Oruro
Wygląd przypnij ukryj Panorama miasta | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Departament | |||||
| Data założenia |
1606 | ||||
| Wysokość | |||||
| Populacja (2012) • liczba ludności |
|||||
Położenie na mapie Boliwii  Oruro
| |||||
 17°58′29″S 67°06′39″W/-17,974722 -67,110833
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Taniec „diablada” podczas karnawału w Oruro, 2009
Tancerz „diablady” podczas karnawału w Oruro, 2011
Oruro (San Felipe de Austria de Oruro) – miasto w Boliwii, położone w zachodniej części kraju, na płaskowyżu Altiplano. Ośrodek administracyjny departamentu Oruro. Dawny główny ośrodek przemysłowy Boliwii – centrum górnictwa srebra i cyny. W 2012 roku miasto liczyło 264 943 mieszkańców.
W 2001 roku karnawał w Oruro zostały proklamowany Arcydziełem Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości a w 2008 roku wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Geografia
Oruro położone jest w zachodniej części Boliwii, w Andach Środkowych, na płaskowyżu Altiplano, na wysokości 3709 m n.p.m., na północ od jeziora Poopó. Administracyjnie znajduje się w departamencie Oruro.
Klimat
Średnie dzienne temperatury wahają się w ciągu roku od 15 do 20 °C, natomiast średnie temperatury w nocy od -8 do 4 °C. Największe opady mają miejsce w styczniu (94 mm), natomiast najmniejsze są w czerwcu i lipcu (3 mm). Średnie nasłonecznienie w ciągu roku waha się od 6 do 9 godzin dziennie.
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień | 18 | 18 | 18 | 18 | 16 | 15 | 15 | 16 | 17 | 19 | 20 | 19 | |
| Średnie temperatury w nocy | 4 | 4 | 3 | 0 | -5 | -8 | -8 | -6 | -2 | 0 | 2 | 4 | |
| Opady | 94 | 85 | 55 | 15 | 4 | 3 | 3 | 9 | 18 | 16 | 30 | 61 | |
| Średnia liczba dni z opadami | 14 | 13 | 11 | 4 | 1 | 1 | 1 | 2 | 4 | 5 | 6 | 11 | 73 |
| Źródło: Weather2Travel.com 22 czerwca 2016 | |||||||||||||
Historia
Miasto zostało założone 1 listopada 1606 roku jako Villa Imperial de Don Felipe de Austria, nazwane tak na cześć króla Hiszpanii Filipa III.
Istnienia miasta od początku związane było z wydobyciem srebra, którego złoża zostały odkryte w regionie 1605 roku. Miasto wzbogaciło się na wydobyciu srebra i w 1670 roku miało 80 tys. mieszkańców. Praca w kopalniach nie odbywała się w systemie mita, lecz bazowała na wolnych pracownikach, którzy otrzymywali relatywnie wysokie wynagrodzenie i chętnie osiedlali się w mieście. Oruro było największym miastem hiszpańskim zdobytym podczas powstania Tupaca Amaru II (1780–1781). Podczas wojny o niepodległość od Hiszpanii na początku XIX wieku, miasto przechodziło z rąk do rąk, a podczas walk została zniszczona infrastruktura górnicza i po wojnie mieszkało w Oruro mniej niż 5 tys. osób. Po odbudowie kopalń, wydobycie cyny ponownie przyczyniło się do rozwoju miasta, które zyskało na budowie linii kolejowej do wybrzeża Pacyfiku w 1892 roku. Wówczas założono tam szkołę górniczą, której dyrektorem na początku drugiej dekady XX wieku był Polak Aleksander Tarkowski. W latach 1913–1919 wykładowcą, a od 1915 do 1919 rektorem, był polski paleontolog Roman Kozłowski (1889–1977). Doprowadził on do nadania jej statusu uczelni wyższej (od 1918 – Escuela National de Ingenieros de Minas).
