Léon Blum

Léon Blum
Data i miejsce urodzenia	9 kwietnia 1872 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	30 marca 1950 ; Jouy-en-Josas
	Premier Republiki Francuskiej
Okres	od 4 czerwca 1936; do 21 czerwca 1937
Przynależność polityczna	SFIO
Poprzednik	Albert Sarraut
Następca	Camille Chautemps
	Premier Republiki Francuskiej
Okres	od 13 marca 1938; do 8 kwietnia 1938
Przynależność polityczna	SFIO
Poprzednik	Camille Chautemps
Następca	Édouard Daladier
	Przewodniczący Rządu Tymczasowego; (głowa państwa)
Okres	od 16 grudnia 1946; do 16 stycznia 1947
Przynależność polityczna	SFIO
Poprzednik	Georges Bidault
Następca	Vincent Auriol
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Léon Blum (ur. 9 kwietnia 1872 w Paryżu, zm. 30 marca 1950 w Jouy-en-Josas) – socjalistyczny polityk francuski, trzykrotny premier Francji w latach 1936–1937, 1938 i 1946–1947, w czasie urzędowania wprowadził reformy społeczne, w tym czterdziestogodzinny tydzień pracy^[1].

Życiorys

Urodził się w należącej do średniej klasy rodzinie żydowskiej. Studiował prawo na Sorbonie.

Polityką zainteresował się na skutek afery Dreyfusa, która wstrząsnęła środowiskiem francuskich Żydów. Wstąpił do francuskiej partii socjalistycznej SFIO. W roku 1914 przejął jej przywództwo. Stał w opozycji do komunistów. Stanowisko zmienił dopiero po dojściu w Niemczech do władzy Adolfa Hitlera.

Dwukrotnie stał na czele rządu tzw. Frontu Ludowego – w latach: 1936–1937, 1938 oraz na czele Tymczasowego Rządu Republiki (1946–1947), kiedy łączył funkcję głowy państwa i szefa rządu.

W 1940 roku przyczynił się (mimo że sam nie dostał stanowiska w rządzie) do udzielenia wotum zaufania „gabinetowi wojennemu” premiera Paula Reynauda. Po klęsce Francji i utworzeniu rządu Vichy został aresztowany. Był więziony przez Niemców w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, razem z innymi „prominentnymi” jeńcami Hitlera (wśród nich byli też prezydent Albert Lebrun oraz premierzy Reynaud i Édouard Daladier). W kwietniu 1945 razem ze 140 prominentnymi więźniami, przeznaczonymi do egzekucji, znalazł się w Niederdorf (obecnie Villabassa w prowincji Trydent-Górna Adyga we Włoszech) i tam został wyzwolony przez żołnierzy amerykańskiej 5 Armii.

Po wojnie (już po zaprzestaniu pełnienia funkcji szefa powojennego gabinetu tymczasowego) był ambasadorem w USA i szefem misji francuskiej przy UNESCO.

Przypisy

↑ Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763–1999, Warszawa 2000, s. 363.

[1] Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763–1999, Warszawa 2000, s. 363.

[1]

