Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)

Wygląd przypnij ukryj Uniwersum X-Men

logo serii
Gatunek	superbohaterski fantastyka naukowa akcja
Rok produkcji	2000 – 2020
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Produkcja	Lauren Shuler Donner Ralph Winter (2000–2009) Avi Arad (2003) Hugh Jackman (2009) John Palermo (2009) Gregory Goodman (2011) Bryan Singer (2011, 2014, 2016) Simon Kinberg (2011, 2014–2020) Hutch Parker (2013–2017) Ryan Reynolds (2016, 2018) Karen Rosenfelt (2020)
Wytwórnia	20th Century Fox Marvel Entertainment The Donners’ Company
Dystrybucja	20th Century Fox
Budżet	1 735 000 000 USD
Przychody brutto	6 057 992 547 USD
Strona internetowa

Uniwersum X-Men – franczyza obejmująca filmy o superbohaterach produkowane w latach 2000 – 2020 przez wytwórnię 20th Century Fox, oparte na cyklu komiksów X-Men wydawnictwa Marvel Comics. Produkcje w uniwersum łączą crossovery, wspólne wątki i członkowie obsady.

W 1994 roku studio 20th Century Fox zakupiło prawa do ekranizacji serii komiksów X-Men. Od 2000 roku wyprodukowano siedem filmów głównej serii: X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006), X-Men: Pierwsza klasa (2011), X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014), X-Men: Apocalypse (2016) i X-Men: Mroczna Phoenix (2019) oraz spin-offy. Wśród nich znalazła się trylogia dotycząca postaci Wolverine’a: X-Men Geneza: Wolverine (2009), Wolverine (2013) i Logan: Wolverine (2017); dwa filmy o Deadpoolu: Deadpool (2016) i Deadpool 2 (2018). Ostatnim, trzynastym filmem franczyzy jest samodzielny spin-off, Nowi mutanci (2020). Studio miało w planach wiele innych produkcji, jednak zostały one anulowane, a prawa do postaci powróciły do Marvel Studios. Planowany jest reboot X-Menów i włączenie ich do Filmowego Uniwersum Marvela.

Najczęściej swoją rolę powtarzał Hugh Jackman jako James „Logan” Howlett / Wolverine. Ian McKellen zagrał Erika Lehnsherra / Magneto, a Patrick Stewart wystąpił jako Charles Xavier / Profesor X. Młodsze ich wersje zagrali Michael Fassbender jako Magneto i James McAvoy w roli Profesora X. Ryan Reynolds pojawił się jako Wade Wilson / Deadpool.

X-Men, X-Men 2, X-Men: Pierwsza klasa, Wolverine, oba filmy o Deadpoolu, Logan: Wolverine, X-Men: Przeszłość, która nadejdzie zyskały przeważnie pozytywne oceny krytyków. X-Men: Ostatni bastion i X-Men: Apocalypse spotkały się z mieszanymi opiniami krytyków, a X-Men Geneza: Wolverine, X-Men: Mroczna Phoenix i Nowi mutanci otrzymały przeważnie negatywne recenzje. Trzynaście filmów franczyzy miało łączny budżet 1,735 miliarda dolarów i zarobiło ponad 6 miliardów.

Główna seria o X-Menach

Tytuł	Data premiery	Reżyseria	Scenariusz	Producent	Przypisy
X-Men	12 lipca 2000 (świat) 13 października 2000 (Polska) 14 lipca 2000 (Stany Zjednoczone)	Bryan Singer	David Hayter	Lauren Shuler Donner Ralph Winter
X-Men 2 X2	24 kwietnia 2003 (świat) 1 maja 2003 (Polska) 2 maja 2003 (Stany Zjednoczone)		Michael Dougherty Dan Harris David Hayter
X-Men: Ostatni bastion X-Men: The Last Stand	22 maja 2006 (świat) 26 maja 2006 (Polska) 26 maja 2006 (Stany Zjednoczone)	Brett Ratner	Simon Kinberg Zak Penn	Lauren Shuler Donner Ralph Winter Avi Arad
X-Men: Pierwsza klasa X-Men: First Class	25 maja 2011 (świat) 3 czerwca 2011 (Polska) 3 czerwca 2011 (Stany Zjednoczone)	Matthew Vaughn	Ashley Miller Zack Stentz Jane Goldman	Lauren Shuler Donner Bryan Singer Simon Kinberg Gregory Goodman
X-Men: Przeszłość, która nadejdzie X-Men: Days of Future Past	10 maja 2014 (świat) 23 maja 2014 (Polska) 23 maja 2014 (Stany Zjednoczone)	Bryan Singer	Simon Kinberg	Lauren Shuler Donner Bryan Singer Simon Kinberg Hutch Parker
X-Men: Apocalypse	9 maja 2016 (świat) 20 maja 2016 (Polska) 27 maja 2016 (Stany Zjednoczone)	Bryan Singer	Simon Kinberg	Lauren Shuler Donner Bryan Singer Simon Kinberg Hutch Parker
X-Men: Mroczna Phoenix Dark Phoenix	14 maja 2019 (świat) 7 czerwca 2019 (Polska) 7 czerwca 2019 (Stany Zjednoczone)	Simon Kinberg	Simon Kinberg	Lauren Shuler Donner Simon Kinberg

X-Men (2000)

Bryan Singer, reżyser filmów: X-Men, X-Men 2, X-Men: Przeszłość, która nadejdzie i X-Men: Apocalypse

X-Men opowiada historię mutantów Wolverine’a i Rogue, którzy zostali włączeni w konflikt między dwoma grupami mutantów, które w różny sposób próbują osiągnąć akceptację swojego gatunku przez społeczeństwo. Jedną z nich jest grupa „X-Men” Profesora Charlesa Xaviera, natomiast drugą „Braterstwo Mutantów” dowodzone przez Erica Lensherra / Magneto. Światowa premiera filmu miała miejsce 12 lipca 2000 roku na Ellis Island. W Polsce zadebiutował on 13 października tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał Bryan Singer na podstawie scenariusza Davida Haytera. W rolach głównych wystąpili: Hugh Jackman, Patrick Stewart, Ian McKellen, Halle Berry, Famke Janssen, James Marsden, Bruce Davison, Rebecca Romijn-Stamos, Ray Park, Tyler Mane i Anna Paquin.

X-Men 2 (2003)

X-Men 2 (oryg. X2: X-Men United) opowiada on dalszą historię dwóch grup mutantów „X-Menów” i „Braterstwa Mutantów”, które pomimo różnic, łączą siły przeciwko pułkownikowi Williamowi Strykerowi, który za pomocą skopiowanego ze szkoły Profesora Xaviera urządzenia do namierzania mutantów, Celebro, próbuje zniszczyć cały gatunek, aby ochronić ludzkość przed nimi. Światowa premiera miała miejsce 24 kwietnia 2003 roku w Londynie. W Polsce został wydany 1 maja tego samego roku.

Za reżyserię ponownie odpowiadał Bryan Singer, za scenariusz Michael Dougherty, Dan Harris i David Hayter. W rolach głównych wystąpili: Hugh Jackman, Patrick Stewart, Ian McKellen, Halle Berry, Famke Janssen, James Marsden, Bruce Davison, Rebecca Romijn, Brian Cox, Alan Cumming, Bruce Davison i Anna Paquin.

X-Men: Ostatni bastion (2006)

X-Men: Ostatni bastion (oryg. X-Men: The Last Stand) oparty jest na cyklach komiksów „The Dark Phoenix Saga” i „Astonishing X-Men: Obdarowani”. Fabuła koncentruje się ona wokół lekarstwa dla mutantów, które doprowadziło do walk między grupami mutantów oraz zmartwychwstania Jean Grey. Światowa premiera filmu miała miejsce 22 maja 2006 roku podczas 59. MFF w Cannes, natomiast w Polsce film ukazał się 26 maja tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał Brett Ratner na podstwie scenariusza Simona Kinberga i Zaka Penna. W rolach głównych wystąpili: Hugh Jackman, Halle Berry, Ian McKellen, Famke Janssen, Anna Paquin, Kelsey Grammer, James Marsden, Rebecca Romijn, Shawn Ashmore, Aaron Stanford, Vinnie Jones i Patrick Stewart.

X-Men: Pierwsza klasa (2011)

X-Men: Pierwsza klasa (oryg. X-Men: First Class) jest prequelem oryginalnej trylogii, który opowiada historię poznania się Charlesa Xaviera i Erika Lensherra w 1962 roku, podczas kryzysu kubańskiego próbujących powstrzymać „Hellfire Club”, którym dowodzi Sebastian Shaw, który ma plan dominacji nad światem. Światowa premiera miała miejsce 25 maja 2011 roku w Nowym Jorku. W Polsce zadebiutował on 3 czerwca tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał Matthew Vaughn, który napisał scenariusz razem z Ashleyem Millerem, Zackiem Stentzem i Jane Goldman. W rolach głównych wystąpili: James McAvoy, Michael Fassbender, Rose Byrne, January Jones, Olivier Platt i Kevin Bacon.

X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014)

W X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (oryg. X-Men: Days of Future Past) Wolverine cofa się w czasie do 1973 roku, gdzie musi zmienić bieg przyszłości i nie doprowadzić do utworzenia „Sentineli”, które doprowadzą do zagłady zarówno ludzi jak i mutantów. Światowa premiera miła miejsce 10 maja 2014 roku w Nowym Jorku. W Polsce został wydany 23 maja tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał Bryan Singer, a za scenariusz Simon Kinberg. W rolach głównych wystąpili: Hugh Jackman, James McAvoy, Michael Fassbender, Jennifer Lawrence, Halle Berry, Anna Paquin, Elliot Page, Peter Dinklage, Ian McKellen i Patrick Stewart.

X-Men: Apocalypse (2016)

X-Men: Apocalypse obsadzony jest w 1983 roku. En Sabah Nur, który jest pierwszym mutantem, przebudził się po tysiącach lat snu. Zamierza on zniszczyć cywilizację i zawładnąć światem. Mystique, z pomocą Profesora X, poprowadziła drużynę X-Men, aby go powstrzymać przed zniszczeniem ludzkości. Światowa premiera filmu odbyła się 9 maja 2016 roku w Londynie. W Polsce zadebiutował on 20 maja tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał Bryan Singer, a za scenariusz Simon Kinberg, Dan Harris i Michael Dougherty. W rolach głównych wystąpili: James McAvoy, Michael Fassbender, Jennifer Lawrence, Oscar Isaac, Nicholas Hoult, Rose Byrne, Tye Sheridan, Sophie Turner, Olivia Munn i Lucas Till.

X-Men: Mroczna Phoenix (2019)

Simon Kinberg, reżyser filmu X-Men: Mroczna Phoenix

X-Men: Mroczna Phoenix (oryg. Dark Phoenix) oparty na serii komiksów The Dark Phoenix Saga. 9 lat po wydarzeniach w filmie X-Men: Apocalypse, w latach dziewięćdziesiątych, Jean Grey traci kontrolę nad swoimi zdolnościami i staje się Mroczną Phoenix, zmuszając X-Menów do walki przeciwko niej. Jean spotyka pozaziemską istotę, która próbuje nią manipulować i wykorzystać jej moc. Światowa premiera filmu miała miejsce 14 maja 2019 roku w Meksyku. W Polsce zadebiutował 7 czerwca tego samego roku.

Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Simon Kinberg. W rolach głównych wystąpili: James McAvoy, Michael Fassbender, Jennifer Lawrence, Nicholas Hoult, Sophie Turner, Tye Sheridan, Alexandra Shipp i Jessica Chastain.

Spin-offy

Tytuł	Data premiery	Reżyseria	Scenariusz	Producent	Przypisy
X-Men Geneza: Wolverine X-Men Origins: Wolverine	8 kwietnia 2009 (świat) 30 kwietnia 2009 (Polska) 1 maja 2009 (Stany Zjednoczone)	Gavin Hood	David Benioff Skip Woods	Lauren Shuler Donner Ralph Winter Hugh Jackman John Palermo
Wolverine The Wolverine	16 lipca 2013 (świat) 26 lipca 2013 (Polska) 26 lipca 2013 (Stany Zjednoczone)	James Mangold	Mark Bomback Scott Frank	Lauren Shuler Donner Hutch Parker
Logan: Wolverine Logan	17 lutego 2017 (świat) 3 marca 2017 (Polska) 3 marca 2017 (Stany Zjednoczone)	James Mangold	Michael Green James Mangold, Scott Frank	Lauren Shuler Donner Simon Kinberg Hutch Parker
Deadpool	21 stycznia 2016 (świat) 12 lutego 2016 (Polska) 12 lutego 2016 (Stany Zjednoczone)	Tim Miller	Rhett Reese Paul Wernick	Lauren Shuler Donner Simon Kinberg Ryan Reynolds
Deadpool 2	10 maja 2018 (świat) 18 maja 2018 (Polska) 18 maja 2018 (Stany Zjednoczone)	David Leitch	Rhett Reese Paul Wernick	Lauren Shuler Donner Simon Kinberg Ryan Reynolds
Nowi mutanci The New Mutants	26 sierpnia 2020 (świat) 26 sierpnia 2020 (Polska) 28 sierpnia 2020 (Stany Zjednoczone)	Josh Boone	Josh Boone Knate Lee	Lauren Shuler Donner Simon Kinberg Karen Rosenfelt

Seria o Wolverinie

X-Men Geneza: Wolverine (2009)

X-Men Geneza: Wolverine (oryg. X-Men Origins: Wolverine) opowiada historię między przyrodnimi braćmi Wolveriem i Victorem Creedem oraz ich przystąpieniu do złożonej z mutantów „Drużyny X” kierowanej przez pułkownika Williama Strykera oraz o początkach kierowanego przez niego programu „Weapon X”, w wyniku którego wszczepiono w szkielet Wolverine’a niezniszczalny metal adamantium. Jest on spin-offem pierwszej trylogii, koncentrującym się wokół genezy mutanta Wolverine’a, którego akcja ma miejsce przed filmem X-Men. Światowa premiera filmu miała miejsce 8 kwietnia 2009 roku w Sydney. W Polsce zadebiutował on 1 maja tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał Gavin Hood, a za scenariusz David Benioff i Skip Woods. Tytułową rolę zagrał Hugh Jackman, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Liev Schreiber, Danny Huston, Dominic Monaghan i Ryan Reynolds.

