Plankton

W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Plankton, badając jego pochodzenie, zastosowania i znaczenie w obecnym kontekście. Od odkrycia po innowacyjne sposoby wykorzystania Plankton wzbudził zainteresowanie wielu ekspertów i fanów, wywołując debaty i prowokując do refleksji na temat jego wpływu na społeczeństwo. Idąc tym tropem, szczegółowo przeanalizujemy różne perspektywy istniejące wokół Plankton, a także możliwe implikacje, jakie to zjawisko może mieć na nasze codzienne życie. Przygotuj się na zanurzenie się w odkrywczą podróż, która odkryje zaskakujące aspekty Plankton i zaprosi Cię do refleksji nad jego znaczeniem we współczesnym świecie.

Plankton (grafika na podstawie obserwacji mikroskopowej)

Plankton (gr. πλαγκτός planktós – „błąkający się”)[1][2] – zespół organizmów unoszących się w wodzie.

Charakterystyka

Nawet jeśli mają narządy ruchu, to są one zbyt słabe, by organizm mógł się poruszać i przeciwstawić prądom wodnym i wiatrom, wystarczą natomiast do biernego utrzymywania się w stanie zawieszenia. Zazwyczaj plankton stanowią drobne organizmy, ale zalicza się do niego również meduzy[3], które mogą mieć znaczne rozmiary. Plankton stanowi pożywienie wielu zwierząt wodnych.

Nazwy plankton użył jako pierwszy niemiecki zoolog Victor Hensen w 1887 roku[4]. Badaniami dotyczącymi planktonu zajmuje się planktologia (poszczególne grupy mogą być obiektem badań odpowiednich nauk, takich jak algologia lub mikrobiologia środowiskowa).

Plankton dzieli się na:

Ze względu na środowisko życia plankton dzieli się na:

Wyróżniane są następujące kategorie wielkości organizmów planktonowych:

  • femtoplankton (< 0,2 μm – głównie wirusy)[5]
  • pikoplankton (0,2–2 μm[5] lub < 0,2 μm[6] – głównie bakterie)
  • nanoplankton (2–20[5] lub 2–30 μm[6])
  • plankton sieciowy (> 30 μm – łowiony sieciami planktonowymi)[6]
    • mikroplankton (20–200 μm[5], duże, zwłaszcza kolonijne organizmy fitoplanktonowe, wrotki, małe skorupiaki)
    • mezoplankton (0,2–20 mm[5], większość skorupiaków)
    • makroplankton (2–20 cm[5])
  • megaplankton (> 20 cm[5] – meduzy, osłonice, gronorosty).

Organizmy planktoniczne charakteryzuje znaczna przezroczystość ciała oraz ciężar właściwy zbliżony do ciężaru właściwego wody (około 1,05 g/ml). Są one przystosowane do unoszenia się w toni wodnej. Polega ono na zmniejszeniu masy ciała w stosunku do powierzchni przez wytworzenie różnego rodzaju wyrostków lub zmniejszenie ciężaru właściwego ciała. Wyrazem tego jest obecność lekkich delikatnych pancerzyków, brak ciężkich szkieletów i wytwarzanie różnego typu galaretek (niektóre wrotki) lub kropli tłuszczu (pierwotniaki i widłonogi). Niektóre organizmy posiadają wodniczki gazowe pełniące rolę hydrostatyczną. Pozwalają one również na pionowe przemieszczanie się w toni wodnej[5]. Zazwyczaj organizmy planktonowe są pływakami nieaktywnymi, jednak wiele z nich może poprzemieszczać się za pomocą wici, rzęsek lub odnóży. U organizmów planktonowych występuje często zjawisko cyklomorfozy, polegające na regularnych zmianach wielkości i kształtu ciała w ciągu roku.

Organizmy odbywające cały cykl życia jako planktony to holoplankton, podczas gdy organizmy, które w planktonie występują tylko przez niektóre stadia rozwojowe to meroplankton. Organizmy osiadłe na organizmach planktonowych to epiplankton. Organizmy, które dostały się do planktonu przypadkowo to tychoplankton.

Za odpowiednik planktonu na lądzie, w środowisku wewnątrzglebowym, można uważać edafon, aczkolwiek jest on trochę szerszym pojęciem w stosunku do planktonu. Drobne organizmy unoszące się w powietrzu nazywane są aeroplanktonem[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Władysław Kopaliński: plankton. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych . . .
  2. ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: πλαγκτός. A Greek-English Lexicon . . (ang.).
  3. ↑ Claude Alvin Villee: Biologia. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990, s. 314. ISBN 83-09-00748-5.
  4. ↑ John R. Dolan, Pioneers of plankton research: Victor Hensen (1835–1924), „Journal of Plankton Research”, 43 (4), 2021, s. 507–510, DOI: 10.1093/plankt/fbab045.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k Zdzisław Kajak: Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 34–37. ISBN 83-01-12537-3. (pol.).
  6. ↑ a b c Winfried Lampert, Ulrich Sommer: Ekologia wód śródlądowych. tłum. Joanna Pijanowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 313. ISBN 83-01-13387-2.
  7. ↑ Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.

Bibliografia

  • Mały słownik biologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.