Lady Marmalade

Lady Marmalade – piosenka soulowa z czwartego studyjnego albumu amerykańskiej grupy muzycznej Labelle pt. Nightbirds (1974). Utwór, wyprodukowany przez Allena Toussainta i Vicki Wickham, wydany został jako pierwszy singel promujący płytę 3 sierpnia 1974 roku.

Piosenka znana jest ze swojego sugestywnego, seksualnego refrenu, w którym wykonawczynie śpiewają w języku francuskim: „Voulez-vous coucher avec moi a ce soir?” („Czy chcesz spać ze mną tego wieczoru?”). Singel zajął pozycję #1 na liście Billboard Hot 100, w tym samym czasie uplasował się także na szczycie zestawienia najpopularniejszych wydawnictw w Kanadzie. W 2003 roku utwór uroczyście wprowadzono do Grammy Hall of Fame jako nagranie, które wpłynęło na bieg muzycznej historii^[1]. „Lady Marmalade” to także jeden z 500 utworów wszech czasów według pisma „Rolling Stone”.

Na przestrzeni lat kompozycja doczekała się pokaźnej ilości coverów. Jeden z nich, śpiewany przez Christinę Aguilerę, Lil’ Kim, Mýę i Pink, został przebojem 2001 roku oraz znalazł się wśród najlepiej sprzedających się singli na świecie.

7"

• „Lady Marmalade” – 3:14
• „It Took a Long Time” – 4:04

7" (wydanie II)

• „Lady Marmalade” – 3:14
• „Space Children” – 3:04

W styczniu 2001 roku cover piosenki nagrały cztery amerykańskie wokalistki: Christina Aguilera, Lil’ Kim, Mýa oraz Pink. Wyprodukowany przez Missy Elliott i Rockwildera utwór znalazł się na ścieżce dźwiękowej do filmu Moulin Rouge! (2001) i został wydany jako pierwszy singel promujący wydawnictwo w 27 marca 2001. W 2002 roku kompozycja została uhonorowana statuetką Grammy Award w kategorii najlepsza współpraca wokalna – muzyka pop (podczas gali Christina Aguilera była nominowana do tej samej nagrody za współpracę przy singlu Ricky’ego Martina „Nobody Wants to Be Lonely”).

Piosenka była przebojem wiosny i lata 2001 oraz najlepiej sprzedającym się wydawnictwem singlowym roku^[2]. Zadebiutowała na pozycji pierwszej w notowaniu Billboard Hot 100 i spędziła na nim osiem tygodni. Znalazła się na szczytach list przebojów w wielu państwach świata, w tym w Australii, Brazylii, Hiszpanii, Irlandii, Meksyku, Niemczech, Norwegii, Nowej Zelandii, Szwajcarii, Szwecji i Wielkiej Brytanii.

Utwór został wykorzystany w filmie Moulin Rouge! (2001); jako medley, wraz ze „Smells Like Teen Spirit” z repertuaru Nirvany, wykonał go bohater kreowany przez Jima Broadbenta. Musical Baza Luhrmanna miał premierę w maju 2001 roku, a wcześniej, w styczniu, Christina Aguilera, Lil’ Kim, Mýa oraz Pink nagrały cover „Lady Marmalade”, który został uwzględniony na soundtracku z filmu. Piosenka promowała ścieżkę dźwiękową jako pierwszy singel, zmiksowana przez inżyniera dźwięku Dave’a „Hard Drive’a” Pensado. Radiowy remiks utworu został stworzony przez duet Thunderpuss i figuruje na soundtracku jako bonus track. Wznowiona wersja „Lady Marmalade” nadal nawiązuje do soulu i funku, jednak jest taneczną, popowo-rhythmandbluesową kompozycją, a partie rapowane przez Lil’ Kim pozwalają sklasyfikować piosenkę jako hip-hop. Utwór zawiera intro i outro w wykonaniu Missy Elliott. Nieznacznej zmianie poddano tekst utworu; wersja Labelle traktowała o nocnym życiu w Nowym Orleanie, natomiast cover z 2001 dotyczy paryskiego kabaretu Moulin Rouge. Zasadniczo warstwa liryczna „Lady Marmalade” dotyczy seksu. Nasycony erotyzmem jest w szczególności refren, którego fragment brzmi: „Voulez-vous coucher avec moi ce soir?” („Czy chcesz pójść ze mną do łóżka?”). Christina Aguilera nawiązała do tego zwrotu, wykorzystując go w dwóch piosenkach: pochodzącej ze swojego piątego albumu studyjnego, Back to Basics (2006), „Nasty Naughty Boy” oraz „Around the World”, z krążka Lotus (2012)^[3]. Utwór „Lady Marmalade” znalazł się na składance z największymi przebojami Aguilery pt. Keeps Gettin’ Better – A Decade of Hits (2008).