Wolverine (2013)

Wolverine (oryg. The Wolverine) przedstawia historię Wolverine’a, który wyrusza do Japonii, aby spotkać się z żołnierzem, Ichirō Yashidą, któremu uratował życie podczas II wojny światowej. Zmuszony jest on tam do ochrony jego wnuczki, Mariko Yashidy, która ścigana jest przez zabójców z Yakuzy. Jego akcja została umiejscowiona po wydarzeniach z filmu X-Men: Ostatni bastion. Światowa premiera filmu miała miejsce 16 lipca 2013 roku w Londynie. W Polsce został wydany 26 lipca tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał James Mangold, a za scenariusz Mark Bomback i Scott Frank. Tytułową rolę zagrał Hugh Jackman, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Hiroyuki Sanada, Famke Janssen i Will Yun Lee.

Logan: Wolverine (2017)

Logan: Wolverine (oryg. Logan) inspirowany jest komiksem Staruszek Logan i opowiada ostatnią historię Wolverine’a, która została osadzona w przyszłości. Sędziwy Wolverine i bardzo chory Charles Xavier stają w obronie młodej mutantki o imieniu Laura przed Donaldem Pierce’em i Zanderem Rice’em. Światowa premiera odbyła się 17 lutego 2017 roku podczas MFF w Berlinie, natomiast w Polsce film zadebiutował 3 marca tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał James Mangold, który napisał scenariusz wspólnie z Scottem Frankiem i Michaelem Greenem. Tytułową rolę zagrał Hugh Jackman, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Patrick Stewart, Dafne Keen, Richard E. Grant, Boyd Holbrook i Stephen Merchant.

Seria o Deadpoolu

Deadpool (2016)

Deadpool opowiada o Wadzie Wilsonie, który jako antybohater Deadpool ściga człowieka, dzięki któremu zawdzięcza zdolności mutanta, ale również został przez niego oszpecony. Jest on spin-offem filmu X-Men Geneza: Wolverine, w którym postać Deadpoola pojawiła się po raz pierwszy. Ostatecznie po wydarzeniach w filmie X-Men: Przeszłość, która nadejdzie jego geneza została przestawiona od nowa. Światowa premiera filmu odbyła się 21 stycznia 2016 roku na Tajwanie. W Polsce film zadebiutował 12 lutego tego samego roku.

Za scenariusz odpowiadali Rhett Reese i Paul Wernick, natomiast za reżyserię Tim Miller. Tytułową rolę zagrał Ryan Reynolds, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Morena Baccarin, Ed Skrein, T.J. Miller, Gina Carano i Brianna Hildebrand.

Deadpool 2 (2018)

Deadpool 2 opowiada dalszą historię Wade’a Wilsona, który tworzy drużynę X-Force, aby ochronić młodego mutanta przed podróżującym w czasie żołnierzem o imieniu Cable. Światowa premiera filmu odbyła się 10 maja 2018 w Londynie, natomiast w Polsce został wydany 18 maja tego samego roku.

Za reżyserię odpowiadał David Leitch na podstawie scenariusza Rhetta Reese’a i Paula Wernicka. Tytułową rolę zagrał Ryan Reynolds, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Josh Brolin, Morena Baccarin, Julian Dennison, Zazie Beetz, T.J. Miller, Brianna Hildebrand i Jack Kesy.

Nowi mutanci (2020)

Josh Boone, reżyser filmu Nowi mutanci

Nowi mutanci (oryg. The New Mutants) opowiadają historię piątki młodych mutantów odkrywa swoje zdolności i są przetrzymywani w zamknięciu wbrew swojej woli. Próbują uciec i walczą o samych siebie. Jest to samodzielny spin-off serii X-Men. Światowa premiera filmu miała miejsce 26 sierpnia 2020 roku, gdzie zadebiutował między innymi w Polsce i we Francji.

Za reżyserię odpowiadał Josha Boone’a, który wraz z Knate Lee napisał scenariusz. W rolach głównych wystąpili: Maisie Williams, Anya Taylor-Joy, Charlie Heaton, Alice Braga, Blu Hunt i Henry Zaga.

Obsada i postacie powracające w serii

Najczęściej swoją rolę powtarzał Hugh Jackman jako Wolverine, który wystąpił w filmach X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006), X-Men Geneza: Wolverine (2009), X-Men: Pierwsza klasa (2011), Wolverine (2013), X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014), X-Men: Apocalypse (2016) i Logan: Wolverine (2017), który był jego ostatnim filmem franczyzy. Ian McKellen w roli Erika Lehnsherra / Magneto i Patrick Stewart jako Charles Xavier / Profesor X pojawili się w filmach X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006) oraz X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014). Dodatkowo obydwaj wystąpili w roli cameo w filmie Wolverine (2013), a sam Stewart również w X-Men Geneza: Wolverine (2009) i Logan: Wolverine (2017). W filmie X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014) pojawiły się dwa pokolenia aktorów odgrywających te role, Michael Fassbender jako Magneto i James McAvoy w roli Profesora X. Po raz pierwszy pojawili się oni w filmie X-Men: Pierwsza klasa (2011). Wystąpili oni ponownie w X-Men: Apocalypse (2016) i X-Men: Mroczna Phoenix (2019).

Wiele postaci zostało zagranych przez dwa różne pokolenia: Rebecca Romijn-Stamos, która wcieliła się w rolę Mystique w filmach X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006) została zastąpiona przez Jennifer Lawrence. Kelsey Grammer, który zagrał Beasta w filmie X-Men: Ostatni bastion (2006) i X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014) został zastąpiony przez Nicholasa Houlta. Lawrence i Hoult wystąpili w X-Men: Pierwsza klasa (2011), X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014), X-Men: Apocalypse i X-Men: Mroczna Phoenix (2019). Romijn-Stamos pojawiła się również epizodycznie w X-Men: Pierwsza klasa (2011).

