Gnieździska

Wygląd przypnij ukryj Gnieździska
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Łopuszno

Liczba ludności (2011)

879

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-070

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0248504

Położenie na mapie gminy ŁopusznoMapa konturowa gminy Łopuszno, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”GnieździskaGnieździska
Położenie na mapie PolskiMapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”GnieździskaGnieździska
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiegoMapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”GnieździskaGnieździska
Położenie na mapie powiatu kieleckiegoMapa konturowa powiatu kieleckiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”GnieździskaGnieździska
Ziemia50°52′10″N 20°16′15″E/50,869444 20,270833
XXXI Międzynarodowe Buskie Spotkania z Folklorem. Zespół „Gnieździska” z Gnieździsk k. Łopuszna, 27 maja 2007 r.

Gnieździska – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łopuszno.

W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gnieździska, po jej zniesieniu w gromadzie Zajączków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Historia

Dawna wieś królewska, później rządowa, lokowana w XIV wieku na prawie niemieckim z nadania króla Kazimierza Wielkiego. Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od słowa, wskazującego na miejsce obfitujące w gniazda ptaków lub gniazda – domostwa ludzi. W XVI wieku na terenach wsi istniała kuźnica żelaza.

Bogactwa naturalne

Bogactwem wsi są złoża wapieni, piasku i torfu.

Pobliskie kamieniołomy to: Góra Maćkowa, Dybkowa Góra, Lipia Góra.

Torfowiska znajdują się po obydwu stronach szosy prowadzącej z Gnieździsk do Mieczyna. Są jednymi z niewielu dużych torfowisk śródleśnych, jakie zachowały się w kraju. Po południowej stronie szosy znajduje się znacznie dzikszy, mniej dostępny dla ludzi kilkuhektarowy Żurawski Ług. Po drugiej stronie znajduje się większe torfowisko, gdzie wciąż wydobywany jest torf. Obecnie teren ten jest prawnie chroniony. Można tu spotkać bociany czarne, błotniaki stawowe, żurawie, cietrzewie, a jesienią i wczesną wiosną można usłyszeć przenikliwy głos kruka. W ostatnich latach zagościły na Ługu bobry.

Zabytki

Na terenie wsi istnieje zabytkowa kaplica św. Mikołaja z XIX wieku podlegająca ochronie konserwatorskiej.

Jak w wielu innych miejscowościach gminy Łopuszno, tu również znajduje się cmentarz żołnierzy niemieckich z okresu I wojny światowej. Spoczywa tu 65 żołnierzy armii niemieckiej. Cmentarz został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.412 z 6.10.1992).

Kultura

We wsi od wielu lat działa zespół folklorystyczny „Gnieździska”.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34064
  2. Wieś Gnieździska w liczbach , Polska w liczbach  , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 315  .
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 27  .
  8. Zespoły ludowe województwa świętokrzyskiego. . .
Gmina Łopuszno
Miasto
Wsie
Osada
Osady leśne
Części miasta
Części wsi
Osada leśna wsi
Przysiółki wsi