Uniczowy

Obecnie Uniczowy jest tematem rosnącego zainteresowania społeczeństwa. Znaczenie Uniczowy zostało odzwierciedlone w różnych obszarach, od polityki po kulturę popularną. Opinie i perspektywy na temat Uniczowy są zróżnicowane i często kontrowersyjne, co wywołuje ciągłą debatę na ten temat. W tym artykule dokładnie zbadamy dzisiejsze znaczenie Uniczowy, analizując jego implikacje i możliwe konsekwencje. Od wpływu na gospodarkę po wpływ na relacje osobiste, Uniczowy to temat, który nie pozostawia nikogo obojętnym.

Uniczowy – historyczna wieś na terenie obecnych Katowic, z której to w XV wieku wyodrębniono obecne dzielnice miasta: Piotrowice, Podlesie i Zarzecze[1].

Uniczowy istniały już prawdopodobnie w XII wieku i był jedną z najstarszych osad w ówczesnym państwie pszczyńskim. Wieś ta miała charakter rolniczy[2]. Jest to też najwcześniej wzmiankowana osada w granicach współczesnych Katowic, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1287 roku[3] (wg innych źródeł pierwsza wzmianka o Uniczowach pochodzi z 1467[4][1] bądź 1468[5] roku, kiedy to w protokolarzu miasta Pszczyny znalazła się wzmianka o uniczowskich lasach – jest to rachunek wystawiony przez Pszczynę dla furmana za przywiezienia drewna z uniczowskich lasów – ad borras in Unitzowy[6]). Sama zaś nazwa Uniczowy pochodzi prawdopodobnie od imienia Unik, które przypuszczalnie nosił pierwszy osadnik[6].

Rozpad Uniczowów na trzy osady (Podlesie, Zarzecze i Piotrowice) nastąpił w XV wieku[2] (według innego źródła do rozpadu Uniczowów doszło już w 1270 roku, na wsie lokowane na prawie niemieckim[7]). Z tego samego wieku pochodzi pierwsza wzmianka o wyodrębnionej z Uniczowów wsi Podlesie, natomiast w XVI wieku wspominane po raz pierwszy jest Zarzecze[8]. Dnia 21 lutego 1517 roku książę cieszyński Kazimierz II sprzedał ziemię pszczyńską baronowi Aleksemu Thurzonowi[9]. W dokumencie sprzedaży wymieniono wsie: Petrowicze Unitzowy, Podlesi Unitzowy i Zarzytsche Unitzowy[10].

Mieszkańcy osad pochodzących z Uniczowów należeli do parafii św. Wojciecha w Mikołowie[11]. Według wykazów dochodów diecezji krakowskiej w 1529 roku, Uniczowy dzieliły się na Wielkie (Uniczowy Maior) oraz prawdopodobnie też Małe, chociaż brak tej nazwy w omawianym wykazie. W urbarzu z 1536 roku wskazano, że w Uniczowach obok chłopów pańszczyźnianych gospodarstwa mieli również wolni sołtysi[12]. W 1514 roku pierwszym wolnym i dziedzicznym sołtysem został Marcin Zarembiec z Podlesia[13]. Ogółem w Uniczowach było wówczas 27 rodzin gospodarczych. W późniejszych latach zasiedlano puste wówczas gospodarstwa kmiecie i tworzono gospodarstwa zagrodnicze. W XVI wieku Uniczowy liczyły łącznie 39 gospodarstw[12]. Pod koniec XVI wieku lub na początku XVII wieku w Uniczowach przeprowadzono akcję osiedlania chałupników[14].

Nazwa Uniczowy utrzymywała się do XVIII wieku[15]. Obecnie jedynym śladem dawnego sołectwa jest ulica w centrum katowickiej dzielnicy Podlesie – ulica Uniczowska[13].

Przypisy

  1. ↑ a b Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 679.
  2. ↑ a b Chmielewska 2016 ↓, s. 41.
  3. ↑ Chmielewska 2016 ↓, s. 22.
  4. ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 45.
  5. ↑ Szaraniec 1996 ↓, s. 211.
  6. ↑ a b Gierlotka 2005 ↓, s. 14.
  7. ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 43.
  8. ↑ Chmielewska 2016 ↓, s. 53.
  9. ↑ Płazak 1974 ↓, s. 16.
  10. ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 47.
  11. ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 144.
  12. ↑ a b Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 192.
  13. ↑ a b Gierlotka 2005 ↓, s. 46.
  14. ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 193.
  15. ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 176.

Bibliografia

Części miasta Katowice
Części miasta wg SIMC
Miejskie obszary funkc.
Pozostałe

Herb Katowic