Cyryl Lukaris
W tym artykule przyjrzymy się fascynującemu życiu Cyryl Lukaris, postaci, która pozostawiła niezatarty ślad w historii. Dzięki swoim osiągnięciom i wkładowi Cyryl Lukaris udowodnił, że jest prawdziwym pionierem w swojej dziedzinie, inspirując całe pokolenia swoją odwagą i determinacją. Od skromnych początków po drogę do sławy Cyryl Lukaris pokonał pozornie nie do pokonania przeszkody, aby osiągnąć sukces. Dzięki dziedzictwu, które będzie trwać wiecznie, Cyryl Lukaris pozostaje kultową postacią, która nadal wpływa na nasze życie w sposób, którego nawet sobie nie wyobrażaliśmy. Dołącz do nas w tej podróży w czasie, odkrywając życie i dziedzictwo Cyryl Lukaris.
| Konstandinos Lukaris Κωνσταντίνος Λούκαρις | |
| Patriarcha | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Patriarcha Aleksandrii | |
| Okres sprawowania |
1601–1620 |
| Patriarcha Konstantynopola | |
| Okres sprawowania |
1612–1638[c] |
| Wyznanie | |
| Kościół |
Patriarchat Konstantynopolitański / Patriarchat Aleksandryjski |
| Wybór patriarchy | |
Cyryl Lukaris (ur. 1572 w Heraklionie, zm. 27 czerwca 1638 na Bosforze) – grecki duchowny prawosławny, teolog, patriarcha Aleksandrii w latach 1601–1620 (jako Cyryl III), patriarcha ekumeniczny Konstantynopola w latach 1612 i 1620–1623, 1623–1633, 1633–1634, 1634–1635, 1637–1638 (jako Cyryl I), rektor Akademii Ostrogskiej[1].
Życiorys
Wysłany został do Polski przez patriarchę Melecjusza Pigasa, aby nie dopuścić do zawarcia unii brzeskiej. W Polsce kontaktował się z rektorem Akademii Wileńskiej i zapoznał się z nauką ewangelicką. Gdy został patriarchą Aleksandrii pisał w liście do papieża Pawła V, że chce z nim pozostawać w jedności, jednocześnie jednak nawiązał kontakty z Kościołem anglikańskim. Później jako patriarcha Konstantynopola nawiązał kontakt z holenderskimi kalwinami i popadł w konflikt z Kościołem katolickim[2]. Wysłał wielu młodych greckich teologów na uniwersytety do Szwajcarii, Anglii i Holandii. Jako patriarcha Konstantynopola kilkakrotnie był deponowany i przywracany na urząd[3]. Cyryla wspierał król angielski Jakub I, więc w dowód wdzięczności w 1624 r. podarował mu Kodeks Aleksandryjski[4].
W 1629 r. wydane zostało w Genewie pod jego imieniem Confessio Fidei Orthodoxae, które zawierało elementy kalwińskiej doktryny i było odległe od doktryny prawosławnej. Dzieło to zostało potępione przez kilka synodów prawosławnych (synod konstantynopolitański w 1638), których kulminacją był synod jerozolimski w 1672 r. potępiający również kalwińską doktrynę[3].
Sułtan Murad IV oskarżył go o buntowanie kozaków i skazał go na śmierć. Wyrok został wykonany dnia 27 czerwca 1638 r. przez janczarów na pokładzie statku w Bosforze[3].
Prokalwińskie sympatie Cyryla są dziś dyskutowane przez niektórych historyków prawosławnych. Twierdzą oni, że sympatie te były wynikiem politycznego wyrachowania, ponieważ miał silną opozycję w swoim Kościele, toczył spór z papieżem i był zwalczany przez sułtana. Nie wiadomo, czy Cyryl był rzeczywistym autorem Confessio, a jeżeli nawet nim był, to wspiera ono jedynie protestantyzm przeciwko doktrynie katolickiej[5].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Antoni Mironowicz, Kultura prawosławna w dawnej Rzeczypospolitej, w: Rzeczpospolita wielu wyznań, materiały z międzynarodowej konferencji Kraków, 18–20 listopada 2002, Kraków 2004, s. 424.
- ↑ Marian Banaszak: Historia Kościoła katolickiego, t. 3, Czasy nowożytne 1517–1758. Warszawa: ATK, 1989, s. 122.
- ↑ a b c Cyril Lucaris, Encyclopædia Britannica (ang.).
- ↑ F. H. A. Scrivener: Six Lectures on the Text of the New Testament and the Ancient Manuscripts. ISBN 978-1409708261.
- ↑ The Myth of the Calvinist Patriarch. . (ang.).
Linki zewnętrzne
- Lucaris’ Confession of Faith
- The Greek Orthodox Position on the Confession of Cyril Lucaris by George P. Michaelides
- Cyril I Lucaris article from the Ecumenical Patriarchate