Bezirk Czarny Dunajec
W tym artykule zbadamy wpływ Bezirk Czarny Dunajec na różne aspekty współczesnego społeczeństwa. Od momentu pojawienia się na scenie publicznej Bezirk Czarny Dunajec wywołał duże zainteresowanie i debatę zarówno wśród ekspertów, jak i obywateli. Jego wpływ rozprzestrzenił się na różne obszary, od polityki i ekonomii po kulturę i rozrywkę. W następnych kilku wierszach szczegółowo przeanalizujemy, jak Bezirk Czarny Dunajec zmienił sposób, w jaki żyjemy, myślimy i odnosimy się do siebie nawzajem.
| powiat | |
| 1854–1867 | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania |
1854 |
| Data likwidacji |
1867 |
| Powierzchnia |
7,0 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| |
| Liczba gmin katastralnych (1854) |
17 |
Bezirk Czarny Dunajec – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa była wieś Czarny Dunajec.
Historia
Bezirk Czarny Dunajec utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Czarny Dunajec objął obszar o wielkości 7,0 mil², zamieszkany był przez 18.447 ludzi i podzielony na 17 gmin katastralnych. Wszedł w skład cyrkułu sądeckiego, jako jeden z jego dziesięciu powiatów[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej zostały zastąpione przez 74 większe powiaty[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Czarny Dunajec wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu nowotarskiego[4].
Podział administracyjny (1854)
| Lp. | Gmina jednostkowa | Powierzchnia | Ludność | Powiat w 1867 po zniesieniu |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Czarny Dunajec | 6615 | 1708 | nowotarski |
| 2 | Chochołów | 2245 | 893 | nowotarski |
| 3 | Ciche | 4560 | 1928 | nowotarski |
| 4 | Dzianisz | 3280 | 938 | nowotarski |
| 5 | Podczerwone | 2545 | 728 | nowotarski |
| 6 | Witów | 1545 | 649 | nowotarski |
| 7 | Wróblówka | 945 | 532 | nowotarski |
| 8 | Kościelisko | 270 | 558 | nowotarski |
| 9 | Maruszyna | 2770 | 1185 | nowotarski |
| 10 | Międzyczerwienne | 1930 | 836 | nowotarski |
| 11 | Ratułów | 2505 | 1115 | nowotarski |
| 12 | Stare Bystre | 3670 | 1418 | nowotarski |
| 13 | Zakopane z Olczą | 7290 | 2217 | nowotarski |
| 14 | Zubsuche | 6185 | 2296 | nowotarski |
| 15 | Krauszów | 1255 | 406 | nowotarski |
| 16 | Ludzimierz | 1475 | 495 | nowotarski |
| 17 | Rogoźnik | 1485 | 543 | nowotarski |
Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
- ↑ a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 , ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 .
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 .
- ↑ Polona , polona.pl .
Bibliografia
- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lemberg, 1858. (niem.)
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
