Morze Tyrreńskie

Wygląd przypnij ukryj Morze Tyrreńskie

Zatoka Neapolitańska, będąca częścią Morza Tyrreńskiego
Kontynent	Europa
Państwa	Włochy  Francja
Powierzchnia	231 tys. km²
Największa głębia	3840 m
Zasolenie	38‰
Temperatura	w lecie 23–24 °C w zimie około 13 °C
Wyspy	Wyspy Liparyjskie, Wyspy Toskańskie, Wyspy Poncjańskie, Ischia, Capri
Położenie na mapie Morza ŚródziemnegoMorze Tyrreńskie
40°11′N 11°59′E/40,183333 11,983333
Widok na Zatokę Salerno na Morzu Tyrreńskim

Morze Tyrreńskie (wł. Mar Tirreno, fr. Mer Tyrrhénienne) – część Morza Śródziemnego, zawarta pomiędzy wyspami Korsyką, Sardynią i Sycylią a Półwyspem Apenińskim. Nazwa morza wywodzi się od greckiego określenia Etrusków (Tyrrhenoi), którzy w starożytności zamieszkiwali północne rejony Półwyspu Apenińskiego. Do Morza Tyrreńskiego uchodzi trzecia co do długości rzeka Włoch – Tyber.

Główne porty:

• Livorno
• Piombino
• Neapol
• Salerno
• Palermo
• Bastia
• Civitavecchia

Geografia

Zdjęcie satelitarne Morza Tyrreńskiego

Morze Tyrreńskie przypomina kształtem trójkąt. Jego powierzchnia wynosi 231 000 km² z maksymalną głębokością wynoszącą około 3840 m. Warto zaznaczyć, że prawie całą powierzchnię dna zajmuje Basen Tyrreński o głębokości od 3000 do 3500 m.

Morze Tyrreńskie dzieli się na dwa baseny: Basen Vavilov i Basen Marsili, oddzielone Grzbietem Issel.

W południowej części, na północ od Sycylii znajdują się Wyspy Liparyjskie oraz Ustica. We wschodniej części Morza Tyrreńskiego znajduje się podwodny wulkan Marsili.

Zasolenie z uwagi na mały wpływ wód kontynentalnych jest praktycznie stałe i wynosi 38 PSU, przy czym na głębokości 1500 m wzrasta do 38,4 PSU. Temperatura wody wynosi zimą około 13 °C, natomiast latem waha się od 23 do 24 °C. Morze charakteryzuje śródziemnomorski klimat podzwrotnikowy, w suche i ciepłe lata temperatura powietrza wynosi od 28 do 34 °C.

Na północ od Morza Tyrreńskiego znajduje się Morze Liguryjskie, na południowy wschód za Cieśniną Mesyńską znajduje się Morze Jońskie natomiast na zachód za Cieśniną Świętego Bonifacego znajduje się Morze Balearskie.

Międzynarodowa Organizacja Hydrograficzna wyznacza granice Morza Tyrreńskiego w następujący sposób:

Granice Morza Tyrreńskiego

• przy Cieśninie Mesyńskiej (A) – linia łącząca najbardziej wysunięty na północ punkt Cape Paci (15°42′E) na Półwyspie Kalabryjskim z najbardziej wysuniętym na wschód punktem Sycylii, Cape Pelero (38°16′N)
• od południowego zachodu (B) – linia biegnąca od najbardziej wysuniętego na zachód punktu Sycylii – Cape Lilibeo do najbardziej wysuniętego na południe punktu Cape Teulada na Sardynii (8°38′E)
• przy Cieśninie Świętego Bonifacego (C) – linia łącząca najbardziej wysunięty na zachód punkt Cape Testa (41°14′N) na Sardynii z najbardziej wysuniętym na południowy zachód punktem Cape Feno (41°23′N) na Korsyce
• od północy (D) – linia biegnąca od Cape Corse (Cape Grosso 9°23′E) na Korsyce, przez wyspę Tinetto (44°01′N, 9°51′E) następnie przez wyspy Tino oraz Palmaria do punktu San Pietro (44°03′N, 9°50′E) na wybrzeżu Włoch

Fauna

Morze zamieszkuje wiele gatunków ryb, skorupiaków i mięczaków w tym: tuńczyki, włócznik, sardynki, barweny, seriola olbrzymia, dentex, kalmary czy małże.

W północnych wodach Morza Tyrreńskiego można spotkać między innymi: finwale, kaszaloty, delfiny zwyczajne, delfiny Risso, delfiny pręgobokie, butlonosy, grindwale sporadycznie można tam również natrafić na orki czy nawet długopłetwce.

Uwagi

1. ↑ a b c d Patrz grafika po lewej.

Przypisy

1. ↑ Origins of the Etruscans. www.sjsu.edu. . .
2. ↑ H.M. Denham: The Tyrrhenian Sea: a sea-guide to its coasts and islands. Murray, 1969. . (ang.).brak strony w książce
3. ↑ a b VLIZ IMIS: IMIS | Flanders Marine Institute. www.vliz.be. .
4. ↑ dirLogBook – Tyrrhenian Sea. www.dirlogbook.com. .
5. ↑ a b Tyrreńskie, Morze, Encyklopedia PWN  .
6. ↑ Sailing area Tyrrhenian sea – Sailing between the islands of Sardinia, Corsica and Sicily | Yachtico.com. www.yachtico.com. .Sprawdź autora:1.
7. ↑ a b c d Limits of Oceans and Seas 3'd EDITION 1953 , s. 17   (ang.).
8. ↑ a b c d e Tyrrhenian Sea. www.eoearth.org. .
9. ↑ Sardinia fishing guide. Fishfishme. .

