Peter Handke

Wygląd przypnij ukryj Peter Handke
Ilustracja
Peter Handke w 2006
Data i miejsce urodzenia

6 grudnia 1942
Griffen

Narodowość

austriacka

Dziedzina sztuki

literatura piękna

podpis
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

Peter Handke (ur. 6 grudnia 1942 w Griffen w Austrii) – austriacki pisarz i tłumacz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za 2019 rok. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych austriackich pisarzy.

Życiorys

W latach 1944–1948 Peter Handke mieszkał wraz z matką (Słowenką z Karyntii) w Berlinie, potem przeprowadzili się z powrotem do Griffen. Pogłębiający się alkoholizm ojczyma Adolfa Brunona Handkego, berlińskiego tramwajarza, i zaściankowość prowincjonalnego Griffen były źródłem późniejszego buntu przeciwko panującym ograniczeniom i zwyczajom.

Mając dwanaście lat, w 1954 trafił do internatu dla chłopców katolicko-humanistycznego gimnazjum Tanzenberg. W tym okresie opublikował swoje pierwsze teksty, w czasopiśmie „Pochodnia” redagowanym przez mieszkańców bursy. Od 1959 uczył się w Klagenfurcie, zdał tam w 1961 maturę. W tymże roku rozpoczął studia prawnicze w Graz. Pierwsze sukcesy literackie sprawiły, że przyłączył się do „Forum Stadtpark”, grupy z Grazu; w 1965 porzucił studia, by całkowicie poświęcić się pisarstwu.

Zdobył sławę, gdy w 1966 roku w Princeton podczas spotkania Grupy 47, wpływowego w latach 50. forum dyskusyjnego niemieckich pisarzy i krytyków, zaatakował zebranych za opisywactwo i zbiorowo wyzwał znanych kolegów po piórze od „impotentów”.

Debiutował w 1966 krótką powieścią Szerszenie. Sztuka Publiczność zwymyślana, wydana w tym samym roku, przyniosła mu szeroki rozgłos. Był członkiem założycielem frankfurckiego wydawnictwa Verlag der Autoren w 1969 roku i w latach 1973–1977 członkiem Stowarzyszenia Autorów w Graz. W latach 80. podróżował m.in. po Alasce, Japonii i Jugosławii. Wydana w 1996 roku jako relacja z podróży Podróż zimowa nad Dunaj, Sawę, Morawę i Drinę albo sprawiedliwość dla Serbii (Eine winterliche Reise zu den Flüssen Donau, Save, Morawa und Drina oder Gerechtigkeit für Serbien), w której również Serbowie przedstawieni są jako ofiary wojny domowej, wywołała i wywołuje do dziś liczne kontrowersje. W 2005 roku postawiony przed trybunałem ONZ w Hadze były serbski prezydent, Slobodan Milošević, powołał Handkego jako świadka obrony. Pisarz odmówił, niemniej napisał esej Die Tablas von Daimiel, którego podtytuł brzmi Zakamuflowana wypowiedź świadka w procesie przeciwko Slobodanowi Miloševićowi.

Handke po pobycie w Graz mieszkał w Düsseldorfie i Berlinie, potem w Kronbergu, w USA (1978–1979), Salzburgu (1979–1988), a od 1991 w Chaville pod Paryżem (Francja), a okresowo także w Salzburgu.

Ma dorosłą córkę (Amina Handke, ukończyła studia malarskie i w zakresie sztuki medialnej), w l. 2001–2006 był związany z niemiecką aktorką Katją Flint.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 42. MFF w Cannes (1989).

W 2012 Peterowi Handkemu poświęcona została sesja krytyczno-literacka, zorganizowana we Wrocławiu z okazji 70. urodzin pisarza przez Instytut Filologii Germańskiej UWr oraz Bibliotekę Austriacką we Wrocławiu, na której zaprezentowano referaty badaczy literatury z sześciu polskich uczelni wyższych m.in. Norbert Honsza, Edward Białek, Eugeniusz Tomiczek, Irena Światłowska-Prędota. Prof. Jacek Rzeszotnik wystąpił wówczas z referatem Gdyby trzymał gębę na kłódkę, miałby szansę na Nobla. Peter Handke vs media.

10 października 2019 roku Akademia Szwedzka przyznała mu Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

Wyróżnienia i nagrody

Twórczość

Przekłady

Handke tłumaczył dzieła następujących autorów: Adonis, Ajschylos, Dimitri T. Analis, Bruno Bayen, Emmanuel Bove, René Char, Jean Genet, Georges-Arthur Goldschmidt, Julien Green, Gustav Januš, Patrick Modiano, Florjan Lipuš, Walker Percy, Francis Ponge, William Szekspir, Sofokles

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Handke, Peter , Encyclopaedia Beliana   (słow.).
  2. ↑ PatrikP. Garaj PatrikP., Nobelista Peter Handke – večný rebel a náruživý pozorovateľ , Denník N, 10 października 2019   (słow.).
  3. ↑ AnitaA. McChesney AnitaA., Herwig Gottwald and Andreas Freinschlag, Peter Handke , 44 (1-2), Modern Austrian Literature, 2011   (ang.).
  4. ↑ a b Peter Handke, Encyklopedia teatru polskiego (autorzy).  .
  5. ↑ Christoph Bartmann: Przypadek Petera Handkego. Goethe-Institut. . (pol.).
  6. ↑ Adam Krzemiński. Peter Handke – noblista nieoczywisty/Szczegół zmienia wszystko. „polityka.pl”. 2019 (42 (3232)), s. 80, 2019-10-15. Jerzy Baczyński. Polityka sp. z o.o. s.k.a.. ISSN 0032-3500. (pol.). 
  7. ↑ Peter Handke laureatem Literackiego Nobla za rok 2019 – Polsat News , polsatnews.pl, 10 października 2019   (pol.).
  8. ↑ Ten „nierozsądny” Peter Handke, Ogólnopolskie sympozjum w siedemdziesiątą rocznicę urodzin pisarza 17–18 kwietnia 2012 r., „Przegląd Uniwersytecki” nr 6–8/2012, s. 14, .
  9. ↑ The Nobel Prize in Literature 2019 , Nobel Media AB 2019, 10 października 2019   (ang.).
  10. ↑ OliverO. Rehák OliverO., Nobelove ceny za literatúru získali Poľka Olga Tokarczuková a Rakúšan Peter Handke , Denník N, 10 października 2019   (słow.).
  11. ↑ Nobelovu cenu za literaturu získali polská spisovatelka Olga Tokarczuková a Rakušan Peter Handke , iRozhlas   (cz.).
  12. ↑ Cena Franze Kafky. Společnost Franze Kafky. . (cz.).
  13. ↑ Nobelovy ceny za literaturu mají Peter Handke a Olga Tokarczuková – Novinky.cz , www.novinky.cz   (cz.).
  14. ↑ 2014: Peter Handke , The International Ibsen Award   (ang.).

Linki zewnętrzne

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Kontrola autorytatywna (osoba):Encyklopedie internetowe: