Mircea Lucescu

W dzisiejszym świecie Mircea Lucescu zyskał niespotykane dotąd znaczenie, zdobywając coraz większą uwagę i generując wszelkiego rodzaju opinie, debaty i badania. Odkąd Mircea Lucescu pojawił się na scenie, wywarł głęboki wpływ na różne obszary społeczeństwa, wpływając na wszystko, od kultury popularnej po politykę i technologię. W tym artykule szczegółowo zbadamy wpływ Mircea Lucescu na różne aspekty życia codziennego, analizując jego konsekwencje i możliwe implikacje na przyszłość. Bez wątpienia Mircea Lucescu był i nadal będzie tematem niezwykle interesującym i ważnym dla naszego współczesnego społeczeństwa.

Mircea Lucescu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 lipca 1945
Bukareszt

Pozycja

napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
S.S. 2 Bukareszt
Dinamo Bukareszt
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1963–1977 Dinamo Bukareszt 250 (57)
1965–1967 → Știința Bukareszt (wyp.) 39 (12)
1977–1982 Corvinul Hunedoara 111 (21)
1989–1990 Dinamo Bukareszt 1 (0)
W sumie: 401 (90)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1966–1979  Rumunia 70 (9)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1979–1980 Corvinul Hunedoara
1981–1986 Rumunia
1985–1990 Dinamo Bukareszt
1990–1991 Pisa Calcio
1991–1996 Brescia
1996–1997 Reggiana
1997–1998 Rapid Bukareszt
1998–1999 Inter Mediolan
1999–2000 Rapid Bukareszt
2000–2002 Galatasaray SK
2002–2004 Beşiktaş JK
2004–2016 Szachtar Donieck
2016–2017 Zenit Petersburg
2017–2019 Turcja
2020–2023 Dynamo Kijów
2024– Rumunia
  1. ↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Galatasaray SK
złoto Superpuchar Europy Monaco 2000
Szachtar Donieck
złoto Puchar UEFA Stambuł 2009
srebro Superpuchar Europy Monaco 2009
Odznaczenia
Order „Za zasługi” I klasy (Ukraina) Order „Za zasługi” II klasy (Ukraina) Order „Za zasługi” III klasy (Ukraina)
Multimedia w Wikimedia Commons

Mircea Lucescu (wym. [ˈmirt͡ʃe̯a luˈt͡ʃesku]; ur. 29 lipca 1945 w Bukareszcie) – rumuński piłkarz, w czasie kariery zawodniczej występujący na pozycji napastnika, oraz trener piłkarski. Z wykształcenia jest ekonomistą, absolwentem Akademii Ekonomicznej w Bukareszcie[1].

Jako zawodnik przez czternaście lat bronił barw Dinama Bukareszt. Po zakończeniu piłkarskiej kariery rozpoczął pracę szkoleniową. Pierwsze kroki w tym zawodzie stawiał jako selekcjoner reprezentacji Rumunii, z którą jako pierwszy w historii awansował do mistrzostw Europy, oraz trener Dinama Bukareszt (mistrzostwo Rumunii). Od lat 90 XX wieku pracuje głównie za granicą. Przez prawie osiem lat prowadził drużyny z Włoch (w tym Inter Mediolan), jednak największe osiągnięcia zanotował z zespołami z Turcji i Ukrainy. Zdobył z nimi mistrzostwa tych krajów (łącznie siedem) oraz wygrywał rozgrywki międzynarodowe. Z Galatasaray SK wywalczył Superpuchar UEFA, a z Szachtarem Donieck Puchar UEFA.

W rankingu IFFHS na najlepszego trenera piłkarskiego na świecie w latach 1996–2010 zajął 46. miejsce, ex aequo ze swoim rodakiem Anghelem Iordănescu[2]. W podobnym zestawieniu, obejmującym lata 2001–2010, był 31[3].

Jest ojcem Răzvana Lucescu, byłego piłkarza i trenera, selekcjonera reprezentacji Rumunii w latach 2009–2011.

Kariera szkoleniowa

Dość niespodziewanie, bez wcześniejszego doświadczenia w pracy szkoleniowej, został w 1982 roku selekcjonerem reprezentacji Rumunii. Dwa lata później świętował z nią pierwszy w historii awans do mistrzostw Europy. Mimo słabego występu na Euro 1984, niespełna 40 letni szkoleniowiec zachował stanowisko, głównie dlatego, że cieszył się ogromnym poparciem piłkarzy i kibiców. Z posady trenera kadry został zwolniony w 1986 roku po przegranych eliminacjach do Mistrzostw Świata 1986.

Przez cztery lata był szkoleniowcem Dinama Bukareszt, z którym w 1990 roku, zdobywając mistrzostwo Rumunii, przełamał trwającą od kilku lat ligową hegemonię Steauy Bukareszt.

Od 1990 roku pracuje za granicą (z krótkimi epizodami w Rapidzie Bukareszt). Lata 90 XX w. spędził we Włoszech, ale w kraju nad Tybrem powodziło mu się różnie. Dwukrotnie prowadzone przez niego drużyny spadały z Serie A (Pisa Calcio w sezonie 1990-91 i Brescia Calcio w sezonie 1992-93), ale i dwukrotnie do włoskiej ekstraklasy awansował z Brescią. W 1999 roku został trenerem Interu. W Mediolanie spędził jednak niespełna cztery miesiące i po słabych wynikach został zastąpiony przez Anglika Roya Hodgsona.

Największy sukces w karierze według Mircei: nie Galatasaray czy Szachtar, ale zwycięstwo nad Włochami w 1983[4].

