Tomizm

Wygląd przypnij ukryj

Tomizm – system filozoficzny oparty na poglądach Tomasza z Akwinu . Tomizm wywodzi się z filozofii średniowiecznej, a jego różne nurty mają przedstawicieli także w XXI wieku.

Charakterystyka

Tomizm bazuje tylko częściowo na filozofii Arystotelesa, ponieważ jest w dużym stopniu nowatorskim systemem. Przejmuje z filozofii arabskiej realną różnicę między istotą i istnieniem. Głównymi pojęciami są: istnienie, punkt, możność, kondycja, materia, przyczyna sprawcza, przyczyna, substancja, przypadłości, istota.

Cechy charakterystyczne tomizmu to:

prawda, piękno i dobro to powszechne atrybuty bytu. Zło jest brakiem dobra i nie ma swej substancji. Każdy byt w sposób naturalny dąży do pełnego urzeczywistnienia swej natury (swej doskonałości).
dusza ludzka jest rozumną, jednostkową formą człowieka. Połączenie duszy i ciała jest celowe, bo dusza może poznawać świat tylko poprzez zmysły ciała. Istnieją formy rozumne pozbawione ciała (aniołowie), poznające rzeczywistość bez pośrednictwa zmysłów.
człowiek posiada władze poznawcze i pożądawcze. Władze poznawcze to zależne od ciała zmysły oraz niezależny od ciała intelekt; władze pożądawcze to zależne od ciała emocje i uczucia oraz niezależna od ciała wola. Tomizm zakłada pierwszeństwo władz poznawczych nad pożądawczymi.
przeznaczeniem człowieka jest poznanie najwyższego dobra - oglądanie Boga dzięki "światłu chwały" (łac. lumen gloriae)
człowiek znajduje się na drabinie bytów pomiędzy aniołami i zwierzętami.

Neotomizm

Powstanie neotomizmu zainspirował Leon XIII w encyklice Aeterni Patris z 1879, zachęcając do studiowania dzieł Ojców Kościoła oraz św. Tomasza.

W Polsce największe znaczenie mają obecnie 2 nurty tomizmu:

egzystencjalny (twórcy: Jacques Maritain, Étienne Gilson) - Stefan Swieżawski, Mieczysław Albert Krąpiec
konsekwentny (wywodzący się z nurtu egzystencjalnego) - Mieczysław Gogacz

Zobacz też

Summa theologiae

Przypisy

↑ tomizm, Encyklopedia PWN .

Bibliografia

E. Gilson, Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, tłum. z fr. J. Rybałt, Warszawa 1960.
M. A. Krąpiec, Metafizyka. Zarys teorii bytu, Lublin 1978.
M. Gogacz, Elementarz metafizyki, Wyd. 1, ATK, Warszawa 1987.
E. Morawiec, Odkrycie metafizyki egzystencjalnej. Studium historyczno-analityczne, Warszawa 1994.

Linki zewnętrzne

Suma Teologiczna po polsku (pierwsze 34 tomy)
Thomism (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com .

Charytologia

przedmiot	łaska skuteczna wystarczająca zbawienie predestynacja
doktryny	pelagianizm semipelagianizm molinizm tomizm sola gratia arminianizm jansenizm bajanizm kalwinizm
spory	kontrowersja pelagiańska de auxiliis

Chrześcijaństwo

Podstawy

Biblia

Teologia

Trójca Święta Ojciec Syn Duch Święty

Historia

Wyznania

Prawosławie i ortodoksja	Cerkiew prawosławna Staroobrzędowcy Kościoły asyryjskie Kościoły orientalne
Katolicyzm	Kościół katolicki Kościół łaciński Katolickie Kościoły wschodnie Starokatolicyzm Mariawityzm Polskokatolicyzm Anglokatolicyzm Tradycjonalizm katolicki Katolicki liberalizm
Protestantyzm	Luteranizm Kalwinizm Anglikanizm Anabaptyzm Mennonici Unitarianizm Baptyzm Metodyzm Adwentyzm Bracia plymuccy Kościoły Chrystusowe Ruch uświęceniowy Pentekostalizm Ewangelicyzm Ewangelikalizm
Restoracjonizm	Jednościowcy Chrystadelfianie Badacze Pisma Świętego Świadkowie Jehowy Ruch świętych w dniach ostatnich

Postacie

Kategoria

Kontrola autorytatywna (szkoła filozoficzna):

Encyklopedie internetowe: