Stannin
W dzisiejszym świecie Stannin to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi we wszystkich zakątkach planety. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie historyczne, znaczenie we współczesnym społeczeństwie czy wpływ na przyszłość, Stannin jest tematem, który nie pozostawia nikogo obojętnym. Przez lata Stannin był przedmiotem debaty, szeroko zakrojonych badań i szczegółowych analiz, co zaowocowało szeroką gamą opinii i perspektyw. W tym artykule zbadamy różne aspekty Stannin, od jego pochodzenia i ewolucji po dzisiejsze wpływy, w celu rzucenia światła na temat, który nadal budzi zainteresowanie i ciekawość na całym świecie.
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
Stanin, piryt cynowy |
|---|---|
| Skład chemiczny |
Cu2FeSnS4 |
| Twardość w skali Mohsa |
4 |
| Przełam |
Nierówny, zadziorowaty |
| Łupliwość |
Niewyraźna (110) i (001) |
| Układ krystalograficzny |
tetragonalny |
| Gęstość |
4,3 – 4,5 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
Stalowoszara |
| Rysa |
Czarna |
| Połysk |
Metaliczny na świeżym przełamie |
Stannin – minerał z gromady siarczków. Nazwa pochodzi od składu chemicznego: łac. stannum – cyna. Kryształy mają pokrój czworościanów oraz zbliżonych do sześcianów postaci. Najczęściej jednak występuje w zbitych i drobnokrystalicznych agregatach. Struktura stanninu podobna jest do struktury chalkopirytu, gdzie pozycje Fe i Cu obsadzają miedź, żelazo i cyna Sn. Rozpoznać go można łatwo w polerowanych zgładach gdzie bardzo często wykrusza się pozostawiając trójkątne wykruszenia. Trawiony kwasem azotowym wydziela SnO2 (kasyteryt w postaci osadu) oraz siarkę jako niebieskawy roztwór.
Rozpoznawanie w świetle odbitym
- bezbarwny z odcieniem zielonkawym, różowym lub oliwkowoszarym
- Refleksyjność w przedziale 26-27,3%
- ΔR – słabe dwójodbicie
- wyraźny efekt anizotropii
Skład chemiczny
Teoretycznie zawiera 29,58% Cu, 27,61% Sn i 12,91% Fe. Ponadto często zawiera domieszki Zn, Sb oraz Ag.
Geneza
Minerał ten powstaje w wyniku procesów hydrotermalnych. Bardzo częsty składnik żył kruszconośnych wysokich i średnich temperatur. Zdarza się także w pegmatytach.
Minerały współwystępujące
Chalkopiryt, sfaleryt, kasyteryt, tetraedryt, piryt, pirotyn, wolframit, arsenopiryt.
Występowanie
- W Polsce: w Radzimowicach niedaleko Wojcieszowa w złożu Stara Góra oraz w Górach Kaczawskich.
- Na świecie: USA (Dakota Południowa, Alaska); Boliwia (Oruro, Llallagua, Uncía i in.); na Tasmanii; Zabajkale (Rosja); złoża Cinovec w Czechach; w Niemczech – rejony Freibergu, Zinnwald oraz w Wielkiej Brytanii w żyłach cynonośnych Wheal Rock.
Bibliografia
- Bolewski A., Manecki A., Mineralogia szczegółowa, Wydawnictwo PAE. Warszawa 1993, ISBN 83-85636-03-X
- Antoni Muszer, Zarys mikroskopii kruszców, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000, ISBN 83-229-2011-3, OCLC 233515690.
- Żaba J., Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Wyd. Videograf II, Chorzów 2006, ISBN 978-83-7183-385-7