Famke Janssen wcieliła się w postać Jean Grey w filmach X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006), Wolverine (2013) oraz X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014). Halle Berry w roli Storm, a James Marsden jako Cyclops zagrali w filmach X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006) oraz X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014). Janssen, Berry i Marsden zostali zastąpieni przez młodsze pokolenie w X-Men: Apocalypse (2016) i X-Men: Mrocznej Phoenix (2019) przez Sophie Turner, Alexandrę Shipp i Tye’a Sheridana.

Anna Paquin w roli Rogue i Shawn Ashmore jako Iceman zagrali w filmach X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006) oraz X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014). Ryan Reynolds, który wcielił się w Wade’a Wilsona / Deadpoola w filmie X-Men Geneza: Wolverine (2009), wystąpił ponownie w filmach Deadpool (2016) i Deadpool 2 (2018).

Niektóre postacie zostały ponownie obsadzone. Postać Kitty Pryde w filmach X-Men: Ostatni bastion (2006) oraz X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014) była grana przez Elliota Page’a, natomiast we wcześniejszych filmach X-Men (2000) i X-Men 2 (2003) grały ją dwie inne aktorki: Sumela Kay i Katie Stuart. Również młodsza wersja Cyclopsa oraz starsza Beasta były epizodycznie grane przez innych aktorów. Pierwszego z nich zagrał Tim Pocock w X-Men Geneza: Wolverine (2009), a drugiego z nich Steve Bacic w X-Men 2 (2003). Donald Mackinnon jako Peter Rasputin / Colossus pojawił się epizodycznie w X-Men (2000), zastąpił go Daniel Cudmore w dwóch kolejnych filmach i X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014), a następnie Stefan Kapičić zagrał go w filmach Deadpool (2016) i Deadpool 2 (2018).

W spin-offie serii Nowi mutanci (2020) tytułowe role nowych mutantów zagrali: Anya Taylor-Joy jako Magik, Maisie Williams jako Wolfsbane, Charlie Heaton jako Cannonball, Henry Zaga jako Sunspot oraz Blu Hunt jako Mirage. Postać Sunspota pojawiła się wcześniej w X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014), w którego wcielił się Adan Canto.

Odbiór

Trzynaście filmów franczyzy miało łączny budżet 1,735 miliarda dolarów i przyniosło ponad 6 miliardów USD przychodów z biletów kinowych. Najlepiej ocenione przez krytyków zostały filmy X-Men: Przeszłość, która nadejdzie i Logan: Wolverine, a najmniej pozytywnych recenzji od krytyków uzyskały X-Men: Mroczna Phoenix i Nowi mutanci.

Wyniki Box office

Film	Data premiery		Dochód		Budżet (w mln USD)	Przypis
	na świecie	w Polsce	na świecie (USD)	w Polsce (USD)
X-Men	12 lipca 2000	13 października 2000	296 339 527	498 784	75
X-Men 2 X2	24 kwietnia 2003	1 maja 2003	407 711 549	345 667	110
X-Men: Ostatni bastion X-Men: The Last Stand	22 maja 2006	26 maja 2006	459 359 555	530 312	210
X-Men Geneza: Wolverine X-Men Origins: Wolverine	9 kwietnia 2009	30 kwietnia 2009	373 062 864	685 884	150
X-Men: Pierwsza klasa X-Men: First Class	25 maja 2011	3 czerwca 2011	353 624 124	444 444	160
Wolverine The Wolverine	16 lipca 2013	26 lipca 2013	414 828 246	868 859	120
X-Men: Przeszłość, która nadejdzie X-Men: Days of Future Past	10 maja 2014	23 maja 2014	747 862 775	1 465 609	200
Deadpool	21 stycznia 2016	12 lutego 2016	782 612 155	3 694 972	58
X-Men: Apocalypse	9 maja 2016	20 maja 2016	543 934 105	1 082 378	178
Logan: Wolverine Logan	17 lutego 2017	3 marca 2017	619 021 436	2 273 844	97
Deadpool 2	10 maja 2018	18 maja 2018	785 794 179	4 810 166	110
X-Men: Mroczna Phoenix Dark Phoenix	14 maja 2019	7 czerwca 2019	252 442 974	633 990	200
Nowi mutanci The New Mutants	26 sierpnia 2020	26 sierpnia 2020	21 399 058	235 671	67
Suma			6 057 992 547	17 570 580	1735

Oceny krytyków

Film	Rotten Tomatoes (średnia ocen na 10 punktów / % ocen pozytywnych)	Metacritic (średnia ocen na 100 punktów)	Przypis
X-Men	7,1 / 81%	64
X-Men 2 X2	7,5 / 85%	68
X-Men: Ostatni bastion X-Men: The Last Stand	5,9 / 58%	58
X-Men Geneza: Wolverine X-Men Origins: Wolverine	5,14 / 37%	40
X-Men: Pierwsza klasa X-Men: First Class	7,37 / 86%	65
Wolverine The Wolverine	6,34 / 71%	61
X-Men: Przeszłość, która nadejdzie X-Men: Days of Future Past	7,53 / 90%	75
Deadpool	7,1 / 85%	65
X-Men: Apocalypse	5,60 / 47%	52
Logan: Wolverine Logan	8,00 / 93%	77
Deadpool 2	7,10 / 84%	66
X-Men: Mroczna Phoenix Dark Phoenix	4,60 / 22%	43
Nowi mutanci The New Mutants	4,90 / 35%	41

Anulowane projekty

W 2019 roku The Walt Disney Company sfinalizował transakcję zakupu 21st Century Fox, wskutek czego wszystkie filmy studia związane z franczyzą filmową o X-Menach zostały anulowane, a prawa do postaci powróciły do Marvel Studios. Prezes Disneya, Robert Iger, poinformował, że X-Meni, Deadpool i Wolverine zostaną włączeni do Filmowego Uniwersum Marvela. W lipcu 2019 roku, podczas San Diego Comic-Conu, Kevin Feige zapowiedział, że studio pracuje nad rebootem filmu o mutantach.

Wśród rozpoczętych projektów dotyczących franczyzy 20th Century Fox znalazły się:

