Diego Maradona

Diego Maradona

Diego Armando Maradona

Maradona po wygraniu mistrzostw świata (1986)
Pełne imię i nazwisko	Diego Armando Maradona
Data i miejsce urodzenia	30 października 1960 Lanús
Data i miejsce śmierci	25 listopada 2020 Tigre
Obywatelstwo	Argentyna
Wzrost	165 cm[1]
Pozycja	pomocnik, napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1968–1969 Estrella Roja 1970–1974 Los Cebollitas 1975–1976 Argentinos Juniors
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1976–1981 Argentinos Juniors 167 (116) 1981–1982 Boca Juniors 40 (28) 1982–1984 Barcelona 36 (22) 1984–1991 Napoli 188 (81) 1992–1993 Sevilla 26 (5) 1993–1994 Newell’s Old Boys 5 (0) 1995–1997 Boca Juniors 30 (7) W sumie: 492 (259)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1977–1979  Argentyna U-20 24 (13) 1977–1994  Argentyna 91 (34) W sumie: 115 (47)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1994 Deportivo Mandiyú 1995 Racing Club 2008–2010 Argentyna 2011–2012 Al-Wasl 2013–2017 Deportivo Riestra (asystent) 2017–2018 Al-Fujairah 2018–2019 Dorados 2019–2020 Gimnasia de La Plata
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Mistrzostwa świata I miejsce Meksyk 1986 II miejsce Włochy 1990 Copa América brąz Brazylia 1989 Mistrzostwa świata U-20 złoto Japonia 1979
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Diego Armando Maradona (ur. 30 października 1960 w Lanús, zm. 25 listopada 2020 w Tigre) – argentyński piłkarz i trener piłkarski. Nazywany także „El Diez” („Dziesiątka”) i „Pelusa” („Puszek”). Uważany za jednego z najlepszych graczy w historii tego sportu, został wybrany najlepszym zawodnikiem XX wieku (wraz z Pelém^[2]), uzyskując 53% głosów w sondzie na oficjalnej stronie FIFA. Zdobył trzecie miejsce w głosowaniu zrealizowanym przez członków Komisji Futbolowej FIFA i ludzi prenumerujących FIFA Magazine^[3].

Przez większość życia Maradona zdobywał wielkie trofea zarówno z reprezentacją Argentyny, jak również z klubami, w których grał. Z reprezentacją kraju zdobył mistrzostwo na mistrzostwach świata juniorów w 1979, mistrzostwo świata w 1986 oraz wicemistrzostwo na mundialu w 1990. Najważniejsze trofea na poziomie klubowym zdobył, grając w SSC Napoli, z którym zdobył Puchar UEFA oraz dwa tytuły mistrza Włoch.

Po zakończeniu kariery sportowej związał się z telewizją, prowadził program La Noche del 10, emitowany przez Canal 13 pod koniec 2005^[4]. Był także wiceprezesem Comisión de Fútbol Atlético Boca Juniors od czerwca 2005 do sierpnia 2006. Od 2008 do 2010 był selekcjonerem seniorskiej reprezentacji Argentyny, z którą wywalczył awans do Mistrzostw Świata 2010 w RPA, a w turnieju finałowym awansował do ćwierćfinału.

W wieku 10 lat zapisał się do młodzieżowej drużyny piłkarskiej Los Cebollitas. W profesjonalnym futbolu zadebiutował w 1976, dołączając do Argentinos Juniors. Dla Argentinos zagrał w 167 spotkaniach, strzelając 115 goli. Lata 1981–1982 spędził w CA Boca Juniors, gdzie rozegrał 40 meczów i strzelił 28 goli. W 1979, 1980 i 1981 był królem strzelców Primera División, zdobywając kolejno 27, 25 i 40 bramek.

W 1982 wyjechał z Argentyny i przeszedł do hiszpańskiego FC Barcelona, z którym wygrał Puchar Króla, Puchar Ligi Hiszpańskiej oraz Superpuchar Hiszpanii. Po konflikcie z prezesem Josepem Lluisem Núñezem i groźnej kontuzji w starciu z Andonim Goikoetxeą Maradona opuścił Hiszpanię.

W 1984 przeszedł do włoskiego SSC Napoli. W Neapolu przywitało go 75 tys. widzów, ten rekord został pobity dopiero w 2009 na prezentacji Cristiano Ronaldo w barwach Realu Madryt^[5]. Trzy lata później zdobył pierwszy tytuł – Mistrzostwo Włoch. Kolejne trofea to: puchar Włoch, superpuchar Włoch, a także drugie scudetto^[6]. W 1989 SSC Napoli z Maradoną w składzie sięgnęło po Puchar UEFA, w dwumeczu finałowym pokonując VfB Stuttgart 2:0 i 3:3. Maradona został ulubieńcem kibiców i jedną z legend klubu. Podczas 7 lat spędzonych w Neapolu rozegrał 259 meczów, strzelając 115 bramek^[7].