W czasie pracy w Brescii miał także sprowadzić innego swojego rodaka, Florin Răducioiu[5].

1981–1986: reprezentacja Rumunii

36 letni Lucescu otrzymał nominację na selekcjonera kadry jesienią 1981, kiedy jego poprzednikowi, Valentinowi Stănescu, nie udało się awansować do Mundialu 1982. Rumuni w eliminacjach do tego turnieju zajęli trzecie miejsce, za Węgrami i Anglią, z którą wprawdzie wygrali w Bukareszcie 2:1, ale z powodu słabszych występów w pozostałych meczach nie awansowali na mistrzostwa. Lucescu w roli trenera kadry zadebiutował w ostatnim spotkaniu kwalifikacji: zremisowanym 0:0 ze Szwajcarią.

1985–1990: Dinamo Bukareszt

Rywalizacja Dinama ze Steauą w latach 1985–1990[6]
Sezon Rozgrywki[7] Wynik
Steaua–Dinamo
1985–1986 L 1–0
L 1–2
P 0–1
1986–1987 L 3–0
L 1–1
P 1–0
1987–1988 L 0–0
L 3–3
P przerwany
1988–1989 L 0–0
L 2–1
P 1–0
1989–1990 L 0–3
L 2–2
P 4–6

W listopadzie 1985 Lucescu, który był jeszcze selekcjonerem reprezentacji Rumunii, został zatrudniony w charakterze trenera klubowego w Dinamie Bukareszt. Jego władzom zależało na znanym i związanym z drużyną szkoleniowcu, bo coraz ostrzejsza w połowie lat 80 XX w. stawała się rywalizacja ze Steauą Bukareszt. Oba kluby były popierane i finansowane przez konkurujące ze sobą czynniki polityczne: Steauę wspierała rodzina dyktatora Nicolae Ceaușescu i przedstawiciele rumuńskiego wojska, a Dinamo MSW i Securitate[8]. Kiedy w 1985 Steaua odzyskała po siedmioletniej przerwie tytuł mistrza kraju, działacze Dinama postanowili wzmocnić zespół nowymi piłkarzami oraz trenerem Lucescu, cieszącym się dużą popularnością w Rumunii i nie związanym z rodziną Ceaușescu. Kilka miesięcy później, we wrześniu 1986, mimo dobrych wyników drużyny narodowej, Lucescu został zwolniony z funkcji selekcjonera. Jego miejsce zajął były trener Steauy Emeric Jenei. Lucescu oraz niektórzy obserwatorzy sugerowali, że za dymisją szkoleniowca stała rodzina Ceaușescu[4][9][10].

Kilka tygodni przed otrzymaniem wypowiedzenia Lucescu zdobył pierwsze trofeum jako trener Dinama. Po pokonaniu Steauy 1:0 klub wygrał Puchar Rumunii. W kolejnych latach tym rozgrywkom towarzyszyły rozmaite kontrowersje. Trzy razy z rzędu w meczach finałowych mierzyły się ze sobą Dinamo i Steaua, i za każdym razem zwyciężali ci ostatni[11]. Jednak kilkakrotnie podważano uczciwość tych wyników, zarzucając działaczom Steauy kupno meczów[12][13]. Podobne oskarżenia formułowano w kontekście spotkań ligowych: Steaua zdobyła tytuł mistrza kraju trzy razy z rzędu (1986–1987, 1987–1988 i 1988–1989); za każdym razem kończyła sezon, nie zaznając ani jednej porażki[14][15][16]. Dinamo zawsze było drugie. Lucescu od kilku lat mówi wprost, że mistrzostwa Rumunii zostały mu ukradzione przez Steauę[17]. Powiedział m.in.:

W Dinamie mieliśmy bardzo dobrą drużynę. Mogliśmy pokonać każdego, o każdej porze. Kiedy w 1986 zwyciężyliśmy Steauę w finale Pucharu Rumunii, Valentin Ceaușescu w ramach rewanżu wymienił władze federacji piłkarskiej. Niedługo potem zostałem zdymisjonowany ze stanowiska selekcjonera bez podania przyczyny, a Steaua zaczęła kolekcjonować tytuły mistrza kraju[18].

Gwiazdą Dinama w okresie pracy Lucescu był napastnik Rodion Cămătaru

Hegemonię Steauy udało się przełamać dopiero po upadku Ceaușescu: Dinamo odzyskało – po sześcioletniej przerwie – mistrzostwo kraju w sezonie 1989–1990[19]. Te rozgrywki były zresztą najbardziej udane w całym okresie pracy Lucescu w tym klubie. Po wysokim zwycięstwie (6:4) nad Steauą Rumun zdobył wtedy drugi w swojej trenerskiej karierze Puchar Rumunii[20], a także zanotował pierwszy poważny sukces międzynarodowy. W rozgrywkach Pucharu Zdobywców Pucharów 1989–1990 Dinamo dotarło do półfinału. Po drodze pokonało albański Dinamo Tirana, grecki Panathinaikos Ateny oraz jugosłowiański Partizan Belgrad, w którego barwach grali wówczas m.in. Predrag Mijatović i Zlatko Zahovič[21]. W dwumeczu półfinałowym klub Lucescu okazał się słabszy od belgijskiego RSC Anderlechtu (0:1 i 0:1). Obok półfinału Pucharu Europy Mistrzów Klubowych 1983–1984 jest to najlepszy wynik w historii Dinama. Chociaż rozgrywki 1989–1990 okazały się najlepsze, to klub z Bukaresztu pod wodzą Lucescu już wcześniej dobrze sobie radził w grach międzynarodowych: w pierwszych czterech latach jego pracy dochodził odpowiednio do 1/16 finału (1986–1987 i 1987–1988) oraz ćwierćfinału (1988–1989) Pucharu Zdobywców Pucharów.