Utwór zainspirował powstanie innej żeńskiej kolaboracji: „Bang Bang” w wykonaniu Jessie J, Ariany Grande i Nicki Minaj^[4]. W listopadzie 2014 roku cover został zaśpiewany przez artystkę Li Martins podczas jednego z odcinków programu telewizyjnego Esse Artista Sou Eu (bazującego na formacie Your Face Sounds Familiar). Martins wcieliła się w nim w rolę Aguilery^[5]. Rok później, we wrześniu, aktorka Denise Laurel zinterpretowała piosenkę na łamach filipińskiej edycji programu^[6]. W lutym 2020 roku, podczas 92. ceremonii wręczenia Oscarów, zaprezentowano montaż najbardziej wpływowych i ikonicznych piosenek z filmów. Jedną z nich była „Lady Marmalade”^[7][8].

Światowa premiera singla przypadła na 27 marca 2001. 18 czerwca tego roku utwór wydano w Wielkiej Brytanii^[9].

„Lady Marmalade” odniósł duży sukces w Stanach Zjednoczonych, gdzie zadebiutował na pozycji pierwszej zestawienia Billboard Hot 100. Szczyt listy okupował przez osiem tygodni. W czołówce zestawienia singel utrzymywał się w sumie przez kolejnych pięć tygodni, od 25 maja do 30 czerwca 2001 roku, a w Top 40 listy – siedemnaście tygodni. Był to czwarty amerykański singel #1 w karierze Aguilery (wcześniejszymi zostały „Genie in a Bottle”, „What a Girl Wants” i „Come on Over Baby (All I Want Is You)”), a także pierwszy w przypadku pozostałych wykonawczyń. Utwór objął też pierwsze miejsca innych list magazynu Billboard: Top 40 Mainstream (Pop Songs), Hot 100 Airplay oraz Rhythmic Top 40. W Kanadzie, na Canadian Singles Chart, singel dotarł do pozycji #17. Umiarkowanym przebojem został także we Francji, gdzie uplasował się na dwunastym miejscu. Został jednak hitem w innych krajach europejskich, zajmując miejsca #1 w dziesięciu krajach oraz pozycje w Top 10 w siedmiu innych. W Wielkiej Brytanii piosenka nie tylko objęła szczyt notowania UK Singles Chart, ale też utrzymała swoją obecność na liście przez szesnaście tygodni. Utwór zdobył popularność w państwach latynoamerykańskich; plasował się na szczycie zestawień przebojów singlowych w Argentynie, Brazylii, Chile, Meksyku i Wenezueli. Został także singlem #1 w Australii, Nowej Zelandii oraz Republice Południowej Afryki^[10]. W Azji „Lady Marmalade” zajął pozycje #1 na listach w Indonezji i na Filipinach oraz miejsce osiemnaste na japońskiej liście Oricon Top 100 Singles. Przebój sprzedał się w nakładzie pięciu i pół miliona egzemplarzy i znajduje się na liście najlepiej sprzedających się singli świata^[11].

