Peter Sellers
Wygląd przypnij ukryj Peter Sellers (1973) | |
| Imię i nazwisko |
Richard Henry Sellers |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
8 września 1925 |
| Data i miejsce śmierci |
24 lipca 1980 |
| Lata aktywności |
1948–1980 |
| Odznaczenia | |
| |
Peter Sellers, właśc. Richard Henry Sellers (ur. 8 września 1925 w Southsea, zm. 24 lipca 1980 w Londynie) – brytyjski aktor filmowy i reżyser, znany głównie z ról komediowych.
Życiorys
Urodził się 8 września 1925 w Southsea w Wielkiej Brytanii, w rodzinie aktorów wodewilowych. Jego ojciec Bill Sellers był protestantem, matka Agnes Doren Marks była żydówką, której rodzina przywędrowała do Anglii z Portugalii. Dzieciństwo spędził wędrując z rodzicami, na scenie debiutował w wieku 2 tygodni. W czasie II wojny światowej, mając 18 lat, został wcielony do RAF, gdzie od 1943 do 1946 występował jako członek trupy grającej dla lotników. Był wegetarianinem.
W kraju stał się znany dzięki udziałowi w programach satyrycznych BBC. W filmie zadebiutował w wieku 26 lat. Początkowo grał małe, choć ważne role. Przełomem dla jego kariery stał się film I’m All Right Jack (1959), co zagwarantowało mu międzynarodowe uznanie jako aktorowi komediowemu.
W 1965 wystąpił w debiutanckim filmie Woody’ego Allena Co słychać, koteczku?. Dwa lata wcześniej zadebiutował w roli głównej inspektora Clouseau w pierwszym filmie z serii o Różowej Panterze, który zyskał mu szerokie uznanie publiczności, a następnie w kolejnych filmach serii. W 1972 przystąpił do prac nad ekranizacją książki Jerzego Kosińskiego Wystarczy być (Being There), którą zrealizował po 7 latach. Za rolę w tym filmie otrzymał Złoty Glob i był nominowany do Oscara.
Stał się znany ze swej umiejętności wcielania się w różnorodne postacie niemal w tym samym czasie. W kilku filmach (m.in. Mysz, która ryknęła) występował w kilku rolach jednocześnie. Najbardziej znany z nich to Doktor Strangelove, czyli jak przestałem się martwić i pokochałem bombę Stanleya Kubricka, gdzie wcielił się w role prezydenta USA Merkina Muffleya, doktora Strangelove i kapitana RAF Lionela Mandrake. Nieznane szerzej pozostają jego osiągnięcia w dubbingu. W filmie Malaga podłożył głos pod 14 postaci, zarówno męskich, jak i damskich, z których 11 prowadziło ze sobą dialog.
Zmarł na atak serca 24 lipca 1980.
W 2004 powstał film biograficzny Życie i śmierć Petera Sellersa, w którym w postać aktora wcielił się Geoffrey Rush.