„Dla mnie Lucescu to jeden z najlepszych trenerów świata. Jedynym jego problemem i zarazem pechem było to, że nie miał okazji trenować naprawdę dobrej drużyny.”

Luigi Corioni, prezes Brescii Calcio[22]

W okresie pracy w Dinamie Lucescu zbudował zespół w dużej mierze wokół reprezentantów Rumunii, z którymi współpracował jako selekcjoner. Spośród uczestników Euro 1984 w Dinamie w latach 1985–1990 grali: bramkarz Dumitru Moraru, obrońcy Ioan Andone, Mircea Rednic, Michael Klein i Ion Zare, napastnicy Rodion Cămătaru, Marin Dragnea i Ionel Augustin. Rumun wprowadzał do pierwszej jedenastki także zawodników młodego pokolenia: w kadrze Dinama na sezon 1989–1990 znaleźli się bramkarz Bogdan Stelea, pomocnik Ioan Lupescu i napastnik Florin Răducioiu[23], czyli zawodnicy z podstawowego składu reprezentacji na Mundial 1994, na którym Rumunia doszła do ćwierćfinału. Gwiazdą w tym okresie był jednak Cămătaru, który zasłynął tym, że w 1987 zdobył Europejski Złoty But za strzelenie 44 bramek w 33 meczach; w późniejszych latach wielokrotnie zresztą podważano uczciwość tego wyczynu[24]. Asystentem Lucescu był w tym okresie Florin Cheran, były piłkarz Dinama.

W późniejszych latach kilkakrotnie pojawiały się informacje, że Lucescu powróci do pracy w Dinamie. Według mediów władze klubu były blisko pozyskania Rumuna jesienią 2008, kiedy Lucescu był o krok od zwolnienia z Szachtara Donieck[25]. Miano mu zaoferować olbrzymie pełnomocnictwa, w tym decydowanie o transferach i udział w akcjonariacie klubu, a w zamian Lucescu miał awansować z klubem do Ligi Mistrzów[25]. Trener powiedział, że jest skłonny przyjąć tę propozycję, jednak najpierw musi wypełnić kontrakt z Szachtarem, który obowiązywał do lata 2009[25]. Wtedy jednak ukraińska drużyna zdobyła Puchar UEFA i oferta z Dinama straciła na aktualności. Chociaż wówczas wyraził zainteresowanie powrotem do Dinama, to już dwa lata później stanowczo stwierdził, że nie wyobraża sobie ponownej pracy w tym klubie[26].

1998–1999: Inter Mediolan

Jednym z piłkarzy, z którymi współpracował Lucescu w Interze, był Javier Zanetti

Zatrudnieniu Rumuna w Interze Mediolan w grudniu 1998 towarzyszyły kontrowersje. Lucescu zastąpił bowiem na stanowisku pierwszego trenera 60-letniego Luigiego Simoniego w tym samym dniu, w którym otrzymał on nagrodę dla najlepszego trenera Serie A[27]. Simoni doprowadził Inter do zwycięstwa w finale Pucharu UEFA 1998. Kiedy odchodził, klub był na piątym miejscu w tabeli włoskiej ekstraklasy ze stratą siedmiu punktów do lidera, ACF Fiorentiny. Kilka dni wcześniej jego podopieczni zapewnili sobie awans do ćwierćfinałów Pucharu Włoch[28] oraz Ligi Mistrzów, po zwycięstwie 3:1 z Realem Madryt[22]. Oficjalną przyczyną niespodziewanego zwolnienia Simoniego był mało efektowny styl gry Interu[22].

Dziennikarze przypominali, że w żadnym z poprzednich włoskich zespołów Lucescu sobie nie poradził. Rumun odpierał te zarzuty, mówiąc, że należy go oceniać po obecnych wynikach[22]. Według umowy, jaką zawarł z prezesem Interu, Massimo Morattim, miał prowadzić klub przez pół roku, do lipca 1999, a potem zostać szkoleniowcem drużyny młodzieżowej. Jego miejsce w pierwszym zespole miał zająć Marcello Lippi[27][29].

„Lucescu ma silną osobowość, jest świetnym fachowcem i – co najważniejsze – gwarantuje zmianę stylu gry na bardziej ofensywny.”

Massimo Moratti w momencie zatrudniania Lucescu[22]

Lucescu otrzymał szansę pracy w klubie, w którym w sezonie 1998–1999 grali m.in. reprezentanci Włoch (Gianluca Pagliuca, Giuseppe Bergomi i Roberto Baggio), Francji (Youri Djorkaeff), Argentyny (Diego Simeone i Javier Zanetti), Chile (Iván Zamorano) i Portugalii (Paulo Sousa)[30]. Gwiazdą zespołu był 23-letni Brazylijczyk Ronaldo, wicemistrz świata z 1998. Piłkarzem, z którym Rumun szczególnie dobrze się rozumiał, był Roberto Baggio; zaprosił go nawet do Rumunii na polowanie na gęsi[31]. Lucescu od razu zapowiedział, że od swoich zawodników będzie wymagał większej skuteczności i widowiskowości, zmienił także ustawienie na bardziej ofensywne 3-4-3 lub 3-5-2[22]. Z dwoma napastnikami Inter wystąpił w pierwszym meczu pod wodzą Lucescu; na San Siro jego podopieczni w spotkaniu ligowym wygrali 4:1 z AS Romą. Dziennikarze zauważyli, że doszło wtedy do niecodziennej sytuacji, ponieważ oba włoskie kluby prowadzili trenerzy ze wschodu Europy (szkoleniowcem Romy był Czech Zdeněk Zeman)[32].