Pod koniec 2001 „Lady Marmalade” zostało uznane za jedno z najlepszych nagrań roku przez dziennikarzy czasopisma The Village Voice^[12]. W maju 2012 roku serwis internetowy Top10HM uwzględnił piosenkę w rankingu dziesięciu najlepszych singli Christiny Aguilery^[13], natomiast w listopadzie '12 redaktorzy magazynu Billboard wliczyli nagranie coveru w listę dziesięciu najważniejszych momentów kariery Aguilery^[14]. Pod koniec sierpnia 2014 Jason Lipshutz (Billboard) wskazał singel jako jeden z trzech największych hitów Aguilery w Stanach Zjednoczonych^[15]. W 2014 brytyjska organizacja The Official Charts Company okrzyknęła cover kolaboracją wszech czasów, „prawdziwym wydarzeniem” w historii muzyki, „festiwalem gwiazd, który zdefiniował współpracę artystów nurtu muzyki pop”^[16].

Redaktor internetowego serwisu AllMusic, Jose F. Promis, chwalił piosenkę za bycie barwnym i dynamicznym, współpracę czterech wykonawczyń uznał za sukcesywną, „umiejętnie mieszającą ich talenty”. Promis docenił rap Lil’ Kim, który jego zdaniem dodał utworowi współczesnego tonu, a także brzmienie gitar i taneczny beat. Finał piosenki, w którym Missy Elliott przedstawia słuchaczom każdą z wokalistek, uznał za szczególnie zabawny. Promis podsumował „Lady Marmalade” jako wakacyjny przebój^[17]. Brad Kohlenstein, także piszący dla Allmusic, uznał cover za „supergorący”, „niegrzeczniejszy niż wersja Labelle”^[18]. David Browne (Entertainment Weekly) wykazał się krytycznością wobec utworu, pisząc: „Remake przeboju Labelle z lat siedemdziesiątych wznowiony został dzięki gwiazdom: czterem rhythmandbluesowo-popowym divom i divie-producencie. Ale nawet jeśli Aguilera utrzymuje swoje krzyki w wysokiej skali, a aranżacja Labelle jest wiernie odwzorowana, nowa wersja ‘Lady Marmalade’ sprawia wrażenie zabałaganionej w porównaniu z oryginałem. Może to znak czasów, lecz 'Voulez-vous coucher avec moi ce soir?' brzmi obecnie strasznie nudno”^[19]. Dziennikarz Sal Cinquemani, współpracujący z pismem Slant Magazine, doszedł do wniosku, że „Lady Marmalade” wyróżnia się bogactwem stylów swoich wykonawczyń^[20]. Zdaniem recenzenta związanego z witryną ukmix.org, siłą piosenki jest jej magnetyzm. „Utwór zobowiązuje do odsłuchania” – stwierdził pamflecista w swym omówieniu. Krytyk uznał cover za nienagannie wykonaną piosenkę, a głosy Aguilery, Lil’ Kim, Mýi i Pink za potężne i emocjonalne^[9]. Pamflecistka współtworząca witrynę muzyka.wp.pl opisała nagranie jako „niezawodne do kręcenia biodrami”^[21].

Teledysk do singla, wyreżyserowany przez Paula Huntera^[22][23], zdobył liczne nagrody, w tym MTV Video Music Awards w kategoriach teledysk roku i najlepszy teledysk filmowy. Popularna jest choreografia zastosowana w klipie, stworzona przez Tinę Landon^[23], wielokrotną współpracownicę Christiny Aguilery kolaborującą z nią przy teledyskach („What a Girl Wants”, „Come on Over Baby (All I Want Is You)”)^[24]. W wideoklipie do utworu wokalistki tańczą i śpiewają w paryskim kabarecie Moulin Rouge. Zdjęcia kręcono 18–19 lutego 2001 na planie w Los Angeles. Wnętrze kabaretu miało przypominać wnętrze rzeczywistego klubu nocnego z przełomu stuleci (okresu 1890−1910). Producentka piosenki Missy Elliott występuje w teledysku w roli cameo.

