Tymawa (województwo pomorskie)

W dzisiejszym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Tymawa (województwo pomorskie). W następnych kilku linijkach będziemy eksplorować różne aspekty, doświadczenia i wiedzę związaną z Tymawa (województwo pomorskie), aby zaoferować kompletną i wzbogacającą wizję tego tematu. Od jego powstania po najnowsze zastosowania – zagłębimy się w każdy istotny aspekt, aby w pełni zrozumieć Tymawa (województwo pomorskie) i jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. Niezależnie od poziomu Twojej wcześniejszej wiedzy na temat Tymawa (województwo pomorskie), ten artykuł jest przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych zdobyciem większej wiedzy na ten konkretny temat. Przygotuj się więc na odkrycie wszystkiego, co kiedykolwiek chciałeś wiedzieć o Tymawa (województwo pomorskie)!

Tymawa
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Michała Archanioła
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

tczewski

Gmina

Gniew

Liczba ludności (2011)

549[2]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-140[3]

Tablice rejestracyjne

GTC

SIMC

0161565

Położenie na mapie gminy Gniew
Mapa konturowa gminy Gniew, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Tymawa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Tymawa”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Tymawa”
Położenie na mapie powiatu tczewskiego
Mapa konturowa powiatu tczewskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Tymawa”
Ziemia53°48′05″N 18°48′45″E/53,801389 18,812500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Tymawa (niem. Thymau) – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Gniew[4].

Integralne części wsi Tymawa[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
1037608 Abisynia część wsi
1037614 Betlejem przysiółek
1037672 Księże Włóki przysiółek
1037726 Osiedle Leśne osiedle
1037784 Tymawa-Wybudowanie część wsi

Wieś otoczona jest nadwiślańskimi wzgórzami, które oddzielają Tymawę od płynącej w odległości niecałych 2 km na wschód Wisły. Wieś jest siedzibą sołectwa Tymawa w którego skład wchodzą również: Tymawa Wybudowanie, Rzym, Betlejem, Osiedle Leśne, Abisynia i Księże Włóki. Na południe od miejscowości znajduje się Jezioro Tymawskie. Tymawa była siedzibą hiszpańskich cystersów (Kalatrawensów).

Wieś królewska w 1664 roku należała do starostwa gniewskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.

Historia

Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w historii w dokumencie księcia lubiszewskiego Sambora II z 1224 (raczej 1227) r. jako Thymaua. W 1230 odnotowano nazwę Thimow, a następnie Thymav (1274), territorio Timauiensi (1274), terra Thimavie (1276), Tymow (1276), Tymoue (1282) oraz Tymowe (1282-1284), Timava (1283), Tymovia (1326), Tymau (1351 - zapis z dokumentu lokacyjnego wsi), Tymov (1352), Tymow (1437), Thymaw (1444), Thimava (1534), Thimaua, Timaui (Timavi), Timawa (1565) i Timaw (1570), Villa Tymawa oraz Thimawa (1583), Tymavam (1584), Timavam (1596), Timawa (1596), Timave (1598), Tymawa (1598, 1624, 1660, 1682, 1764). Po dokonaniu I rozbioru Rzeczypospolitej przez Prusy Fryderyka II nazwę zgermanizowano na Thimau. W 1920 powróciła nazwa Tymawa, która obowiązuje (z wyjątkiem okupacji hitlerowskiej 1939-1945) do dziś[8].

W 1227 osiedli tu rycerze zakonni, którzy przyjęli wzorowaną na cystersach regułę z Calatrava. Jak się przypuszcza, do ich zadań należeć mogło strzeżenie lewego brzegu Wisły przed napadami Prusów. W 1230 roku na czele klasztoru stał mistrz z Hiszpanii, Florencjusz. Klasztor upadł przed 1245 rokiem[9].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID[10] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, 1665, nr rej.: A-808 z 17.11.1974. Renesansowy, kryty czterospadowym dachem z szalowaną wieżyczką w części frontowej. Zachowany wystrój z XVII-XVIII wieku[11].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142085
  2. ↑ Wieś Tymawa w liczbach , Polska w liczbach , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1311 .
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. .
  7. ↑ Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wydał Józef Paczkowski, Toruń 1938, s. 32.
  8. ↑ Grzegorz Woliński O pochodzeniu nazwy wsi Tymawa koło Gniewu
  9. ↑ Marek Derwich, Klasztory i mnisi, Wrocław 2004, s. 50.
  10. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 .
  11. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 310, ISBN 978-83-7495-133-3.
Gmina Gniew
Miasto
Wsie
Osada
Części wsi
  • Abisynia
  • Duchy
  • Jeleń Szlachecki
  • Majątek
  • Małe Gronowo
  • Marianki
  • Na Piaskach
  • Nowy Dwór
  • Osady (Opalenie)
  • Pieniążkowskie Pola
  • Podwał
  • Tymawa-Wybudowanie
  • Widlice Dolne
  • Widlice Górne
  • Wielkie Gronowo
Kolonie wsi
Osady wsi
Osada leśna wsi
  • Pólko
Osiedla wsi
  • Osiedle Kraziewicza
  • Osiedle Leśne
Przysiółki wsi
  • Betlejem
  • Dębowy Las
  • Gaj
  • Gogolewo-Las
  • Jeleń Królewski
  • Kotło
  • Księże Włóki
  • Pilcki
  • Pod Lasem (Piaseczno)
  • Przeczki
  • Rozgarty
  • Szeligi

Herb gminy Gniew