Karantanie
W dzisiejszym świecie Karantanie stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu dużej liczby osób. Od wpływu na społeczeństwo po wpływ na kulturę popularną, Karantanie przykuł uwagę milionów osób na całym świecie. Czy to poprzez badania, debaty, czy po prostu codzienne rozmowy, Karantanie udowodnił swoje znaczenie w naszym codziennym życiu. W tym artykule szczegółowo zbadamy różne aspekty Karantanie, od jego początków po dzisiejszą ewolucję, aby rzucić światło na ten fascynujący i istotny temat.
Karantanie (Karyntianie, Chorutanie, Chorątanie[a], łac. Carantani/Quarantani) − plemię słowiańskie zamieszkujące od VI/VII wieku Karyntię. Zwani również Słowianami alpejskimi. Stworzyli własne państwo, Karantanię. Od VIII wieku w źródłach występuje nazwa Carantani na określenie mieszkańców Karyntii.
Według Nestora z Kijowa Chorutanie byli protoplastami Lachów. Nestor opisuje w swojej Powieści minionych lat z 1113 roku w części drugiej „O narodach słowiańskich”, jak to we wczesnym średniowieczu Biali Chorwaci, Serbowie i Chorutanie (zapewne chodzi tu o część tych plemion, a nie całość) w wyniku najazdu Włochów[b] przenieśli się ze swoich naddunajskich terenów i osiedli nad Wisłą przezwawszy się Lachami, a ci następnie przezwali się Polanami, Lucicami, Mazowszanami, Pomorzanami[c].
Kronika Fredegara podaje, że za czasów panowania Dagoberta (628–658) Chorątanie oraz część pewnie i innych plemion słowiańskich tworzyli księstwo kraińskie (w źródłach niemieckich marchia windyjska[1][d]) pod władztwem Waluka (u Fredegara Wallucum ducem Winedorum – Jooseppi Julius Mikkola uważał, że to nie imię a zniekształcony słowiański tytuł władyka; łacińskie Valduco od prasłowiańskiego *voldyka ← *voldo/*voldy od germańskiego *waldan, z analogią w litewskim veldeti „dziedziczyć”[2]) będącego w przymierzu lub przynależącego do Państwa Samona[3].
Historię Karantan opisuje także kronika Conversio Bagoariorum et Carantanorum „O nawróceniu Bawarów i Karyntyjczyków”[4]
Za współczesnych potomków Chorątan można uważać Słoweńców.
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Polska wersja rekonstruowana przez Łowmiańskiego na podstawie ruskiego:Хорутане/Chorutanie oraz łacińskiej Carantani i południowo-słowiańskiej Karantanci: Henryk Łowmiański, Studia nad dziejami Słowiańszczyzny, Polski i Rusi w wiekach średnich, Poznań 1986, s. 75, ISSN 0554-8217
- ↑ Włochami nazywano Franków, którzy naciskali na nizinę naddunajską, być może mowa tu o inwazji Franków na Chorwację Posawską za czasów Ljudevita w latach 819–822
- ↑ Fragment dzieła Powieść minionych lat Nestora: „Po mnogich zaś latach siedli byli Słowianie nad Dunajem, gdzie teraz ziemia węgierska i bułgarska. I od tych Słowian rozeszli się po ziemi i przezwali się imionami swoimi, gdzie siedli na którym miejscu. Tak więc przyszedłszy, siedli nad rzeką imieniem Morawa i przezwali się Morawianami, a drudzy Czechami nazwali się. A oto jeszcze ciż Słowianie: Biali Chorwaci i Serbowie, i Chorutanie. Gdy bowiem Włosi naszli na Słowian naddunajskich i osiadłszy pośród nich ciemiężyli ich, to Słowianie ci przyszedłszy siedli nad Wisłą i przezwali się Lachami, a od tych Lachów przezwali się jedni Polanami, drudzy Lachowie, Lucicami, inni — Mazowszanami, inni — Pomorzanami.”
- ↑ Fredegar określał Słowian mianem Winidi/Vinidi (w dopełniaczu Winidorum/Winedorum, tak jak Pseudoawarów, czyli Warchunitów (od plemion War i Chuni) określał tylko mianem Chuni.
Przypisy
- ↑ "Marchią windyjską w źródłach niemieckich (np. kronika Historia Francorum Fredegara) określa się księstwo Karantan, którzy uważani są za protoplastów Słoweńców" - Zygmunt Gloger Pisma rozproszone, tom II 1877-1889
- ↑ Oleg Trubaczow (Олег Николаевич Трубачёв), История славянских терминов родства и некоторых древнейших терминов общественного строя (tł. Historia słowiańskich terminów dotyczących pokrewieństwa i niektórych najstarszych terminów dotyczących systemu społecznego), Moskwa 2007, s.72, ISBN 978-5-484-00395-2, (ros.) (format doc skompresowany w RAR).
- ↑ Kazimierz Wachowski, Słowiańszczyzna zachodnia, Gerard Labuda, Poznań: Wydaw. PTPN, 2000, s. 40, ISBN 83-7063-271-8, OCLC 749228272.
- ↑ Kazimierz Wachowski, Słowiańszczyzna zachodnia, Gerard Labuda, Poznań: Wydaw. PTPN, 2000, s. 40, ISBN 83-7063-271-8, OCLC 749228272.
Linki zewnętrzne
- Bogo Grafenauer, Razvoj i struktura države Karantanskih Slavena od 7. do 9. stoljeća (tł. Rozwój i struktura państwa karantańskich Słowian od VII do IX wieku) "Historijski zbornik" nr 17 (1964) (chorw.)
- Franc Kos, Gradivo za zgodovino Slovencev v srednjem veku, Prva knjiga (500-800) (tł. Materiały do historii Słoweńców w średniowieczu, tom I (lata 500-800)), Lublana 1902 (słoweń.)