Pałac w Nowiźnie

Wygląd przypnij ukryj Pałac w Nowiźnie(niem.) Schloss Neudorf

nr rej. pałac A/4421/769/WŁ z 8.11.1980, park A/4422/832/WŁ z 18.09.1981
Pałac w Nowiźnie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Nowizna
Typ budynku	Pałac
Ukończenie budowy	XVI w.
Ważniejsze przebudowy	XIX w.
Położenie na mapie gminy wiejskiej DzierżoniówPałac w Nowiźnie
Położenie na mapie PolskiPałac w Nowiźnie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiegoPałac w Nowiźnie
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiegoPałac w Nowiźnie
50°45′30″N 16°36′31″E/50,758333 16,608611

Pałac w Nowiźnie – zabytkowy pałac w Nowiźnie – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie i w gminie Dzierżoniów.

Właścicielami w XVII-XVIII w. była rodzina von Gellhorn. W 1870 r. majątek był własnością hr. Friedrich Wilhelm von Perposchar (1819 –1893). Od jego imienia pałac nazwano Wilhelmsburg, marszałka dworu królewskiego w Berlinie, m.in. posła w Hadze. po nim cały majątek dziedziczy jego syn Alexander von Perponcher-Sedlnitzky (1854–1937) żonaty z hr. Różą Zofią Żeleńską de Zelonka (1867-1933) herbu Ciołek. Na szczycie spichlerza znajdują się herby Perponcher-Sedlnitzky i Ciołek.

Opis

Piętrowy pałac wybudowany w XVII w., kryty dachem mansardowym z lukarnami. Po bokach głównego budynku znajdują się wysunięte do przodu alkierze: po lewej stronie kryty dachem wieżowym, natomiast po prawej stronie renesansowy szczyt alkierza skierowany do frontu kryje dach dwuspadowy. Główne wejście znajduje się w centralnie położonym ganku. Nad wejściem do ganku, we frontonie umieszczony jest kartusz z herbem rodziny von Perponcher-Sedlnitzky, właścicieli pałacu od połowy XIX w. Po bokach wieńczące fronton dwa wazony na postumentach. Na ścianie lewego alkierza, od strony frontu, znajduje się herb rodziny Gellhorn, właścicieli pałacu w XVII-XVIII w., natomiast na ścianie prawego herb Barbary von Nostitz, żony Friedricha von Schelndorf W pałacu znajduje się replika epitafium Bernharda von Schellendorff (zm. (1593) z kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowiźnie z napisem: “W roku 1593 w środę po świętach wielkanocnych pomiędzy godziną czwartą a pierwszą w nocy zasnął w Bogu szlachetny pan Bernhard von Schellendorff, pan na Nowiźnie i Mościsku a także na (tekst nieczytelny) oraz Lubowie, który w dniu sądu ostatecznego zmartwychwstanie. Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzi jeszcze park z 1820.

Nowy właściciel prowadzi remont pałacu.

Właściciele

• XVI w. Bernhard von Schelndorf (zm. 1593)
• 1602 Niclas von Schelndorf
• Friedrich von Schelndorf
• XVII w. von Czettritz
• Friedricha von Czettritz (zm. 1657)
• Ernst; Sigmund i Hans von Czettritz
• 1677 Ernst Albrecht von Czettritz auf Neudorf
• 1770 Charlotte von Gellhorn
• Christian Friedrich hr. Stolberg-Wernigerode
• XVIII w. Christian Friedrich Graf zu Stolberg-Wernigerode
• Ferdynand von Stolberg-Wernigerode
• 1890 Wilhelm i Alexander Perponcher-Sedlnitzky
• 1945 hr. von Perponcher-Sedlnitzki
• 1945-46 Armia Radziecka
• wójt
• Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska"
• 2007 obecny właściciel

Galeria

• Herby: von Nostitz
• Schelndorf, XVI-XVII w.
• von Gellhorn, XVIII w.
• von Perponcher-Sedlnitzky, XIX-XX w.
• Herb Ciołek XIX-XX w.

