W dzisiejszym świecie Stosunki polsko-francuskie stał się tematem o wielkim znaczeniu i debacie. Od samego początku Stosunki polsko-francuskie wpływał na życie ludzi na różne sposoby, generując sprzeczne opinie i rozbieżne stanowiska. Jego wpływ przekroczył granice i zaznaczył się w historii ludzkości przed i po. Z biegiem czasu Stosunki polsko-francuskie stał się przedmiotem badań, analiz i refleksji, a jego znaczenie nie przestało rosnąć. W tym artykule zbadamy różne aspekty Stosunki polsko-francuskie, analizując jego wpływ na obecne społeczeństwo i jego prognozy w przyszłości.
Stosunki polsko-francuskie – wzajemne relacje między państwem polskim a państwem francuskim.
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską a Francją nastąpiło w efekcie złożenia listów uwierzytelniających przez przedstawiciela Francji w Warszawie Eugène’a Pralona[1]. Trzy tygodnie później Francja uznała Polskę w sensie międzynarodowoprawnym w depeszy ministra spraw zagranicznych Stephena Pichona do premiera i ministra spraw zagranicznych Ignacego Jana Paderewskiego[1]. Stworzyło to podstawę do nawiązania pełnych bilateralnych stosunków dyplomatycznych[1]. Poseł RP Maurycy Zamoyski złożył w Paryżu listy uwierzytelniające prezydentowi Francji Raymondowi Poincaré w sierpniu 1919 r.[1]
Polska i Francja były w okresie międzywojennym naturalnymi i bliskimi sojusznikami[1]. Wskazywała na to zarówno zgoda prezydenta R. Poincaré na utworzenie we Francji w 1917 r. tzw. Błękitnej Armii pod dowództwem gen. Józefa Hallera, jak i wsparcie francuskiej misji wojskowej w szkoleniu i wyposażeniu sił zbrojnych II Rzeczypospolitej od 1919 r.[1] Znalazło to potwierdzenie w podpisanej w lutym 1921 r. w Paryżu deklaracji o przyjaźni i układzie politycznym wraz z protokołem wojskowym, zgodnie z którym państwa zobowiązywały się do udzielenia pomocy w razie napaści Niemiec na jedną ze stron[1].
Oba kraje utrzymywały relacje dyplomatyczne do września 1940 roku[1].
Podstawowym dokumentem regulującym stosunki między Polską a Francją jest Traktat o przyjaźni i solidarności z 9 kwietnia 1991 roku [1] Obowiązujące umowy dwustronne dotyczą spraw związanych m.in. ze współpracą w dziedzinie: spraw wewnętrznych (1996 r.), obronności (2002), kultury i edukacji (2004), nauki i technologii (2008), wzajemnej ochrony informacji niejawnych (2008) oraz koprodukcji filmowej (2012)[1].
Francja pozostaje jednym z głównych partnerów Polski zarówno w wymiarze dwustronnym, jak i na forum europejskim oraz międzynarodowym[1]. Współpraca rozwija się w oparciu o przyjętą w 2008 roku deklarację o Polsko-Francuskim Partnerstwie Strategicznym, a następnie ustanowiony w 2013 roku Program Współpracy na rzecz jego realizacji[1].
Uzupełnieniem współpracy dwustronnej jest dialog w ramach Trójkąta Weimarskiego[1].