„Lady Marmalade” zajął trzydzieste miejsce listy stu najlepszych klipów według kanadyjskiej stacji telewizyjnej MuchMusic. W 2010 roku teledysk został uwzględniony w telewizyjnym zestawieniu „100 klipów, które wstrząsnęło VIVĄ!”. Amerykańska stacja telewizyjna Fuse uwzględniła wideo w rankingu najseksowniejszych teledysków w historii muzyki, przypisując mu miejsce piąte^[25]. Wideoklip, opublikowany przez oficjalny kanał VEVO Christiny Aguilery w serwisie YouTube, został odtworzony trzysta dwadzieścia milionów razy (stan na luty 2020) oraz odznaczony specjalnym certyfikatem przyznawanym najczęściej wyświetlanym teledyskom. Elizabeth Learned, redaktorka witryny thecelebritycafe.com, uwzględniła wideo w zestawieniu dziesięciu najlepszych teledysków w karierze Aguilery; chwaliła jego scenografię i kostiumy, całość podsumowała jako elegancką i zmysłową^[26].

Współtwórcy

Wszystkie cztery wykonawczynie odśpiewały piosenkę podczas gali MTV Movie Awards w czerwcu 2001 oraz ceremonii wręczenia nagród Grammy w lutym 2002.

Kwietniem 2013 Aguilera wystąpiła z utworem solo w trakcie gali magazynu „Time”, zorganizowanej w związku z opublikowaniem listy stu najbardziej wpływowych osób show-biznesu (artystka znalazła się w tym zestawieniu)^[28]. 31 grudnia tego roku piosenkarka dała prywatny, sylwestrowy koncert w Moskwie. Na setlistę złożyło się czternaście utworów, między innymi „Lady Marmalade”, przeboje „Beautiful” i „Ain’t No Other Man” oraz „Let There Be Love”^[29] Aguilera miała wystąpić z piosenką podczas festiwalu muzycznego Twin Towers Alive w Petronas Towers w Kuala Lumpurze dnia 28 marca 2014. Koncert został odwołany z powodu katastrofy lotu Malaysia Airlines 370^[30]. Mimo to, odbył się występ artystki przed prywatną publicznością^[31][32][33]. 2 maja 2014 Aguilera wykonała utwór w trakcie New Orleans Jazz & Heritage Festival^[34], a 22 lutego 2015 – podczas oscarowego przyjęcia organizowanego przez Vanity Fair^[35]. 27 lipca 2015 wokalistka dała koncert podczas prywatnej imprezy Cisco Rocks. Przed publicznością wykonała między innymi „Lady Marmalade”^[36]. 28 maja 2016 występ artystki przed dwustutysięczną widownią zamknął marokański festiwal muzyczny Mawazine. Wśród dwudziestu odśpiewanych przez Aguilerę piosenek znalazł się cover „Lady Marmalade”, poprzedzony fragmentem „Express”^[37][38][39].

Utwór wykonywano podczas trasy koncertowej The Liberation Tour (2018)^[40][41]. W 2019 roku wpisano go na setlistę rezydentury The Xperience^[42][43] oraz europejskiego tournée The X Tour^[44][45].

Singel CD

1. „Lady Marmalade” (Thunderpuss Radio Mix) – 4:09
2. „Lady Marmalade” (Thunderpuss Mixshow Mix) – 6:21
3. „Lady Marmalade” (Thunderpuss Club Mix) – 9:35
4. „Lady Marmalade” (Thunderdub) – 8:21
5. „Lady Marmalade” (Thunderdrums) – 3:42
6. „Lady Marmalade” (Thunderpuss Tribe-A-Pella) – 7.42

Adnotacje

• Okładka