Jednak w kolejnych grach Inter wygrywał znacznie rzadziej; od stycznia do marca 1999 klub z Mediolanu rozegrał trzynaście meczów w Serie A, z czego zwyciężył tylko w czterech (trzy remisy i sześć porażek). Z głównymi rywalami w walce o mistrzostwo kraju piłkarze Lucescu albo przegrywali (0:1 z S.S. Lazio) albo remisowali (0:0 z Juventusem i 2:2 z A.C. Milanem). Chociaż wyniki nie były najlepsze, to raczej nie kwestionowano efektownego stylu gry; jak pisał polski dziennikarz po zwycięstwie Interu 5:2 nad S.S. Lazio w ćwierćfinale Pucharu Włoch: „Lucescu obiecywał kibicom widowiskową grę i słowa dotrzymał”[33]. W zwycięskich spotkaniach ligowych mediolańczycy wygrywali dużą ilością bramek (4:1 z Romą, 6:2 z AC Venezią, 5:1 z Cagliari Calcio i 5:1 z FC Empoli).

Do słabych występów doszły także problemy dyscyplinarne. Lucescu wyrzucił z drużyny Portugalczyka Paulo Sousę, który powiedział mediom, że piłkarze nie wiedzą właściwie, jak mają grać[34]. Także dziennikarze zwracali uwagę na to, że „Inter posiada wielu gwiazdorów światowego futbolu, ale nie tworzą oni rozumiejącego się kolektywu”[35]. Kilka dni po wyrzuceniu Sousy, 21 marca 1999, zawodnicy przegrali 0:4 w meczu ligowym z Sampdorią; trener natychmiast podał się do dymisji[36]. Zostawił Inter na dziewiątym miejscu w tabeli[29]. Inter nie tylko zawodził w lidze, ale także odpadł – po porażce w dwumeczu z Manchesterem United (0:2 i 1:1) – z ćwierćfinału Ligi Mistrzów[37]. Jedynym osiągnięciem Rumuna w czasie jego trzymiesięcznej pracy w Mediolanie był awans do półfinału Pucharu Włoch. Po latach trener przyznał, że w całej swojej karierze żałuje najbardziej rozstania z Interem[26].

Dla Lucescu było to jednocześnie pożegnanie z Serie A, bo już nigdy później nie pracował w żadnym włoskim klubie. O futbolu z Italii nie ma zresztą dobrego zdania. W 2003 powiedział:

Kiedy sędzia rozpoczyna mecz, drużyny na całym świecie dążą do zdobycia bramki. Ale nie we Włoszech, bo tam oba zespoły przystępują natychmiast do heroicznej obrony rezultatu 0:0.[38]

2000–2004: Galatasaray SK i Beşiktaş JK

Latem 2000 Lucescu przyjął propozycję Galatasaray SK, czyli klubu, który kilka tygodni wcześniej – jako pierwszy z Turcji – wygrał rozgrywki międzynarodowe (Puchar UEFA)[39]. Jego poprzednik Fatih Terim po czterech udanych latach pracy w Stambule wyjechał do Włoch i został szkoleniowcem ACF Fiorentiny. Według dziennikarzy Rumun miał zarabiać tyle, co Terim, czyli blisko 1 milion marek niemieckich[40]. W porównaniu z drużyną, którą prowadził Turek, z najważniejszych graczy zdecydował się odejść tylko napastnik Hakan Şükür (do Interu Mediolan), ale jego miejsce zajął utytułowany Brazylijczyk Mário Jardel z FC Porto. W Stambule pozostali bramkarz Cláudio Taffarel, reprezentanci Turcji (Emre Belözoğlu, Bülent Korkmaz, Ümit Davala i Hasan Şaş) oraz rodacy Lucescu, Gheorghe Hagi i Gheorghe Popescu[40]. Zresztą – jak sugerowali niektórzy dziennikarze – Rumun został trenerem Galatasaray właśnie z rekomendacji Hagiego i Popescu[41], bowiem początkowo faworytem działaczy był Francuz Luis Fernández[42]. Wzbudziło to obawy, czy ich wpływ na szkoleniowca nie będzie zbyt duży i czy dominacja Rumunów nie zakończy się tak, jak przygoda Lucescu z Brescią Calcio (spadek do Serie B)[41].

Ustawienie Galatasaray w meczu z Realem Madryt o Superpuchar Europy

Początek pracy Lucescu w Stambule był bardzo dobry; w jednym tygodniu klub awansował do fazy grupowej Ligi Mistrzów oraz wygrał 2:1 z Realem Madryt w meczu o Superpuchar Europy. Galatasaray zdobył to trofeum jako pierwszy w historii zwycięzca Pucharu UEFA[43]. Lucescu powiedział, że zespół turecki wygrał zasłużenie, choć wyraźnie sprzyjało mu szczęście. Odniósł się także do swojego poprzednika:

Chciałbym jeszcze powiedzieć, że część sukcesu należy przypisać Fatihowi Terimowi[43]

