksawerów Kunów Lasów Łagów Łomnica Miedziana Mikułowa Radomierzyce Sławnikowice Zgorzelec Żarki Średnie Żarska Wieś zamki Ronow
powiat złotoryjski	dwory Gierałtowiec Kwiatów Lubiechowa Rzeszówek Wojcieszyn Wojciechów Zagrodno (1) Zagrodno (2) pałace Grodziec Lubiatów Lubiechowa Pielgrzymka Podgórki Rząśnik Rzymówka Sokołowiec Dolny Sokołowiec Górny Sokołowiec Środkowy Twardocice Wojcieszów Wojcieszów Dolny (1) Wojcieszów Dolny (2) Wojcieszów Górny (1) Wojcieszów Górny (2) zamki Grodziec Nowy Kościół Olszanica Radziechów Rokitnica Sędziszowa Stara Kraśnica Świerzawa Wielisław Złotoryjski

Zabytki w Nowej Rudzie

Sakralne	Klasztor salezjanek Kościół Bożego Ciała Kościół św. Barbary Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej Kościół św. Mikołaja Kościół MB Bolesnej Kościół Wniebowzięcia NMP Kościół św. Anny Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego Domek loretański Cmentarz Cmentarz żydowski Figura św. Floriana Figura św. Jana Nepomucena, ul. Bohaterów Getta Figura św. Jana Nepomucena, ul. Cicha 2 Figura św. Nepomucena, ul. Cmentarna Figura św. Nepomucena, ul. Piastów Figura Trójcy Świętej Kapliczka w Słupcu Kolumna Maryjna Kolumna Maryjna w Nowej Rudzie (pl. Matejki) Kościół i szkoła ewangelicka w Słupcu
Dwory i pałace	Dwór górny Dwór w Drogosławiu Dwór w Słupcu Pałac, ul. J. Piłsudskiego 20 Willa Rose Zamek Stillfriedów
Urzędy i edukacja	Gimnazjum Komisariat policji Miejska Biblioteka Publiczna Nowa szkoła ewangelicka Nowa szkoła katolicka Poczta Progimnazjum Ratusz Rządcówka Sąd Szpital bracki Szpital miejski Starostwo powiatowe Szkoła podstawowa, ul. Sportowa Szkoła podstawowa, ul. Srebrna Urząd gminy
Przemysł i technologia	Kopalnia Węgla Kamiennego Maszynownia szybu „Lech” Nadszybie z wieżą szybu „Anna” Piece szybowe Browar DZPJ „Nowar” Drukarnia W. W. Klambta Dworzec kolejowy Most kolejowy nad Woliborką Wieża widokowa na Górze Wszystkich Świętych Wieża widokowa na Górze św. Anny\ Fontanna w Rynku
Domy i kamienice	Dom, ul. Kościelna 12 Dom, ul. Łukowa 10 Dom, ul. Piastów 1 Dom, ul. Piastów 5 Dom, ul. Piastów 7 Dom, ul. Piastów 19 Dom, ul. Piastów 21 Dom, ul. Piastów 23 Dom, ul. Piastów 25 Dom, ul. Piastów 27 Dom, ul. Żeromskiego 3 Dom, ul. Rynek 3 Dom, ul. Rynek 7 Dom tkaczy, ul. Nadrzeczna 1 Dom tkaczy, ul. Nadrzeczna 2 Dom tkaczy, ul. Nadrzeczna 3 Dom tkaczy, ul. Nadrzeczna 5 Dom tkaczy, ul. Nadrzeczna 6 Dom tkaczy, ul. Nadrzeczna 7