W dzisiejszym świecie Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ to temat, który przyciągnął uwagę i zainteresowanie milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie w kulturze popularnej czy znaczenie w historii, Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ zdołał przekroczyć granice i pokolenia, stając się tematem dyskusji i debat w różnych obszarach. Od chwili pojawienia się do chwili obecnej Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ pozostawił swój ślad w życiu ludzi, zaznaczając przed i po sposobie, w jaki postrzegamy świat. W tym artykule zbadamy różne aspekty i wymiary Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ, analizując jego wpływ na różnych polach i jego rolę we współczesnym społeczeństwie.
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1921 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
PKU Nowy Targ |
Komendanci | |
Pierwszy | |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość | |
Skład |
PKU typ II |
Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ (KRU Nowy Targ) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
W listopadzie 1921 roku, w następstwie wprowadzenia nowego podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów i wprowadzenia pokojowej organizacji służby poborowej, na terenie Okręgu Korpusu Nr V została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Nowy Targ[2]. W skład okręgu poborowego PKU Nowy Targ zostały włączone powiaty: nowotarski, limanowski i myślenicki[3]. Powiaty nowotarski i limanowski zostały wyłączone z dotychczasowej PKU 1 psp w Nowym Sączu, a powiat myślenicki z PKU 12 pp w Wadowicach[4].
Z dniem 15 czerwca 1924 roku minister przydzielił do PKU Nowy Targ, pod względem administracji poborowej, powiat makowski[5], natomiast powiat myślenicki został podporządkowany PKU Kraków Powiat[6]. W kwietniu 1925 roku w skład okręgu poborowego wchodziły powiaty: nowotarski, limanowski, makowski i spisko-orawski[7]. Z dniem 1 lipca 1925 roku został zniesiony powiat spisko-orawski z siedzibą starostwa w Nowym Targu, a jego dotychczasowy obszar przyłączony do powiatu nowotarskiego[8].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[9], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[7]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[10][11]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[12].
Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[10]. W skład PKU Nowy Targ wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[10]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[13][14][15].
12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[16].
Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Nowy Targ normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[17]
W marcu 1930 roku PKU Nowy Targ nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V i administrowała powiatami: nowotarskim, limanowskim i makowskim[18]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ II[17].
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[19].
Z dniem 1 kwietnia 1932 roku został zniesiony powiat makowski[20].
1 czerwca 1934 roku na stanowisku woźnego zatrudniony został Władysław Fryźlewicz[a].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Nowy Targ została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Nowy Targ przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[23], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[24]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Nowy Targ normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[25] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: nowotarski i limanowski[1].
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Nowy Targ, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w latach 1926 i 1938.
Komendanci | ||
---|---|---|
Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia funkcji | Kolejne stanowisko (dalsze losy) |
ppłk piech. Juliusz Padlewski-Skorupka | 16 XI 1921 – VII 1927[26] | komendant PKU Dębica |
ppłk żand. / piech. Konrad Anlauf[b] | VII 1927[30] – II 1929 | dyspozycja dowódcy OK V |
ppłk dypl. łącz. Juliusz Zygmunt Ornatowski | III 1929[31][32] – XI 1932[33][34] | dyspozycja dowódcy OK V |
mjr piech. Adam Stanisław Kulejowski[c] | III 1934[36] – 1939[37] |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[38][39] | |||
---|---|---|---|
I referent | por. piech. Tadeusz Leonard Geras | do II 1926 | kierownik II referatu |
II referent | urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Ignacy Reszczyński | ||
oficer instrukcyjny | por. piech. Rudolf Świerk | do XI 1924[40] | przydzielony do 75 pp |
kpt. piech. Marian Wieroński | XI 1924[40] – III 1926[41] | przydzielony do 3 psp | |
oficer ewidencyjny na powiat limanowski | urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Marian Pachoń | ||
oficer ewidencyjny na powiat nowotarski | urzędnik wojsk. X rangi Jakub Hostyński | do V 1923[42] | III referent w Szefostwie Poborowym DOK V |
urzędnik wojsk. XI rangi Bolesław Chodorski | od 16 V 1923[43] | ||
por. piech. Stanisław Ludwik Piwnica[d] | od 1 XII 1924[45] | OE Maków | |
por. kanc. Leon Chadaj | 1 XII 1924 – XII 1925[46] | ||
oficer ewidencyjny na powiat myślenicki | wakat | w 1924 stanowisko przeniesiono do PKU Kraków Powiat | |
oficer ewidencyjny na powiat makowski | por. kanc. Leon Chadaj | V[47] – 1 XII 1924[48] | OE Nowy Targ |
por. piech. Stanisław Ludwik Piwnica | 1 XII 1924[49] – II 1926[50] | 17 pp | |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[51][52][53][54] | |||
kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta |
kpt. piech. Wojciech Musiał | od II 1926 | |
kpt. piech. Aleksander Mikołaj Biestek | do VII 1927 | kierownik I referatu PKU Żywiec[26] | |
kpt. piech. Czesław Małecki | IV 1928 – III 1929 | dyspozycja dowódcy OK V[55] | |
mjr piech. Kazimierz Mach | III 1929[55] – 1 II 1930[56] | oficer placu w Zakopanem | |
kpt. piech. Stanisław Rajs | IX 1930 – VI 1938 | kierownik I referatu | |
kierownik II referatu poborowego | por. piech. Tadeusz Leonard Geras | II 1926 – VII 1927 | kierownik II referatu PKU Żywiec[57] |
kpt. piech. Czesław Małecki | IX 1927[58] – IV 1928 | kierownik I referatu[59] | |
kpt. kanc. Roman Sawicz | XI 1928[60] – IV 1929 | dyspozycja dowódcy OK V[61] | |
kpt. piech. Stanisław Rajs | VII 1929[62] – IX 1930 | kierownik I referatu | |
kpt. art. Franciszek Dobrucki | IX 1930 – VI 1938 | kierownik II referatu | |
referent inwalidzki | por. kanc. Ignacy Weynarski | od II 1926 | |
por. kanc. Czesław Nabel | XII 1926[63] – IV 1929[64][65] | ||
referent | por. kanc. Marian Pachoń | od II 1926 | |
por. piech. Stanisław Ludwik Piwnica | †8 XI 1926 Rzeszów[66] | ||
por. kanc. Michał Ciećkiewicz[e] | IV 1927 – 31 V 1929 | stan spoczynku[72] | |
kpt. art. Franciszek Dobrucki | VIII 1929[73] – IX 1930[74] | kierownik II referatu | |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[37][f] | |||
kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (piech.) Stanisław Franciszek Rajs[g] | był w III 1939 | †17 V 1942[78] |
kierownik II referatu uzupełnień | kpt. art. Franciszek Dobrucki[h] | był w III 1939 |