Dobrą passę klub utrzymał przez całą jesień 2000. Awansował do drugiej rundy Ligi Mistrzów, wyprzedzając Rangers i AS Monaco[44], a w lidze tureckiej po rundzie jesiennej zajmował pierwsze miejsce, mimo porażki w meczu derbowym (1:3) z Beşiktaşem JK[45]. Dotarł też do półfinału Pucharu Turcji[46] (ostatecznie przegrał w nim po rzutach karnych z Fenerbahçe SK). Ostatecznie wyniki w grach Ligi Mistrzów okazały się najlepsze w całej historii Galatasaray; klub wygrał rozgrywki grupowe drugiej rundy (wyprzedził A.C. Milan i Paris Saint-Germain) i zagrał w ćwierćfinale. Jego rywalem był Real Madryt, w którego składzie grali wówczas m.in. Iker Casillas, Roberto Carlos, Raúl, Steve McManaman i Luís Figo[47]. W pierwszym meczu turecki zespół po pierwszej połowie przegrywał 0:2, ale – jak pisał dziennikarz – „po zmianie stron podopieczni Lucescu pokazali klasę i charakter”[48], i strzelili trzy bramki. Jednak w spotkaniu rewanżowym w Madrycie przegrali 0:3[49]. Nigdy później żadnemu innemu trenerowi Galatasaray nie udało się dojść z tym klubem tak wysoko w Lidze Mistrzów.

Osiągnięcia Lucescu w klubach tureckich (2000–2004)
Klub Sezon Süper Lig Puchar Turcji rozgrywki europejskie
GAL 2000–2001 2. półfinał Superpuchar Europy,
ćwierćfinał LM
GAL 2001–2002 1. runda eliminacyjna 1/8 finału LM
BEŞ 2002–2003 1. ćwierćfinał ćwierćfinał PU
BEŞ 2003–2004 3. 1/16 finału runda grupowa LM,
III runda PU

Dobrym występom na arenie europejskiej nie towarzyszyły udane mecze w lidze. Galatasaray po raz pierwszy od pięciu lat nie zdołał obronić tytułu mistrzowskiego, ponadto w ciągu sezonu piłkarze tego klubu byli bohaterami kilku skandali. Mário Jardel głośno domagał się wpisania na listę transferową (otrzymał propozycję przejścia do Benfiki Lizbona), a kapitan Gheorghe Hagi w spotkaniu z Gençlerbirliği SK opluł i znieważył sędziego[50]. Sam Lucescu zasłynął z ostrych wypowiedzi o arbitrach; kiedy po meczu drugiej rundy Ligi Mistrzów z Deportivo La Coruña Niemiec Hartmut Strampe pokazał czerwoną kartkę dla tureckiego piłkarza i podyktował rzut karny dla Hiszpanów, Rumun powiedział, że „to nie Strampe prowadził mecz, lecz tłum kibiców na trybunach”[51].

Niepowodzenie w rozgrywkach ligowych spowodowało, że z klubu zaczęli odchodzić najważniejsi do tej pory piłkarze. W okresie przygotowawczym do sezonu 2001–2002 Galatasaray sprzedało bramkarza Cláudia Taffarela, napastnika Mário Jardela, rozgrywającego Emre Belözoğlu, a nieco później także Gheorghe Popescu, Ümita Davalę i Hakana Ünsala. Latem 2001 piłkarską karierę zakończył natomiast Gheorghe Hagi[52]. Lucescu był jednym z trzech byłych selekcjonerów (obok Anghela Iordănescu i Emerica Jeneia), prowadzących reprezentację Rumunii przeciw Reszcie Świata w jego pożegnalnym benefisie[53]. Listę nowych zawodników otwierał rodak trenera, Radu Niculescu, oraz trzech Kolumbijczyków: Faryd Mondragón, Jersson González i Gustavo Victoria[54].

W czasie meczu Ligi Mistrzów 2001–2002 z AS Roma doszło do zamieszek na stadionie. Miał w nich ucierpieć także trener Lucescu, uderzony przez jednego z włoskich policjantów[55].

Kilka miesięcy później jego nazwisko pojawiło się w kontekście pracy selekcjonera reprezentacji Rumunii po tym, jak zdymisjonowano Victora Pițurkę, mimo iż wywalczył on awans do Euro 2000[56]. Trener został odwołany z inicjatywy Gheorghe Hagiego i innych starszych piłkarzy[57]. W gronie jego następców wymieniano Lucescu, Anghela Iordănescu i Ladislaua Bölöniego, jednak działacze wybrali 63-letniego Emerica Jeneia.

„Trener Lucescu nie akceptuje porażek. Jeśli coś nam nie wyjdzie, wylewa nam na głowy pomyje, miesza z błotem.”

Mariusz Lewandowski, były piłkarz Szachtara[58]

2004–2016 Szachtar Donieck

Jeden z Polaków, z którym współpracował Lucescu – Mariusz Lewandowski.

Na początku pracy w Szachtarze wyraził zainteresowanie sprowadzeniem swojego rodaka, Adriana Mutu, który został zawieszony przez Chelsea FC za stosowanie narkotyków[59].

W Szachtar bardzo duże pieniądze inwestował Rinat Achmetow; przed sezonem 2006–2007 tylko na transfery wydał ponad 100 milionów dolarów[60]. Jak mówił Mariusz Lewandowski, Polak grający w Szachtarze w latach 2001–2010, „zwycięstwa na Ukrainie przestały Achmetowowi wystarczać. Mieliśmy pokazać się w Europie, sprawić, żeby o Doniecku było głośno nie tylko na wschodzie.”[61].

Lucescu długo nie potrafił przekonać do siebie właściciela Szachtara, Rinata Achmetowa. Wielokrotnie w mediach pojawiały się informacje o planach jego zwolnienia[62]. Najbliżej dymisji Rumun był jesienią 2008, kiedy Szachtar odpadł z Ligi Mistrzów, a w lidze po rundzie jesiennej zajmował dopiero piąte miejsce[63][64]. Dziennikarze przypominali, że podobna sytuacja miała miejsce rok wcześniej, kiedy Szachtar zajął ostatnie miejsce w grupie w Lidze Mistrzów, a piłkarze publicznie mówili o „braku atmosfery w drużynie”[65]. Lucescu przetrwał na stanowisku oba te kryzysy.

