Wadi Rum

W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Wadi Rum, badając jego różne aspekty, cechy i możliwe implikacje w różnych obszarach. Od jego pochodzenia do dzisiejszego znaczenia, zagłębimy się w szczegółową analizę, która pozwoli nam zrozumieć jego znaczenie i wpływ na społeczeństwo. Poprzez badania, wywiady i konkretne przykłady będziemy starali się rzucić światło na Wadi Rum i jego wpływ na współczesny świat, oferując czytelnikowi pełną i wzbogacającą wizję tego ekscytującego tematu.

Obszar chroniony Wadi Rum[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Skała z piaskowca w Wadi Rum
Państwo

 Jordania

Typ

mieszany

Spełniane kryterium

III, V, VII

Numer ref.

1377

Region[b]

Kraje arabskie

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2011
na 35. sesji

Położenie na mapie Jordanii
Mapa konturowa Jordanii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Obszar chroniony Wadi Rum”
Ziemia29°34′35,40″N 35°25′11,74″E/29,576500 35,419928
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Wadi Rum, Wadi Ramm (arab. ‏وادي رم‎) – dolina leżąca wśród granitowych i zbudowanych z piaskowca skał. Największa wadi w Jordanii[1].

Historia

W okresie prehistorycznym była zamieszkiwana przez wiele różnych kultur, w tym nabatejską. Pozostawiły one po sobie ślad w postaci malunków naskalnych, petroglifów i świątyń[2]. Obecnie żyją w niej grupy Beduinów[3].

Wadi Rum rozsławił na świecie brytyjski oficer Thomas Edward Lawrence[4], który działał na tym terenie w okresie antytureckiego powstania arabskiego w latach 1917−1918[5]. W latach osiemdziesiątych jedna z charakterystycznych formacji skalnych Wadi Rum otrzymała nazwę „Siedem Filarów Mądrości” ze względu na książkę pod tym tytułem, którą Lawrence napisał w następstwie udziału w wojnie (choć nazwa powieści nie ma żadnego związku z Wadi Rum)[6].

Charakterystyka

Region Wadi Rum jest jednym z najpopularniejszych regionów turystycznych w Jordanii, także wśród zagranicznych turystów. Typowa trasa turystyczna obejmuje kilkugodzinne lub całodniowe zwiedzanie samochodem z napędem na cztery koła głównych atrakcji turystycznych, lunch oraz wieczorną imprezę z noclegiem w jednym z licznych obozów Beduinów. Popularnymi formami wypoczynku są także: zwiedzanie pustynnych okolic, biwakowanie „pod gwiazdami” (zwyczajem Beduinów)[7], jazda konna (konie arabskie) oraz wspinaczka skałkowa[8]. Napływ dużej liczby turystów w ten odosobniony rejon przyczynia się do wzrostu majętności miejscowych Beduinów[9].

W 2011 roku obszar chroniony Wadi Rum został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO[10].

Geografia

Cały obszar koncentruje się wokół głównej doliny Wadi Rum. Najwyższym wzniesieniem w Jordanii jest Dżabal Umm ad Dami mający 1840 m n.p.m., a położony 30 km na południe od wioski Wadi Rum. W pogodny dzień ze szczytu można zobaczyć Morze Czerwone i granicę saudyjską.

Dżabal Ramm lub Jebel Rum (1734 m n.p.m.) to drugi pod względem wysokości szczyt w Jordanii i najwyższy szczyt w centralnej Wadi Rum[11], wznoszący się bezpośrednio nad doliną Rum, naprzeciw Jebel um Ishrin, który jest prawdopodobnie o metr niższy.

Khaz'ali Canyon w Wadi Rum to miejsce bogate w petroglify wyryte w ścianach jaskiń przedstawiających ludzi i antylopy, a sięgające czasów tamudyckich[12]. Wioska Wadi Rum liczy kilkuset mieszkańców – Beduinów, mieszkających w namiotach z koziej skóry, ale i betonowymi domach. Znajduje się tu również szkoła dla chłopców i osobna dla dziewcząt, kilka sklepów i siedziba Pustynnego Patrolu[13].

W roku 2013, po czterech latach prac Geoff Lawton[14] osiągnął sukces w tworzeniu ekosystemu permakultury w Wadi Rum[15].

Wykorzystanie w filmie

Obszar ten był często wykorzystywanym tłem w filmach[16]. Filmowcy najchętniej korzystali z niego w ujęciach rozgrywających się na powierzchni Marsa[17].