Prezydent | Data | Miasto | Program |
---|---|---|---|
François Mitterrand | 14–16 czerwca 1989 | Warszawa Kraków Oświęcim |
[2] |
21 września 1993 | Gdańsk | Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego[2]. | |
Jacques Chirac | 11–13 września 1996 | Warszawa Kraków |
Wizyta państwowa[2]. |
21–22 lutego 1998 | Poznań | Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego[2]. | |
9 maja 2003 | Wrocław | Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego[2]. | |
27 stycznia 2005 | Oświęcim | Udział w uroczystościach 60. rocznicy wyzwolenia obozu zagłady Auschwitz–Birkenau[2]. | |
Nicolas Sarkozy | 14 czerwca 2007 | Warszawa | Spotkanie z prezydentem Lechem Kaczyńskim i premierem Jarosławem Kaczyńskim[3]. |
28 maja 2008 | Warszawa | Udział w II szczycie francusko–polskim. Spotkanie z prezydentem Lechem Kaczyńskim i premierem Donaldem Tuskiem. Przemówienie w parlamencie[4]. | |
6 grudnia 2008 | Gdańsk | Spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem oraz premierami państw bałtyckich, V4, Bułgarii i Rumunii. Udział w konferencji „Solidarność dla przyszłości”. Spotkania z Lechem Wałęsą i Dalajlamą[5]. | |
7 lutego 2011 | Warszawa | Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego[2] | |
François Hollande | 16 listopada 2012 | Warszawa | Spotkanie z prezydentem Bronisławem Komorowskim, premierem Donaldem Tuskiem oraz marszałkami Sejmu i Senatu. Przemówienie w parlamencie. Spotkanie z przedsiębiorcami i społecznością francuską w Polsce[6] |
6 marca 2013 | Warszawa | Udział w spotkaniu w formacie przywódców państw V4, Niemiec i Francji[7]. | |
29 listopada 2013 | Warszawa | Polsko-francuskie konsultacje międzyrządowe. Spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem i prezydentem Bronisławem Komorowskim[2]. | |
4 czerwca 2014 | Warszawa | Udział w uroczystościach 25-lecia wyborów 1989 roku[2]. | |
27 stycznia 2015 | Oświęcim | Udział w uroczystościach 70-lecia wyzwolenia obozu zagłady Auschwitz-Birkenau[2]. | |
8–9 lipca 2016 | Warszawa | Udział w szczycie NATO. | |
Emmanuel Macron | 3–4 lutego 2020 | Warszawa Kraków |
Spotkanie z prezydentem Andrzejem Dudą, premierem Mateuszem Morawieckim oraz marszałkami Sejmu i Senatu. Spotkanie z przedstawicielami społeczności francuskiej mieszkającej w Polsce. Przemówienie na Uniwersytecie Jagiellońskim[8]. |
12 grudnia 2024 | Warszawa | Spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem i prezydentem Andrzejem Dudą[9]. | |
27 stycznia 2025 | Oświęcim | Udział w uroczystościach rocznicowych w Oświęcimiu[10]. |
Lp. | Data | Miejsce | Przewodniczący delegacji polskiej | Przewodniczący delegacji francuskiej |
---|---|---|---|---|
1 | 22 listopada 2004 | ![]() |
premier Marek Belka | premier Jean-Pierre Raffarin |
2 | 28 maja 2008 | ![]() |
premier Donald Tusk | prezydent Nicolas Sarkozy |
3 | 5 listopada 2009 | ![]() |
premier Donald Tusk | prezydent Nicolas Sarkozy |
4 | 29 listopada 2013 | ![]() |
premier Donald Tusk | prezydent François Hollande |
5 | 30 stycznia 2015 | ![]() |
premier Ewa Kopacz | prezydent François Hollande |
W 2022 roku wartość obrotów handlowych między oboma państwami osiągnęła wartość ponad 30 mld euro z saldem dodatnim po stronie Polski (prawie 9 mld euro). Według danych z 2022 roku Francja zajmowała trzecie miejsce wśród największych partnerów eksportowych Polski. Polski eksport do Francji obejmuje przede wszystkim: maszyny i urządzenia mechaniczne oraz sprzęt elektroniczny, pojazdy i statki, tworzywa sztuczne i artykuły spożywcze. Wśród głównych towarów importowych z Francji znajdują się: produkty przemysłu chemicznego, maszyny i urządzenia mechaniczne oraz sprzęt elektroniczny, pojazdy i statki, tworzywa sztuczne[12].