• X-Men Origins: Magneto: W 2004 roku studio zatrudniło Sheldona Turnera do napisania scenariusza go filmu. W kwietniu 2007 roku David S. Goyer został zatrudniony na stanowisku reżysera. Historia filmu miała być ulokowana w latach 1939 – 1955. W sierpniu 2010 roku Lauren Shuler Donner ujawniła, że część historii została zintegrowana w prequel X-Men: Pierwsza klasa, a sam film o Magneto został anulowany.
• Crossover X-Men / Fantastyczna Czwórka / Daredevil / Deadpool: W 2010 roku Zack Stentz i Ashley Miller zostali zatrudnieni do napisania scenariusza do filmu łączącego X-Menów, Fantastyczną Czwórkę, Daredevila i Deadpoola. Historia miała opowiadać o ustawie rejestracji superbohaterów. Paul Greengrass miał zostać reżyserem. Nad alternatywną wersją scenariusza pracował również Warren Ellis.
• X-Force: W lipcu 2013 roku Jeff Wadlow został zatrudniony do napisania scenariusza i do wyreżyserowania filmu. Po premierze filmu Deadpool Ryan Reynolds poinformował, że jego postać ma się pojawić w filmie. W maju 2016 roku Simon Kinberg pracował nad scenariuszem. W lutym 2017 roku Joe Carnahan został zatrudniony na stanowisku reżysera. Ujawniono również, że Reynolds współtworzy scenariusz. We wrześniu tego samego roku poinformowano, że scenariuszem i reżyserią zajmie się Drew Goddard.
• Gambit: W maju 2014 roku Channing Tatum został obsadzony w tytułowej roli, a październiku Josh Zetumer został zatrudniony do napisania scenariusza. W czerwcu 2015 Rupert Wyatt objął stanowisko reżysera, ale kilka miesięcy później zrezygnował. Później jego stanowisko objął Doug Liman, a następnie Gore Verbinski. W styczniu 2019 roku Tatum rozpoczął negocjacje dotyczące wyreżyserowania filmu. W marcu Kinberg poinformował, że również pracuje nad scenariuszem. Film miał ustaloną datę amerykańskiej premiery na 7 października 2016 roku, później została ona przesunięta na 14 lutego 2019, a następnie na 7 czerwca 2019. W maju 2019 roku studio usunęło film z planów wydawniczych.
• kontynuacje Mrocznej Phoenix: W maju 2016 roku Simon Kinberg zapowiedział, że X-Men: Mroczna Phoenix ma być pierwszym filmem nowej trylogii o młodych mutantach.
• Deadpool 3: W listopadzie 2016 roku studio rozpoczęło planować trzeci. Rhett Reese i Paul Wernick poinformowali, że film rozpocznie produkcję po X-Force oraz że Ryan Reynolds i Morena Baccarin powtórzą swoje role. W październiku 2019 roku Reese i Wernick poinformowali, że scenariusz jest gotowy i czekają na jego zatwierdzenie. W grudniu Reynolds potwierdził, że kolejny film o Deadpoolu z nim w roli głównej jest w trakcie rozwoju przez Marvel Studios.
• kontynuacje Nowych mutantów W grudniu 2016 roku Josh Boone poinformował, że Nowi mutanci są planowane jako pierwszy film z trylogii. Tworząc od początku zarys historii na kolejne dwa filmy. W październiku 2017 roku potwierdził, że sequele są planowane przez studio. Antonio Banderas został obsadzony jako Emmanuel da Costa w drugiej części. Sacha Baron Cohen rozpoczął negocjacje dotyczące zagrania roli Warlocka.
• Alpha Flight i Exiles: W lutym 2017 roku Kinberg poinformował, że studio planuje filmy na podstawie tych dwóch drużyn superbohaterów.
• Laura / X-23: W lutym 2017 roku Kinberg poinformował, że planowany jest film o Laurze Kinney / X-23, która została przedstawiona w filmie Logan: Wolverine. W październiku tego samego roku poinformowano, że James Mangold rozpoczął prace nad scenariuszem do filmu wstępnie zatytułowanego Laura. Craig Kyle został zatrudniony jako współscenarzysta.
• Multiple Man: W październiku 2017 roku poinformowano, że film jest w trakcie rozwoju, a James Franco ma zagrać Jamiego Madroxa / Multiple Mana. Allan Heinberg został zatrudniony na stanowisku scenarzysty.
• Kitty Pryde: W lutym 2018 roku poinformowano, że Tim Miller wyreżyseruje film, natomiast miesiąc później Brian Michael Bendis został zatrudniony do napisania scenariusza.

