X Pawilon Cytadeli Warszawskiej
W dzisiejszym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat X Pawilon Cytadeli Warszawskiej. Niezależnie od tego, czy szukasz informacji o tym, jak X Pawilon Cytadeli Warszawskiej może wpłynąć na Twoje codzienne życie, czy też chcesz odkryć zabawne fakty na temat X Pawilon Cytadeli Warszawskiej, ten artykuł jest dla Ciebie. W następnych kilku linijkach będziemy badać różne aspekty X Pawilon Cytadeli Warszawskiej, od jego pochodzenia i ewolucji, po wpływ na obecne społeczeństwo. Niezależnie od tego, jaki jest Twój poziom wiedzy na temat X Pawilon Cytadeli Warszawskiej, jesteśmy pewni, że w tym artykule znajdziesz nowe i interesujące informacje. Przygotuj się więc na zanurzenie się w fascynującym wszechświecie X Pawilon Cytadeli Warszawskiej i odkryj wszystko, co warto o nim wiedzieć.
| Oddział Muzeum Niepodległości w Warszawie | |
 Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Skazańców 25 |
| Data założenia |
22 stycznia 1963 |
| Kierownik |
Jarosław Jaskólski |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°16′00″N 21°00′01″E/52,266667 21,000278
| |
| Strona internetowa | |
X Pawilon Cytadeli Warszawskiej – jeden z pawilonów Cytadeli Warszawskiej, siedziba oddziału Muzeum Niepodległości poświęconego walkom narodowowyzwoleńczym w czasie zaboru rosyjskiego.
Historia
X Pawilon Cytadeli Warszawskiej powstał w 1828 roku w ramach rozbudowy koszar z przeznaczeniem na magazyn umundurowania. Od 5 lipca 1833 rozpoczęto przystosowywanie pomieszczeń na cele więzienne i zlokalizowano centralne więzienie śledcze dla więźniów politycznych, kilkuset z nich stracono na stokach twierdzy, tysiące wywieziono stąd na katorgę bądź zesłanie syberyjskie. Od 1834 działała tu Komisja Śledcza przy naczelnym Dowódcy Armii Czynnej i Naczelniku Królestwa Polskiego, będąca centralnym organem śledczym przestępstw politycznych w Królestwie Polskim[1].
Wśród więźniów X Pawilonu byli m.in. Apollo Korzeniowski (ojciec Józefa Korzeniowskiego), Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Gustaw Ehrenberg, ks. Piotr Ściegienny, Stefan Okrzeja, Róża Luksemburg, Władysław Jabłonowski, Jan Rosół, Adolf Hennel, Janusz Meissner i Ludwik Waryński.
Budynek Pawilonu X został doszczętnie zniszczony w wybuchu prochowni w Cytadeli Warszawskiej 13 października 1923[2].
Po II wojnie światowej X Pawilon wydzielono wraz z najbliższym otoczeniem. Został udostępniony zwiedzającym 22 stycznia 1963 w ramach obchodów setnej rocznicy powstania styczniowego[3][4].
W 2015 zakończył się kolejny remont obiektu. Odnowiono m.in. elewację, a na wystawie zainstalowano multimedia[5][6].
W sierpniu 2015 przed budynkiem X Pawilonu odsłonięto popiersia pięciu członków Rządu Narodowego, którzy zostali skazani na karę śmierci przez władze rosyjskie: Romualda Traugutta, Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego[7].
Galeria
-
Kibitka przed budynkiem -
Fragment ekspozycji -
Fragment ekspozycji
Przypisy
- ↑ Stała Komisja Wojenno-Śledcza, AGAD, opis zespołu, wstęp. baza.archiwa.gov.pl. . Archiwum Główne Akt Dawnych, Nr zespołu: 241 / 0 Karta: A opis zespołu.
- ↑ Wybuch prochowni w warszawskiej cytadeli. „Nowości Illustrowane”. Nr 42, s. 9, 20 października 1923.
- ↑ Warszawa. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1966, s. 25.
- ↑ Dobrosław Kobielski, Józef Zięba: Kronika lat 1944–1986 Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 32. ISBN 83-03-01684-9.
- ↑ Stefan Artymowski, Nowe spojrzenie na Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, „Niepodległość i Pamięć”, 2015 nr 2, s. 301.
- ↑ Jerzy S. Majewski. X Pawilon na nowo. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 10–11 listopada 2015.
- ↑ Skazani powrócą na Cytadelę. zw.com.pl. .