140 Dywizja Strzelecka (ZSRR)

W tym artykule szczegółowo omówimy 140 Dywizja Strzelecka (ZSRR) i wszystko, co musisz o nim wiedzieć. Od jego początków po dzisiejsze znaczenie, poprzez implikacje w różnych aspektach życia codziennego. 140 Dywizja Strzelecka (ZSRR) przyciągnął uwagę ludzi z różnych dziedzin i o różnych zainteresowaniach, wywołując debaty i refleksje, które wzbogacają obecną panoramę. Dodatkowo zbadamy, jak 140 Dywizja Strzelecka (ZSRR) ewoluował na przestrzeni czasu i jaki ma wpływ na społeczeństwo, a także możliwe przyszłe implikacje, które mogą wyniknąć z jego dzisiejszej obecności. Przygotuj się na wejście do fascynującego świata 140 Dywizja Strzelecka (ZSRR)!

140 Dywizja Strzelecka
140-я стрелковая дивизия
Historia
Państwo

 ZSRR

Sformowanie

1939, 1941, 1942, 1943

Rozformowanie

1941, 1942, 1946

Nazwa wyróżniająca

Syberyjska, Nowogrodzko-Siewierska

Dowódcy
Pierwszy

Łyka Basaniec

Ostatni

Michaił Własow

Działania zbrojne
II wojna światowa
agresja ZSRR na Polskę
front wschodni
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

Armia Czerwona

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

70 Armia→65 Armia→13 Armia→60 Armia→38 Armia

Skład

m.in.: 258 pułk strzelców, 283 pułk strzelców

Odznaczenia
Order Suworowa II stopnia Order Kutuzowa II stopnia
Monument upamiętniające sybirskie dywizje w Nowosybirsku

140 Syberyjska, Nowogrodzko-Siewierska Dywizja Strzelecka (ros. 140-я стрелковая дивизия; 140-я Сибирская, Новгород-Северская дивизия) – związek taktyczny Armii Czerwonej.

Historia

140 Dywizja Strzelecka formowana była kilka razy, m.in. w 1939, 1941, 1942 i 1943[1]. Po 17 września 1939 dołączyła do agresji na Polskę.

Po raz kolejny dywizja (wywodząca się z Syberyjskiej Dywizji Strzeleckiej Wojska NKWD) była formowana w nieukończonych wówczas halach Nowosybirskich Zakładów Lotniczych[2]. Po dwóch miesiącach w lutym 1943 wojsko wyruszyło koleją na wschód w stronę Moskwy[2]. Od Jelca żołnierze dywizji maszerowali pieszo[3]. Po dwudziestu dniach marszu i pokonaniu 400 km[4] dywizja przystąpiła do działań w rejonie miejscowości Rżawczik i Murawczik[4]. Latem 1943 dywizja brała udział w walkach na łuku kurskim oraz operacji orłowskiej[5]. Po odniesieniu tamże zwycięstw jednostka walczyła pod Siewskiem, sforsowała Desnę i zdobyła Nowogród Siewierski. Jako pierwszy do miasta 16 września wszedł 283 pułk piechoty. Od tego dnia 140 dywizja nosiła nazwę Nowogrodzko-Siewierskiej[6] (odtąd formalnie 140 Syberyjska, Nowogrodzko-Siewierska Dywizja Piechoty[7]). Przed 1 listopada 1943 dywizja przeszła rzeki Snow, Trubiż, Soż i kierowała się w stronę Dniepru[8].

Udział 140 Dywizji Strzeleckiej w walkach na ziemiach polskich pod niemiecką okupacją

27 lipca 1944 dywizja weszła do Lwowa[9]. Następnie jednostka kierowała się szosą Lwów-Przemyśl, po czym zmieniła kierunek na południowy, przebijając się przez wzniesienia Karpat[10]. W dniu 3 sierpnia 1944 jej 258 pułk piechoty na lewym skrzydle sforsował San i wjechał do Sanoka od strony jego północno-wschodnich przedmieść ulicą Jagiellońską[11]. Dowódca pułku, ppłk Fiodor Jarygin ustanowił komendanturę garnizonu w domu położonym naprzeciw miejscowego szpitala[12][13][14]. Dzień później, 4 sierpnia nastąpił kontratak niemieckiej 1 Dywizji Pancernej, atakująca transporterami i czołgami od strony wschodniej (od miast Zagórz i Lesko)[13] i południowej[15]. Ostrzał prowadzili niemieccy fizylierzy[16]. Wówczas w miejscowym szpitalu pozostali radzieccy ranni w liczbie ok. 30 (przebywała tam przyjęta wcześniej przez Polaków kadra radzieckiego batalionu sanitarnego)[17]. Tam polscy lekarze uratowali ich[18]. Niemcy utrzymali się w mieście kilka dni[18] i według różnych źródeł, po odbiciu Sanoka, pozostawali w mieście: trzy dni[19], od 3 do 7[20], 6-7 dni[21], około tydzień[22]. Następnie wojska radzieckiej ponownie zajęły miasto[23]. W tym czasie 140 Dywizja wchodziła w skład 101 Korpusu Piechoty 38 Armii (skupiała ona korpusy 52, 67, 101)[24]. Dywizja brała udział w walkach o Krosno, Rzeszów, Duklę[25]. Jesienią 1944 dywizja prowadziła działania w podkarpackich rejonach Zakopanego i Krynicy[23].