Przypisy

1. ↑ a b c d e f g h i Dennis Harvey: X-Men (2000). Variety. . . (ang.).
2. ↑ a b Ian McKellen: X-MEN Premieres at Ellis Island. mckellen.com. . . (ang.).
3. ↑ a b c Bractwo mutantów. Dziennik Polski. . . (pol.).
4. ↑ John Orquiola: X-Men 2000 Was The First True Marvel Movie (But Its Legacy Is Spoiled). Screen Rant. . . (ang.).
5. ↑ a b c d e f g h i j Todd McCarthy: X2 review. Variety. . . (ang.).
6. ↑ a b X-Men prove première power. BBC News. . . (ang.).
7. ↑ Czarek Czartoryski: X-Men 2 / X2 (2003). Filmowo.net. . . (pol.).
8. ↑ Brian Linder: This Weekend at the Movies: X2 Debuts. IGN. . . (ang.).
9. ↑ a b c d e f g h i j k l Justin Chang: X-Men: The Last Stand. Variety. . . (ang.).
10. ↑ a b Richard Corlis, Mary Corliss: X-Men, Keanu and Other Mutants. Time. . . (ang.).
11. ↑ a b „X-Men: Ostatni Bastoon”: czołówka. Interia.pl. . . (pol.).
12. ↑ Daniel Fienberg: X-Man Pyro's Fired Up for 'Last Stand'. Los Angeles Times. . . (ang.).
13. ↑ a b c d e Justin Chang: X-Men: First Class. Variety. . . (ang.).
14. ↑ a b "X-Men: First Class" premiere in New York. UPI. . . (ang.).
15. ↑ a b „X-Men: Pierwsza klasa” – zwiastun. NaEkranie.pl. . . (pol.).
16. ↑ Michael Sullivan: Fox Greenlights X-Men: First Class With Matthew Vaughn Directing! Getting Released June 3, 2011!. Collider. . . (ang.).
17. ↑ a b c d e f g h i j k l m Justin Chang: Film Review: ‘X-Men: Days of Future Past’. Variety. . . (ang.).
18. ↑ a b Gregg Kilday: Bryan Singer Accusations Affect Marketing Plans for Next 'X-Men,' 'Black Box'. The Hollywood Reporter. . . (ang.).
19. ↑ a b „X-Men: Przeszłość, która nadejdzie” – dane dot. ekipy polskiego dubbingu. polski-dubbing.pl. . . (pol.).
20. ↑ 20th Century Fox Sets Dates for Independence Day 2, Assassin’s Creed, Apes and X-Men!. Superhero Hype. . . (ang.).
21. ↑ a b c d e f Geoff Berkshire: Film Review: ‘X-Men: Apocalypse’. Variety. . . (ang.).
22. ↑ a b X-men Apocalypse Red carpet London Premiere. LondonFilmPremieres.com. . . (ang.).
23. ↑ a b „X-Men: Apocalypse”: obsada polskiego dubbingu. polski-dubbing.pl. . . (pol.).
24. ↑ James White: Huge new batch of X-Men: Apocalypse character posters lands. Empire. . . (ang.).
25. ↑ a b c d e f Tim Grierson: 'X-Men: Dark Phoenix': Review. Screen Daily. . . (ang.).
26. ↑ a b Ciara Farmer: Sophie Turner wows in an edgy bralet with matching trousers as she joins colour-blocking Jessica Chastain at X-Men: Dark Phoenix premiere in Mexico. Daily Mail. . . (ang.).
27. ↑ a b „X-Men: Mroczna Phoenix”: obsada polskiego dubbingu. Polski-dubbing.pl. . . (pol.).
28. ↑ Anthony D'Alessandro: ‘Alita’ Flies Out Of Christmas, ‘Dark Phoenix’ To Rise Summer, ‘Deadpool 2’ Re-release Hits Sked, ‘Gambit’ Now 2020 – Fox Date Changes. Deadline Hollywood. . . (ang.).
29. ↑ a b c d e Justin Chang: Film Review: ‘X-Men Origins: Wolverine’. Variety. . . (ang.).
30. ↑ a b Daredevil Hugh Jackman makes an action hero entrance. Daily Mail. . . (ang.).
31. ↑ a b Zmutowany Ryan Reynolds we własnym filmie. Onet.pl. . . (ang.).
32. ↑ Pamela McClintock: ‘Wolverine’ claws on May ’09 date. Variety. . . (ang.).
33. ↑ a b c d e Peter Debruge: Film Review: ‘The Wolverine’. Variety. . . (ang.).
34. ↑ a b Scott Johnson: The Wolverine World Premiere Announced. Comic Book. . . (ang.).
35. ↑ a b Muskularny Hugh Jackman na nowym zdjęciu z "Wolverine". Onet.pl. . . (pol.).
36. ↑ Josh Wigler: 'The Wolverine' Claws Out July 26, 2013 Release Date. MTV. . . (ang.).
37. ↑ a b c d e Brett White: Updated: 20th Century Fox Refutes Extended Logan Synopsis. CBR.com. . . (ang.).
38. ↑ a b Jakub Zagalski: Top 17: najciekawsze premiery kinowe marca 2017. Wp.pl. . . (pol.).
39. ↑ Thom Geier: ‘Wolverine 3’ Poised to Add ‘Fear the Walking Dead’s’ Elizabeth Rodriguez (Exclusive). The Wrap. . . (ang.).
40. ↑ a b c d e Justin Chang: Film Review: ‘Deadpool’. Variety. . . (ang.).
41. ↑ a b Nancy Z: Deadpool's Ryan Reynolds flies to Taiwan to challenge duck blood and stinky tofu. Drama Fever. . . (ang.).
42. ↑ a b "Deadpool": powstanie wersja reżyserska. Onet.pl. . . (pol.).
43. ↑ Dave McNary: X-Men Spinoff ‘Deadpool’ to Hit Theaters Feb. 12, 2016. Variety. . . (ang.).
44. ↑ a b c d e Andrew Barker: Film Review: ‘Deadpool 2’. Variety. . . (ang.).
45. ↑ a b Ryan Reynolds and the cast of Deadpool 2 ooze movie star glamour for London premiere of Marvel film. Daily Mail. . . (ang.).
46. ↑ a b „Deadpool 2”: obsada polskiego dubbingu. polski-dubbing.pl. . . (pol.).
47. ↑ Ryan Parker, Borys Kit: 'X-Men' Shake-Up: 'Deadpool 2,' 'Gambit,' 'The New Mutants' Get New Dates (Exclusive). The Hollywood Reporter. . . (ang.).
48. ↑ a b c d Peter Debruge: ‘The New Mutants’ Review: Orphaned X-Men Spinoff an Off-Brand Remix of 1980s Teen and Horror Movie Clichés. Variety. . . (ang.).
49. ↑ a b Capucine Trollion: "Les Nouveaux Mutants" : le prochain film X-Men qui en a fini avec sa "malédiction". RTL. . . (fr.).
50. ↑ a b „Nowi Mutanci”: obsada polskiego dubbingu filmu Josha Boone’a. Polski-dubbing.pl. . . (pol.).
51. ↑ Anthony D’Alessandro: Disney Reschedules ‘The New Mutants’ & ‘Ron’s Gone Wrong’. Deadline Hollywood. . . (ang.).
52. ↑ a b Germain Lussier: /Film Interview Part 2: Matthew Vaughn Talks Major ‘X-Men: First Class’ Spoiler. /Film. . . (ang.).
53. ↑ Olivia B. Waxman: Hugh Jackman Just Teased an X-Men: Apocalypse Wolverine Cameo. Time. . . (ang.).
54. ↑ Eric Eisenberg: What's Going On In The End Credits Of The Wolverine?. Cinema Blend. . . (ang.).
55. ↑ Steve Weintarub: Review: X-Men Origins – Wolverine. Collider. . . (ang.).
56. ↑ a b c Hugh Armitage: 'Pissed off' Kelsey Grammer insisted on X-Men: Days of Future Past cameo. Digital Spy. . . (ang.).
57. ↑ Shawn Ashmore. Hello Magazine. . . (ang.).
58. ↑ Gemma Dodd: X-Men: Ellen Page Would ‘Love’ To Reprise as Kitty Pryde. Screen Rant. . . (ang.).
59. ↑ Billy Fisher: Casting info on "X-Men Origins: Wolverine". Geek Tyrant. . . (ang.).
60. ↑ Joe Burgett: 15 Things You Didn’t Know About X-Men’s Beast. The Richest. . . (ang.).
61. ↑ Katherine Cusumano: Why Ryan Reynolds' 'Deadpool' Might Even Appeal To People Who Don't Like Marvel Movies. Bustle. . . (ang.).
62. ↑ Kevin Melrose: “X-Men: Days of Future Past” Adds “X2’s” Daniel Cudmore and Two Others. CBR.com. . . (ang.).
63. ↑ X-Men. Box Office Mojo. . (ang.).
64. ↑ X2: X-Men United. Box Office Mojo. . (ang.).
65. ↑ X-Men: The Last Stand. Box Office Mojo. . (ang.).
