Metalowe rzeźby uliczne na Woli w Warszawie

W dzisiejszym artykule zagłębimy się w Metalowe rzeźby uliczne na Woli w Warszawie, temat, który na przestrzeni dziejów wzbudził zainteresowanie wielu ludzi. Jest to szeroka i różnorodna koncepcja, która obejmuje różne aspekty, od wpływu na społeczeństwo po znaczenie na poziomie osobistym. Metalowe rzeźby uliczne na Woli w Warszawie był przedmiotem badań, debat i refleksji, generując sprzeczne opinie i rodząc podstawowe pytania. W tym artykule będziemy badać różne podejścia i perspektywy, które pojawiły się wokół Metalowe rzeźby uliczne na Woli w Warszawie, w celu zaoferowania pełnej i wzbogacającej wizji tego bardzo istotnego tematu. Dołącz do nas podczas tej wycieczki po Metalowe rzeźby uliczne na Woli w Warszawie i odkryj wszystko, co ma do zaoferowania ten fascynujący temat!

Rzeźba Bronisława Kubicy „Awangarda” w pierwotnej lokalizacji przy ulicy Kasprzaka, lata 60. XX wieku

Metalowe rzeźby uliczne na Woli – zespół rzeźb powstałych w 1968 i od tego czasu eksponowanych w przestrzeni publicznej na terenie warszawskiej Woli.

Geneza

W związku z sukcesem plenerowych wystaw takich jak Biennale Form Przestrzennych w Elblągu postanowiono zorganizować Biennale Rzeźby w Metalu w Warszawie. Odbyło się ono jesienią 1968. Impreza miała propagować współpracę przemysłu ze sztuką. W związku z tym organizatorami były Wojewódzka Komisja Związków Zawodowych w Warszawie i Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków. Trzecim organizatorem była rada narodowa dzielnicy Wola. To w tej dzielnicy znajdowała się większość z zakładów, z których rzeźbiarze pozyskali materiał. Również na Woli wystawiono powstałe w ramach festiwalu rzeźby. W parku Sowińskiego zorganizowano czasową Wystawę Mniejszych Form Rzeźby, a wzdłuż ulicy Kasprzaka Ekspozycję Dużych Rzeźb. Ponadto w Galerii Rzeźby przy ówczesnej ulicy Marchlewskiego (po śródmiejskiej stronie ulicy) zaprezentowano fotografie rzeźb[1][2][3][4].

Galeria samochodowa

Galeria samochodowa istniejąca do 2017 na ulicy Marcina Kasprzaka
Bronisław Kubica „Awangarda”
Józef Markiewicz „Baza”
Maciej Szańkowski „Biennal”
Andrzej Kasten „Drogowskazy”
Tadeusz Sieklucki „Kompozycja”
Elżbieta Rolke-Misztal „Melodia”
Jan Jaworski „Stalowa etiuda”
Krystian Jarnuszkiewicz „Totem”
Adam Smolana, Wiktor Szewczyk „Żagle”
Galeria samochodowa na pasie zieleni między jezdniami ulicy Kasprzaka przy jej skrzyżowaniu z al. Prymasa Tysiąclecia (rondem Tybetu) w 2012
Skwer płk. Zdzisława Kuźmirskiego-Pacaka w 2020, wśród rzeźb „Żyrafa” Władysława Frycza

Ekspozycja Dużych Rzeźb przy ulicy Kasprzaka tworzyła trzykilometrowy ciąg. Początkowo tworzyło ją 60 rzeźb 35 twórców. W związku z budową alei Rewolucji Październikowej część rzeźb przeniesiono w jej okolice u zbiegu z równoległą do ulicy Kasprzaka ulicą Górczewską. Ze względu na umiejscowienie wzdłuż ulic ekspozycja była nazywana galerią samochodową. Z czasem rzeźby niszczały, także na skutek wandalizmów[1][2]. Pod koniec XX w. poddano je konserwacji. Wówczas na ulicy Kasprzaka znajdowało się 9 rzeźb, a na Górczewskiej 8[4]. W 2009 rzeźby zostały oddane w administrację Zarządu Oczyszczania Miasta i od tego czasu są regularnie konserwowane[5]. W 2009 poddano gruntownej renowacji rzeźby z Kasprzaka, a w 2010 z Górczewskiej[1][2]. Po renowacji rzeźby z ulicy Górczewskiej przeniesiono na skwer pułkownika Zdzisława Kuźmirskiego-Pacaka u zbiegu ulic Kasprzaka i Wolskiej[6]. W związku z budową linii tramwajowej w 2017 na ten skwer przeniesiono również rzeźby z ulicy Kasprzaka[7][8]. Jedną z rzeźb jest Żyrafa wykonana przez Władysława Frycza, kuratora biennale. Początkowo stała przy ulicy Kasprzaka przy Instytucie Chemii Organicznej PAN. Przeniesiono ją w pobliże stadionu Olimpii Warszawa w parku Moczydło. Stamtąd przesunięto ją nieco tak, że stała blisko ulicy Górczewskiej w pobliżu myjni samochodowej. Właściciel myjni pomalował ją na żółto. Przyczepiono też do niej kable i lampki. W 2011 w czasie przenoszenia jej na skwer Kuźmirskiego-Pacaka przemalowano ją ponownie na kolor szary, przypominający oryginalny. Część mieszkańców wyrażała niezadowolenie z przeniesienia i przemalowania Żyrafy, żądając jej powrotu do parku, z którym przez lata była kojarzona[9][10]. W 1981 Władysław Frycz na zlecenie warszawskiego ogrodu zoologicznego wykonał kolejną stalową rzeźbę żyrafy, która znajduje się w parku Praskim[11].

