Marszałek nadworny litewski
W następnym artykule szczegółowo zbadamy temat Marszałek nadworny litewski, odnosząc się do jego implikacji, cech i znaczenia w dzisiejszym społeczeństwie. Przeanalizujemy różne perspektywy i opinie ekspertów w tej dziedzinie, a także studia przypadków i konkretne przykłady, które pomogą lepiej zrozumieć wagę tego tematu. Dodatkowo zajmiemy się możliwymi przyszłymi trendami związanymi z Marszałek nadworny litewski i jego wpływem w różnych obszarach. Idąc tym tropem, postaramy się zapewnić kompleksowy przegląd Marszałek nadworny litewski i zaoferować naszym czytelnikom szerokie zrozumienie tego fascynującego tematu.
Marszałek nadworny litewski (łac. mareschalus curiae) – urząd centralny I Rzeczypospolitej.
Historia urzędu
Powstał za panowania Władysława Jagiełły, gdy dotychczasowy marszałek nadworny wielkiego księcia litewskiego został marszałkiem wielkim litewskim. Wtedy to, gdy kompetencje marszałka wielkiego uległy poszerzeniu dano mu do pomocy marszałka nadwornego.
Zakres kompetencji urzędu
Był zastępca marszałka wielkiego litewskiego i mógł działać samodzielnie tylko pod jego nieobecność. Do jego zwykłych kompetencji należał nadzór nad dworem wielkoksiążęcym. Jako jeden z 10 ministrów Rzeczypospolitej wchodził do Senatu.
Wchodził w skład generalnego sądu kapturowego[1].
Lista marszałków nadwornych litewskich
- Michał Gliński (1500–1506)
- Jerzy Iwanowicz Ilinicz (1519–1526)
- Jerzy Radziwiłł (1528–1541)
- Iwan Ostafiewicz Hornostaj (1541–1561)
- Ostafi Bohdanowicz Wołłowicz (1561–1569)
- Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (1569–1579)
- Albrycht Radziwiłł (1579–1586)
- Mikołaj Stanisławowicz Talwosz (1586–1596)
- Krzysztof Mikołaj Dorohostajski1596–1597)
- Piotr Wiesiołowski (1597–1617)
- Jan Stanisław Sapieha (1617–1619)
- Krzysztof Wiesiołowski (1619–1635)
- Aleksander Ludwik Radziwiłł (1635–1637)
- Kazimierz Leon Sapieha (1637–1645)
- Antoni Jan Tyszkiewicz (1645–1649)
- Krzysztof Kieżgajło Zawisza (1649–1654)
- Teodor Aleksander Lacki (1654–1683)
- Józef Bogusław Słuszka (1683–1685)
- Jan Karol Dolski (1685–1691)
- Aleksander Paweł Sapieha (1692–1699)
- Janusz Antoni Wiśniowiecki (1699–1702)
- Kazimierz Antoni Sanguszko (1702–1706)
- Józef Wandalin Mniszech (1706–1713)
- Kazimierz Michał Pac (1713)
- Paweł Karol Sanguszko (1713–1734)
- Michał Kazimierz Radziwiłł (1734–1736)
- Ignacy Aniceta Zawisza (1736–1738)
- Ferdynand Fabian Plater (1738–1739)
- Józef Scipio del Campo (1739–1743)
- Ignacy Ogiński (1744–1750)
- Janusz Aleksander Sanguszko (1750–1760)
- Józef Paulin Sanguszko (1760–1768)
- Władysław Roch Gurowski (1768–1781)
- Michał Jerzy Wandalin Mniszech (1781–1783)
- Ignacy Potocki (1783–1791)
- Stanisław Sołtan (1791–1793)
- Michał Giełgud (1793–1795)
Przypisy
- ↑ Oskar Kanecki, Sądy kapturowe Wielkiego Księstwa Litewskiego (1572–1764), Sopot 2020, s. 141.
Zobacz też