Przypisy

1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 .
2. ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, woj. dolnośląskie. nid.pl, 2023-06-30. . (pol.).
3. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 10. . .
4. ↑ Płonina Niesytno. Nimmersath. .
5. ↑ Żeleński h. Ciołek. .
6. ↑ Róża Zofia Żeleńska h. Ciołek. .
7. ↑ Nowizna. .
8. ↑ Pałac w Nowiźnie. sokoliszlak.cba.pl. . (pol.).
9. ↑ Epitafium z herbami, ojcowskimi, po lewej von: Schellendorff, Hochberg, Reibnitz, Kottwitz; matczynymi, po prawej von: Schaffgotsch, Schönburg, Warnsdorf, Zedlitz
10. ↑ Nowizna (Neudorf Eule). .
11. ↑ Pałac w Nowiźnie. .
12. ↑ Nowy właściciel przywraca blask cudownemu pałacowi na Dolnym Śląsku. Zapiera dech!
13. ↑ Nowizna

Linki zewnętrzne

• Historia wsi i pałacu w Nowiźnie

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, Masyw Ślęży, Równina Świdnicka, Kotlina Dzierżoniowska, t. 20, pod red. Marka Staffy, Wrocław: "I-Bis", 2005, ISBN 83-85773-78-9, s. 340

Dwory, pałace i zamki powiatu dzierżoniowskiego

Pałace	Bielawa (1) Bielawa (2) Dobrocin Gilów Jodłownik Kiełczyn Kietlin Łagiewniki Nowizna Ostroszowice Piława Dolna Piława Górna Piotrkówek Przerzeczyn-Zdrój Rościszów Roztocznik Sokolniki Tuszyn
Zamki	Gola Dzierżoniowska Niemcza Owiesno Pieszyce Przystronie Wilków Wielki

