Wiatrochron (lotnictwo)

Wygląd przypnij ukryj

Wiatrochron – nieruchoma, przezroczysta płaszczyzna w samolocie z przodu kabiny osłaniająca pilota przed pędem powietrza podczas lotu.

Historia

Otwarta kabina pilota w PZL P.11c osłonięta wiatrochronem

W pierwszych samolotach piloci nie posiadali jakiejkolwiek osłony przed naporem powietrza. Wraz ze wzrostem prędkości lotu stało się to nieodzowne, gdyż bez takiej ochrony załoga nie mogła sprawnie wykonywać czynności. Początkowo osłonę zapewniał odpowiednio uformowany kadłub, który odchylał strugi powietrza tak aby omijały pilota (np. w PS-1). W konstrukcjach cywilnych kabinę załogi chowano we wnętrzu kadłuba, całkowicie ograniczając jej widoczność do przodu a montując okna jedynie w bocznych ścianach kadłuba. Takie rozwiązanie zastosowano m.in. w samolocie Spirit of St. Louis, który pokonał Ocean Atlantycki, czy też w polskich RWD-1 i RWD-2, nazywanych złośliwie "ślepymi myszami".

Hawker Hurricane Mk. I z widocznym nieruchomym wiatrochronem i odsuniętą osłoną kabiny

Wraz z doskonaleniem konstrukcji lotniczych i wzrostem prędkości samolotów dotychczasowe rozwiązania przestały spełniać swoją rolę, konieczne było wprowadzenie skutecznej osłony pilota przed naporem powietrza zapewniającej mu widoczność w kierunku lotu. Zastosowana początkowo prosta płaszczyzna szklana była następnie modyfikowana aerodynamicznie. Początkowo płyty szklane były instalowane na szkielecie wykonanym z kształtek metalowych. W lotnictwie wojskowym takie rozwiązanie nie było akceptowane z uwagi na ograniczenie widoczności. Doprowadziło to do powstania wiatrochronów całkowicie wykonanych z masy szklanej. W samolotach wojskowych, zwłaszcza myśliwskich, wiatrochron jest wykonany z szkła pancernego zapewniającego odporność na zderzenie z ptakiem przy prędkości rzędu 1000 km/h. W samolotach poddźwiękowych stosuje się do wykonania wiatrochronu szkło organiczne, w samolotach naddźwiękowych zastosowane jest szkło krzemionkowe mające wyższą wytrzymałość termiczną. Wiatrochron jest wyposażany w instalacje umożliwiające jego czyszczenie w czasie lotu. Dla usunięcia zanieczyszczeń (np. owadów) stosowane są spryskiwacze i wycieraczki, systemy nadmuchu powietrza usuwają zanieczyszczenia oraz uniemożliwiają powstanie oblodzenia.

Przypisy

1. ↑ Brodzki, Górski, Lewandowski 1979 ↓, s. 282.
2. ↑ Modrzewski 1978 ↓, s. 789.

Bibliografia

• Wiatrochron. W: Zdzisław Brodzki, Stefan Górski, Ryszard Lewandowski: Ilustrowana Encyklopedia dla Wszystkich. Lotnictwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1979. ISBN 83-204-0005-8. OCLC 749487073.
• Wiatrochron. W: Jerzy Modrzewski: Encyklopedia techniki wojskowej. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978. OCLC 5475523.

Części składowe samolotu

Płatowiec	Cięgna nośne Dźwigar Gondola silnika Kadłub Kokpit Kabina pasażerska Komora bombowa Końcówka skrzydła Krawędź natarcia Krawędź spływu Podłużniczka Nasada skrzydła Ogon Wiatrochron Osłona kabiny Owiewka Piramida Pokrycie Skrzydło Statecznik pionowy poziomy Stójka Tylna przegroda ciśnieniowa Usterzenie podwójne usterzenie T motylkowe Węzły uzbrojenia Wręga Zastrzał Żebro Baldachim
Układy sterowania lotem	Autopilot Boczny drążek sterowy Drążek sterowy Electro-hydrostatic actuator Flight control modes Fly-by-wire Hamulec aerodynamiczny Instalacja hydrauliczna Kaczka Klapka odciążająca (flettner) Klapolotka Lotki Lotka-hamulec aerodynamiczny Odpychacz drążka Odwzorowanie obciążeń sterów Orczyk Spojler Spoileron Pedały Stery kierunku wysokości Sterolotki Trymer Ryglownik sterów Wibrator drążka Wolant Yaw damper Zwichrzenie skrzydła
Urządzenia zwiększające siłę nośną oraz aerodynamikę skrzydeł	Channel wing Dog-tooth Grzebień aerodynamiczny Klapy Gouge’a Gurneya Kruegera z nadmuchem Skrzela Skrzydło pasmowe Stall strips Strake Turbolizator Uszczelnienie krawędzi natarcia Winglet
Awionika i systemy przyrządów pokładowych	ACAS ADIRU Centrala aerometryczna ECAM EFIS EHSI EICAS GPS GPWS HSI INS Kompas Koordynator zakrętu LRI Machometr Nawigacja satelitarna Paliwomierz Panel lampek ostrzegawczych Prędkościomierz Radiowysokościomierz SIGI Statyczny system Pitota System zarządzania lotem Szklany kokpit Sztuczny horyzont TCAS Transponder Wariometr Wskaźnik kursu Wskaźnik zejścia z kursu Wysokościomierz Zakrętomierz Żyrokompas
Czujniki i urządzenia zespołów napędowych oraz instalacji paliwowej	ATR Automatyczna przepustnica Dźwignia przepustnicy FADEC Gascolator Intake ramp Odwracacz ciągu Okapotowanie NACA Paliwomierz PCU Pierścień Townenda Stożek wlotowy Zbiornik paliwa integralny konforemny samouszczelniający zewnętrzny
Podwozie i urządzenia hamujące	Autobrake Hak hamowniczy Podwozie koło podwozia pływak płoza płoza ogonowa kółko ogonowe Landing gear extender Spadochron hamujący Tundra tire
Urządzenia ratownicze i awaryjne	Awaryjny system tlenowy Fotel wyrzucany Kabina oddzielana Kapsuła ratownicza Turbina powietrzna
Pozostałe systemy	APU Bleed air Deicing boot Environmental Control System Instalacja przeciwoblodzeniowa Intercom Passenger service unit Rejestrator parametrów lotu QAR Reflektor lądowania Światła pozycyjne Toaleta pokładowa