Jot (litera)

W tym artykule zbadamy Jot (litera) i jego wpływ na nasze obecne społeczeństwo. Jot (litera) to temat, który wzbudził zainteresowanie wielu ekspertów w tej dziedzinie, a także ogółu społeczeństwa. Przez lata Jot (litera) był przedmiotem licznych badań i badań, które pozwoliły nam lepiej zrozumieć jego implikacje i konsekwencje w różnych obszarach. Od swojego powstania do obecnych skutków, Jot (litera) odegrał dużą rolę w kształtowaniu naszej rzeczywistości i niezwykle ważne jest, aby przeanalizować go z różnych perspektyw, aby zrozumieć jego pełny zakres. W tym sensie ten artykuł ma na celu odkrycie najważniejszych aspektów Jot (litera), a także omówienie jego znaczenia i przydatności dzisiaj.

Jot
Ϳ ϳ
Ilustracja
Informacje podstawowe
Majuskuła

Ϳ

Minuskuła

ϳ

Podstawowy alfabet

grecki

Pochodzenie
Oparty na grafemie

Jod (𐤉)

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Jot (pisana Ϳϳ) – litera alfabetu greckiego, używana do zapisu dźwięku w dialekcie arwanickim języka albańskiego[1][2] oraz w rekonstrukcjach lingwistycznych archaicznych form języka starogreckiego.

Lingwistyka

Litera jot[3][4][5][6] została także zastosowana przez lingwistów w XIX wieku w alfabecie greckim, celem zapisu fonemu /j/ w rekonstruowanej archaicznej grece, będącego dźwiękiem półspółgłoskowym, odpowiadającym głosce „i” następującej po samogłosce. Utrata tego fonemu w antycznej grece nastąpiła w okresie archaicznym.

Wykorzystanie

W lingwistyce ten grafem jest stosowany głównie w gramatyce historycznej archaicznej greki, celem wyjaśnienia pewnych zjawisk językowych oraz do rekonstrukcji różnych ważnych procesów fonetycznych i morfologicznych.

Fonem ϳ ulega różnym transformacjom w różnych okolicznościach:[7][6]

  • na początku słowa ϳ zanika, pozostawiając przydech mocny lub ζ:
    • ϳηπαρ>ἧπαρ (wątroba)
    • ϳυμη>ζύμη (drożdże)
  • pomiędzy samogłoskami ϳ może:
    • ulegać artykulacji:
      • *ἀληθεσϳα>*ἀληθεϳα>ἀλήθεια (prawda)
    • zanikać powodując wydłużenie poprzedniej samogłoski:
      • *διϳος>δῑος (boski)
    • zanikać bez śladu:
      • *πολεϳες>*πολεες>πόλεις (miasta)
  • jeżeli ϳ jest poprzedzony przez jedną lub większą liczbę spółgłosek, to zanika z różnymi skutkami:
    • γ + ϳ>σσ (ττ) lub ζ
    • δ + ϳ>ζ
    • κ, χ + ϳ>σσ (ττ)
    • λ + ϳ>λλ
    • π, φ + ϳ>πτ
    • αν, εν + ϳ>αιν, ειν
    • ῐν, ῠν + ϳ>ῑν, ῡν
    • αρ, ερ + ϳ>αιρ, ειρ
    • ῐρ, ῠρ + ϳ>ῑρ, ῡρ

Przykłady

Transformacja czasownika końcówki -μι pierwszej klasy ἵημι, z którego otrzymuje się formę czasu teraźniejszego ἱε. Ta transformacja zachodzi ponieważ pewne czasowniki końcówki -μι pierwszej klasy stosują tę spółgłoskę w tej samej prepozycyjnej formie czasownikowej dodając ι. W tym przypadku forma czasownikowa brzmi ϳε, ale przez uzyskiwanie ϳιϳε widać, że ϳ zanika pozostawiając przydech mocny przed ι lub przed ιε dla teraźniejszej formy czasownikowej oraz dla ἵημι z przydechem mocnym, co zachodzi przy czasie teraźniejszym aktywnym wskazującym dla pierwszej osoby liczby pojedynczej, oraz wydłuża tę samogłoskę.

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
Ϳ U+037F Ϳ lub Ϳ GREEK CAPITAL LETTER YOT wielka litera grecka jot
ϳ U+03F3 ϳ lub ϳ GREEK LETTER YOT mała litera grecka jot

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Albanesisch - Griechisch. . .
  2. ↑ Carl Faulmann: Das Buch der Schrift, Enthaltend die Schriftzeichen und Alphabete aller Zeiten und aller Völker des Erdkreises. Wyd. Faulmann 1880. Wiedeń: Verlag der kaiserlich königlichen Staatsdruckerei, 1880, s. 181-182. (niem.).
  3. ↑ From Unicode to Typography, a Case Study: the Greek Script, 1999, Yannis Haralambous. . .
  4. ↑ Sean Jacob Crist, Conspiracy in historical phonology, a dissertation in linguistics
  5. ↑ Giovanni La Magna e Angelo Nucciotti, Le parole dei Greci, Milano, Carlo Signorelli Editore, 1995.
  6. ↑ a b Greco - Grammatica descrittiva, di Carlo Campanini e Paolo Scaglietti, 3ª edizione 2011, pag. 283, ed. Sansoni per la scuola, ISBN 978-88-383-0975-5
  7. ↑ Giovanni La Magna e Angelo Nucciotti, Le parole dei Greci, Milano, Carlo Signorelli Editore, 1995.

Linki zewnętrzne

Alfabet grecki
Klasyczne litery greckie
Litery nieużywane współcześnie
Litery używane w innych językach

W nawiasach podano odmienną od tradycyjnej, współczesną wymowę w języku nowogreckim, według polskiej transkrypcji podręcznikowej.