Dwory, pałace, wieże rycerskie i zamki w województwie dolnośląskim

powiat bolesławiecki	dwory Kraszowice Kraśnik Górny Lubków Tomaszów Bolesławiecki pałace Gierałtów Iwiny Kliczków Kraśnik Dolny Kruszyn Lubków (1) Lubków (2) Modła Ocice Osła Tomaszów Bolesławiecki Warta Bolesławiecka Wykroty zamki Gościszów Kliczków Warta Bolesławiecka
powiat dzierżoniowski	dwory Bielawa Książnica Ligota Wielka Oleszna Pieszyce Radzików Sieniawka Stoszów Uciechów pałace Bielawa (1) Bielawa (2) Dobrocin Gilów Jodłownik Kiełczyn Kietlin Łagiewniki Nowizna Ostroszowice Piława Dolna Piława Górna Piotrkówek Przerzeczyn-Zdrój Rościszów Roztocznik Sokolniki Tuszyn zamki Gola Dzierżoniowska Niemcza Owiesno Pieszyce Przystronie Wilków Wielki
powiat głogowski	dwory Czerna Dankowice Kamiona Leszkowice Łagoszów Mały Wierzchownia pałace Bądzów Białołęka Borek Brzeg Głogowski Czerna Droglowice Glinica Jerzmanowa Kromolin Szczepów Turów Żukowice zamki Głogów Kotla
powiat górowski	dwory Chocieborowice Jastrzębia Karów Kietlów Łękanów Miechów Psary Tarpno Wiklina Wroniniec Wrząca Śląska pałace Bełcz Wielki Bronów Brzeżany Chróścina Czernina Dolna Daszów Glinka Górka Wąsoska Kłoda Górowska Ligota Naratów Osetno Rudna Mała Ryczeń Szedziec Siciny Ślubów Witoszyce zamki Czernina Górna Góra Wąsosz
powiat jaworski	dwory Budziszów Wielki Drzymałowice (1) Drzymałowice (2) Sady Górne Snowidza pałace Bolków Budziszów Mały Grobla Jakuszowa Jastrowiec Kaczorów Kłonice Kondratów Lipa Luboradz Małuszów Mierczyce Muchów Mysłów Myślibórz Pawłowice Wielkie Piotrowice Płonina Pogwizdów Sady Dolne Sichów Sobolew Stare Rochowice Targoszyn Wądroże Małe Wądroże Wielkie Wiadrów zamki Bolków Jawor Lipa Górna Niesytno Świny
Jelenia Góra	dwory Jelenia Góra (1) Jelenia Góra (2) pałace Jelenia Góra (1) Jelenia Góra (2)
powiat kamiennogórski	dwory Opawa Sędzisław pałace Ciechanowice Lubawka Miszkowice Pisarzowice Szarocin zamki Kamienna Góra
powiat karkonoski	dwory Kowary Łomnica Mniszków Radomierz Staniszów pałace Barcinek Bobrów Bukowiec Cieplice (1) Cieplice (2) Czernica Ciszyca Dąbrowica Dziwiszów Janowice Wielkie Jelenia Góra (Sobieszów) Karpniki Komarno Kowary (1) Kowary (2) Łomnica Miłków Mysłakowice Pakoszów Staniszów (1) Staniszów (2) Wojanów wieże Siedlęcin zamki Bolczów Chojnik Karpniki Rybnica Sokolec k. Karpnik Staniszów Stara Kamienica
powiat kłodzki	dwory Bierkowice Długopole Górne (1) Długopole Górne (2) Dzikowiec Gorzanów (1) Gorzanów (2) Idzików Jaszkowa Górna Konradów Krosnowice Nowa Ruda Nowa Ruda – Drogosław Nowa Ruda – Słupiec Łączna Nowy Waliszów Nowa Wieś Orłowiec Piszkowice Pławnica Radochów Roztoki Różanka Stara Łomnica (1) Stara Łomnica (2) Stara Łomnica (3) Starków Stary Wielisław Ścinawka Dolna Święcko Tłumaczów Trzebieszowice Włodowice Wojbórz Żelazno pałace Bożków Goworów Jeleniów Jugów Kamieniec Kłodzko Korytów Krosnowice Ławica Nowa Ruda Ołdrzychowice Kłodzkie (1) Ołdrzychowice Kłodzkie (2) Piszkowice Podzamek Sarny (1) Sarny (2) Stronie Śląskie Szalejów Dolny Szalejów Górny Trzebieszowice Ścinawka Średnia Wilkanów Wolany Żelazno sztuczne ruiny Bożków (1) Bożków (2) wieże Stara Łomnica Żelazno zamki Gorzanów Homole Karpień Kłodzko Leśna Międzylesie Nowa Ruda Quingenburg Ratno Dolne Szczerba Ścinawka Średnia
