Francesco Rosi

Francesco Rosi
Data i miejsce urodzenia	15 listopada 1922 ; Neapol
Data i miejsce śmierci	10 stycznia 2015 ; Rzym
Zawód	reżyser; scenarzysta; producent filmowy
Współmałżonek	Giancarla Rosi
Lata aktywności	1948-1997

Francesco Rosi (ur. 15 listopada 1922 w Neapolu; zm. 10 stycznia 2015 w Rzymie) – włoski reżyser i scenarzysta filmowy, tworzący kino o zacięciu polityczno-społecznym.

Kariera

W 1972 zdobył Złotą Palmę na 25. MFF w Cannes za dramat biograficzny Sprawa Mattei. Jego filmy jeszcze dwukrotnie później startowały w konkursie głównym (w 1987 i 1997).

W 1962 zdobył Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego reżysera na 12. MFF w Berlinie za film Salvatore Giuliano. W 1958 otrzymał Nagrodę Specjalną Jury na 19. MFF w Wenecji za film Wyzwanie, a w 1963 na 24. MFF w Wenecji zdobył Złotego Lwa za obraz Ręce nad miastem.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 54. MFF w Wenecji (1997).

Filmografia

1952: Czerwone koszule
1958: Wyzwanie
1959: Kanciarze
1962: Salvatore Giuliano
1963: Ręce nad miastem
1965: Moment prawdy
1967: Był sobie raz
1970: Ludzie przeciwko sobie
1972: Sprawa Mattei
1973: Lucky Luciano
1976: Szacowni nieboszczycy
1979: Chrystus zatrzymał się w Eboli
1981: Trzej bracia
1984: Carmen
1987: Kronika zapowiedzianej śmierci
1989: 12 reżyserów o 12 miastach (segment Neapol)
1990: Senator
1992: Dziennik neapolitański
1997: Rozejm

Rosi był także autorem scenariuszy do większości reżyserowanych przez siebie filmów.

Linki zewnętrzne

Francesco Rosi w bazie IMDb (ang.)
Francesco Rosi w bazie Filmweb

1950–59	Czerwone koszule (1952) Wyzwanie (1958) Kanciarze (1959)
1960–69	Salvatore Giuliano (1962) Ręce nad miastem (1963) Moment prawdy (1965) Był sobie raz (1967)
1970–79	Ludzie przeciwko sobie (1970) Sprawa Mattei (1972) Lucky Luciano (1973) Szacowni nieboszczycy (1976) Chrystus zatrzymał się w Eboli (1979)
1980–89	Trzej bracia (1981) Carmen (1984) Kronika zapowiedzianej śmierci (1987) 12 reżyserów o 12 miastach (1989)
1990–99	Senator (1990) Dziennik neapolitański (1992) Rozejm (1997)

1969–1989	Luis Buñuel (1969) Orson Welles (1970) Ingmar Bergman / Marcel Carné / John Ford (1971) Charles Chaplin / Anatolij Gołownia / Billy Wilder (1972) Alessandro Blasetti / Luis Buñuel / Frank Capra / George Cukor / Jean-Luc Godard / Siergiej Jutkiewicz / Alexander Kluge / Akira Kurosawa / Michael Powell / Satyajit Ray / King Vidor / Cesare Zavattini (1982) Michelangelo Antonioni (1983) Federico Fellini / John Huston / Manoel de Oliveira (1985) Paolo i Vittorio Taviani (1986) Luigi Comencini / Joseph L. Mankiewicz (1987) Joris Ivens (1988) Robert Bresson (1989)
1990–2009	Miklós Jancsó / Marcello Mastroianni (1990) Mario Monicelli / Gian Maria Volonté (1991) Francis Ford Coppola / Jeanne Moreau / Paolo Villaggio (1992) Claudia Cardinale / Robert De Niro / Roman Polański / Steven Spielberg (1993) Suso Cecchi D’Amico / Ken Loach / Al Pacino (1994) Woody Allen / Giuseppe De Santis / Goffredo Lombardo / Ennio Morricone / Alain Resnais / Martin Scorsese / Alberto Sordi / Monica Vitti (1995) Robert Altman / Vittorio Gassman / Dustin Hoffman / Michèle Morgan (1996) Gérard Depardieu / Stanley Kubrick / Alida Valli (1997) Warren Beatty / Sophia Loren / Andrzej Wajda (1998) Jerry Lewis (1999) Clint Eastwood (2000) Éric Rohmer (2001) Dino Risi (2002) Dino De Laurentiis / Omar Sharif (2003) Stanley Donen / Manoel de Oliveira (2004) Hayao Miyazaki / Stefania Sandrelli (2005) David Lynch (2006) Bernardo Bertolucci / Tim Burton (2007) Ermanno Olmi (2008) John Lasseter / Brad Bird / Pete Docter / Andrew Stanton / Lee Unkrich (2009)
2010–2029	John Woo (2010) Marco Bellocchio (2011) Francesco Rosi (2012) William Friedkin (2013) Thelma Schoonmaker / Frederick Wiseman (2014) Bertrand Tavernier (2015) Jean-Paul Belmondo / Jerzy Skolimowski (2016) Jane Fonda / Robert Redford (2017) David Cronenberg / Vanessa Redgrave (2018) Pedro Almodóvar / Julie Andrews (2019) Ann Hui / Tilda Swinton (2020) Roberto Benigni / Jamie Lee Curtis (2021) Catherine Deneuve / Paul Schrader (2022) Liliana Cavani / Tony Leung Chiu Wai (2023) Sigourney Weaver / Peter Weir (2024)