  • Skała zwana „Siedem Filarów Mądrości” – nazwa nawiązująca do powieści T.E. Lawrence’a
    Skała zwana „Siedem Filarów Mądrości” – nazwa nawiązująca do powieści T.E. Lawrence’a
  • Typowy krajobraz pustyni Wadi Rum
    Typowy krajobraz pustyni Wadi Rum
  • Ruiny domu Lawrence’a z Arabii
    Ruiny domu Lawrence’a z Arabii
  • Skała zwana „Kurczakiem”
    Skała zwana „Kurczakiem”
  • Wadi Rum jeden z mostów skalnych, popularna atrakcja turystyczna
    Wadi Rum jeden z mostów skalnych, popularna atrakcja turystyczna

Przypisy

  1. ↑ Ivan Mannheim, Jordan, Footprint Handbooks, 2000, ISBN 978-1-900949-69-9 (ang.).
  2. ↑ Wadi Rum Nomads – The Nabatean treasures of Wadi Rum, „wadirumnomads.com”, 1 maja 2015 (ang.).
  3. ↑ KENA, Wadi Rum | Wadi Rum Protected Area , wadirum.jo (ang.).
  4. ↑ The Complete Guide to Lawrence's Arabia, „The Independent”, 22 maja 2004 (ang.).
  5. ↑ Wadi Rum Desert, Jordan – it's history, sites and attractions., „Wild Wadi Rum” (ang.).
  6. ↑ Israel/Jordan , www.fearlesstraveler.com .
  7. ↑ Wadi Rum , 17 stycznia 2016 .
  8. ↑ Climbing in Wadi Rum, Jordan | Avon Mountaineering Club, „Avon Mountaineering Club”, 16 listopada 2017 (ang.).
  9. ↑ ‘Despite rise in number of visitors, last year’s tourism revenues similar to 2015’, „Jordan Times”, 16 stycznia 2017 (ang.).
  10. ↑ UNESCO World Heritage Centre, Wadi Rum Protected Area , whc.unesco.org (ang.).
  11. ↑ Frank Rainer Scheck, Jordanien: Všlker und Kulturen zwischen Jordan und Rotem Meer, DuMont Reiseverlag, 1997, s. 12, ISBN 978-3-7701-3979-8 (niem.).
  12. ↑ Wadi Rum Desert Attractions , Real Bedouin Experience Day Tours             بسم الله الرحمن الرحيم (ang.).
  13. ↑ Tony Howard, Treks and Climbs in Wadi Rum, Jordan, Cicerone Press Limited, 9 października 2015, s. 20, ISBN 978-1-78362-173-6 (ang.).
  14. ↑ Geoff Lawton's From Desert to Oasis in 4 Years! now live (dvds, movies, videos and documentaries forum at permies) , permies.com .
  15. ↑ Organic Farming in the Deserts of Wadi Rum, „Amusing Planet” .
  16. ↑ Movies Filmed in Wadi Rum , See Wadi Rum, 16 maja 2023 (ang.).
  17. ↑ Dana Stevens, Saving Astronaut Watney, „Slate”, 1 października 2015, ISSN 1091-2339 (ang.).
  18. ↑ Business Optimization Consultants B.O.C., Jordan - Touristic Sites - South of Amman , www.kinghussein.gov.jo .
  19. ↑ Val Kilmer Suffered in Jordan’s Wadi Rum for ‘Red Planet’, „Al Bawaba”, 7 listopada 2000 (ang.).
  20. ↑ a b c d Nebo Tours - for your tours and holidays in Jordan and abroad - 12 Movies Filmed in Wadi Rum , www.nebotours.com (ang.).
  21. ↑ After Lawrence: 6 Films Starring Jordan’s Wadi Rum, „Al Bawaba”, 14 maja 2017 (ang.).
  22. ↑ a b Ridley Scott's The Martian moves to Jordan | KFTV News , www.kftv.com (ang.).
  23. ↑ Ruairi Robinson, The Last Days On Mars, „Screen” (ang.).
  24. ↑ Naji Abu Nowar talks about exploring the Bedouin way of life in his first feature Theeb, „The National” (ang.).
  25. ↑ Dan Jolin, Rogue One: A Star Wars Story – The complete history, Part III , Empire (ang.).

Linki zewnętrzne

Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO w Jordanii

Jordania