Bezirk Jaworzno
Mówiąc o Bezirk Jaworzno, nie sposób nie być ciekawym, aby dowiedzieć się więcej na ten temat. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie historyczne, wpływ na dzisiejsze społeczeństwo czy wpływ na różne aspekty życia codziennego, Bezirk Jaworzno przykuwa uwagę ludzi w każdym wieku i o każdym stylu życia. Od początków do dzisiejszego znaczenia, Bezirk Jaworzno był przedmiotem badań i zainteresowania zarówno badaczy, naukowców, jak i ciekawskich. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Bezirk Jaworzno, a także jego znaczenie i znaczenie w bieżącym kontekście.
| powiat | |
| 1854–1867 | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania |
1854 |
| Data likwidacji |
1867 |
| Powierzchnia |
3,5 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| |
| Liczba gmin katastralnych (1854) |
14 |
Bezirk Jaworzno – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa była wieś Jaworzno.
Historia
Bezirk Jaworzno utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Jaworzno objął obszar o wielkości 3,5 mil², zamieszkany przez 11.139 ludzi i podzielony na 14 gmin katastralnych. Wszedł w skład cyrkułu krakowskiego, jako jeden z jego pięciu powiatów ziemskich[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Jednym z tych nowych powiatów był powiat chrzanowski, w skład którego wszedł m.in. w całości zniesiony Bezirk Jaworzno[4].
Podział administracyjny (1854)
| Lp. | Gmina jednostkowa | Powierzchnia | Ludność | Powiat w 1867 po zniesieniu |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Jaworzno | 8065 | 2682 | chrzanowski |
| 2 | Byczyna | 3005 | 1104 | chrzanowski |
| 3 | Ciężkowice | 7419 | 1128 | chrzanowski |
| 4 | Czyżówka | 1157 | 188 | chrzanowski |
| 5 | Dąbrowa Narodowa | 775 | 1030 | chrzanowski |
| 6 | Długoszyn | 1697 | 394 | chrzanowski |
| 7 | Góry Luszowskie | 488 | 287 | chrzanowski |
| 8 | Jeleń | 2598 | 1094 | chrzanowski |
| 9 | Luszowice | 1551 | 597 | chrzanowski |
| 10 | Myślachowice | 2025 | 769 | chrzanowski |
| 11 | Płoki | 1595 | 393 | chrzanowski |
| 12 | Siersza | 1400 | 632 | chrzanowski |
| 13 | Szczakowa | 2716 | 549 | chrzanowski |
| 14 | Wodna | 734 | 292 | chrzanowski |
Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
- ↑ a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 , ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 .
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 .
- ↑ Polona , polona.pl .
Bibliografia
- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