W 1992 podpisał kontrakt z zespołem Sevilla FC. Argentyńczyk zdobył z drużyną 7. miejsce w Primera División^[8]. Popadł w konflikt z władzami klubu, w szczególności z wiceprezesem Jose Marią del Nido, po czym po sezonie powrócił do rodzinnej Argentyny. Trafił do Newell’s Old Boys, gdzie zaliczył jedynie epizod, osiągając zaledwie ostatnie, 20. miejsce w argentyńskiej Primera División.

W 1991 FIFA nałożyła na Maradonę 15-miesięczną dyskwalifikację za stosowanie niedozwolonych środków. Argentyńczyk powrócił do sportu w 1995, podpisując ostatni w karierze kontrakt – z Boca Juniors^[9]. Mimo kolejnych problemów ze zdrowiem i narkotykami, Maradona został wicemistrzem Argentyny w 1998.

Ostatnim meczem Diego Maradony w karierze było spotkanie z 25 października 1997, River Plate–Boca Juniors 1:2, na Estadio Monumental. Piłkarz rozegrał 45 minut, po czym zszedł z boiska. 30 października 1997 oficjalnie zakończył karierę piłkarską.

W reprezentacji Argentyny zadebiutował 27 lutego 1977 na La Bombonerze, w wygranym spotkaniu przeciwko Węgrom 5:1^[10].

W 1979 Maradona sięgnął po Mistrzostwo Świata Juniorów w Japonii, po pokonaniu w finale reprezentacji ZSRR 3:1^[11]. Został wicekrólem strzelców turnieju, zdobywając 6 goli^[12].

W 1982 znalazł się w kadrze na mistrzostwa świata. Jego drużyna przeszła pierwszą rundę turnieju, przegrywając z Belgią oraz pokonując Węgry i Salwador^[13]. Argentyna odpadła w drugiej rundzie turnieju, a Maradona w ostatnim meczu otrzymał czerwoną kartkę^[14].

Maradona poprowadził drużynę narodową do zwycięstwa w mistrzostwach świata w 1986 w Meksyku. W meczu finałowym Argentyna pokonała reprezentację RFN 3:2. W ćwierćfinałowym meczu z Anglią Maradona zdobył dwie bramki. Jedną z nich strzelił ręką, natomiast drugą po rajdzie przez niemal całe boisko i minięciu sześciu angielskich zawodników^[15]. Tłumacząc się z pierwszej bramki, stwierdził, że pomogła mu ręka Boga^[16]. Dopiero po 19 latach w jednym z udzielanych wywiadów przyznał, że gola zdobył niezgodnie z przepisami, a 22 lata później przeprosił za ten incydent^[17].

Podczas mistrzostw świata w 1990 we Włoszech Maradona był kapitanem swojej reprezentacji. Z jego udziałem Argentyna dotarła do finału, pokonując po drodze m.in. Brazylię, Jugosławię i Włochy. Finałowy mecz z RFN zakończył się porażką 0:1, po golu zdobytym z rzutu karnego w ostatnich minutach spotkania przez Andreasa Brehmego^[18].

W marcu 1991 podczas testu antydopingowego wykryto w organizmie zawodnika niedozwolone środki. Został zdyskwalifikowany przez FIFA na 15 miesięcy^[7].

Mistrzostwa świata w Stanach Zjednoczonych w 1994, mimo świetnych meczów m.in. z Grecją, gdzie strzelił bramkę, były końcem reprezentacyjnej kariery Maradony. Został z nich wykluczony po ponownie pozytywnym teście antydopingowym^[19].

Ostatnim meczem piłkarza w reprezentacji było spotkanie z 25 czerwca 1994 Argentyna-Nigeria 2:1 na Foxboro Stadium w ramach mistrzostw świata. Reprezentacja już bez Maradony przegrała ostatni mecz grupowy z Bułgarią 0:2, a w 1/8 finału Argentyńczycy przegrali z Rumunią 2:3 i na tym zakończyli udział w mundialu^[19].

Rozpoczął pracę trenerską w argentyńskim I ligowym zespole Deportivo Corrientes w 1994^[20]. Nie odniósł sukcesów, zajmując dopiero trzynaste miejsce w Primera División. Po roku przeniósł się do Racing Club, gdzie również nie wiodło mu się najlepiej, a w lidze uplasował się na 12. pozycji^[20].

