Janina Ochojska
Wygląd
przypnij
ukryj
Janina Maria Ochojska-Okońska (ur. 12 marca 1955 w Gdańsku) – polska działaczka humanitarna, astronom, działaczka opozycji demokratycznej w PRL, założycielka Polskiej Akcji Humanitarnej i jej prezes w latach 1992–2024, posłanka do Parlamentu Europejskiego IX kadencji.
Życiorys
Jej matka była maszynistką, a ojciec górnikiem. Ma młodszego brata Grzegorza. Gdy miała sześć miesięcy, zachorowała na polio i od tamtej pory wskutek doznanego porażenia pozostaje niepełnosprawna fizycznie. Jak sama wspominała, zaakceptowanie swojej niepełnosprawności zawdzięczała pobytowi w Zakładzie Leczniczo-Wychowawczym dla Dzieci Kalekich, prowadzonym przez doktora Lecha Wierusza. Będąc nastolatką, przeszła operację kręgosłupa.
Ukończyła I Liceum Ogólnokształcące w Zabrzu. W 1980 została absolwentką astronomii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Do 1984 pracowała w Pracowni Astrofizyki w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk w Toruniu. Jako studentka działała w duszpasterstwie akademickim prowadzonym przez jezuitów w Toruniu.
Od końca lat 70. związana z opozycją demokratyczną, współpracowała z niezależną Biblioteką Społeczną Antoniego Stawikowskiego. Przystąpiła do NSZZ „Solidarność”, po wprowadzeniu stanu wojennego była zaangażowana w dystrybucję wydawnictw drugiego obiegu, a także w działalność miejscowego komitetu zajmującego się pomocą osobom represjonowanym i ich rodzinom.
W 1984 wyjechała na operację do Francji, gdzie zetknęła się z ideą pomocy humanitarnej. Jako wolontariuszka działała dla organizacji społecznej „EquiLibre”, wyszukując kontakty i koordynując pomoc dla Polski. W 1989 była wśród twórców polskiego oddziału tej fundacji. W 1992 zorganizowała konwój polskiej pomocy dla mieszkańców Sarajewa. W tym samym roku założyła Polską Akcję Humanitarną, w której objęła funkcję prezesa. W 2024 przekazała kierowanie PAH Maciejowi Bagińskiemu, pozostając członkinią rady fundacji.
W 1996 wyszła za Michała Okońskiego, dziennikarza „Tygodnika Powszechnego”, małżeństwo zakończyło się rozwodem. W 2000 ukazał się wywiad rzeka Wojciecha Bonowicza z Janiną Ochojską pt. Niebo to inni, a w 2015 wywiad rzeka przeprowadzony przez Marzenę Zdanowską pt. Świat według Janki.
W kwietniu 2019 w trakcie kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego, w której była kandydatką, ogłosiła publicznie, że choruje na raka piersi, ale nie zamierza rezygnować z kandydowania. W wyborach w tym samym roku uzyskała mandat posłanki do PE IX kadencji z 1. miejsca na liście komitetu Koalicja Europejska (jako kandydatka bezpartyjna z rekomendacji Platformy Obywatelskiej) w okręgu nr 12 obejmującym województwo dolnośląskie i województwo opolskie (otrzymała 307 227 głosów). W drugiej połowie 2020 poinformowała, że udało jej się zwalczyć chorobę nowotworową.
W trakcie zapoczątkowanego w 2021 kryzysu na granicy z Białorusią stanowczo krytykowała działania funkcjonariuszy polskiej Straży Granicznej, co spotkało się z krytyką m.in. w jej środowisku politycznym. W 2024 nie wystartowała w kolejnych wyborach europejskich.
Odznaczenia i wyróżnienia
Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i Nota biograficzna na stronie Polskiej Akcji Humanitarnej. .
- ↑ Katarzyna Jurkowska, Katarzyna Kościelak: Kobiety przełomu. Kraków: Znak Horyzont, 2020, s. 119. ISBN 978-83-240-7789-2.
- ↑ a b c d e Sylwia Milan: Wszystko na jedną kartę. Poznań: Publicat, 2008, s. 72–73. ISBN 978-83-245-1503-5.
- ↑ Janina Ochojska: Mam dużo marzeń. niepelnosprawni.pl, 29 stycznia 2009. .
- ↑ a b Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. .
- ↑ Andrzej Mężyński: Rewolucja w PAH. Ochojska zrezygnowała z kierowania fundacją. dziennik.pl, 13 czerwca 2024. .
- ↑ Janina Ochojska, Wojciech Bonowicz: Niebo to inni. objawienia.pl. .