Dziennikarze podkreślali, że Lucescu buduje Szachtar według wzorca: napastników i ofensywnych pomocników sprowadza z Brazylii, a bramkarzy, obrońców i pomocników defensywnych z Europy Środkowo-Wschodniej[66]. Szachtar dotarł do ćwierćfinału Ligi Mistrzów 2010–2011, w którym przegrał z późniejszym zwycięzcą rozgrywek, FC Barceloną (1:5 i 0:1). Była to już piąta konfrontacja między tymi zespołami w ostatnich latach[66].

Po niespodziewanej dymisji Myrona Markewicza ze stanowiska selekcjonera reprezentacji Ukrainy jesienią 2010, Lucescu był jednym z głównych kandydatów na jego następcę[67].

21 maja 2016 roku po wygraniu w ostatnim meczu sezonu Pucharu Ukrainy opuścił doniecki klub[68].

2016–2017 Zenit Petersburg

24 maja 2016 roku podpisał dwuletni kontrakt z zespołem rosyjskiej ligi – Zenitem. W maju 2017 roku rozstał się z klubem z powodu niewystarczających wyników zespołu[69].

Od 2017 reprezentacja Turcji

W sierpniu 2017 Lucescu został oficjalnie ogłoszony selekcjonerem reprezentacji Turcji[70].