1982–1999	James Stewart (1982) Alec Guinness (1988) Dustin Hoffman (1989) Oliver Stone (1990) Gregory Peck / Billy Wilder (1993) Sophia Loren (1994) Alain Delon (1995) Elia Kazan / Jack Lemmon (1996) Kim Novak (1997) Catherine Deneuve (1998) Shirley MacLaine (1999)
2000–2019	Jeanne Moreau (2000) Kirk Douglas (2001) Robert Altman / Claudia Cardinale (2002) Anouk Aimée (2003) Fernando Solanas (2004) Fernando Fernán Gómez / Im Kwon-taek (2005) Ian McKellen / Andrzej Wajda (2006) Arthur Penn (2007) Francesco Rosi (2008) Maurice Jarre (2009) Wolfgang Kohlhaase / Hanna Schygulla (2010) Armin Mueller-Stahl (2011) Meryl Streep (2012) Claude Lanzmann (2013) Ken Loach (2014) Wim Wenders (2015) Michael Ballhaus (2016) Milena Canonero (2017) Willem Dafoe (2018) Charlotte Rampling (2019)
2020–	Helen Mirren (2020) Isabelle Huppert (2022) Steven Spielberg (2023) Martin Scorsese (2024) Tilda Swinton (2025)

1956–1979	Robert Aldrich (1956) Mario Monicelli (1957) Tadashi Imai (1958) Akira Kurosawa (1959) Jean-Luc Godard (1960) Bernhard Wicki (1961) Francesco Rosi (1962) Nikos Koundouros (1963) Satyajit Ray (1964) Satyajit Ray (1965) Carlos Saura (1966) Živojin Pavlović (1967) Carlos Saura (1968) Jean-Pierre Blanc (1972) Siergiej Sołowjow (1975) Mario Monicelli (1976) Manuel Gutiérrez Aragón (1977) Georgi Djułgerow (1978) Astrid Henning-Jensen (1979)
1980–1999	István Szabó (1980) Mario Monicelli (1982) Éric Rohmer (1983) Ettore Scola (1984) Robert Benton (1985) Gieorgij Szengiełaja (1986) Oliver Stone (1987) Norman Jewison (1988) Dušan Hanák (1989) Michael Verhoeven (1990) Jonathan Demme / Ricky Tognazzi (1991) Jan Troell (1992) Andrew Birkin (1993) Krzysztof Kieślowski (1994) Richard Linklater (1995) Yim Ho / Richard Loncraine (1996) Éric Heumann (1997) Neil Jordan (1998) Stephen Frears (1999)
2000–2019	Miloš Forman (2000) Lin Cheng-sheng (2001) Otar Ioseliani (2002) Patrice Chéreau (2003) Kim Ki-duk (2004) Marc Rothemund (2005) Michael Winterbottom i Mat Whitecross (2006) Josef Cedar (2007) Paul Thomas Anderson (2008) Asghar Farhadi (2009) Roman Polański (2010) Ulrich Köhler (2011) Christian Petzold (2012) David Gordon Green (2013) Richard Linklater (2014) Radu Jude / Małgorzata Szumowska (2015) Mia Hansen-Løve (2016) Aki Kaurismäki (2017) Wes Anderson (2018) Angela Schanelec (2019)
2020–	Hong Sang-soo (2020) Dénes Nagy (2021) Claire Denis (2022) Philippe Garrel (2023) Nelson Carlo de Los Santos Arias (2024) Huo Meng (2025)


Data i miejsce urodzenia	15 listopada 1922 Neapol
Data i miejsce śmierci	10 stycznia 2015 Rzym
Zawód	reżyser scenarzysta producent filmowy
Współmałżonek	Giancarla Rosi
Lata aktywności	1948-1997