Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III

W dzisiejszym świecie Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III jest bardzo istotnym i aktualnym tematem. Coraz więcej osób jest zainteresowanych poznaniem Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III i poznaniem jego historii, wpływu i znaczenia w społeczeństwie. Od swoich początków do dzisiejszej ewolucji Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III wzbudził duże zainteresowanie w różnych obszarach, od kultury po naukę. W tym artykule zbadamy różne aspekty Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III i jego wpływ na współczesny świat, oferując wszechstronną i wzbogacającą wizję tego fascynującego i intrygującego tematu.

Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III
Förderturm von Schacht III[1]
Zabytek: nr rej. A/499/2018 z 17 maja 2018[2]
Ilustracja
Wieża z nadszybiem (2018)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Siemianowice Śląskie

Adres

ul. Olimpijska[2]

Typ budynku

wieża szybowa

Wysokość całkowita

ponad 30 m

Ukończenie budowy

1897

Ważniejsze przebudowy

1966

Kolejni właściciele

Kopalnia Węgla Kamiennego Siemianowice

Obecny właściciel

Spółka Restrukturyzacji Kopalń

Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
Mapa konturowa Siemianowic Śląskich, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III”
Ziemia50°18′18,9″N 19°01′05,7″E/50,305250 19,018250
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieża wyciągowa szybu Siemianowice III (Richter III, pot. szyb Richter[3]) – stalowa wieża szybowa wzniesiona w 1897 roku w Siemianowicach Śląskich, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Historia

Wieże wyciągowe trzech szybów Richter podczas II wojny światowej
Budynek maszyny wyciągowej szybu Siemianowice III, ul. Olimpijska 30 (2018)
Głowica szybu Siemianowice III, widok z ulicy Olimpijskiej (2018)

Szyb Richter III wydrążono na potrzeby kopalni węgla kamiennego Laurahütte (zob. Kopalnia Węgla Kamiennego Siemianowice) pomiędzy 1880 a 1887 rokiem (według innego źródła w latach 1895–1897[4]), wcześniej zgłębiono bliźniacze szyby Richter i Richter II (drążenie rozpoczęto odpowiednio w 1879 i 1881 roku), nazwane na cześć reprezentanta kopalni, tajnego radcy górniczego Richtera[5]. Rejon tych trzech szybów bywał traktowany jako odrębna, samodzielna kopalnia pomimo przekopu, utworzonego w 1886 roku, który łączył szyby Richter z odwadniającym szybem Aschenborn[5], z którym z kolei połączenie miał rejon Ficinus[6] kopalni Laurahütte (późniejsze szyby Staszic), również traktowany odrębnie[5].

Do obsługi transportu szybem Richter III zamontowano parową maszynę wyciągową skonstruowaną w 1897 roku w Eintrachthütte[7]. Do szybów Richter doprowadzono linię kolejową, która łączyła je z hutą Laura poprzez bocznicę kolejową, z wykorzystaniem długiego na 350 m wiaduktu[5].

W 1889 roku szyby Richter zostały pogłębione, a na głębokości 206 m założono nowy poziom wydobywczy[5]. Szyb III na poziomie 206 jest połączony XIX-wiecznym[4] przekopem głównym z szybem Bańgów[8] w Bańgowie. Szyb III około 1913 roku miał 216 m głębokości[1].

Obecna wieża wyciągowa została wzniesiona w 1897 roku[9]. Wieża mierzy ponad 30 metrów wysokości[10], na szczycie znajduje się iglica z godłem górniczym. W 1966 roku wieżę przebudowano i zmodernizowano[9].

Po zlikwidowaniu kopalni Siemianowice majątek zakładu, w tym wieża wyciągowa szybu Siemianowice III został przekazany do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, która trzykrotnie podejmowała bezskuteczną próbę sprzedaży zbędnej wieży[9] w drodze licytacji[4]; cena wywoławcza w 2015 roku wyniosła 157 tysięcy złotych[9][3]. Sam szyb leży na obszarze pompowni Siemianowice[4] i jest wykorzystywany do odwadniania oraz wentylacji wyrobisk przez Centralny Zakłady Odwadniania Kopalń, oddział tejże spółki, dlatego sprzedaży miała podlegać wyłącznie konstrukcja wieży bez nadszybia[4], którą nabywca miałby po zakupie zdemontować, przetransportować[3] i postawić w innym miejscu, aczkolwiek Spółka Restrukturyzacji Kopalń rozważała zezłomowanie konstrukcji w przypadku niepowodzenia sprzedaży[9].

W 2014 roku zespół nadszybia szybu Siemianowice III został wpisany do gminnej ewidencji zabytków miasta Siemianowic Śląskich jako pozycja 97[4]. Wpis obejmuje: „budynek d. dyrekcji kopalni, ul. Olimpijska 8, budynek nadszybia z wieżą wyciągową, budynek dawnej sprężarkowni, budynek dawnego warsztatu szybowego, budynek dawnej kotłowni wraz z dobudówkami, budynek dawnej rozdzielni z częścią biurową”[11]. Wobec ryzyka dewastacji obiektu powstała akcja społeczna „Ratujmy Wieżę Richter”, a Bractwo Gwarków Związku Górnośląskiego wystosowało wniosek o wpisanie zespołu wieży Richter III do rejestru zabytków województwa śląskiego[4], który nastąpił 17 maja 2018[2].

Przypisy

  1. ↑ a b Handbuch des Oberschlesischen Industriebezirks. Kattowitz: Selbstverlag des Oberschlesischen Berg- und H üttenm ännischen Vereins, E . V., 1913, s. 798.
  2. ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 111 .
  3. ↑ a b c Paweł Szałankiewicz: Szyb Richter Siemianowice: Zabytkowy szyb potną na żyletki?. naszemiasto.pl . Polska Press, 2015-04-28. .
  4. ↑ a b c d e f g Bractwo Gwarków 2015 ↓, s. 1.
  5. ↑ a b c d e Przewłocki 1979 ↓, s. 18.
  6. ↑ Przewłocki 1979 ↓, s. 17.
  7. ↑ Eintrachthütte, Eisengießerei, Maschinenbauanst. u. Kesselschmiede d. Verein. Königs- u. Laurahütte: Dampffördermaschine. Albert Gieseler. . (niem.).
  8. ↑ KWK SIEMIANOWICE, poziom 206, przekop główny BAŃGÓW-RICHTER. Snork. .
  9. ↑ a b c d e bed: Trzydziestometrowa wieża na sprzedaż. Trzeba ją przenieść w całości. wyborcza.pl Katowice . Agora SA, 2015-05-11. .
  10. ↑ Bractwo Gwarków 2015 ↓, s. 3.
  11. ↑ Gminna Ewidencja Zabytków Miasta Siemianowice Śląskie. 2017, s. .

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Zabytki nieruchome w Siemianowicach Śląskich

Bud. użyteczności publicznej
Kamienice i wille
Kościoły i cmentarze
Zespoły pałacowo-parkowe
Parki
Inne
Gminna ewidencja zabytków