powiat legnicki, Legnica	dwory Bielowice Goliszów Goślinów Groble Kunice Legnica (1) Legnica (2) Lisowice Rogów Legnicki Rosochata Smokowice Strzałkowice Wągrodno pałace Babin Brennik Budziwojów Chojnów Czerwony Kościół Jakuszów Janowice Janowice Duże Kochlice Konradówka Krotoszyce Legnica Lipce Lubień Niedźwiedzice Okmiany Osetnica Pątnów Pątnówek Piotrowice Polanka Rogoźnik Szczedrzykowice Szymanowice Tyńczyk Legnicki Usza Warmątowice Sienkiewiczowskie zamki Chojnów Krajów Legnica Prochowice
powiat lubański	dwory Nawojów Łużycki pałace Biedrzychowice Grabiszyce Dolne Grabiszyce Górne Grabiszyce Średnie Jałowiec Kościelniki Górne Kościelniki Średnie Leśna Mściszów Olszyna Olszyna Dolna Pisarzowice Pisarzowice Średnie Pobiedna Radostów Średni Szyszkowa Włosień Dolny Zaręba Dolna zamki Czocha Rajsko Świecie
powiat lubiński	dwory Brodowice Nieszczyce Platerówka Toszowice pałace Chróstnik Dłużyce Dziesław Dziewin Gawronki Gorzyca Górzyn Krzeczyn Mały Krzeczyn Wielki Księginice Lisiec Miroszowice Naroczyce Orsk Radomiłów Raszowa Raszowa Mała Ręszów Rynarcice Siedlce Składowice Stara Rudna Szklary Górne Wielowieś Zaborów zamki Chobienia Lubin Ścinawa
powiat lwówecki	dwory Bystrzyca Kamień Karłowiec Lwówek Śląski Maciejowiec Marczów Niwnice (1) Niwnice (2) Przeździedza Ubocze Dolne pałace Brunów Dębowy Gaj Giebułtów Gierczyn Lwówek Śląski (1) Lwówek Śląski (2) Łupki Maciejowiec Mojesz Nagórze Nielestno Niwnice Proszówka Rakowice Małe Rząsiny Skała Sobota Ubocze (1) Ubocze (2) Ubocze (3) Wleń Wolbromów wieże Płóczki Dolne Rakowice Wielkie (1) Rakowice Wielkie (2) zamki Gradówek Gryf Kotlina Lwówek Śląski (1) Lwówek Śląski (2) Lwówek Śląski (3) Lwówek Śląski (4) Podskale Płóczki Dolne Radłówka Ustronie Wleński Gródek
powiat milicki	dwory Miłosławice Wierzchowice Wodników Górny Wziąchowo Wielkie pałace Milicz Pakosławsko Postolin Sułów Trzebicko Wziąchowo Małe zamki Milicz
powiat oleśnicki	dwory Bukowina Sycowska Dobra Kraszów Międzybórz Wielowieś Wojciechowo Wielkie pałace Boguszyce Brzezinka Dalborowice Dobra Dobroszyce Dobrzeń Goszcz Karwiniec Ostrowina Posadowice Siekierowice Stradomia Dolna Stradomia Wierzchna Stronia Twardogóra zamki Bierutów Oleśnica Syców
powiat oławski	dwory Miłoszyce pałace Danielowice Gać Gostkowice Jakubowice Jelcz Kuchary Laskowice Oławskie Marszowice Oleśnica Mała Zabardowice zamki Jelcz-Laskowice Oława
powiat polkowicki	dwory Jakubów Komorniki Mieszków Przesieczna Żelazny Most pałace Chocianów Czerńczyce Dalków Duża Wólka Gaworzyce Grębocice Grodziszcze Jakubów Kaźmierzów Kłobuczyn Krzydłowice Nowy Dwór Obiszów Parchów Sieroszowice Sucha Górna Śrem Świnino Tarnówek Wierzchowice Witanowice zamki Chocianowiec Jędrzychów
powiat strzeliński	dwory Białobrzezie Gułów Miechowice Oławskie Muchowiec Sarby Siemisławice Strużyna Warkocz Zarzyca pałace Borek Strzeliński (1) Borek Strzeliński (2) Borów Brożec Brzezica Dobrogoszcz Gębczyce Jagielnica Jagielno Jezierzyce Małe Jędrzychowice Konary Kondratowice Krzepice Lipowa Łojowice Mańczyce Samborowice Stanica Wyszonowice Żeleźnik Żelowice zamki Nieszkowice Przeworno
powiat średzki	dwory Damianowo Jastrzębce Lisowice Ogrodnica pałace Białków Brzezina Chełm Chmielów Chwalimierz Ciechów Dębice Drogomiłowice Gałów Gosławice Gozdawa Jarosław Jarząbkowice Jugowiec Juszczyn Karnice Kwietno Miękinia Mrozów Pęczków Pielaszkowice Prężyce Proszków Rachów Szczepanów Środa Śląska Ujazd Dolny Wojczyce zamki Środa Śląska Wojnowice