66. ↑ X-Men Origins: Wolverine. Box Office Mojo. . (ang.).
67. ↑ X-Men: First Class. Box Office Mojo. . (ang.).
68. ↑ The Wolverine. Box Office Mojo. . (ang.).
69. ↑ X-Men: Days of Future Past. Box Office Mojo. . (ang.).
70. ↑ Box Office Mojo: Deadpool. Box Office Mojo. . (ang.).
71. ↑ X-Men: Apocalypse. Box Office Mojo. . (ang.).
72. ↑ Logan. Box Office Mojo. . (ang.).
73. ↑ Deadpool 2. Box Office Mojo. . (ang.).
74. ↑ Dark Phoenix. Box Office Mojo. . (ang.).
75. ↑ The New Mutants. Box Office Mojo. . (ang.).
76. ↑ X-Men (2000). Rotten Tomatoes. . (ang.).
77. ↑ X-Men 2000. Metacritic. . (ang.).
78. ↑ X2: X-Men United (2003). Rotten Tomatoes. . (ang.).
79. ↑ X2: X-Men United 2003. Metacritic. . (ang.).
80. ↑ X-Men: The Last Stand (2006). Rotten Tomatoes. . (ang.).
81. ↑ X-Men: The Last Stand 2006. Metacritic. . (ang.).
82. ↑ X-Men Origins: Wolverine. Rotten Tomatoes. . (ang.).
83. ↑ X-Men Origins: Wolverine. Metacritic. . (ang.).
84. ↑ Rotten Tomatoes: X-Men: First Class. Rotten Tomatoes. . (ang.).
85. ↑ Metacritic: X-Men: First Class. Metacritic. . (ang.).
86. ↑ Rotten Tomatoes: The Wolverine. Rotten Tomatoes. . (ang.).
87. ↑ Metacritic: The Wolverine. Metacritic. . (ang.).
88. ↑ X-Men: Days of Future Past (2014). Rotten Tomatoes. . (ang.).
89. ↑ X-Men: Days of Future Past 2044. Metacritic. . (ang.).
90. ↑ Rotten Tomatoes: Deadpool. Rotten Tomatoes. . (ang.).
91. ↑ Metacritic: Deadpool. Metacritic. . (ang.).
92. ↑ X-Men: Apocalypse (2016). Rotten Tomatoes. . (ang.).
93. ↑ Metacritic: X-Men: Apocalypse. Metacritic. . (ang.).
94. ↑ Logan. Rotten Tomatoes. . (ang.).
95. ↑ Logan. Metacritic. . (ang.).
96. ↑ Deadpool 2. Rotten Tomatoes. . (ang.).
97. ↑ Deadpool 2. Metacritic. . (ang.).
98. ↑ Dark Phoenix. Rotten Tomatoes. . (ang.).
99. ↑ Dark Phoenix. Metacritic. . (ang.).
100. ↑ The New Mutants. Rotten Tomatoes. . (ang.).
101. ↑ The New Mutants. Metacritic. . (ang.).
102. ↑ Allie Gemmill: X-Men Movies Fox Had Planned (That Won’t Happen At Disney). Screen Rant. . . (ang.).
103. ↑ Peter White, Dade Hayes: Disney-Fox Deal: Bob Iger Discusses Digital Future, James Murdoch, Hulu and $2B Cost Savings. Deadline Hollywood. . . (ang.).
104. ↑ Hannah Shaw-Williams: Blade Is Officially An MCU Phase 5 Movie. Screen Rant. . . (ang.).
105. ↑ Michael Fleming, Claude Brodesser: Fox pages Turner to pen Magneto spinoff pic. Variety. . . (ang.).
106. ↑ Michael FlemingFox, Marvel move on 'Magneto': Fox, Marvel move on 'Magneto'. Variety. . . (ang.).
107. ↑ Michelle Kung: Checking in with ... 'Magneto'. Entertainment Weekly. . . (ang.).
108. ↑ Adam Quigley: ‘X-Men: First Class’ Probably Killed ‘X-Men Origins: Magneto’; Wolverine 2 and Deadpool Updates. /Film. . . (ang.).
109. ↑ Ben Pearson: Here’s What Fox’s Abandoned ‘X-Men vs. Fantastic Four’ Movie Would Have Been About. /Film. . . (ang.).
110. ↑ Borys Kit: 'Kick-Ass 2' Filmmaker Tackling Fox's 'X-Force' (Exclusive). The Hollywood Reporter. . . (ang.).
111. ↑ Alex Osborn: Getting an X-Force Movie Made Is Ryan Reynolds' Next Priority. IGN. . . (ang.).
112. ↑ Angie Han: Fox Developing ‘X-Force’ Movie; Will “Female Wolverine” X-23 Be Involved?. /Film. . . (ang.).
113. ↑ Drew Carlton: X-Force Film Gets A Director & Reynolds To Co-Write. LRM. . . (ang.).
114. ↑ Zack Sharf: ‘X-Force’ Movie: Director Drew Goddard Teases Franchise Plans Following That Shocking ‘Deadpool 2’ Twist. Indie Wire. . . (ang.).
115. ↑ Tatiana Siegel, Borys Kit: Channing Tatum to Play Gambit in X-Men Spinoff. The Hollywood Reporter. . . (ang.).
116. ↑ Mike Fleming Jr: Channing Tatum’s ‘X-Men’ Character ‘Gambit’ Spinoff Moving Forward. Deadline Hollywood. . . (ang.).
117. ↑ Britt Hayes: ‘Gambit’ Solo Movie Loses Director Rupert Wyatt. Screen Rant. . . (ang.).
118. ↑ Borys Kit: Doug Liman Near Deal to Direct Channing Tatum's 'Gambit'. The Hollywood Reporter. . . (ang.).
119. ↑ Anthony D’Alessandro: ‘Gambit’ Starring Channing Tatum Will Open Valentine’s Day 2019. Deadline Hollywood. . . (ang.).
120. ↑ Mike Fleming Jr: Channing Tatum Exits UTA And Management 360. Deadline Hollywood. . . (ang.).
121. ↑ Danno Nissen: ‘Gambit’ Update: Simon Kinberg Says Fox Films Are Being ‘Evaluated’ Since Disney Merger. Variety. . . (ang.).
122. ↑ Dave McNary: Channing Tatum’s X-Men Spinoff to Hit Theaters in 2016. Variety. . . (ang.).
123. ↑ Derek Lawrence: Channing Tatum's X-Men spin-off Gambit lands director, release date. Entertainment Weekly. . . (ang.).
124. ↑ Haleigh Foutch: ‘Deadpool 2’ to Hit Theaters Early, But ‘New Mutants’ Delayed to 2019. Collider. . . (ang.).
125. ↑ Matt Goldberg: ‘Gambit’ Is Dead; Disney Drops the X-Men Spinoff from the Schedule. Collider. . . (ang.).
126. ↑ Hilary Lewis: James McAvoy, 'X-Men: Apocalypse' Cast Talk Future Franchise Films. The Hollywood Reporter. . . (ang.).
127. ↑ Borys Kit: Fox's X-Men Issues: Jennifer Lawrence Unsigned, 'Deadpool' Defections, 'Gambit' on Hold. The Hollywood Reporter. . . (ang.).
128. ↑ R.A Karthik Prasad: Deadpool 3 Is In Active Development, Filming Location Reportedly Revealed. Pursue News. . . (ang.).
129. ↑ Don Kaye: Deadpool 3 Waiting on Marvel Studios Green Light. Den of Geek. . . (ang.).
130. ↑ Matt Donnelly: Ryan Reynolds Says ‘Deadpool 3’ Is in the Works at Marvel. Variety. . . (ang.).
131. ↑ Christopher McKittrick: From All We Had to X-Men: Josh Boone, a Busy Man. Creative Screenwriting. . . (ang.).
132. ↑ Cooper Hood: Warlock & Karma Will Be in New Mutants 2. Screen Rant. . . (ang.).
133. ↑ Adam Holmes: New Mutants 2 Would Have Starred Antonio Banderas And Some Classic Comic Characters. Cinema Blend. . . (ang.).
134. ↑ Rosie Knight: The New Mutants Almost Starred Sacha Baron Cohen as Warlock. Nerdist. . . (ang.).
135. ↑ Molly Freeman: X-Men News: Alpha Flight & Exiles Spinoffs In Consideration. Screen Rant. . . (ang.).
136. ↑ Ana Dumaraog: Logan Director is Working On X-23 Spinoff Script . Screen Rant. . . (ang.).
137. ↑ Aaron Couch: 'Logan' Team on Dreaming Up a 'Laura' Spinoff and Finding the Drama in Wolverine's Goodbye. The Hollywood Reporter. . . (ang.).
138. ↑ Mike Fleming Jr: James Franco, Simon Kinberg, ‘Wonder Woman’ Scribe Allan Heinberg Team On Fox’s Marvel Mutant ‘Multiple Man’. Deadline Hollywood. . . (ang.).
139. ↑ Borys Kit, Aaron Couch: X-Men Spinoff: Kitty Pryde Movie in the Works From Brian Michael Bendis, Tim Miller. The Hollywood Reporter. . . (ang.).