29 października 2008 został selekcjonerem reprezentacji Argentyny. Na ławce trenerskiej zadebiutował 19 listopada 2008 w meczu towarzyskim ze Szkocją (1:0). Maradona wywalczył z Argentyną awans na Mistrzostwa Świata 2010. Tam prowadzona przez niego reprezentacja dotarła do ćwierćfinału, gdzie przegrała 0:4 z Niemcami i odpadła z turnieju. 27 lipca 2010 dostał propozycję dalszego prowadzenia reprezentacji Argentyny pod warunkiem rozstania się ze swoimi współpracownikami. Maradona zrezygnował z funkcji selekcjonera kadry, ponieważ chciał, by jego sztab został. Następnym trenerem reprezentacji został Sergio Batista^[21].

Przed mistrzostwami deklarował, że jeśli Argentyna zdobędzie mistrzostwo świata, przejdzie się w publicznym miejscu nago^[22].

16 maja 2011 został trenerem Al-Wasl Dubaj, klubu ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich^[23] i pracował tam do 10 lipca 2012. We wrześniu 2018 został trenerem klubu Dorados de Sinaloa z drugiej ligi meksykańskiej^[24]. Ostatnim klubem, który prowadził w latach 2019–2020, był argentyński Gimnasia y Esgrima La Plata.

W 2000 wydał autobiografię zatytułowaną „El Diego”, napisaną we współpracy z Danielem Arcuccim i Ernesto Cherquisem Bialo. Opisał w niej swoje dzieciństwo, karierę piłkarską, a także zawarł w niej listę stu, jego zdaniem, najlepszych piłkarzy świata. Książka ukazała się w Polsce pięć lat później, nakładem wydawnictwa „Zysk i S-ka”; przełożył ją Wojciech Charchalis.

W 2004, z okazji stulecia FIFA, Maradona wraz z brazylijskim piłkarzem Pelém został wybrany najwybitniejszym piłkarzem wszech czasów. W tym samym roku doznał zawału serca^[25]. Większość czasu spędził w klinice medycznej na Kubie.

W 2005 wziął udział w drugiej edycji włoskiego Tańca z gwiazdami. Zrezygnował z zabawy po trzecim odcinku, zajmując 9. miejsce.

W 2012 prowadził akcję promocyjną szachów w Zjednoczonych Emiratach Arabskich^[26].

Na początku listopada 2020 trafił do szpitala w związku ze zdiagnozowaniem u niego krwiaka podtwardówkowego. 4 listopada przeszedł operację, po której nie nastąpiły żadne komplikacje ani skutki uboczne. W połowie listopada Maradona wypisał się ze szpitala na własne życzenie i wrócił do rodzinnego domu. Zmarł 25 listopada 2020 w godzinach porannych na skutek ataku serca^[27]. Po jego śmierci w Pałacu Prezydenckim w Buenos Aires wystawiono trumnę z ciałem legendarnego piłkarza^[28]. Ostatnie pożegnanie nastąpiło 26 listopada 2020 na cmentarzu Jardín de Bella Vista w okolicy Buenos Aires^[29].

Jego bracia Hugo i Raúl również byli piłkarzami. Jego syn jest włoskim piłkarzem i zawodnikiem piłki plażowej Diego Sinagra^[30]. Maradona był teściem piłkarza Sergio Agüero.

Był silnym zwolennikiem polityki lewicowej. Wielokrotnie udzielał poparcia południowoamerykańskim politykom, m.in. Fidelowi Castro^[31] oraz Hugo Chávezowi. W jednym z wywiadów przyznał, że nienawidzi wszystkiego, co amerykańskie. Wyrażał podziw wobec rewolucjonisty Che, na ramieniu miał tatuaż z jego wizerunkiem^[32].

Zespół medyczny składający się z siedmiu osób został oskarżony o nieumyślne spowodowanie śmierci argentyńskiego piłkarza. Główne zarzuty mówiły, że zespół medyczny działał w sposób niewłaściwy, niedostateczny i lekkomyślny^[33].

• W 1998 powstał Kościół Maradony, religia wysławiająca „Wielkiego Diego”^[34].
• Rumuński piłkarz Gheorghe Hagi został nazwany „Maradoną Karpat”, Nigeryjczyk Jay-Jay Okocha „afrykańskim Maradoną”^[35][36], zaś Gruzin Chwicza Kwaracchelia „Kwaradoną”^[37].