- ↑ Wszyscy siedzimy na walizkach. chorzowianin.pl, 10 czerwca 2011. .
- ↑ Janina Ochojska ma nowotwór piersi. „Nie badałam się przez trzy lata”. tvn24.pl, 17 kwietnia 2019. .
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2019. .
- ↑ Ochojska: raka już nie mam, teraz powoli wychodzę ze skutków jego leczenia. medonet.pl, 5 sierpnia 2020. .
- ↑ Janina Ochojska: Pokonałam raka, ale teraz muszę leczyć skutki... leczenia. lifeinkrakow.pl, 9 grudnia 2020. .
- ↑ Mateusz Witczak: Janina Ochojska dla „Polityki”: Rząd PiS powinien odpowiedzieć za zło. polityka.pl, 2 stycznia 2022. .
- ↑ Krystyna Opozda: Janina Ochojska zarzuca Straży Granicznej „putinowskie traktowanie ludzi”. interia.pl, 18 marca 2022. .
- ↑ Grzegorz Schetyna: słowa Ochojskiej zbyt emocjonalne, niepotrzebne i szkodliwe. polsatnews.pl, 5 stycznia 2022. .
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 778.
- ↑ Wręczenie odznaczeń „Bene Merito” przez Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. msz.gov.pl, 13 listopada 2009. .
- ↑ Magda Dobranowska-Wittels: Legia Honorowa dla Janiny Ochojskiej. publicystyka.ngo.pl, 3 października 2003. .
- ↑ Cavaliere dell’Ordine della Stella d’Italia (già Stella della solidarietà italiana). quirinale.it, 17 października 2006. . (wł.).
- ↑ Kawalerowie. orderusmiechu.pl. .
- ↑ Kobieta Roku 2015. styl.pl, 8 kwietnia 2016. .
- ↑ Order ECCE HOMO – nadania 1998. ecce-homo.pl. .
- ↑ Laureaci. nagrodatischnera.pl. .
- ↑ Nagroda im. Erazma i Anny Jerzmanowskich: Laureaci Nagrody. pau.krakow.pl. .
- ↑ Ochojska z nagrodą Lecha Wałęsy. wprost.pl, 29 września 2010. .
- ↑ Laureaci z poprzednich edycji. polishmarket.com.pl. .
- ↑ Znamy laureatów konkursu „Człowiek bez barier” 2017. polskieradio.pl, 4 grudnia 2017. .
- ↑ Janina Ochojska doktorem honoris causa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. onet.pl, 6 października 2017. .
- ↑ A. Jakubowska, J. Ochojska, A. Przedpełska-Trzeciakowska i W. Roszkowski z tytułem Honorowych Obywateli Warszawy. dzieje.pl, 31 lipca 2018. .
- ↑ Janina Ochojska laureatką Transatlantyk Glocal Hero Award 2018. prostoomuzyce.pl, 12 lipca 2018. .
Laureaci
Nagrody im. księdza Józefa Tischneraza pisarstwo religijne lub filozoficzne |
|
---|
za publicystykę lub eseistykę |
|
---|
za inicjatywy duszpasterskie i społeczne |
|
---|
za pisarstwo |
|
---|
za zaangażowanie społeczne |
- 2022: Grupa Granica i Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie
- 2023: Anna Dymna
|
---|
Nagroda Specjalna |
|
---|
Laureaci
Medalu Świętego Jerzego „
Tygodnika Powszechnego”
XX wiek |
|
---|
XXI wiek |
- 2001: Zbigniew Gluza, Jan Sikorski
- 2002: Ewa Woydyłło-Osiatyńska, Leon Kieres
- 2003: Adam Michnik, Václav Havel
- 2004: Stana Buchowska, Norman Davies
- 2005: Barbara Skarga, Józef Życiński
- 2006: Leszek Kołakowski, Anna Dymna
- 2008: Anna Otffinowska, Michael Schudrich
- 2009: Krystyna Starczewska, Leszek Balcerowicz
- 2010: Wacław Hryniewicz, Aleksandr Gurjanow
- 2011: Jerzy Jedlicki, Ludwik Wiśniewski
- 2012: Danuta Wałęsa, Andrzej Augustyński
- 2013: Agnieszka Holland, Michał Heller
- 2015: Jan Adam Kaczkowski
- 2016: Giusi Nicolini, Karol Modzelewski
- 2017: Adam Strzembosz, Maria Dąbrowska-Majewska
- 2018: Ewa Błaszczyk, Wojciech Polak
- 2019: Barbara Engelking, Tomáš Halík
|
---|
Kontrola autorytatywna (osoba):
Encyklopedie internetowe: