Kiur (pierwiastek)

Dzisiaj Kiur (pierwiastek) jest tematem cieszącym się dużym zainteresowaniem i znaczeniem w naszym społeczeństwie. Od lat Kiur (pierwiastek) przyciąga uwagę ekspertów i profesjonalistów z różnych dziedzin, a także ogółu społeczeństwa. Znaczenie Kiur (pierwiastek) rośnie wraz z wkraczaniem w erę zmian i postępu w różnych obszarach. Niezależnie od tego, czy chodzi o dziedzinę technologiczną, naukową, społeczną czy kulturową, Kiur (pierwiastek) okazał się tematem ciągłej dyskusji i debaty. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Kiur (pierwiastek), od jego wpływu na życie codzienne po wpływ na przyszłość społeczeństwa.

Zobacz też: inne znaczenia słowa „kiur”.
Kiur
ameryk ← kiur → berkel
Widmo emisyjne kiuru
Widmo emisyjne kiuru
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

kiur, Cm, 96
(łac. curium)

Grupa, okres, blok

–, 7, f

Stopień utlenienia

III, IV

Właściwości metaliczne

aktynowiec

Masa atomowa

[2][a]

Stan skupienia

stały

Temperatura topnienia

1345 °C[1]

Temperatura wrzenia

~3100 °C[1]

Numer CAS

7440-51-9

PubChem

23979

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Kiur (Cm, łac. curium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie. Pierwiastek został odkryty w 1944 roku przez Glenna Theodore'a Seaborga.

Właściwości

Występowanie

Z powodu dosyć krótkiego okresu połowicznego rozpadu najstabilniejszego izotopu kiuru 247Cm T1/2 = 15,6 mln lat (w porównaniu do wieku Ziemi 4,5 mld lat), kiur nie występuje w środowisku naturalnym. Pewne ilości kiuru mogą być znalezione na obszarze testów broni jądrowej.

Powstawanie

Kiur powstaje w wyniku bombardowania 241Pu cząstkami α (4He).

Zastosowanie

Kiur-244 jest dostępny w znaczących ilościach jako odpad z reaktorów jądrowych. Był brany pod uwagę jako źródło energii w radioizotopowych generatorach termoelektrycznych (RTG) w sondach kosmicznych[3]. Izotop 244Cm ma czas połowicznego rozpadu ok. 18 lat, co pozwala na wykorzystanie go w długoterminowych misjach kosmicznych, ponadto ma 5 razy większą gęstość mocy niż 238Pu[4]. Badania nad takim zastosowaniem 244Cm prowadzone były od lat 70.[3] Ze względu jednak na wyższą emisję promieniowania gamma i neutronowego wymaga cięższych osłon i ostatecznie nie wszedł do użycia[4]. Rozważane jest jednak wykorzystanie go jako wysokoenergetycznego dodatku do paliw dla RTG opartych na izotopach długo żyjących, jak 241Am[5]. Izotop 242Cm ma bardzo dużą gęstość mocy. Jego czas połowicznego rozpadu wynoszący 162 dni jest akceptowalny dla krótkich misji, np. księżycowych, i został on wybrany jako źródło energii w misji Surveyor. W tym celu opracowane zostały dwa RTG: SNAP-11 i SNAP-13. Ostatecznie jednak zrezygnowano z wykorzystania izotopów promieniotwórczych w tym programie[4].

Kiur używany jest między innymi jako źródło energii dla świecących boi morskich, automatycznych stacji meteorologicznych, a także do ogrzewania skafandrów nurków i kosmonautów[6][niewiarygodne źródło?].

Uwagi

  1. ↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 247,07035 u (247
    Cm    ). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

Przypisy

  1. ↑ a b CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 88th. Boca Raton: CRC Press, 2008, s. 4-63.
  2. ↑ Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
  3. ↑ a b John C. Posey, Curium-244 isotopic power fuel: chemical recovery from commercial power reactor fuels, 75. National AIChE meeting, Detroit, Michigan, USA 1973 (ang.).
  4. ↑ a b c George R. Schmidt, Thomas J. Sutliff and Leonard A. Dudzinski, Radioisotope Power: A Key Technology for Deep Space Exploration, Nirmal Singh (red.), Radioisotopes. Applications in Physical Sciences, InTech, 19 października 2011, DOI: 10.5772/22041, ISBN 978-953-51-4919-4 (ang.).
  5. ↑ Richard M. Ambrosi i inni, A concept study on advanced radioisotope solid solutions and mixed oxide fuel forms for future space nuclear power systems, Nuclear and Emerging Technologies for Space. Conference proceedings. Track 1: Radioisotopes and Power Conversion Systems, Knoxville, TN, April 6 – April 9, 2020 (ang.).
  6. ↑ Irena Cieślińska: 14 rzeczy, których nie wiesz o... tablicy Mendelejewa. Przekrój (czasopismo), 2009-07-03. . .
p • d • e
Układ okresowy pierwiastków
1 2   3[i] 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
1 H   He
2 Li Be   B C N O F Ne
3 Na Mg   Al Si P S Cl Ar
4 K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba   La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
8 Uue Ubn ✱  
  ✱ Ubu Ubb Ubt Ubq Ubp Ubh Ubs ...[ii]  
Metale alkaliczne Metale ziem
alkalicznych 		Lantanowce Aktynowce Metale przejściowe Metale Półmetale Niemetale Halogeny Gazy szlachetne Właściwości
nieznane
  1. ↑ Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.
  2. ↑ Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.