W dzisiejszych czasach Oleszyce to temat, który wzbudza zainteresowanie wielu osób na całym świecie. Z biegiem czasu Oleszyce zyskał duże znaczenie w różnych dziedzinach, od polityki po naukę, w tym kulturę i ogólnie społeczeństwo. Jego wpływ był tak znaczący, że wywołał debaty, kontrowersje i głębokie refleksje zarówno wśród ekspertów, jak i zwykłych obywateli. W tym artykule przeanalizujemy rolę, jaką obecnie odgrywa Oleszyce i zbadamy jej implikacje w różnych kontekstach.
W latach 1941–1943 Niemcy i wspierająca ich Ukraińska Policja Pomocnicza zgładzili tutaj ok. 1500 Żydów. Z kolei w latach 1943–1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali w mieście kilkunastu Polaków, w tym kilku żołnierzy WP broniących stacji kolejowej[11].
Oleszyce odzyskały prawa miejskie w 1989 roku.
W 1953 r. w Oleszycach został założony klub piłkarski Czarni Oleszyce. W sezonie 2022/2023 gra w klasie A, w grupie Lubaczów[13].
Demografia
Według danych z grudnia 2014 roku miasto miało 3236 mieszkańców[14].
Piramida wieku mieszkańców Oleszyc w 2014 roku[15].
Zabytki
Pozostałości zespołu pałacowego Sieniawskich – resztki parku, bastiony ziemne, ślady pałacu. Pierwotnie był tu dwór obronny Ramszów, wybudowany najprawdopodobniej ok. 1480 r., wspominany w dokumentach z XVI w. jako zameczek. W latach 60. XVII wieku w jego miejscu Mikołaj Hiernonim Sieniawski zbudował prostokątny dwór z narożnymi alkierzami i otoczony czterema bastionami[16]. Od wschodu przylegał regularnie zakomponowany geometryczny ogród[16]. W latach w latach 1713-1725 Elżbieta Sieniawska rozbudowała dwór w niewielki barokowy pałac, być może projektu Giovanniego Spazzio[16]. Następnie w latach 1741-1743 r. ściany pałacyku wymieniono z drewnianych na murowane z inicjatywy księcia Augusta Aleksandra Czartoryskiego zachowując jednak pierwotną formę z czasów Sieniawskiej[16]. W 2. połowie XIX wieku z inicjatywy ówczesnych właścicieli – książąt Sapiehów przeprowadzono remont pałacu[16]. Zniszczony podczas I Wojny Światowej. Odbudowany przez Sapiehów, został całkowicie zniszczony w pożarze 22 czerwca 1941 roku, w pierwszym dniu wojny niemiecko-radzieckiej[17]. Wypalone mury pałacu Sieniawskich rozebrano po zakończeniu wojny w 1945 r.[18][19]
↑Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, Tom 6, Województwo bełskie, Ziemia Chełmska województwa ruskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków 1995, s. 161
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.