W tym artykule powiemy Ci wszystko, co musisz wiedzieć o Język neapolitański. Od jego początków do dzisiejszego znaczenia, przeanalizujemy, w jaki sposób Język neapolitański wpłynął na różne obszary i był tematem zainteresowania wielu osób. Nie ma znaczenia, czy jesteś ekspertem w danej dziedzinie, czy dopiero zaczynasz interesować się Język neapolitański, tutaj znajdziesz szczegółowe i aktualne informacje, które pomogą Ci lepiej zrozumieć ten temat. Ponadto zbadamy różne perspektywy i opinie na temat Język neapolitański, abyś mógł mieć pełniejszą i wzbogacającą wizję tego tematu. Przygotuj się na zanurzenie w fascynującym świecie Język neapolitański!
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Znacznie różni się od standardowego języka włoskiego, zawiera przy tym pewne cechy języka sycylijskiego. W odróżnieniu od wielu innych włoskich języków/dialektów jest wciąż popularny nawet wśród młodego pokolenia. Liczbę osób, dla których jest językiem ojczystym, szacuje się na około 4 miliony. Nie został jak dotąd oficjalnie uznany przez państwo włoskie. Nie ma postaci języka standardowego. Pierwsze pisane teksty w dialekcie neapolitańskim pochodzą z XV wieku. Literatura jest stosunkowo obfita i tworzona również obecnie.
Słynne są neapolitańskie pieśni, zwłaszcza znana na całym świecie „’O sole mio”.
Język neapolitański a język włoski
Język neapolitański nie jest jednolity. Stąd w neapolitańskiej Wikipedii znaleźć można teksty w różnych dialektach, jak też mieszaninę włoskiego z neapolitańskim.
Różnice w gramatyce
Rodzajniki
Język włoski
Język neapolitański
un, uno
nu
una
na
il, lo
'o
la
'a
i, gli, le
'e
W języku neapolitańskim, rodzajniki nieokreślone są skracane przed samogłoską do n', zaś określone – do ll'.
Przyimki
Język włoski
Język neapolitański
a
a
da
'a
di
'e, r'/d' (przed wyrazem zaczynającym się na samogłoskę)
per
pe, p' (przed wyrazem zaczynającym się na samogłoskę)
Przyimki włoskie z rodzajnikami:
il
l'
lo
la
i
gli
le
a
al
all'
allo
alla
ai
agli
alle
da
dal
dall'
dallo
dalla
dai
dagli
dalle
di
del
dell'
dello
della
dei
degli
delle
in
nel
nell'
nello
nella
nei
negli
nelle
su
sul
sull'
sullo
sulla
sui
sugli
sulle
Przyimki neapolitańskie z rodzajnikami:
'o
ll'
'a
'e
a
ô
a ll'
â
ê
Poza tymi przypadkami, języku neapolitańskim, przed rodzajnikiem określonym zaczynającym się na samogłoskę używa się skróconej formy przyimka, przy czym stosuje się różne konwencje co do umieszczania spacji między przyimkiem a rodzajnikiem. Stąd np. wł. del – neap. r''o/d''o/r' 'o/d' 'o
Rzeczownik
W neapolitańskim, liczba mnoga tych rzeczowników i przymiotników, które kończą się we włoskim na -i, przybiera końcówkę -e: wł. aggettivi – neap. aggettive.
Zaimki
Język włoski
Język neapolitański
Znaczenie
si
se
„się”
Spójniki
Język włoski
Język neapolitański
Znaczenie
anche
pure
„także”, „też”
se
si
„jeśli”, „gdyby”
Czasownik
Odmiana czasowników posiłkowych (niektóre formy)
Język włoski
Język neapolitański
Forma gramatyczna
essere
essere
bezokolicznik
è
è
czas teraźniejszy, l. pojedyncza, 3. osoba
Tworzenie niektórych form czasowników
Końcówce -are w bezokoliczniku włoskim (I koniugacja) odpowiada w neapolitańskim końcówka -à: wł. parlare – neap. parlà.
Przysłówki
Język włoski
Język neapolitański
Znaczenie
così
accusì
„tak”, „w ten sposób”
più
cchiù
„bardziej”
Inne różnice gramatyczne
W neapolitańskim partykuła przecząca nun (wł. non) skraca się do nn' przed wyrazem zaczynającym się na samogłoskę albo na nieme h.
Różnice w ortografii
Włoskie d w -nd- przechodzi w neapolitańskie n: wł. quando – neap. quanno. Nie dotyczy to jednak włoskiego d po przedrostku in-: wł. indigeni – neap. ndiggene.
Włoskie o w pierwszej sylabie (albo w pierwszej sylabie po przedrostku) przechodzi w neapolitańskie u: wł. mondo, voce, polacco – neap. munno, vuce, pulacco
Włoskie r w -pr- lub -tr-, które nie rozpoczynają wyrazu zostaje pominięte w neapolitańskich odpowiednikach: wł. proprio, sempre, nostre, quattro – neap. propio, sempe, noste, quatto
Włoskie s w -ns- lub -rs- przechodzi w neapolitańskie z: wł. pensiero, persona – neap. penziero, perzona.
Przedrostki i przyrostki
Przedrostki
Język włoski
Język neapolitański
Uwagi
in-
n-
Przyrostki
Język włoski
Język neapolitański
Uwagi
-ico, -ica
-eco, -eca
Zaznacza się w neapolitańskim akcentowaną samogłoskę, np. wł. matematico – neap. matemàteco.