Współksiążęta episkopalni (1278–1556)	Pere d’Urg (1278–1293) Guillem de Montcada (1295–1308) Ramon Trebailla (1309–1326) Arnau de Llordà (Llordat) (1341–1347) Niccoló Capocci (1348–1351) Hug Desbac (Hugó Desbach) (1351–1361) Guillem Arnau i Patau (1362–1364) Pere de Luna (1365–1370) Berenguer d’Erill i de Pallars (1371–1387) Galcerà de Vilanova (1388–1396) Galcerà de Vilanova (1396–1415) Francesc de Tovia (1416–1436) Arnau Roger de Pallars (1437–1461) Jaume de Cardona i Gandia (1462–1466) Roderic de Borja i Escriva (1467–1472) Pere de Cardona (1472–1512) Pere de Cardona (1513–1515) Joan d’Espes (1515–1530) Pedro Jordán de Urries (1532–1533) Francisco de Urríes (1534–1551) Miquel Despuig (1553–1556)
Współksiążęta episkopalni (1556–1771)	Juan Pérez García de Oliván (1556–1560) Pere de Castellet (1561–1571) Joan Dimes Lloris (1572–1576) Miquel Jeroni Morell (1577–1579) Hug Ambrós de Montcada (1580–1586) Andreu Capella (1587–1609) Bernat de Salba i Salba (1610–1620) Luís Díes de Aux de Armendáriz (1621–1627) Antonio Pérez (1627–1633) Pau Duran (1634–1651) Joan Manuel de Espinosa (1655–1663) Melcior Palau i Bosca (1664–1670) Pere de Copons i de Teixidor (1671–1681) Joan Baptista Desbac i Mortorell (1682–1688) Oleguer de Montserrat i Rufet (1689–1694) Julià Cano i Thebar (1695–1714) Simeó de Guinda y Apéztegui (1714–1737) Jordi Curado y Torreblanca (1738–1747) Sebastià José de Victoria de Emparán de Loyola (1747–1756) Francesc Josep Catalán de Ocón (1757–1762) Francesc Fernández de Xátiva y Contreras (1763–1771)
Współksiążęta episkopalni (od 1772)	Joaquín de Santiyán y Valdivielso (1772–1779) Joan de García y Montenegro (1780–1783) Josep de Boltas (1785–1795) Francesc Antoni de la Dueña y Cisneros (1712–1812) Bernat Francés y Caballero (1817–1824) Isidor Bonifaci López y Pulido (1824–1827) Simó Rojas de Guardiola y Hortoneda (1828–1851) Josep Caixal i Estradé (1853–1879) Salvador Casañas i Pagès (1879–1901) Ramon Riu i Cabanes (1901) Joan Josep Laguarda i Fenollera (1902–1906) Joan Baptista Benlloch i Vivó (1907–1919) Justí Guitart i Vilardebó (1920–1940) Ramón Iglesias i Navarri (1943–1969) Joan Martí i Alanís (1971–2003) Joan Enric Vives Sicília (od 2003)

Hrabiowie Foix	Roger Bernard III (1278–1302) Gaston I (1302–1315) Gaston II (1315–1343) Gaston III (1343–1391) Mateusz (1391–1396) Mateusz (1396–1398) Izabela (1398–1413) Archibald (1398–1413) Jan I (1413–1436) Gaston IV (1436–1472)
Królowie Nawarry	Franciszek Febus (1472–1483) Katarzyna z Nawarry (1483–1512) Katarzyna z Nawarry (1512–1517) Jan III (1512–1516) Henryk II (1516–1555) Joanna III (1555–1572) Antoni Burbon (1555–1562) Henryk IV Burbon (1562–1610)
Królowie, cesarze i republikańscy przywódcy Francji	Ludwik XIII (1610–1643) Ludwik XIV (1643–1715) Ludwik XV (1715–1774) Ludwik XVI (1774–1792) Napoleon Bonaparte (1806–1812) Ludwik XVIII (1814–1815) Napoleon Bonaparte (1815) Ludwik XVIII (1815–1824) Karol X Burbon (1824–1830) Ludwik Filip I (1830–1848) Napoleon III (1848–1852) Napoleon III (1854–1870) Louis Jules Trochu (1870–1871) Adolphe Thiers (1871–1873) Patrice de Mac Mahon (1873–1879) Jules Grévy (1879–1887) Marie François Sadi Carnot (1887–1894) Jean Casimir-Perier (1894–1895) Félix François Faure (1895–1899) Émile François Loubet (1899–1906) Clément Armand Fallières (1906–1913) Raymond Poincaré (1913–1920) Paul Deschanel (1920) Alexandre Millerand (1920–1924) Gaston Doumergue (1924–1931) Paul Doumer (1931–1932) Albert Lebrun (1932–1940) Henri Philippe Pétain (1940–1944) Charles de Gaulle (1944–1946) Félix Gouin (1946) Georges Bidault (1946–1947) Vincent Auriol (1947–1954) René Coty (1954–1959) Charles de Gaulle (1959–1969) Georges Pompidou (1969–1974) Valéry Giscard d’Estaing (1974–1981) François Mitterrand (1981–1995) Jacques Chirac (1995–2007) Nicolas Sarkozy (2007–2012) François Hollande (2012–2017) Emmanuel Macron (od 2017)