Odznaczenia

Sukcesy

Przypisy

  1. ↑ Shakhtar Donetsk: coaching staff (Dostęp 2 listopada 2011).
  2. ↑ Tylko dwu trenerów z Europy Środkowo-Wschodniej znalazło się wyżej od nich: Czech Karel Brückner (15) i Ukrainiec Walery Łobanowski (35). W rankingu pojawił się jeszcze jeden szkoleniowiec z Rumunii, Victor Pițurcă (127). Pełny ranking: IFFHS: Najlepsi trenerzy piłkarscy świata, 1996-2010 (Dostęp 20 lipca 2011).
  3. ↑ Razem z Juande Ramosem i Rudim Völlerem. Z Europy Środkowo-Wschodniej tylko Czech Karel Brückner (14) zajął lepsze miejsce. Pełny ranking: Najlepsi trenerzy piłkarscy świata, 2001-2010 (Dostęp 1 listopada 2011).
  4. ↑ a b Libertatea.ro: Mircea Lucescu împlineşte azi 65 de ani: «Ceauşescu m-a îndepărtat de la naţională» (Dostęp 2 listopada 2011).
  5. ↑ Książęce marzenia, „Gazeta Wyborcza”, 155, 6 lipca 1994.
  6. ↑ Opracowano na podstawie: (Dostęp 2 listopada 2011).
  7. ↑ L: liga (pierwszy mecz i rewanż), P: finał Pucharu Rumunii.
  8. ↑ Jak pisał w 1995 rumuński współpracownik „Piłki Nożnej”, Răzvan Toma: „W latach 80 XX w. sytuacja w rumuńskim futbolu była jasna. Liczyły się tylko dwa kluby z Bukaresztu – Steaua i Dinamo. Pierwszy wspierało wojsko oraz syn Nicolae Ceaușescu, Valentin. Za drugim stała milicja. Oba miały wręcz nieograniczone możliwości finansowe i organizacyjne. Potrafiły zniszczyć każdego, kto stanął im na drodze”. Zob. R. Toma. Albo sponsorzy, albo transfery, „Piłka Nożna”, nr 2, 10 stycznia 1995, s. 19.
  9. ↑ Jak sugerował Tomasz Lipiński Lucescu został zwolniony z funkcji selekcjonera właśnie ze względu na swoją popularność, o którą miał był zazdrosny Nicolae Ceaușescu. Zob. T.Lipiński. Jak grom z jasnego nieba, „Piłka Nożna”, 50, 15 grudnia 1999, s. 41.
  10. ↑ Sam Lucescu przyznał po latach, że ma żal do rodziny dyktatora za zwolnienie go z reprezentacji. Jego zdaniem stało się tak, bo „nie był z nią w żaden sposób związany”. GDP.ro: Mircea Lucescu: „Regretul carierei este că familia Ceauşescu m-a îndepărtat de la naţională” (Dostęp 2 listopada 2011).
  11. ↑ RSSSF: Romania Cup Finals (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  12. ↑ Generał odchodzi natychmiast, „Gazeta Wyborcza”, nr 67, 19 marca 1996, s. 23.
  13. ↑ Pośród licznych skandali związanych ze Steauą w tym okresie, polski dziennikarz, Jacek Barański, przytoczył jeden najbardziej – jego zdaniem – znamienny. Pisał wiosną 1989: „Wielkim skandalem zakończył się rozegrany w czerwcu ubiegłego roku jubileuszowy, pięćdziesiąty finał krajowego pucharu z udziałem Steauy i Dinama. Steaua prowadziła 1:0 aż do 87 minuty, kiedy to Dinamu udało się wyrównać. Tuż przed końcowym gwizdkiem, gdy wszyscy spodziewali się dogrywki, Steaua strzeliła drugiego gola. Sędzia prowadzący spotkanie w pierwszej chwili uznał go, lecz widząc uniesioną chorągiewkę liniowego, zmienił swoją decyzję mimo agresywnych protestów piłkarzy Steauy. Ci, niezadowoleni z werdyktu, pożegnali się z publicznością i, odmawiając przystąpienia do dogrywki, zniknęli w szatni. Mimo to, specjalna komisja, powołana przez Związek Piłkarski i Wydział Rady Państwa ds. Kultury Fizycznej i Sportu, uznała, że druga bramka dla wojskowych zdobyta została prawidłowo i tym samym ogłosiła ich zdobywcami krajowego pucharu w 1988!”. Zob. J. Barański. Przed meczem Polska-Rumunia. Sukcesy... skandale, „Piłka Nożna”, nr 14, 4 kwietnia 1989, s. 6.
  14. ↑ RSSSF: Romania 1986/87 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  15. ↑ RSSSF: Romania 1987/88 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  16. ↑ RSSSF: Romania 1988/89 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  17. ↑ Prosport.ro: „Gigi Becali e mai rău ca Ceauşescu! Mircea Lucescu şi-a făcut carieră pe 'blaturi' (Dostęp 2 listopada 2011).
  18. ↑ Ziare.com: Mircea Lucescu ataca furibund Steaua (Dostęp 2 listopada 2011).
  19. ↑ RSSSF: Romania 1989/90 (Dostęp 2 listopada 2011).
  20. ↑ RomianianSoccer.ro: Romanian Cup – Season 1989 – 1990 (Dostęp 2 listopada 2011).
  21. ↑ NationalFootballTeams: Partizan Belgrad 1989-1990 (Dostęp 2 listopada 2011).
  22. ↑ a b c d e f T.Lipiński. Jak grom z jasnego nieba. Lucescu zamiast Simoniego, „Piłka Nożna”, 50, 15 grudnia 1998, s. 41.
  23. ↑ NationalFootballTeams.com: Dinamo Bucureşti 1989-1990 (Dostęp 2 listopada 2011).
  24. ↑ Jak pisał Henryk Górecki na ten wyczyn strzelecki Cămătaru składały się wszystkie zespoły ligi. Miała to być nagroda pocieszenia dla Dinama za zdominowanie rozgrywek przez Steauę. „Ponieważ w lidze Dinamo grało o pietruszkę, umawiano się, że w pierwszej połowie Camataru zaliczał swój haracz bramkowy, a po przerwie rywale odrabiali straty uzyskując potrzebne punkty. Padały rezultaty: 4:4, dwukrotnie po 3:3, 2:3, 3:4, 4:5.” Zob. H.Górecki. Piłka w kryzysie, „Encyklopedia piłkarska FUJI. World Cup 1994”, Katowice 1994, s. 132.
  25. ↑ a b c Porsport.ro: La Dinamo vine Sir Mircea Lucescu! (Dostęp 2 listopada 2011).
  26. ↑ a b Ziare.com: Mircea Lucescu: Nu voi reveni niciodata la Dinamo! (Dostęp 2 listopada 2011).
  27. ↑ a b RB. Nagrodzony zwolniony, „Gazeta Wyborcza”, 282, 2 grudnia 1998, s. 36.
  28. ↑ Lip. Inter Mediolan. Pod znakiem paradoksów, „Piłka Nożna”, 1, 5 stycznia 1999, s. 43.
