Sejmik województwa

W dzisiejszym świecie Sejmik województwa stał się tematem ciągłych rozmów i ogólnego zainteresowania. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie w sferze zawodowej czy wpływ na życie osobiste, Sejmik województwa przykuł uwagę szerokiego spektrum opinii publicznej. Co więcej, jego wpływ rozciąga się na wiele dziedzin, od technologii po kulturę, politykę i ekonomię. Ponieważ Sejmik województwa stale ewoluuje i nabiera nowych wymiarów, niezwykle ważne jest przeanalizowanie jego natury i zrozumienie jego zakresu. W tym artykule postaramy się zbadać różne aspekty Sejmik województwa i przedstawić kompleksowy obraz jego dzisiejszego znaczenia.

Sala obrad Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego
Urząd Marszałkowski w Toruniu, siedziba m.in. sejmiku województwa kujawsko-pomorskiego

Sejmik województwa – organ stanowiący i kontrolny samorządu województwa, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa 5 lat, licząc od dnia wyborów[1] (w latach 1998–2017 kadencja trwała 4 lata). Istnieje możliwość odwołania sejmiku przez wyborców. Rozpatrywaniem skarg dotyczących zadań lub działalności danego sejmiku zajmuje się wojewoda[2].

Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną.

Struktura sejmiku

Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących (nie więcej niż 3), którzy nie mogą wchodzić w skład zarządu województwa, a więc w skład organu wykonawczego.

Przewodniczący sejmiku województwa organizuje pracę tego sejmiku i prowadzi jego obrady. Może on powierzyć wykonywanie tych czynności jednemu z wiceprzewodniczących sejmiku. Przewodniczący sejmiku nie ma uprawnień do reprezentowania województwa na zewnątrz. Pełniona przez niego oraz przez wiceprzewodniczących funkcja ma charakter społeczny.

W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie[3]:

  • trzydziestu w województwach liczących do 2 000 000 mieszkańców,
  • oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców.

Kompetencje sejmiku

  • Sejmik stanowi akty prawa miejscowego, w tym statut województwa (jest on uchwalany po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów), zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim, a także zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
  • Sejmik uchwala strategię rozwoju województwa oraz wieloletnie programy wojewódzkie. Do wyłącznej właściwości sejmiku należy również uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego.
  • Sejmik uchwala także programy wojewódzkie służące realizacji ponadlokalnych i regionalnych celów publicznych.
  • Do wyłącznej właściwości sejmiku należy podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej, podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa.
  • Sejmik uchwala również budżet województwa i określa zasady udzielania dotacji z budżetu województwa.
  • Rozpatruje sprawozdania z wykonania budżetu, sprawozdania finansowe województwa oraz sprawozdania z wykonania wieloletnich programów województwa.
  • Podejmuje uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu.
  • Sejmik wybiera ponadto i odwołuje zarząd województwa, rozpatruje sprawozdania z jego działalności oraz powołuje i odwołuje, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa.

Lista sejmików wojewódzkich

Lista sejmików województw
Sejmik Siedziba Liczba radnych
Sejmik Województwa Dolnośląskiego Wrocław 36
Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego Toruń 30
Sejmik Województwa Lubelskiego Lublin 33
Sejmik Województwa Lubuskiego Zielona Góra 30
Sejmik Województwa Łódzkiego Łódź 33
Sejmik Województwa Małopolskiego Kraków 39
Sejmik Województwa Mazowieckiego Warszawa 51
Sejmik Województwa Opolskiego Opole 30
Sejmik Województwa Podkarpackiego Rzeszów 33
Sejmik Województwa Podlaskiego Białystok 30
Sejmik Województwa Pomorskiego Gdańsk 33
Sejmik Województwa Śląskiego Katowice 45
Sejmik Województwa Świętokrzyskiego Kielce 30
Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego Olsztyn 30
Sejmik Województwa Wielkopolskiego Poznań 39
Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego Szczecin 30

Historia

W II RP sejmiki wojewódzkie działały w dwóch województwach: pomorskim i poznańskim (co stanowiło kontynuację rozwiązań przyjętych uprzednio w prawie pruskim). W województwie śląskim istniał Sejm Śląski.

W latach 1990–1998 gminy w obszarze województwa wyłaniały wspólną reprezentację w postaci sejmiku samorządowego[4][5]. Rady gmin dokonywały wyboru delegatów do sejmiku[6]. Sejmiki te pełniły funkcje opiniodawcze i reprezentacyjne. Przy sejmikach funkcjonowały kolegia odwoławcze, które orzekały w sprawach odwołań od decyzji administracyjnych wójta lub burmistrza danej gminy[7].

Sejmiki w latach 1998–2002 (tj. w pierwszej kadencji) składały się z 45 radnych w województwach liczących do 2 mln mieszkańców oraz po 5 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców[8]. W 2001 roku zadecydowano o zmniejszeniu liczby radnych i od 2002 w związku ze zmianą ustawy sejmiki miały już 30 radnych w województwach liczących do 2 mln mieszkańców oraz po 3 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców[9].

Przypisy

  1. ↑ Art. 3 pkt 2 Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 130).
  2. ↑ Art. 229 pkt 1 Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 2000)
  3. ↑ (Art. 16) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 547)
  4. ↑ (Art. 76) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. z 1990 r. nr 16, poz. 95)
  5. ↑ (Art. 10 pkt 18) Ustawa z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 162, poz. 1126)
  6. ↑ (Art. 78) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. z 1990 r. nr 16, poz. 95)
  7. ↑ (Art. 81) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. z 1990 r. nr 16, poz. 95)
  8. ↑ (Art. 160) Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 1998 r. nr 95, poz. 602)
  9. ↑ (Art. 16) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 547) wprowadzone przez (Art. 3 ust. 9) Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw (Dz.U. z 2001 r. nr 45, poz. 497)
Sejmiki województw