Linki zewnętrzne

• X-Men w bazie Filmweb
• X-Men w bazie IMDb (ang.)
• X-Men 2 w bazie Filmweb
• X-Men 2 w bazie IMDb (ang.)
• X-Men: Ostatni bastion w bazie Filmweb
• X-Men: Ostatni bastion w bazie IMDb (ang.)
• X-Men: Pierwsza klasa w bazie Filmweb
• X-Men: Pierwsza klasa w bazie IMDb (ang.)
• X-Men: Przeszłość, która nadejdzie w bazie Filmweb
• X-Men: Przeszłość, która nadejdzie w bazie IMDb (ang.)
• X-Men: Apocalypse w bazie Filmweb
• X-Men: Apocalypse w bazie IMDb (ang.)
• X-Men: Mroczna Phoenix w bazie Filmweb
• X-Men: Mroczna Phoenix w bazie IMDb (ang.)
• X-Men Geneza: Wolverine w bazie Filmweb
• X-Men Geneza: Wolverine w bazie IMDb (ang.)
• Wolverine w bazie Filmweb
• Wolverine w bazie IMDb (ang.)
• Logan: Wolverine w bazie Filmweb
• Logan: Wolverine w bazie IMDb (ang.)
• Deadpool w bazie Filmweb
• Deadpool w bazie IMDb (ang.)
• Deadpool 2 w bazie Filmweb
• Deadpool 2 w bazie IMDb (ang.)
• Nowi mutanci w bazie Filmweb
• Nowi mutanci w bazie IMDb (ang.)

Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)

Filmy	2000 – 2014 X-Men (2000) X-Men 2 (2003) X-Men: Ostatni bastion (2006) X-Men Geneza: Wolverine (2009) X-Men: Pierwsza klasa (2011) Wolverine (2013) X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014) 2016 – 2020 Deadpool (2016) X-Men: Apocalypse (2016) Logan (2017) Deadpool 2 (2018) X-Men: Mroczna Phoenix (2019) Nowi mutanci (2020)
Pozostałe	lista obsady

• Wikiprojekt:Fantastyka
• Wikiprojekt:Filmy

Filmy fabularne na podstawie publikacji Marvel Comics

Pojedyncze filmy	Kaczor Howard (1986) Daredevil (2003) Elektra (2005) Man-Thing (2005) Nowi mutanci (2020) Czarna Wdowa (2021) Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni (2021) Eternals (2021) Morbius (2022) Madame Web (2024) Kraven Łowca (2024) Thunderbolts* (2025)
Ant-Man	Ant-Man (2015) Ant-Man i Osa (2018) Ant-Man i Osa: Kwantomania (2023)
Avengers	Avengers (2012) Avengers: Czas Ultrona (2015) Avengers: Wojna bez granic (2018) Avengers: Koniec gry (2019)
Blade	Blade: Wieczny łowca (1998) Blade: Wieczny łowca II (2002) Blade: Mroczna trójca (2004)
Czarna Pantera	Czarna Pantera (2018) Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu (2022)
Doktor Strange	Doktor Strange (2016) Doktor Strange w multiwersum obłędu (2022)
Kapitan Ameryka	Kapitan Ameryka (1990) Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (2011) Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (2014) Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016) Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat (2025)
Kapitan Marvel	Kapitan Marvel (2019) Marvels (2023)
Deadpool	Deadpool (2016) Deadpool 2 (2018) Deadpool & Wolverine (2024)
Fantastyczna Czwórka	Fantastyczna Czwórka (1994) Fantastyczna Czwórka (2005) Fantastyczna Czwórka: Narodziny Srebrnego Surfera (2007) Fantastyczna Czwórka (2015)
Ghost Rider	Ghost Rider (2007) Ghost Rider 2 (2012)
Hulk	Hulk (2003) The Incredible Hulk (2008)
Iron Man	Iron Man (2008) Iron Man 2 (2010) Iron Man 3 (2013)
Punisher	Punisher (1989) Punisher (2004) Punisher: Strefa wojny (2008)
Spider-Man	Spider-Man (2002) Spider-Man 2 (2004) Spider-Man 3 (2007) Niesamowity Spider-Man (2012) Niesamowity Spider-Man 2 (2014) Spider-Man: Homecoming (2017) Spider-Man: Daleko od domu (2019) Spider-Man: Bez drogi do domu (2021)
Strażnicy Galaktyki	Strażnicy Galaktyki (2014) Strażnicy Galaktyki vol. 2 (2017) Strażnicy Galaktyki vol. 3 (2023)
Thor	Thor (2011) Thor: Mroczny świat (2013) Thor: Ragnarok (2017) Thor: Miłość i grom (2022)
Venom	Venom (2018) Venom 2: Carnage (2021) Venom 3: Ostatni taniec (2024)
Wolverine	X-Men Geneza: Wolverine (2009) Wolverine (2013) Logan: Wolverine (2017)
X-Men	X-Men (2000) X-Men 2 (2003) X-Men: Ostatni bastion (2006) X-Men: Pierwsza klasa (2011) X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014) X-Men: Apocalypse (2016) X-Men: Mroczna Phoenix (2019)
Na podstawie imprintów	Faceci w czerni Faceci w czerni (1997) Faceci w czerni II (2002) Faceci w czerni III (2012) Men in Black: International (2019) Kick-Ass Kick-Ass (2010) Kick-Ass 2 (2013) Kingsman Kingsman: Tajne służby (2014) Kingsman: Złoty krąg (2017) King’s Man: Pierwsza misja (2021)

• Marvel Comics
• Marvel Entertainment
• Marvel Studios
• Filmowe Uniwersum Marvela
• Sony’s Spider-Man Universe
• Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)