Powiat raciborski
Wygląd
przypnij
ukryj
Powiat raciborski – powiat w południowej Polsce (województwo śląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Racibórz.
Według danych z 31 grudnia 2019 roku powiat zamieszkiwało 108 211 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 107 926 osób.
Geografia
Położenie
Powiat raciborski leży w Kotlinie Raciborskiej, częściowo na Płaskowyżu Głubczyckim i od strony wschodniej we fragmencie na Płaskowyżu Rybnickim. Powiat przecina rzeka Odra oraz jej dopływy: Psina i Ruda. Południowa część powiatu otwiera się na Bramę Morawską.
Pod względem administracyjnym powiat raciborski należy do województwa śląskiego, a graniczy z terenami, na których wydobywa się węgiel kamienny, obszar ten nosi nazwę Rybnickiego Okręgu Węglowego. Od południowo-zachodniej strony graniczy z Czechami, a mianowicie sąsiaduje z obszarami wydobycia węgla w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim oraz dużą aglomeracją miejsko-przemysłową Ostrawy. Od pozostałych stron natomiast powiat graniczy z rolniczymi gminami powiatu głubczyckiego, kędzierzyńsko-kozielskiego (województwo opolskie), gliwickiego, rybnickiego, wodzisławskiego (województwo śląskie), a na północnym wschodzie z miastem Rybnik.
Historycznie teren powiatu leży na Górnym Śląsku.
Gminy
Herb
|
Nazwa gminy
|
Rodzaj gminy
|
Liczba ludności
|
Powierzchnia
|
Gęstość zaludnienia
|
|
Racibórz |
miejska |
56 397 |
74,96 km² |
777,9 os./km²
|
|
Krzanowice |
miejsko-wiejska |
6086 |
47,06 km² |
129,3 os./km²
|
|
Kuźnia Raciborska |
miejsko-wiejska |
12 283 |
126,84 km² |
96,8 os./km²
|
|
Kornowac |
wiejska |
4707 |
26,3 km² |
179 os./km²
|
|
Krzyżanowice |
wiejska |
11 492 |
69,67 km² |
164,9 os./km²
|
|
Nędza |
wiejska |
7156 |
57,14 km² |
127,4 os./km²
|
|
Pietrowice Wielkie |
wiejska |
7203 |
68,07 km² |
105,8 os./km²
|
|
Rudnik |
wiejska |
5207 |
73,94 km² |
70,4 os./km²
|
Miasta
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2006 Racibórz ma obszar 543,98 km², w tym
- użytki rolne łącznie 61,7% powierzchni (50,7% grunty orne a 10,1% łąki i pastwiska)
- lasy i tereny leśne 25,0% powierzchni.
Demografia
- Piramida wieku mieszkańców powiatu raciborskiego w 2014 roku.
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
|
Ogółem |
Kobiety |
Mężczyźni
|
|
osób |
% |
osób |
% |
osób |
%
|
Ogółem
|
112 299
|
100
|
58 237
|
51,86
|
54 062
|
48,14
|
Miasto
|
65 865
|
58,65
|
34 356
|
30,59
|
31 509
|
28,06
|
Wieś
|
46 434
|
41,35
|
23 881
|
21,27
|
22 553
|
20,08
|
▶Wieś vs ▶miasto
Ogółem (▶k, ▶m)
Miasto (▶k, ▶m)
Wieś (▶k, ▶m)
Ludność w latach
Rok
|
Liczba ludności
|
Gęstość zaludnienia
|
1999 |
120 782 |
222,03
|
2000 |
119 951 |
220,51
|
2001 |
119 106 |
218,95
|
2002 |
113 866 |
209,32
|
2003 |
113 208 |
208,11
|
2004 |
112 570 |
206,94
|
2005 |
112 299 |
206,44
|
2006 |
115 125 |
211,64
|
Rada Powiatu
Historia
Ziemia raciborska w ciągu tysiąclecia podlegała wpływom wielu kultur oraz zmienności państwowej i politycznej. Zmienne uwarunkowania historyczne kształtowały wielokulturowość i wielonarodowość tego terenu, na którym od wieków współżyją mieszkańcy pochodzenia polskiego, śląskiego, niemieckiego oraz morawskiego (czeskiego)
Rys historyczny
- 1 maja 1816 – formalnie powstał powiat raciborski, w ramach reorganizacji Państwa Pruskiego,
- 4 lutego 1920 – część powiatu raciborskiego, Kraik hulczyński (cz. Hlučínsko, niem. Hultschiner Ländchen), została przekazana Czechosłowacji,
- 1921 – po zakończeniu I wojny światowej na Górnym Śląsku przeprowadzony został plebiscyt, w wyniku którego powiat raciborski został podzielony. Jego wschodnia część znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej, zachodnia w granicach Niemiec. 30 maja 1921 polska część powiatu raciborskiego została przyłączona do powiatu rybnickiego,
- 2 października 1938 – wkroczenie wojsk niemieckich na Kraik hulczyński,
- 30 października 1938 – Kraik hulczyński został przyłączany do powiatu raciborskiego w rejencji opolskiej w ramach Okręgu Rzeszy Śląsk,
- czerwiec 1942 do 1945 – istniało 5 obozów dla Polaków (Polenlager) w powiecie raciborskim,
- 31 marca 1945 – Armia Czerwona zajęła Racibórz, paląc go w czasie walk. Żołnierze radzieccy, w ramach rewanżu, celowo zniszczyli 85% całej zabudowy. Pozostała część powiatu została zajęta przez wojska radzieckie w drugiej połowie kwietnia 1945 roku,
- 9 maja 1945 – polska administracja objęła władzę na ziemi raciborskiej i czechosłowacka administracja objęła władzę na ziemi hluczyńskiej,
- 1967 – utworzono miasta Kuźnia Raciborska,
- 1975 – powiat raciborski został przeniesiony z województwa opolskiego do województwa katowickiego, a powiaty, jako jednostki administracyjne zostały zlikwidowane,
- lipiec 1997 – tereny powiatu raciborskiego nawiedziła powódź tysiąclecia,
- 2001 – przywrócono prawa miejskie Krzanowicom,
- 1 stycznia 1999 – powiat raciborski został reaktywowany.