Kopalnie wokół Oruro kontrolowały rody Aramayo, Hochschild i Patîño – trzech baronów cynowych Carlosa Aramayo (1889–1982), Mauricio Hochschilda (1881–1957) i Simóna Patiño (1862–1947). W 1952 roku, po rewolucji robotniczej, w której główną rolę odegrały górnicze związki zawodowe Federación Sindical de Trabajadores Mineros de Bolivia (FSTMB), kopalnie zostały znacjonalizowane. W 1985 roku, po załamaniu się cen cyny, przemysł górniczy upadł. Nieefektywna państwowa korporacja górnicza została rozwiązana a kopalnie zamknięte.
Demografia
W 2012 roku populacja departamentu liczyła 264 943 mieszkańców. W porównaniu z 2001 rokiem rosła ona średnio o 2,44% rocznie.
|
Karnawał w Oruro
Oruro znane jest z dorocznego karnawału, w którym przetrwały elementy przedkolumbijskich wierzeń indiańskich.
W czasach pre-kolumbijskich Oruro było ośrodkiem kultu, później Indianie Uru urządzali tu festiwal Ito. Kolonialna władza hiszpańska wprowadziła zakaz tych uroczystości w XVII wieku. Festiwal odbywał się jednak nadal pod przykryciem liturgii chrześcijańskiej. Festiwal Ito przekształcił się w obchody święta Matki Bożej Gromnicznej obchodzonego 2 lutego. Obecnie karnawał trwa dziesięć dni i odbywa się przed Wielkim Postem.
W sobotę przed Popielcem odbywa się parada „entrada”, łącząca elementy tradycyjne, chrześcijańskie i zapożyczenia ze średniowiecznych misteriów. W paradzie bierze udział prawie 40 tys. tancerzy i muzyków, którzy przez 24 godziny pokonują w kółko czterokilometrową trasę pochodu. Uczestnicy noszą maski i kolorowe kostiumy. Podczas parady wykonywane są tradycyjne tańce „lama lama” i „diablada”.
„Diablada”, czyli „taniec diabłów”, prowadzona jest przez dwóch tancerzy przebranych za Lucyfera i Archanioła Michała, za którymi podążają setki tancerzy przebranych za diabłów z rogatymi maskami o wielkich błękitnych oczach i z potarganymi włosami. Taniec z jednej strony obrazuje zwycięską walkę Michała z Lucyferem, z drugiej jest to hołd diabłu – inkarnacji pre-kolumbijskiego boga podziemi Huari.
W 2001 roku karnawał w Oruro zostały proklamowany Arcydziełem Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości a w 2008 roku wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Religia
Oruro jest siedzibą katolickiej diecezji Oruro, której biskupem jest polski misjonarz, werbista ojciec Krzysztof Białasik.
Miasta partnerskie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e James Read, Rough Guides: The Rough Guide to Bolivia. Rough Guides, 2002, s. 156. ISBN 978-1-85828-847-5. . (ang.).
- ↑ INE: Censo Nacional de Población y Vivienda 2012: Bolivia: Censo de Población y Vivienda 2012. . (hiszp.).
- ↑ a b c d e James Read, Rough Guides: The Rough Guide to Bolivia. Rough Guides, 2002, s. 157. ISBN 978-1-85828-847-5. . (ang.).
- ↑ Oruro, Encyklopedia PWN .
- ↑ a b 2005-2016 Weather2Travel.com: La Paz climate guide. . (ang.).
- ↑ a b c d e f g James Read, Rough Guides: The Rough Guide to Bolivia. Rough Guides, 2002, s. 158. ISBN 978-1-85828-847-5. . (ang.).
- ↑ Zofia Kielan–Jaworowska, Adam Urbanek. Dedication: Roman Kozlowski (1889–1977). „Acta Palaeontologica Polonica”. 4, s. 415–425, 1978. 28. (ang.).
- ↑ Hall of Fame / Simón I. Patiño. Boliviaweb . . (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k UNESCO: Carnival of Oruro. . (ang.).
- ↑ Bishop Krzysztof Białasik Wawrowska, S.V.D.. Catholic-Hierarchy . . (ang.).
- ↑ Oruro, Bolivia. Sister Cities International . . (ang.).
Linki zewnętrzne
- Festiwal w Oruro: strona oficjalna. . (hiszp.).