Burbonowie	Périgord (1815) Plessis (1815–1818) Dessolles (1818–1819) Decazes (1819–1820) Plessis (1820–1821) Villèle (1821–1828) Martignac (1828–1829) Polignac (1829–1830) Mortemart (1830)
Monarchia lipcowa	Broglie (1830) Laffitte (1830–1831) Perier (1831–1832) Soult (1832–1834) Gérard (1834) Bassano (1834) Mortier (1834–1835) Broglie (1835–1836) Thiers (1836) Molé (1836–1839) Soult (1839–1840) Thiers (1840) Soult (1840–1847) Guizot (1847 23 lutego 1848) Molé (1848)
II Republika	Dupont de l’Eure (1848) Arago (1848) Cavaignac (1848) Barrot (1848–1849) d’Hautpoul (1849–1851) Faucher (1851)
II Cesarstwo /Rząd Tymczasowy	Ollivier (1870) Cousin-Montauban (1870) Trochu (1870–1871)
III Republika	Dufaure (1871–1873) Broglie (1873–1874) Cissey (1874–1875) Buffet (1875–1876) Dufaure (1876) Simon (1876–1877) Broglie (1877) Rochebouet (1877) Dufaure (1877–1879) Waddington (1879–1879) Freycinet (1879–1880) Ferry (1880–1881) Gambetta (1881–1882) Freycinet (1882) Duclerc (1882–1883) Fallieres (1883) Ferry (1883–1885) Brisson (1885) Freycinet (1886) Goblet (1886–1887) Rouvier (1887) Tirard (1887–1888) Floquet (1888–1889) Tirard (1889–1890) Freycinet (1890–1892) Loubet (1892) Ribot (1892–1893) Dupuy (1893) Casimir-Perier (1893–1894) Dupuy (1894–1895) Ribot (1895) Bourgeois (1895–1896) Méline (1896–1898) Brisson (1898) Dupuy (1898–1899) Waldeck-Rousseau (1899–1902) Combes (1902–1905) Rouvier (1905–1906) Sarrien (1906) Clemenceau (1906–1909) Briand (1909–1911) Monis (1911) Caillaux (1911–1912) Poincaré (1912–1913) Briand (1913) Barthou (1913) Doumergue (1913–1914) Ribot (1914) Viviani (1914–1915) Briand (1915–1917) Ribot (1917) Painlevé (1917) Clemenceau (1917–1920) Millerand (1920) Leygues (1920–1921) Briand (1921–1922) Poincaré (1922–1924) François-Marsal (1924) Herriot (1924–1925) Painlevé (1925) Briand (1925–1926) Herriot (1926) Poincaré (1926–1929) Briand (1929) Tardieu (1929–1930) Chautemps (1930) Tardieu (1930) Steeg (1930–1931) Laval (1931–1932) Tardieu (1932) Herriot (1932) Paul-Boncour (1932–1933) Daladier ( 1933) Sarraut (1933) Chautemps (1933–1934) Daladier (1934) Doumergue (1934) Flandin (1934–1935) Bouisson (1935) Laval (1935–1936) Sarraut (1936) Blum (1936–1937) Chautemps (1937–1938) Blum (1938) Daladier (1938–1940) Reynaud (1940) Pétain (1940)
Francja Vichy/ Rząd Tymczasowy	Pétain (1940) Laval (1940–1941) Flandin (1940–1941) Darlan (1941–1942) Laval (1942–1944) Gaulle (1944–1946) Gouin (1946) Bidault (1946) Blum (1946–1947)
IV Republika	Ramadier (1947) Schuman (1947–1948) Marie (1948) Schuman (1948) Queuille (1948–1949) Bidault (1949–1950) Queuille (1950) Pleven (1950–1951) Queuille (1951) Pleven (1951–1952) Faure (1952) Pinay (1952–1953) Mayer (1953) Laniel (1953–1954) France (1954–1955) Faure (1955–1956) Mollet (1956–1957) Bourgès-Maunoury (1957) Gaillard (1957–1958) Pflimlin (1958) Gaulle (1958–1959)
V Republika	Debré (1959–1962) Pompidou (1962–1968) Couve de Murville (1968–1969) Chaban-Delmas (1969–1972) Messmer (1972–1974) Chirac (1974–1976) Barre (1976–1981) Mauroy (1981–1984) Fabius (1984–1986) Chirac (1986–1988) Rocard (1988–1991) Cresson (1991–1992) Bérégovoy (1992–1993) Balladur (1993–1995) Juppé (1995–1997) Jospin (1997–2002) Raffarin (2002–2005) Villepin (2005–2007) Fillon (2007–2012) Ayrault (2012–2014) Valls (2014–2016) Cazeneuve (2016–2017) Philippe (2017–2020) Castex (2020–2022) Borne (2022–2024) Attal (2024) Barnier (2024) Bayrou (od 2024)