Zabytki i atrakcje turystyczne
Krzyżanowice
Kuźnia Raciborska
- kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny
- cmentarz z końca XIX w.
Racibórz
Rudy
- dawne Opactwo Cysterskie
- Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Rudach
- Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach
Tworków
- kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła, perła śląskiego baroku, zachowane i wyeksponowane sarkofagi z XVII wieku.
Wojnowice (gmina Krzanowice)
- pałac w Wojnowicach w stylu neobarokowo-klasycystycznym z 1828 roku, położony w 4,5-hektarowym parku, wybudowany przez Carla Johanna Kuh’a. W 1872 r., zakupiony i rozbudowany przez rodzinę von Banck. Obecnie mieszczą się w nim: Dom Przyjęć okolicznościowych, Muzeum Dawnej Wsi, oraz pierwsze w Polsce Muzeum Horroru. Działa w nim również Stowarzyszenie Pałac w Wojnowicach – wczoraj, dziś, jutro.
Wybrane imprezy kulturalne
- styczeń:
- Regionalne Kolędowe Spotkania Wspólnot Śpiewaczych (Racibórz)
- Powiatowy Przegląd Inscenizacji Bożonarodzeniowych „Pójdźmy do Betlejem”
- luty:
- Biesiada Śląska Szkół Specjalnych „Bajtel Gala” (Racibórz)
- Biesiada Śląska (Krzyżanowice)
- marzec:
- Międzynarodowy Przegląd Teatrzyków Przedszkolnych (Tworków, gm. Krzyżanowice)
- Procesje konne w Poniedziałek Wielkanocny (Racibórz-Sudół, Pietrowice Wielkie, Bieńkowice gm. Krzyżanowice)
- kwiecień:
- Targi ekologicznego ogrzewania (Pietrowice Wielkie)
- Ogólnopolski Festiwal Ekologicznej Piosenki i Wiersza dla Dzieci i Młodzieży Szkolnej w Raciborzu
- maj
- Festyn majowy (Nędza)
- Festiwal Państwowych Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych KOWADŁO (Kuźnia Raciborska)
- Międzynarodowy Koncert poświęcony pamięci Beethovena i Liszta (Krzyżanowice)
- czerwiec
- Święto Pieśni Chóralnej „Trojok Śląski” w Rudach
- Dzień Opavy w Raciborzu
- sierpień
- Międzynarodowa impreza kolarska (Racibórz)
- wrzesień
- październik
- Ogólnopolski Konkurs Plastyczny „Barwy Jesieni” (Racibórz)
- Raciborski Przegląd Pieśni Religijnej „Spotkałem Pana”
- listopad
- grudzień
Administracja
Miasto jest członkiem Związku Subregionu Zachodniego i należy do Euroregionu Silesia. Racibórz jest stolicą Euroregionu.
Transport
Drogowy
Powiat raciborski leży w pobliżu autostrady A1 (północ-południe) i autostrady A4 (wschód-zachód).
Lotniczy
Powiaty partnerskie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny , demografia.stat.gov.pl .
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .brak strony (książka)
- ↑ GUS, Tabl. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 R., 30 czerwca 2020 .brak strony (książka)
- ↑ https://web.archive.org/web/20171201033607/http://www.haus.pl/images/mapa.jpg
- ↑ Baza demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. . (pol.).
- ↑ Powiat raciborski w liczbach , Polska w liczbach , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe , wybory2002.pkw.gov.pl .
- ↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza , wybory2006.pkw.gov.pl .
- ↑ DituelD. Sp. DituelD., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo śląskie – Powiat raciborski , wybory2010.pkw.gov.pl .
- ↑ PKW | Samorząd 2014 , samorzad2014.pkw.gov.pl .
- ↑ Wybory samorządowe 2018 , wybory2018.pkw.gov.pl .
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Naczelnej Władzy na Górnym Śląsku z 1921 r. Nr 8, poz. 33.
- ↑ Powiat Raciborski: Współpraca Powiatu Raciborskiego z Wrexham County Borough. . . (pol.).
Województwo śląskie
Powiat raciborski
Powiat raciborski (1945–1975)
Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniegomiasta na prawach powiatu |
|
---|
powiaty |
|
---|
miasta |
|
---|
gminy miejsko-wiejskie |
|
---|
gminy wiejskie |
|
---|