Filmografia
- 1951:
- Let’s Go Crazy jako Groucho/Giuseppe/Cedric/Izzy/Gozzunk/Crystal Jollibottom
- Penny Points To Paradise jako The Major/Arnold Fringe
- 1952: Down Among The Z Man jako Major Bloodnok
- 1955: Jak zabić starszą panią (The Lady Killers) jako Harry
- 1958: Tomcio Paluch (Tom Thumb) jako Tony
- 1959:
- I’m All Right Jack jako Fred Kite/Sir John Kennaway
- Mysz, która ryknęła (The Mouse That Roared) jako Tully Bascombe/Wielka księżna Gloriana XII/ Premier Hrabia Mountjoy
- 1962:
- The Dock Brief jako Wilfred Morgenhall, prawnik/lekarz
- Lolita jako Clare Quilty
- Tylko dwóch może grać (Only Two Can Play) jako John Lewis
- Walc torreadorów jako emerytowany generał Leo Fitzjohn
- 1963: Różowa Pantera (The Pink Panther) jako Inspektor Jacques Clouseau
- 1964:
- Doktor Strangelove, czyli jak przestałem się martwić i pokochałem bombę (Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb) jako kpt. Lionel Mandrake/prez. Merkin Muffley/Dr Strangelove
- Różowa Pantera: Strzał w ciemności (A Shot in the Dark) jako Jacques Clouseau
- Świat Henry’ego Orienta (The world of Henry Orient) jako Henry Orient
- 1965: Co słychać, koteczku? (What’s New, Pussycat) jako Dr. Fritz Fassbender
- 1966:
- Polowanie na lisa (After the Fox (Caccia alla volpe)) jako Aldo Vanucci/Federico Fabrizi
- The Wrong Box jako dr. Pratt
- 1967:
- Casino Royale jako Evelyn Tremble (James Bond-007)
- Siedem razy kobieta (Woman Times Seven) jako Jean
- Bobo
- 1968:
- Kocham Cię, Alicjo B. Toklas (I Love You, Alice B. Toklas) jako Harold Fine
- Przyjęcie (The Party) jako Hrundi V. Bakshi
- 1969: The Magic Christian jako Sir Guy Grand KG, KC, CBE oraz scenariusz
- 1970:
- Dzień na plaży (A Day at the Beach) jako Sprzedawca
- Dziewczyna inna niż wszystkie (There’s a Girl in My Soup) jako Robert Danvers
- 1974:
- Z łóżka na wojnę (Soft Beds, Hard Battles) w 6 rolach (generał Latour, major Robinson, pan Schroeder, prezydent Francji, książę Kyoto, Adolf Hitler) oraz jako narrator
- 1975:
- Powrót Różowej Pantery (The Return of the Pink Panther) jako inspektor Jacques Clouseau
- 1976:
- Różowa Pantera kontratakuje (The Pink Panther Strikes Again) jako nadinspektor Jacques Clouseau
- Zabity na śmierć (Murder by Death) jako Sidney Wang
- 1978: Zemsta Różowej Pantery (Revenge of the Pink Panther) jako nadinspektor Jacques Clouseau
- 1979: Wystarczy być (Being There) jako Ogrodnik
- 1980: Szatański plan doktora Fu Manchu (The Fiendish Plot of Dr. Fu Manchu) jako Nayland Smith/Fu Manchu oraz reżyseria
- 1982: Ślad Różowej Pantery (Trail of the Pink Panther) jako Jacques Clouseau
Życie prywatne
Córka, Victoria Sellers, jest modelką, aktorką i projektantką biżuterii.
Nagrody
- Złoty Glob 1980 Wystarczy być (Najlepszy aktor w komedii lub musicalu)
Uwagi
- ↑ W filmie wykorzystano archiwalne zdjęcia aktora, zmarłego dwa lata wcześniej.
Linki zewnętrzne
- Peter Sellers w bazie IMDb (ang.)
- Peter Sellers w bazie Filmweb
- Peter Sellers w bazie Notable Names Database (ang.)
- Peter Sellers Appreciation Society
| Seria główna |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rebooty |
| ||||||||
| Seriale animowane |
| ||||||||
| Postacie | |||||||||
| Gry komputerowe |
| ||||||||
| Muzyka | |||||||||
| Inne |
- ISNI: 0000000081280438
- VIAF: 49387018
- LCCN: n50006864
- GND: 119336197
- BnF: 135482640
- SUDOC: 05080829X
- NLA: 35673677
- NKC: jn20000701581
- BNE: XX1499268
- NTA: 068997477
- BIBSYS: 90818892
- Open Library: OL2787572A
- PLWABN: 9810683854805606
- NUKAT: n2005102429
- OBIN: 31669
- J9U: 987007267799505171
- CONOR: 12423523
- KRNLK: KAC2020L3528
- LIH: LNB:CIbU;=BZ
- PWN: 3973814
- Britannica: biography/Peter-Sellers
- Universalis: peter-sellers
- NE.se: peter-sellers
- SNL: Peter_Sellers
- Catalana: 0238475
- DSDE: Peter_Sellers
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 55306