XVIII wiek	Armand Marc de Montmorin Saint-Hérem (1789–1791) Claude Antoine Valdec de Lessart (1791–1792) Charles François Dumouriez (1792) Pierre Paul de Méredieu de Naillac (1792) Scipion Victor de Chambonas (1792) François Joseph de Gratet, wicehrabia Dubouchage (1792) Claude Bigot de Sainte-Croix (1792) Pierre Henri Hélène Marie Lebrun-Tondu (1792–1793) François Louis Michel Chemin Deforgues (1793–1794) Jean Marie Claude Alexandre Goujon (1794) Martial Joseph Armand Herman (1794) Charles Delacroix (1794) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1795–1797) Karl Reinhard (1797–1799) Jean-Baptiste Nompère de Champagny (1799–1799) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1799–1807)
XIX wiek	Jean-Baptiste Nompère de Champagny (1807–1811) Hugues Bernard Maret (1811–1813) Armand Augustin Louis de Caulaincourt (1813–1814) Antoine René Charles Mathurin, hrabia de Laforest (1814) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1814–1815) Armand Augustin Louis de Caulaincourt (1815) Louis, baron Bignon (1815) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1815) Armand Emmanuel du Plessis, książę de Richelieu (1815) Jean-Joseph-Paul-Augustin, markiz Dessolles (1815–1818) Étienne Denis, baron Pasquier (1818–1819) Mathieu de Montmorency (1819–1821) François-René de Chateaubriand (1821–1822) Ange Hyacinthe Maxence, baron de Damas (1822–1824) Auguste de La Ferronays (1824–1828) Anne Pierre Adrien, książę de Montmorency-Laval (1828–1829) Joseph-Marie de Portalis (1829) Jules Auguste Armand Marie, książę de Polignac (1829) Victor Louis Victurnien (1829–1830) Louis, baron Bignon (1830) Jean-Baptiste Jourdan (1830) Louis, hrabia Molé (1830) Nicolas Joseph Maison (1830) Horace François Bastien, hrabia Sébastiani (1830–1832) Victor, duc de Broglie (1832–1834) Henri Gauthier, comte de Rigny (1834) Charles Joseph, comte Bresson (1834) Henri Gauthier, comte de Rigny (1834–1835) Victor, duc de Broglie (1835–1836) Adolphe Thiers (1836) Louis, comte Molé (1836–1839) Napoléon Auguste Lannes, duc de Montebello (1839) Nicolas Jean de Dieu Soult, duc de Dalmatie (1839–1840) Adolphe Thiers (1840) François Guizot (1840–1848) Alphonse de Lamartine (1848) Jules Bastide (1848) Marie Alphonse Bedeau (1848) Jules Bastide (1848) Édouard Drouyn de Lhuys (1848–1849) Alexis de Tocqueville (1849) Alphonse de Rayneval (1849) Jean-Ernest Ducos, vicomte de La Hitte (1849–1851) Édouard Drouyn de Lhuys (1851) Anatole, baron Brénier de Renaudière (1851) Jules Baroche (1851) Louis Félix Étienne, marquis de Turgot (1851–1852) Édouard Drouyn de Lhuys (1852–1855) Aleksander Colonna-Walewski (1855–1860) Jules Baroche (1860) Édouard Thouvenel (1860–1862) Édouard Drouyn de Lhuys (1862–1866) Charles, marquis de La Valette (1866) Lionel, marquis de Moustier (1866–1868) Charles, marquis de La Valette (1868–1869) Henri, prince de La Tour d'Auvergne (1869–1870) Napoléon, comte Daru (1870) Émile Ollivier (1870) Agenor, duc de Gramont (1870) Henri, prince de La Tour d'Auvergne (1870) Charles, comte de Rémusat (1871–1873) Albert, duc de Broglie (1873) Louis Decazes, duc de Glucksberg (1873–1877) Gaston-Robert, marquis de Banneville (1877) William Henry Waddington (1877–1879) Charles de Freycinet (1879–1880) Jules Barthélemy-Saint-Hilaire (1880–1881) Léon Gambetta (1881–1882) Charles de Freycinet (1882) Charles Duclerc (1882–1883) Armand Fallières (1883) Paul-Armand Challemel-Lacour (1883) Jules Ferry (1883–1885) Charles de Freycinet (1885–1886) Émile Flourens (1886–1888) René Goblet (1888–1889) Eugène Spuller (1889–1890) Alexandre Ribot (1890–1893) Jules Develle (1893) Jean Casimir-Perier (1893–1894) Gabriel Hanotaux (1894–1895) Marcellin Berthelot (1895–1896) Léon Bourgeois (1896) Gabriel Hanotaux (1896–1898) Théophile Delcassé (1898–1905)
XX wiek	Maurice Rouvier (1905–1906) Léon Bourgeois (1906) Stéphen Pichon (1906–1911) Jean Cruppi (1911) Justin de Selves (1911–1912) Raymond Poincaré (1912–1913) Charles Jonnart (1913) Stéphen Pichon (1913) Gaston Doumergue (1913–1914) Léon Bourgeois (1914) René Viviani (1914) Gaston Doumergue (1914) Théophile Delcassé (1914–1915) René Viviani (1915) Aristide Briand (1915–1917) Alexandre Ribot (1917) Louis Barthou (1917) Stéphen Pichon (1917–1920) Alexandre Millerand (1920) Georges Leygues (1920–1921) Aristide Briand (1921–1922) Raymond Poincaré (1922–1924) Edmond Lefebvre du Prey (1924) Édouard Herriot (1924–1925) Aristide Briand (1925–1926) Édouard Herriot (1926) Aristide Briand (1926–1932) Pierre Laval (1932) André Tardieu (1932) Édouard Herriot (1932) Joseph Paul-Boncour (1932–1934) Édouard Daladier (1934) Louis Barthou (1934) Pierre Laval (1934–1936) Pierre-Étienne Flandin (1936) Yvon Delbos (1936–1938) Joseph Paul-Boncour (1938) Georges Bonnet (1938–1939) Édouard Daladier (1939–1940) Paul Reynaud (1940) Édouard Daladier (1940) Paul Reynaud (1940) Paul Baudouin (1940) Pierre Laval (1940) Pierre-Étienne Flandin (1940) François Darlan (1941–1942) Pierre Laval (1942–1944) Maurice Dejean (1941–1942) René Pleven (1942–1943) René Massigli (1943–1944) Georges Bidault (1944–1946) Léon Blum (1946–1947) Georges Bidault (1947–1948) Robert Schuman (1948–1953) Georges Bidault (1953–1954) Pierre Mendès France (1954–1955) Edgar Faure (1955) Antoine Pinay (1955–1956) Christian Pineau (1956–1958) René Pleven (1958) Maurice Couve de Murville (1958–1968) Michel Debré (1968–1969) Maurice Schumann (1969–1973) André Bettencourt (1973) Michel Jobert (1973–1974) Jean Sauvagnargues (1974–1976) Louis de Guiringaud (1976–1978) Jean François-Poncet (1978–1981) Claude Cheysson (1981–1984) Roland Dumas (1984–1986) Jean-Bernard Raimond (1986–1988) Roland Dumas (1988–1993) Alain Juppé (1993–1995) Hervé de Charette (1995–1997) Hubert Védrine (1997–2002)
XXI wiek	Dominique de Villepin (2002–2004) Michel Barnier (2004–2005) Philippe Douste-Blazy (2005–2007) Bernard Kouchner (2007–2010) Alain Juppé (2010–2012) Laurent Fabius (2012–2016) Jean-Marc Ayrault (2016–2017) Jean-Yves Le Drian (2017–2022) Catherine Colonna (2022–2024) Stéphane Séjourné (2024) Jean-Noël Barrot (od 2024)