Dwór w Jasionie

W dzisiejszym świecie Dwór w Jasionie to bardzo istotny temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Mając znaczący wpływ na różne aspekty życia codziennego, Dwór w Jasionie był przedmiotem debaty i dyskusji we wszystkich sferach społeczeństwa. Od wpływu na zdrowie i dobre samopoczucie po wpływ na ekonomię i politykę, Dwór w Jasionie stał się przedmiotem zainteresowania i troski wielu osób. W tym artykule szczegółowo zbadamy zjawisko Dwór w Jasionie, analizując jego implikacje i konsekwencje w różnych kontekstach. Z perspektywy globalnej staramy się rzucić światło na ten temat i zapewnić szerszą i pełniejszą wizję jego zakresu i znaczenia w dzisiejszym świecie.

Dwór w Jasionie
Zabytek: nr rej. A/346/60 z 7 marca 1960[1]
Zdjęcie przedstawia ruiny budynku schowane w gęstych zaroślach. Brakuje dachu. Ściany budynku posiadają liczne ubytki, brakuje okien i drzwi, a otwory okienne i drzwiowe są zrujnowane. W wielu miejscach brakuje tynku i widać gołą, czerwoną cegłę.
Ruiny dworu w Jasionie (2012)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Jasiona

Adres

ul. Główna

Styl architektoniczny

późny barok z elementami klasycystycznymi

Inwestor

Maksymilian Fragstein i Franciszka Tluck

Ukończenie budowy

1799

Zniszczono

1945, koniec l. 80. XX w.

Odbudowano

1954

Pierwszy właściciel

Maksymilian Fragstein i Franciszka Tluck

Kolejni właściciele

PGR (od 1954 do l. 80. XX w.)

Położenie na mapie gminy Zbrosławice
Mapa konturowa gminy Zbrosławice, u góry nieco na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Jasionie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Jasionie”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Jasionie”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, po lewej znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Jasionie”
Ziemia50°28′18,14″N 18°40′30,90″E/50,471706 18,675250

Dwór w Jasionie – późnobarokowy dwór z końca XVIII wieku znajdujący się w Jasionie w gminie Zbrosławice; współcześnie ruina. Wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego[1].

Historia

Dwór w Jasionie ufundowany został w 1799 roku przez Maksymiliana Fragsteina oraz jego żonę Franciszkę Tluck[2]. W 1880 wokół dworu założono park o powierzchni ok. 2 ha; do dziś znajduje się w nim pomnikowy dąb czerwony o obwodzie 358 cm[3].

Posiadłość została uszkodzona podczas działań wojennych w 1945 roku, gruntownie wyremontowana w 1954. W czasach tzw. Polski Ludowej wykorzystywana przez miejscowe państwowe gospodarstwo rolne. Od końca lat 80. XX wieku dwór jest opuszczony i popadł w ruinę[3].

Architektura

Na zdjęciu widać zrujnowany budynek gospodarczy z czerwonej cegły. Otwory okienne i drzwiowe w wielu miejscach są zamurowane. Dach drewniany, kryty najpewniej gontem, w wielu miejscach dziurawy. W niektórych miejscach dziury w dachu zostały załatane niepasującymi do reszty dachówkami, w innym miejscu zwykłą folią. Przed budynkiem rozciągają się gęste chaszcze.
Ruiny zabudowań gospodarczych w pobliżu dworu (2012)

Budynek wybudowany w stylu późnego baroku z klasycystycznymi detalami. Murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, nakryty był mansardowym dachem z wystawkami[3][4]

Elewacja frontowa siedmioosiowa, z centralnym dwukondygnacjowym ryzalitem, w którym na parterze znajdował się przedsionek, zaś na piętrze kaplica. W elewacji tylnej również obecny ryzalit na osi, przekształcony w wyniku przebudowy w 1954. Układ wnętrz również zmieniony w czasach PRL-u. We wnętrzach obecne były elementy klasycystycznej stolarki[4]. Nad wejściem znajdowała się żeliwna płyta z herbem Fragsteinów i datą budowy; w połowie XX wieku zastąpiona wizerunkiem gołąbka pokoju i datą 1954[5].

Obecnie dwór jest ruiną pozbawioną dachu, stropów oraz wewnętrznych ścian działowych. Z dawnych zdobień elewacji zachowały się jedynie fragmenty kanelowanych lizen w narożnikach oraz prostokątnych obramowań otworów okiennych[4]. Ruinę otacza zaniedbany park oraz zniszczone budynki dawnego folwarku[2][4].

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. .
  2. a b Rafał Piernikarczyk: Ruina w gąszczu zieleni. Gość Niedzielny . gliwice.gosc.pl, 2012-09-06. . (pol.).
  3. a b c Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XLIV/475/10 Rady Gminy Zbrosławice z dnia 24 czerwca 2010r. – Plan Odnowy Miejscowości Jasiona na lata 2010–2017. bip.zbroslawice.pl, 2010-06-24. .
  4. a b c d Jasiona. palaceslaska.pl. . (pol.).
  5. Arkadiusz Kuzio-Podrucki, Mirosław Ogiński: Rezydencje śląskiej Szlachty – Powiat Tarnogórski, Powiat Lubliniecki, Piekary Śląskie, Bytom. Tarnowskie Góry: Stowarzyszenie Artystów Śląskich StAŚ, 2012. ISBN 978-83-936607-0-4.