Francja należy do najważniejszych inwestorów zagranicznych w Polsce[1]. Jest czwartym (po Holandii, Niemczech i Luksemburgu) źródłem inwestycji zagranicznych w Polsce, z ok. 12-proc. udziałem w inwestycjach zagranicznych ogółem[1]. Ponad 1300 firm francuskich działających w Polsce zatrudnia ok. 180 tys. pracowników[1]. Główne sektory ich działalności to: handel i dystrybucja (Auchan, Carrefour, Leroy Merlin, Intermarché), produkcja przemysłowa (PSA, L’Oréal, Total), budownictwo (Bouygues, VINCI Construction, Lafarge), usługi finansowe i ubezpieczeniowe (BNP Paribas, Crédit Agricole, Société Générale), hotelarstwo i gastronomia (Accor, Sodexo Group), sektor spożywczy (Bonduelle, Danone, Delifrance ), telekomunikacja (Orange), media (Canal Plus, Vivendi Universal)[1].
Skumulowana wartość francuskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce na koniec 2016 r. wyniosła 17,8 mld euro (17,9 mld euro w 2015 r.). Francuskie inwestycje lokowane były głównie w sektorze informacji i komunikacji (48% ogółu kapitału francuskiego), przetwórstwie przemysłowym (16%) oraz handlu i naprawach pojazdów samochodowych (14,9%)[1]. Prawie 80% francuskiego kapitału skoncentrowane jest w województwie mazowieckim[1].
Polskie inwestycje we Francji na koniec 2016 wynosiły 659,4 mln euro[1]. Koncentrują się w: budownictwie (Fakro, Oknoplast), przemyśle i przetwórstwie przemysłowym (Canpack, Suempol, Sanok Rubber), IT (Comarch, MakoLab), transporcie (Wielton, Solaris Bus & Coach), produkcji AGD (Amica) i gastronomii (AmRest/Pizza Hut i KFC)[1].
Od momentu akcesji Polski do Unii Europejskiej stosunki gospodarcze między Polską i Francją wpisują się w ramy prawa wspólnotowego, głównie traktatu akcesyjnego, jaki Polska podpisała ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi 16 kwietnia 2003 r. w Atenach[1]. 29 listopada 2013 r. w Warszawie w czasie IV konsultacji międzyrządowych, z udziałem prezydentów obu państw, zostało podpisane „Polsko-Francuskie Partnerstwo Strategiczne” obejmujące program współpracy na lata 2013–2018, odnawiając tym samym partnerstwo strategiczne ustanowione w maju 2008 r.[1] Dokument szczegółowo omawia obszary współpracy gospodarczej, finansowej, przemysłowej, infrastrukturalnej i handlowej.
Dwustronne umowy gospodarcze to przede wszystkim[1]:
Silne związki kulturalne między Polską a Francją mają swoje korzenie w XIX i na początku XX wieku, kiedy to Francja stanowiła drugą ojczyznę dla licznego grona polskiej elity intelektualnej i artystycznej[1].
Współcześnie Polskę i Francję łączą liczne umowy dwustronne i wielostronne, w tym umowa między rządem RP a rządem RF o współpracy w dziedzinie kultury i edukacji z 22 listopada 2004 r.[1] Współpraca kulturalna była też jednym z ważnych obszarów Programu Współpracy w ramach Polsko-Francuskiego Partnerstwa Strategicznego na lata 2014–2018[1].
Kontakty polsko-francuskie w zakresie kultury odbywają się przede wszystkim na poziomie poszczególnych instytucji kultury i cechują się dużą bezpośredniością[1].
Bazując na silnych więziach historycznych, zadaniem polskich placówek we Francji jest promocja kultury polskiej, kształtowanie wizerunku Polski poprzez prezentację jej świata artystycznego i kulturalnego, jej tożsamości i dziedzictwa, a także inicjowanie i rozwijanie współpracy kulturalnej z francuskimi instytucjami i organizacjami kulturalnymi[1]. Oprócz Ambasady RP w Paryżu tego rodzaju działania prowadzi przede wszystkim Instytut Polski[1].
W kontekście rozwijania polsko-francuskiej współpracy kulturalnej ważnym aspektem były obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości[1]. Francja znalazła się wśród krajów priorytetowych, w których Polska realizowała projekty w ramach programu Niepodległa[1].