Działania bojowe 120 Dywizji Strzeleckiej na Słowacji

W tym czasie zarówno 140 jak i 70 dywizja piechoty gwardii osłaniały skrzydła 1 korpusu kawalerii gwardii, który był przeznaczony do wsparcia powstania słowackiego[26]. U boku wojsk radzieckich walczył także wówczas I Czechosłowacki Korpus Armijny pod dowództwem gen. Ludvíka Svobody[24].

W czasie walk pod Wadowicami poległ dowódca dywizji gen. Aleksander Kisielow[27]. Później dywizja przebywała w Bielsku-Białej[28]. Od 29 kwietnia 1945 rozpoczęła forsowanie Odry i weszła do Ostrawy, gdzie toczono walki z Niemcami[29]. W maju 1945 kierowali się na Ołomuniec[30].

Po wojnie dywizja została rozwiązana[31].

Żołnierze dywizji

Dowódcy dywizji
Inni

Struktura organizacyjna

W 1939[32]
  • dowództwo i sztab
  • 445 pułk strzelecki
  • 637 pułk strzelecki
  • 798 pułk strzelecki
  • 309 pułk artylerii
  • 344 pułk artylerii haubic

Odznaczenia

Upamiętnienie

W okresie PRL w Krośnie ustanowiono upamiętnienia ku czci wyzwolenia miasta przez 140 dywizję: na cmentarzu przy placu 3 Maja pomnik (1947) oraz w Urzędzie Miasta przy Rynku tablicę pamiątkową[35].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Память народа::Подлинные документы о Второй Мировой войне , pamyat-naroda.ru .
  2. ↑ a b Kardin 1978 ↓, s. 23.
  3. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 24.
  4. ↑ a b c Kardin 1978 ↓, s. 26.
  5. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 39, 42, 46, 51.
  6. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 51.
  7. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 18, 52.
  8. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 52.
  9. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 138-139.
  10. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 139.
  11. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 139, 179, 227-229.
  12. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 179, 229.
  13. ↑ a b Witold Szymczyk. Powrót lejtnantów. „Nowiny”. Nr 37, s. 7, 17-18 lutego 1979. 
  14. ↑ Józef Ząbkiewicz. Pierwszy dzień wolności. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 22 (279), s. 4, 10-20 sierpnia 1983. 
  15. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 179, 183.
  16. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 130.
  17. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 140, 197.
  18. ↑ a b Kardin 1978 ↓, s. 183.
  19. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 184 (relacje dowódcy 258 pułku Fiodora Jarygina oraz szefa sztabu 140 dywizji, Siergieja Grigorjewicza Samuelsona.
  20. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 184-185 (relacje mieszkańców Sanoka, którzy podawali 3 lub 4 lub 6 lub 7 dni..
  21. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 241 (relacja Zdzisława Beksińskiego).
  22. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 184 (relacje Emila Kardina i Marii Witinskiej).
  23. ↑ a b Kardin 1978 ↓, s. 140.
  24. ↑ a b Kardin 1978 ↓, s. 141, 142.
  25. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 142.
  26. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 141.
  27. ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 81.
  28. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 151.
  29. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 153-154.
  30. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 195.
  31. ↑ a b c d Kardin 1978 ↓, s. 18.
  32. ↑ a b Zarzycki 2014 ↓, s. 308.
  33. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 15, 27, 156.
  34. ↑ Kardin 1978 ↓, s. 18, 102.
  35. ↑ Województwo krośnieńskie. W: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939–1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa / Sport i Turystyka, 1988, s. 387. ISBN 83-217-2709-3.

Bibliografia

  • Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
  • Emil Kardin: Odsłonięte skrzydło. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Ordre de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Księgarnia Historyczna, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.
Dywizje strzeleckie Armii Czerwonej w II wojnie światowej
Gwardyjskie