  29. ↑ a b RB. Lewa noga Siniszy M., „Gazeta Wyborcza”, 68, 22 marca 1999, s. 36.
  30. ↑ Ligi w Europie. Sezon 1998/1999, „Biblioteczka Piłki Nożnej”, 5, listopad-grudzień 1998, s. 45.
  31. ↑ AHR, AP. Strzelał do gęsi, „Gazeta Wyborcza”, 28, 3 lutego 1999, s. 31.
  32. ↑ T.Lipiński. 511 minut i... wystarczy', „Piłka Nożna”, 51/52, 22–29 grudnia 1998, s. 60–61.
  33. ↑ T.Lipiński. Prezent dla Lazio i Batistuty, „Piłka Nożna”, 5, 2 lutego 1999, s. 45.
  34. ↑ KG. Uśpiony geniusz, „Rzeczpospolita”, 18 marca 1999.
  35. ↑ Z.Mroziński. Real za burtą!, „Piłka Nożna”, 12, 23 marca 1999, s. 41.
  36. ↑ MC. Kronika futbolowa, „Rzeczpospolita”, 22 marca 1999.
  37. ↑ LOP. Inter Diabły wzięły, „Gazeta Wyborcza”, 53, 4 marca 1999, s. 30.
  38. ↑ PK. Głód w Mediolanie, „Rzeczpospolita”, 7 maja 2003.
  39. ↑ L.Orłowski i R.Rogalski. Okno na świat, „Piłka Nożna”, 21, 23 maja 2000, s. 38.
  40. ↑ a b H.Górecki. Wszystko dla Galatasaray, „Piłka Nożna”, 32, 8 sierpnia 2000, s. 35.
  41. ↑ a b M.Gilarski. Alpay i Oktay, czyli części zamienne, „Piłka Nożna”, 34, 22 sierpnia 2000, s. 25.
  42. ↑ Przegląd wydarzeń, „Piłka Nożna”, 26, 27 czerwca 2000, s. 8.
  43. ↑ a b K.Profus. Cim Bom Bom, „Piłka Nożna”, 35, 29 sierpnia 2000, s. 37.
  44. ↑ ZM. Bez Juve i Barcy, „Piłka Nożna”, 46, 14 listopada 2000, s. 38.
  45. ↑ MaSz. Posiłki z Bułgarii, „Piłka Nożna”, 43, 24 października 2000, s. 37.
  46. ↑ MaSz. Hat-trick Noumy, „Piłka Nożna”, 6, 6 lutego 2001, s. 37.
  47. ↑ L.Orłowski. Tak gra Liga Mistrzów, „Piłka Nożna”, 13, 27 marca 2001, s. 22.
  48. ↑ P.Mydłowski. Czas rewanżów, „Piłka Nożna”, 15, 10 kwietnia 2001, s. 38.
  49. ↑ L.Orłowski. Noc Figo, „Piłka Nożna”, 17, 24 kwietnia 2001, s. 38.
  50. ↑ MaSZ. Turcja, „Piłka Nożna”, 12, 20 marca 2001, s. 37.
  51. ↑ NK. Pocieszenia i oskarżenia, „Rzeczpospolita”, 22 lutego 2001.
  52. ↑ OK. Adieu Hagi. „Gazeta Wyborcza”, dodatek „Sport”, nr 98, 26 kwietnia 2001, s. 39.
  53. ↑ L.Orłowski. Gheorghe Hagi. Genialny raptus, „Piłka Nożna”, 16, 17 kwietnia 2001, s. 38–39.
  54. ↑ NationalFootballTeam. Galatasaray SK, sezon 2001-2002 (Dostęp 1 listopada 2011).
  55. ↑ LOP. Jak Mussolini, „Gazeta Wyborcza”, 63, 15 marca 2002, s. 2.
  56. ↑ MC. Kronika futbolowa, „Rzeczpospolita”, 5 listopada 1999.
  57. ↑ Pițurcă rozpoczął proces odsuwania od reprezentacji graczy z pokolenia, które dotarło do ćwierćfinału Mundialu 1994, i zastępowania ich młodszymi. Hagi stanął na czele grupy buntowników. Przedstawił kierownictwu federacji ultimatum; odejdzie albo Pițurcă albo on zakończy karierę reprezentacyjną. Niedługo potem szkoleniowiec został zwolniony. Zob. Biblioteczka Piłki Nożnej. Finaliści EURO 2000, s. 14–15.
  58. ↑ M.Kołodziejczyk. W tej drużynie jest magia. Rozmowa z Mariuszem Lewandowskim, „Rzeczpospolita”, 14 listopada 2007.
  59. ↑ NM. Zła droga, „Rzeczpospolita”, 30 października 2004.
  60. ↑ KG. Oaza piłkarskiego szczęścia, „Rzeczpospolita”, 9 sierpnia 2006.
  61. ↑ R.Błoński. Puchar UEFA dla Polaka? Rozmowa z Mariuszem Lewandowskim, „Gazeta Wyborcza”, 117, 20 maja 2009, s. 36.
  62. ↑ M.Kołodziejczyk. Mariusz Lewandowski z ostatnim Pucharem UEFA, „Rzeczpospolita”, 21 maja 2009.
  63. ↑ P.Wilkowicz. To idzie Barcelona i demoluje, „Rzeczpospolita”, 8 grudnia 2008.
  64. ↑ S.Szczepłek. Barcelona wygrywa wszystko, „Rzeczpospolita”, 23 października 2008.
  65. ↑ D.Wołowski. Gorzej już być nie może. Rozmowa z Mariuszem Lewandowskim, „Gazeta Wyborcza”, 285, 6 grudnia 2007, s. 35.
  66. ↑ a b M.Kołodziejczyk, Inter upokorzony, „Rzeczpospolita”, 6 kwietnia 2011.
  67. ↑ M.Kołodziejczyk. Dumka o nadziei, „Rzeczpospolita”, 3 września 2010.
  68. ↑ Офіційно. Луческу залишає Шахтар – UA-Футбол.
  69. ↑ Zenit rozstał się z Mirceą Lucescu – eurosport.interia.pl , sport.interia.pl (pol.).
  70. ↑ Mircea Lucescu trenerem reprezentacji Turcji. sport.interia.pl. .
  71. ↑ УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 697/2006 – Офіційне представництво Президента України. president.gov.ua. ..
  72. ↑ Comunicat de presă: Decrete de decorare, www.presidency.ro, 22 maja 2009.
  73. ↑ Указ Президента України № 349/2009. president.gov.ua. ., www.president.gov.ua, 26 maja 2009.
  74. ↑ Луческу и футболистам присвоили звания «заслуженных» | Футбольный клуб Шахтер (Донецк) | Официальный сайт.
  75. ↑ UA-Футбол. Янукович наградил Мирчу Луческу орденом „За заслуги” 1 степени.

Bibliografia

Selekcjonerzy reprezentacji zrzeszonych w UEFA
  • Aktualny na dzień 18 czerwca 2024.
Składy reprezentacji Rumunii
Skład reprezentacji Rumunii na Mundialu 1970

Skład reprezentacji Rumunii na Euro 1984

Kariera trenerska
Selekcjonerzy reprezentacji Rumunii
Trenerzy Dinama Bukareszt
Trenerzy Rapidu Bukareszt
  1. ↑ trener tymczasowy
Trenerzy Interu Mediolan
  1. ↑ a b tymczasowo
Trenerzy Galatasaray SK
Trenerzy Beşiktaşu JK
  1. ↑ a b tymczasowo
Trenerzy Szachtara Donieck
  1. ↑ a b c d tymczasowo
Trenerzy Zenitu Petersburg
  1. ↑ a b c d e tymczasowo
Selekcjonerzy reprezentacji Turcji

Turcja

Trenerzy Dynama Kijów
  1. ↑ a b c d tymczasowo
Osiągnięcia i nagrody
Trenerzy zdobywców Pucharu UEFA i Ligi Europy
Puchar UEFA
Liga Europy
Trenerzy zdobywców Superpucharu Europy
Najlepszy trener piłkarski w Rumunii