Podział Morza Śródziemnego

Odgałęzienia	Morze Alborańskie Morze Balearskie Morze Liguryjskie Morze Tyrreńskie Morze Sycylijskie Morze Jońskie Morze Adriatyckie Morze Egejskie Morze Ikaryjskie Morze Trackie Morze Mirtejskie Morze Kreteńskie Morze Cypryjskie Morze Lewantyńskie Morze Libijskie Morze Marmara Morze Czarne Morze Azowskie Morze Sardynii Morze Korsyki
Cieśniny i kanały	Cieśnina Świętego Bonifacego Bosfor Kanał Koryncki Cieśnina Otranto Cieśnina Sardynii Kanał Sueski Cieśnina Sycylijska Cieśnina Maltańska Dardanele Cieśnina Gibraltarska Cieśnina Mesyńska
Wyspy	Sycylia Sardynia Malta Cypr Korsyka Kreta Eubea Majorka

Morza na świecie

Ocean Arktyczny	Cieśnina Fram Morze Baffina Morze Barentsa Morze Beauforta Morze Beringa Morze Białe Morze Czukockie Morze Grenlandzkie Morze Karskie Morze Łaptiewów Morze Lincolna Morze Księcia Gustawa Adolfa Morze Peczorskie Morze Wandela Morze Wschodniosyberyjskie Zatoka Amundsena Zatoka Boothia
Ocean Atlantycki	Basen Foxe’a Cieśnina Davisa Cieśnina Duńska kanał La Manche Morze Adriatyckie Morze Alandzkie Morze Alborańskie Morze Azowskie Morze Archipelagowe Mar Argentino Morze Balearskie Morze Bałtyckie Morze Botnickie Morze Celtyckie Morze Czarne Morze Egejskie Morze Grenlandzkie Morze Hebrydzkie Morze Irlandzkie Basen Irmingera Morze Jońskie Morze Karaibskie Morze Korsyki Morze Kreteńskie Morze Labradorskie Morze Lewantyńskie Morze Libijskie Morze Liguryjskie Morze Marmara Morze Mirtejskie Morze Norweskie Morze Północne Morze Sardynii Morze Sargassowe Morze Sycylijskie Morze Śródziemne Morze Trackie Morze Tyrreńskie Morze Wattowe Zatoka Biskajska Zatoka Botnicka Zatoka Campeche Zatoka Fińska Zatoka Fundy Zatoka Hudsona Zatoka Jamesa Zatoka Gwinejska Zatoka Lwia Zatoka Maine Zatoka Meksykańska Zatoka Świętego Wawrzyńca Zatoka Wenezuelska
Ocean Indyjski	Cieśnina Malakka Kanał Mozambicki Morze Andamańskie Morze Arabskie Zatoka Omańska Morze Czerwone Morze Lakkadiwskie Morze Timor Zatoka Adeńska Zatoka Akaba Zatoka Bengalska Zatoka Kaććh Zatoka Kambajska Zatoka Perska Zatoka Sueska
Ocean Spokojny	Cieśnina Makasarska Morze Arafura Morze Balijskie Morze Banda Morze Beringa Morze Nowogwinejskie Morze Camotes Morze Celebes Morze Chilijskie Morze Filipińskie Morze Koralowe Morze Wschodniochińskie Morze Flores Morze Halmahera Morze Jawajskie Morze Koro Morze Mindanao Morze Moluckie Salish Sea Morze Sawu Morze Seram Morze Japońskie Morze Ochockie Morze Sibuyan Morze Salomona Morze Południowochińskie Morze Samar Morze Sulu Morze Tasmana Morze Visayan Morze Wewnętrzne Morze Żółte Zatoka Alaska Zatoka Kalifornijska Zatoka Karpentaria zatoka Fonseca Zatoka Moro Zatoka Pohaj Zatoka Tajlandzka Zatoka Tokijska Zatoka Tonkińska
Ocean Południowy	Morze Amundsena Morze Bellingshausena Morze Davisa Morze Dumont d’Urville’a Morze Kosmonautów Morze Króla Haakona VII Morze Łazariewa Morze Riiser-Larsena Morze Mawsona Morze Rossa Morze Scotia Morze Somowa Morze Weddella Morze Wspólnoty

Kontrola autorytatywna (morze):

• VIAF: 237248818
• LCCN: sh86006225
• GND: 4061334-3
• J9U: 987007565952305171
• NSK: 000679966
• LIH: LNB:gex;=CO

Encyklopedia internetowa:

• PWN: 3990595
• Britannica: place/Tyrrhenian-Sea
• БРЭ: 4193083
• NE.se: tyrrenska-havet
• SNL: Tyrrenske_hav
• Catalana: 0066140
• identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 61422