Stary Czekaj
Obecnie Stary Czekaj to temat, który przykuł uwagę wielu ludzi na całym świecie. Dzięki swojemu wpływowi na różne obszary społeczeństwa Stary Czekaj wzbudził rosnące zainteresowanie i stał się powracającym tematem rozmów. Ze względu na swój wpływ na politykę, kulturę, technologię i życie codzienne, Stary Czekaj okazał się kluczowym elementem sposobu, w jaki ludzie postrzegają otaczający ich świat. W tym artykule zbadamy fundamentalną rolę, jaką Stary Czekaj odgrywa w naszym społeczeństwie i zbadamy, jak ewoluowała ona na przestrzeni czasu.
| Część Katowic | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
XVIII wiek |
| W granicach Katowic |
31 grudnia 1959 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°17′23″N 19°03′36″E/50,289722 19,060000
| |
Stary Czekaj (niem. Alt Czakai[1]) – część Katowic, położona na terenie dzielnicy Dąbrówka Mała, powstała w XVIII wieku na zachód od rzeki Brynicy, wzdłuż ulicy Milowickiej i Żwirowej.
Historia
Czekaj powstał w połowie XVIII wieku nad rzeką Brynicą[2] jako przysiółek Dąbrówki Małej[3]. Wówczas to znajdował się nad rzeką młyn, będący własnością Mateusza Czekaja z Kopanin Dąbrowskich, od którego nazwiska osada wzięła swoją nazwę. Wraz z powstaniem Nowego Czekaja w XIX wieku, przysiółek zaczęto nazywać Starym Czekajem. Przekształcił się on w osadę rolniczą usytuowaną wzdłuż ulic Milowickiej i Żwirowej[2]. W 1926 roku w rejonie Starego Czekaja koncern Giesche uruchomił kopalnię piasku, która dostarczała piasek podsadzkowy na potrzeby kopalni „Giesche” (późniejszy „Wieczorek”). Po wyczerpaniu się zasobów, 19 lipca 1954 roku kopalnię zlikwidowano[4]. W 1951 roku Stary Czekaj wraz z całą gminą Dąbrówka Mała włączono do powiatu miejskiego Szopienice[5], a w 31 grudnia 1959 roku do Katowic[6]. Do lat 60. XX przez Stary Czekaj, równolegle do ulicy Strzelców Bytomskich wybudowano linię Północnej Magistrali Piaskowej nr 201. Magistralę tę zlikwidowano do połowy sierpnia 2013 roku[7].
Charakterystyka
Stary Czekaj położony jest w północnej części Katowic, na terenie dzielnicy Dąbrówka Mała, przy granicy z Sosnowcem[8]. Osada ta ciągnie się wzdłuż ulicy Milowickiej, pomiędzy Dąbrówką Małą a sosnowiecką dzielnicą Milowice[2]. Ulica ta jest drogą powiatową o klasie drogi zbiorczej[9]. Wzdłuż niej kursują autobusy na zlecenie ZTM. W Starym Czekaju znajdują się dwa przystanki autobusowe: Dąbrówka Mała Milowicka oraz Dąbrówka Mała Oczyszczalnia[10]. Wzdłuż tej ulicy znajduje się jeszcze sześć budynków, stanowiących obiekty dziedzictwa kulturowego[11]:
- ul. Milowicka 3 – dom z początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego,
- ul. Milowicka 6 – stacja pomp zakładów metalurgicznych Silesia z II połowy XIX wieku; styl historyzmu,
- ul. Milowicka 7 i 8 – domy mieszkalne,
- ul. Milowicka 9 – familok z końca XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego,
- ul. Milowicka 10 – familok z 1936 roku posiadające skromne cechy funkcjonalizmu.
Według niektórych źródeł danych, zabudowa Starego Czekaja koncentruje się również przy ulicy Żwirowej[12].
Dolina Brynicy w Starym Czekaju stanowi teren otwarty będącego częścią zdegradowanego korytarza ekologicznego Brynicy[13]. W Starym Czekaju znajduje się Gminny Punkt Zbiórki Odpadów MPGK[14], mechaniczno-biologiczno-chemiczna oczyszczalnia ścieków Dąbrówka Mała-Centrum (ul. Milowicka 9)[15], której właścicielem są Katowickie Wodociągi[16] oraz Dział Robót Drogowych Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach[17]. Wierni rzymskokatoliccy ze Starego Czekaja przynależą parafia pw. św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Dąbrówce Małej[18].
Przypisy
- ↑ The Genealogical Gazetteer: Stary Czekaj, Nowy Czekaj, Col. Czakai, Czakai, Czakai, Alt Czakai. gov.genealogy.net. . (ang.).
- ↑ a b c Szaraniec 1996 ↓, s. 229.
- ↑ Chmielewska 2016 ↓, s. 48.
- ↑ Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 266.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 665.
- ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 64, poz. 381
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa: Linia Północna Magistrala Piaskowa (KP 201). www.bazakolejowa.pl. . (pol.).
- ↑ Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. . (pol.).
- ↑ Rada Miasta Katowice, UCHWAŁA NR XL/925/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 11 września 2013 r. w sprawie zaliczenia dróg na terenie miasta Katowice do kategorii dróg powiatowych oraz gminnych (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. . . (pol.).
- ↑ Studium... 2012 ↓, Załącznik I.9 28/36.
- ↑ Według L. Szarańca (1996, s. 229) Zabudowa Starego Czekaja obejmuje również obszar ulicy Żwirowej, zaś według danych PRNG oraz archiwalnych map topograficznych, teren ten stanowi fragment Nowego Czekaja.
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 32.
- ↑ Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o.: Punkty zbiórki odpadów. www.mpgk.com.pl. . (pol.).
- ↑ Propozycja planu aglomeracji Katowice o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 2000, obejmująca część: Katowic, Czeladzi, Siemianowic i Sosnowca. bip.um.sosnowiec.pl. .
- ↑ Katowickie Wodociągi: Oczyszczalnie. www.wodociagi.katowice.pl. . (pol.).
- ↑ Cylex: Dział Robót Drogowych Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów, Katowice. www.cylex-polska.pl. . (pol.).
- ↑ Archidiecezja katowicka: KATOWICE-DĄBRÓWKA MAŁA, Świętego Antoniego z Padwy. www.archidiecezja.katowice.pl. . (pol.).
Bibliografia
- Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012b, ISBN 978-83-87727-29-1.
- Marta Chmielewska, Morfologiczne przekształcenia przestrzeni miejskiej Katowic, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016, ISBN 978-83-8012-837-8 (pol.).
- Adam Frużyński, Grzegorz Grzegorek, Piotr Rygus, Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, ISBN 978-83-63780-23-4 (pol.).
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Miasto Katowice, 2012 (pol.).
- Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9.