• Wszystkie mecze czwartej kolejki Ligi Mistrzów i Ligi Europy 2020/2021 były poprzedzone minutą ciszy^[38].
• Wszystkie spotkania polskiej Ekstraklasy, I ligi oraz II ligi, które były rozgrywane w ostatnim tygodniu listopada 2020 roku, poprzedzono minutą ciszy^[39].
• Prezydent Argentyny, Alberto Fernandez, ogłosił trzydniową żałobę narodową^[38].
• Diego Maradona znalazł się na okładkach m.in.: Przeglądu Sportowego, Marci, L’Équipe, Libération, La Gazzetta dello Sport, La Razón, kickera, The Daily Telegraph, Clarín, A Boli, Dagens Nyheter, The Independent, Irish Examiner, Daily Express, ABC, El Mundo, la Repubblica^{[40][41][42][43]}.
• Stadion SSC Napoli zmienił nazwę na stadion imienia Diego Maradony^[44].

Klub	Liga	Sezon	Ligi krajowe		Puchary krajowe		Puchary kontynentalne		Łącznie
			występy	bramki	występy	bramki	występy	bramki	występy	bramki
Argentinos Juniors	Primera División	1976	11	2	–	–	0	0	11	2
		1977	49	19	–	–	0	0	49	19
		1978	35	25	–	–	0	0	35	25
		1979	27	26	–	–	0	0	27	26
		1980	45	43	–	–	0	0	45	43
		Łącznie	167	115	–	–	0	0	167	115
Boca Juniors	Primera División	1981	40	28	–	–	0	0	40	28
		Łącznie	40	28	–	–	0	0	40	28
FC Barcelona	La Liga	1982/1983	20	11	5	3	4	5	29	19
		1983/1984	16	11	4	1	3	3	23	15
		Łącznie	36	22	9	4	7	8	52	34
SSC Napoli	Serie A	1984/1985	30	14	6	3	0	0	36	17
		1985/1986	29	11	2	2	0	0	31	13
		1986/1987	29	10	10	7	2	0	41	17
		1987/1988	28	15	9	6	2	0	39	21
		1988/1989	26	9	12	7	12	3	50	19
		1989/1990	28	16	3	2	5	0	36	18
		1990/1991	18	6	3	2	4	2	25	10
		Łącznie	188	81	45	29	25	5	258	115
Sevilla FC	La Liga	1992/1993	26	5	3	3	0	0	29	8
		Łącznie	26	5	3	3	0	0	29	8
Newell’s Old Boys	Primera División	1993/1994	7	0	–	–	0	0	7	0
		Łącznie	7	0	–	–	0	0	7	0
Boca Juniors	Primera División	1995/1996	11	3	–	–	0	0	11	3
		1996/1997	13	2	–	–	0	0	13	2
		1997/1998	6	2	–	–	0	0	6	2
		Łącznie	30	7	–	–	0	0	30	7
Argentyna			244	150	–	–	0	0	244	150
Hiszpania			62	27	12	7	7	8	81	42
Włochy			188	81	45	29	25	5	258	115
Łącznie w karierze			494	258	57	36	32	13	583	307

Boca Juniors

• Mistrzostwo Argentyny: Metropolitano 1981

FC Barcelona

• Puchar Króla: 1982/83
• Puchar Ligi Hiszpańskiej: 1983

SSC Napoli

• Mistrzostwo Włoch: 1986/87, 1989/90
• Puchar Włoch: 1986/87
• Superpuchar Włoch: 1990
• Puchar UEFA: 1988/89

Reprezentacja Argentyny

• Mistrzostwo świata juniorów: 1979
• Mistrzostwo świata: 1986
• Wicemistrzostwo świata: 1990
• Superpuchar CONMEBOL-UEFA

• Król strzelców Primera División: 1979, 1980
• Król strzelców Serie A: 1988
• Ballon d’Or Dream Team: 2020
• Południowoamerykański piłkarz roku: 1979, 1980
• Argentyński piłkarz roku: 1979, 1980, 1981, 1986
• World Soccer Greatest Players of the 20th Century (2 miejsce)^[45]
• World Team of the 20th Century
• Galeria Sławy włoskiej piłki nożnej
• Król asyst mistrzostw świata 1986
• Król strzelców Coppa Italia 87/88

Reprezentacja Argentyny

• awans do Mistrzostw Świata 2010 w RPA i ćwierćfinał tej imprezy

Dorados de Sinaloa

• finał Ascenso MX: Apertura 2018, Clausura 2019

• Guillem Balagué: Diego Maradona chłopiec, buntownik, Bóg. Kraków: SQN, 2021. ISBN 978-83-8210-331-1.

• Oficjalna strona Diega Maradony (wersja archiwalna) (ang. • hiszp.)
• Fragment autobiografii Diega Maradony pt. „El Diego”