Łęknica

Wygląd przypnij ukryj Łęknica
miasto i gmina
Ilustracja
Fragment miejscowości
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

żarski

Prawa miejskie

31 marca 1940
1 stycznia 1969

Burmistrz

Piotr Kuliniak

Powierzchnia

16,43 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


2459
149,7 os./km²

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

68-208

Tablice rejestracyjne

FZA

Położenie na mapie powiatu żarskiegoMapa konturowa powiatu żarskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Łęknica”ŁęknicaŁęknica
Położenie na mapie PolskiMapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Łęknica”ŁęknicaŁęknica
Położenie na mapie województwa lubuskiegoMapa konturowa województwa lubuskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Łęknica”ŁęknicaŁęknica
Ziemia51°32′18″N 14°44′21″E/51,538333 14,739167
TERC (TERYT)

0811011

SIMC

0988508

Urząd miejskiul. Żurawska 1
68-208 Łęknica
Strona internetowa
BIP
Położenie gminy na mapie powiatu

Łęknica (niem. Lugknitz, łuż. Wjeska, 1945–1946 Lubanica) – miasto w Polsce, w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, nad Nysą Łużycką.

Pod względem historycznym Łęknica leży na Górnych Łużycach. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zielonogórskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Łęknica liczyła 2459 mieszkańców.

Początkowa samodzielna gmina (Lugknitz), 31 marca 1940 roku, została przyłączona do Mużakowa (Bad Muskau), po czym do 1945 roku stanowiła jego prawobrzeżną dzielnicę.

Historia

Kamienice przy ulicy Granicznej Przygraniczne targowisko Polenmarkt

Historia Łęknicy powiazana jest z miastem Mużakowem (niem. Muskau). Prawa miejskie Mużaków otrzymał w 1452 roku; w ciągu wieków był wielokrotnie niszczony przez pożary i powodzie. Centrum Mużakowa znajdowało się na zachodnim brzegu Nysy, a na wschodnim rozciągały się łąki, pola uprawne i lasy. Graniczyła po tej stronie z Muskau osada o nazwie Wendyjska Wieska, później Luknić i Lugnitz, która dała początek powojennej Łęknicy.

31 marca 1940 Lugknitz włączono do Mużakowa, stając się jego prawobrzeżną dzielnicą.

Wojska niemieckie zostały wyparte z miasta 22 lutego 1945 roku przez oddziały 52 armii I Frontu Ukraińskiego. Po ustaleniu granicy polsko–niemieckiej na Nysie Łużyckiej Łęknica (początkowo nazywana Lubanicą) została samodzielną miejscowością bez praw miejskich. Polskie oddziały WOP zaczęły pełnić służbę graniczną od jesieni 1945 roku. W 1946 roku była tu 22 strażnica WOP 5 Komendy Odcinka. Miasto było zniszczone podczas wojny w 70%. Znacznemu zniszczeniu uległy również obiekty przemysłowe: szyby kopalni węgla brunatnego „Babina” (40%), huta szkła (30%) i zakład produkcji ceramiki budowlanej - dachówek (50%).

Osadnicy wojskowi byli pierwszymi mieszkańcami miasta, a po jego rozminowaniu przez jednostkę saperów we wrześniu 1945 zaczęli przybywać z centralnych województw Polski nowi osadnicy. Osiedlali się tu również Polacy powracający z robót przymusowych. W mieście zatrzymywali się także repatrianci z Francji i Belgii. W ramach repatriacji ze Związku Radzieckiego w 1958 przyjechało do Łęknicy osiemnaście rodzin.

Miejscowość wielokrotnie zmieniała nazwę: w latach 1945–1947 była to Łuknica, a następnie na Ługnica i Łęknice. Nazwę Łęknica otrzymała w 1956 roku. Stacja kolejowa do końca lat 60. XX wieku nosiła nazwę Mużaków Wschód. W czasie zmian administracyjnych do 1950 roku jako wieś (razem z powiatem żarskim) wchodziła w skład województwa wrocławskiego. Do 1954 należała do gminy Niwica, od 1955 była siedzibą gromady Łęknica, a w 1956 przemianowana została na osiedle. 1 stycznia 1969 roku decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej uzyskała prawa miejskie.

2 lipca 2004 Komitet Światowego Dziedzictwa Kultury jednogłośnie uznał leżący na terenie gminy Park Mużakowski za obiekt światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:

Środowisko i ochrona przyrody

Na obszarze gminy częściowo znajduje się rezerwat przyrody Nad Młyńską Strugą chroniący drzewostan lasów grądowych i łęgowych.

Ponadto, w Parku Mużakowskim rosną wyjątkowe drzewa. Największe z nich to pomnikowe dęby – Dąb Odyna o obwodzie 854 cm (w 2011) i Dąb Tora, o obwodzie 715 cm (w 2015).