Kolekcja obejmowała m.in. następujące rzeźby[4][2]:

  • Tadeusz Wencel – Koncert (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
  • Stanisław Sikora – Hejnały
  • Krystian Jarnuszkiewicz – Totem (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Jerzy Jarnuszkiewicz – XXX
  • Barbara Zbrożyna – Narodziny
  • Teresa Brzóskiewicz
    • Jutrzenka (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
    • Motyl
  • Elżbieta Rolke-Misztal – Melodia (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Henryk Wróblewski – Planetoida (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
  • Mirosław Smorczewski
    • Obrona Woli
    • Żonglerka
  • Janina Mirecka – Bohaterom Woli (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
  • Wiktoria Iljin – Walka (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
  • Ewelina Michalska – Dzieciom poległym za Warszawę (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
  • Maria Furowicz – Kogut
  • Henryk Wiliński – Rakieta
  • Bronisław Chromy – Powódź
  • Józef Kandefer – Hale (Halle II)
  • Antoni Ślęzak – Kosmos
  • Adam Smolana, Wiktor Szewczyk – Żagle (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Mieczysław Kałużny
    • Samoloty
    • Glob (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
  • Władysław Dariusz Frycz
    • Ptaki
    • Żyrafa (na początku XXI w. na ulicy Górczewskiej[6])
  • Marian Nowak – Don Kichot
  • Bronisław Kubica – Awangarda (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Tadeusz Sieklucki – Kompozycja (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Andrzej Kasten – Drogowskazy (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Maciej Szańkowski – Biennal (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Mieczysław Naruszewicz – Odlewnik
  • Vasco Prado
    • Kwiat przyjaźni
    • Słońce
  • Józef Markiewicz – Baza (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1])
  • Jan Jaworski – Stalowa etiuda (na początku XXI w. na ulicy Kasprzaka[1]).

Nawiązania

Filary estakady przy rondzie Tybetu, w głębi „Krewne” Kasi Fudakowski

Mimo że plenery rzeźbiarskie w Warszawie planowano w formie biennale, pierwsza edycja okazała się ostatnią. Nawiązaniem do niej była jedna z edycji festiwalu Wola Art nazwana „II Biennale Rzeźby w Warszawie”, która odbyła się w 2010. Jedną z akcji tego festiwalu miało być oklejenie rzeźb z galerii samochodowej wlepkami, rozważano też coroczne dostawianie kolejnej rzeźby albo przearanżowanie ich układu. Ostatecznie w ramach tej imprezy powstała m.in. metalowa rzeźba Kasi Fudakowski „Krewne” umieszczona pod estakadą alei Prymasa Tysiąclecia przy rondzie Tybetu[12][13].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l WOLA. Rzeźby metalowe. Baza , Publiczna Kolekcja Sztuki m.st. Warszawy.
  2. ↑ a b c d Publiczna kolekcja sztuki m.st. Warszawy, „Format P”, 6, 2012, s. 80.
  3. ↑ O wystawie , Biennale Rzeźby w metalu, Warszawa 1968.
  4. ↑ a b c I Biennale Rzeźby w Metalu , sztuka.net.
  5. ↑ „Koncert” pod prysznicem , Zarząd Oczyszczania Miasta Warszawa, 12 maja 2016.
  6. ↑ a b c d e f g h i k, Wyremontują metalowe rzeźby , Życie Warszawy, 8 listopada 2010.
  7. ↑ Tomasz Urzykowski, Żelazne rzeźby zniknęły z Kasprzaka. Przeniesiono je na pobliski skwer , wyborcza.pl Warszawa, 11 września 2017.
  8. ↑ Witold Urbanowicz, Warszawa: Tramwaj na Kasprzaka. Rzeźb już nie ma, przetarg w 2018 r. , transport-publiczny.pl, 5 października 2017.
  9. ↑ g, 50 lat metalowych rzeźb. Czy Żyrafa wróci na Górczewską? , TuWola.pl, 15 listopada 2018.
  10. ↑ Adam Tarski, Żyrafa na Woli. Rzeźba – symbol dzielnicy – zostaje na Kasprzaka , warszawa.naszemiasto.pl, 8 listopada 2018.
  11. ↑ PARK PRASKI Żyrafa , Publiczna Kolekcja Sztuki m.st. Warszawy.
  12. ↑ Anna Theiss, Rzeźba to trudna materia. Rozmowa z kuratorami festiwalu Wola Art , Obieg, listopad 2010 .
  13. ↑ Kasia Fudakowski, Krewne (ang.).