powiat świdnicki	dwory Bagieniec Gola Świdnicka Kostrza Tąpadła Witoszów Górny Zawiszów Zebrzydów pałace Bartoszówek Bolesławice Boleścin Bronów Burkatów Bystrzyca Dolna Bystrzyca Górna (1) Bystrzyca Górna (2) Chwałków Ciernie Dobromierz Goczałków Górny Gogołów Granica Grodziszcze Gruszów Jakubów Jaskulin Kątki Komorów Krasków Krzyżowa Łażany Makowice Marcinowiczki Mikoszowa Milikowice Mokrzeszów Morawa Mrowiny Olszany Pietrzyków Pyszczyn Roztoka Siedlimowice Stanowice Stary Jaworów Strzelce Sulisławice Szczepanów Szymanów Śmiałowice Świdnica Świebodzice Tworzyjanów Wierzbna Wilków Wiry Wiśniowa Witoszów Dolny Zastruże Żelazów wieże Pastuchów zamki Kłaczyna Panków Piotrowice Świdnickie
powiat trzebnicki	dwory Ozorowice Raszowice pałace Bagno (1) Bagno (2) Boleścin Brzeźno Czachowo Głuchów Dolny Górowo Ligota Strupińska Machnice Malin Mienice Pęgów Piotrkowice Rościsławice Rzędziszowice Siemianice Strzeszów Sucha Wielka Trzebnica Wielka Lipa Wisznia Mała Żmigród zamki Uraz, Żmigród
powiat wałbrzyski, Wałbrzych	dwory Jugowice Mieroszów pałace Czarny Bór Jaczków Jedlina-Zdrój Jedlinka Rusinowa Struga Wałbrzych (1) Wałbrzych (2) Wałbrzych (3) Zagórze Śląskie zamki Cisy Czarny Bór Grodno Książ Nowy Dwór Radosno Rogowiec Stary Książ Wałbrzych Wojaczów w Grzędach
powiat wołowski	dwory Mojęcice Przyborów Rogów Wołowski Sławowice Słup pałace Białawy Małe Brzózka Brzeg Dolny Głębowice Miłcz Moczydlnica Klasztorna Lubiąż Piskorzyna Przyborów Stary Wołów Straszowice Wołów Żerków zamki Wołów
powiat wrocławski, Wrocław	dwory Będkowice Bielany Wrocławskie Biskupice Podgórne Bliż Dankowice Górzyce Janówek Januszkowice Królikowice Kunów Mietków Nowy Śleszów Pruszowice Solna Ślęza Węgry Wrocław (1) Wrocław (2) pałace Biskupice Podgórne Borowa Oleśnicka Borzygniew Czerńczyce Domanice Galowice Garncarsko Gądów Gniechowice Kamionna Karolin Kębłowice Kobierzyce Komorowice Krobielowice Kunów Krzyżowice Magnice Małkowice Maniów Mały Milin Mirosławice Piotrówek Proszkowice Pustków Żurawski Rybnica Sadków Sadowice Samotwór Siedlec Sobótka-Górka Solna Sośnica Stoszyce Szczodre (1) Szczodre (2) Śliwice Świątniki Tyniec nad Ślęzą Wierzbice Wrocław (1) Wrocław (2) Wrocław (3) Wrocław (4) Wrocław (5) Wrocław (6) Wrocław (7) Wrocław (8) Wrocław (9) Wrocław (10) Wrocław (11) Wrocław (12) Wrocław (13) Wrocław (14) Wrocław (15) Wrocław (16) Wrocław (17) Wrocław (18) Wrocław (19) Wrocław (20) Wrocław (22) Wrocław (23) Wrocław (24) Wrocław (25) Wrocław (28) Wrocław (29) Wrocław-Pawłowice Zaprężyn Żerniki Wielkie zamki Przezdrowice Rogów Sobócki Smolec Wrocław-Leśnica Wrocław (1) Wrocław (2)
powiat ząbkowicki	dwory Brochocin Dzbanów Kalinowice Górne Laskówka Służejów Ząbkowice Śląskie Zwrócona pałace Biernacice Brodziszów Budzów Czerńczyce Głęboka Grodziszcze Kamieniec Ząbkowicki Karczowice Kluczowa Koźmice Pomianów Dolny Przedborowa Rudnica Sieroszów Stolec Tomice wieże Olbrachcice Wielkie zamki Bardo Bobolice Ciepłowody Opolnica Stoszowice Witostowice Ząbkowice Śląskie Złoty Stok
powiat zgorzelecki	dwory Jędrzychowice Żarska Wieś mauzolea Radomierzyce pałace Bogatynia Gronów Kostrzyna Ksawerów Kunów Lasów Łagów Łomnica Miedziana Mikułowa Radomierzyce Sławnikowice Zgorzelec Żarki Średnie Żarska Wieś zamki Ronow
powiat złotoryjski	dwory Gierałtowiec Kwiatów Lubiechowa Rzeszówek Wojcieszyn Wojciechów Zagrodno (1) Zagrodno (2) pałace Grodziec Lubiatów Lubiechowa Pielgrzymka Podgórki Rząśnik Rzymówka Sokołowiec Dolny Sokołowiec Górny Sokołowiec Środkowy Twardocice Wojcieszów Wojcieszów Dolny (1) Wojcieszów Dolny (2) Wojcieszów Górny (1) Wojcieszów Górny (2) zamki Grodziec Nowy Kościół Olszanica Radziechów Rokitnica Sędziszowa Stara Kraśnica Świerzawa Wielisław Złotoryjski