Obszar Gminy Łęknica wchodzi w skład polsko-niemieckiego Parku Krajobrazowego Łuk Mużakowa (Muskauer Faltenbogen). Jednego z czterech na świecie Geoparków transgranicznych zaliczonych przez UNESCO do Listy Geoparków Światowych.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002 Łęknica ma obszar 16,4 km², w tym:

Miasto stanowi 1,18% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 2648 100 1381 52,2 1267 47,8
Gęstość zaludnienia
 161,5 84,2 77,3

W Łęknicy funkcjonowała, jeszcze po II wojnie światowej, kopalnia węgla brunatnego. Według danych z 10 kwietnia 2012 r. liczyło 2564 mieszkańców.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół św. Barbary

Transport

Most graniczny

Przez Łęknicę przebiegała droga krajowa nr 12 prowadząca do drogowego przejścia granicznego Łęknica-Bad Muskau na granicy z Niemcami.

W celu wyprowadzenia intensywnego ruchu tranzytowego z Łęknicy po stronie polskiej i Mużakowa po stronie niemieckiej, wybudowano obwodnicę. W skład której wchodzi odcinek drogi krajowej nr 12, poprowadzony po południowych, południowo-wschodnich i wschodnich obrzeżach Łęknicy, nowy most graniczny przez rzekę Nysę Łużycką oraz nowy odcinek drogi po stronie niemieckiej w okolicach gminy Krauschwitz. 22 grudnia 2011 roku otwarto obwodnicę miasta, a wcześniej 17 października nowy most na Nysie Łużyckiej prowadzący w kierunku Krauschwitz.

Sport

Od 1947 roku w Łęknicy funkcjonuje klub piłkarski Łęknicki Klub Sportowy Łęknica, który występuje w sezonie 2023/2024 w klasie okręgowej, gr. Zielona Góra. Zespół swoje domowe mecze rozgrywa na Stadionie Miejskim w Łęknicy.

Sąsiednie gminy

Gmina sąsiaduje z Niemcami.

Przypisy

  1. ↑ Jako część miasta Mużakowa.
  2. ↑ Jako samodzielne miasto.
  3. ↑ Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). .
  4. ↑ a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny , demografia.stat.gov.pl  .
  5. ↑ a b c Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Łęknica.. bip.umleknica.pl, 2012-04-10 21:03:57. .
  6. ↑ WitoldW. Piwoński WitoldW., Historia , Łęknica – serwis miejski  .
  7. ↑ Sprawozdanie sytuacyjne Powiatowego Komitetu PPS w Żarach za miesiąc maj 1946 roku.
  8. ↑ Turystyczna Jazda – odc. 116: Łęknica. tvp.pl, 2020. . .
  9. ↑ Amtsbezirk Gablenz (niem.) territorial.de.
  10. ↑ Amtsbezirk Gablenz na stronie territorial.de (niem.).
  11. ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 832.
  12. ↑ Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963, Warszawa, 1964, s. 191–192, 208.
  13. ↑ a b c d Park Mużakowski i atrakcje geoturystyczne okolic Łęknicy. s. 26.
  14. ↑ a b Park Mużakowski i atrakcje geoturystyczne okolic Łęknicy. s. 27.
  15. ↑ Uchwała Nr V/30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu żarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 55).
  16. ↑ Dz.U. 1955 nr 45, poz. 299.
  17. ↑ Dz.U. 1996 nr 130, poz. 612.
  18. ↑ a b Polski Komitet ds Unesco: Polska , unesco.pl   (ang.).
  19. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 133. .
  20. ↑ Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubuskiego, RDOŚ Gorzów Wielkopolski stan na 12 lutego 2014. .
  21. ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s. 190–191.
  22. ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s. 264.
  23. ↑ List | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization , unesco.org   (ang.).
  24. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. . (pol.).
  25. ↑ Łęknica - Dane podstawowe , Łęknica – serwis miejski   (pol.).
  26. ↑ Miasto Gmina Łęknica. regioset.pl. . (pol.).
  27. ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. . (pol.).
  28. ↑ Łęknica w liczbach , Polska w liczbach  , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  29. ↑ Zbory , kbwch.pl  .
  30. ↑ Łęknica pw. św. Barbary , diecezjazg.pl  .
  31. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org  .
  32. ↑ Budowa obwodnicy Łęknicy , edroga.pl, 15 października 2009  .
  33. ↑ Obwodnica Łęknicy już otwarta. Kosztowała 70 mln zł , Onet.pl, 23 grudnia 2011  .
  34. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa .

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Powiat żarski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu żarskiego

Powiat żarski (1945–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1946–54 i 1973–75)
Gromady (1954–72)
Miasta województwa lubuskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne