Postojak wiesiołkowiec
W tym artykule zagłębimy się w świat Postojak wiesiołkowiec, aby zbadać jego wiele aspektów i odkryć jego znaczenie w różnych kontekstach. Na przestrzeni dziejów Postojak wiesiołkowiec odgrywał fundamentalną rolę w życiu ludzi, wpływając na sposób, w jaki się komunikujemy, pracujemy i funkcjonujemy w społeczeństwie. Od swoich początków do dzisiejszego znaczenia, Postojak wiesiołkowiec był przedmiotem badań i debat, generując niekończące się interpretacje i opinie. W tym artykule proponujemy analizę i refleksję na temat Postojak wiesiołkowiec, odkrywając jego najważniejsze aspekty i oferując krytyczne i wszechstronne spojrzenie, które pozwala nam zrozumieć jego prawdziwy zakres.
| Proserpinus proserpina | |
| (Pallas, 1772) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Proserpinus |
| Gatunek |
postojak wiesiołkowiec |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 brak danych
| |
| Zasięg występowania | |
| |
Postojak wiesiołkowiec, postojak prozerpina[2] (Proserpinus proserpina) – gatunek motyla z rodziny zawisakowatych.
Łacińska nazwa rodzajowa i gatunkowa pochodzi od postaci z mitologii rzymskiej – bogini świata podziemnego Prozerpiny, co nawiązuje do wylęgania się na wiosnę motyli z umieszczonych w ziemi poczwarek[3].
- Wygląd
- Długość przedniego skrzydła 37–45 mm. Głowa zielonoszara, czułki oliwkowobrunatne, z białymi wierzchołkami. Tułów po bokach oliwkowobrunatny, w środkowej i tylnej części szarozielony. Skrzydła przednie oliwkowozielone z brunatnozieloną przepaską rozjaśnioną po obu stronach białym przyprószeniem. Na nich eliptyczna czarna plamka obwiedziona bardzo wąską jasną obwódką. Tylne skrzydła w części nasadowej żółte z szeroką czarną obwódką przy zewnętrznym, karbowanym brzegu. Strzępina biała, odwłok jednolicie oliwkowozielony z szarosrebrnym odcieniem. Aparat gębowy ssący w postaci zwijanej ssawki dłuższej od ciała owada.
-
Proserpinus proserpina ♂ -
Proserpinus proserpina ♂ △ -
Proserpinus proserpina ♀ -
Proserpinus proserpina ♀ △
- Biotop
- Występuje w bardzo różnych typach środowisk, zarówno suchych jak i podmokłych. Gąsienice spotykane są w środowiskach kserotermicznych, zwykle na piaszczystych ugorach porośniętych wiesiołkiem. Czasami znajduje się je w miastach. Występują również przy rowach melioracyjnych, na obszarach bagiennych oraz tam gdzie rosną wierzbownice.
- Zasięg występowania
- Gatunek występuje w zachodnich regionach Palearktyki o cieplejszym klimacie, sięgając na wschód po Turkiestan. W Polsce spotykany przeważnie w południowo-zachodniej części kraju, jest to gatunek bardzo rzadki.
- Postać gąsienicy i larwy
- W ciągu roku występuje jedno pokolenie. Samice składają jajeczka w okresie rójki na roślinach pokarmowych gąsienic. Gąsienice szarozielone z ciemną linią grzbietową i rozlanymi brunatnymi plamami po bokach lub fioletowo-czarne z ciemniejszymi, ukośnymi plamami na oskórku. Gąsienice są duże, masywne, mają róg w części odwłokowej grzbietu zaznaczony jako niewielki guzek o zabarwieniu różowawym. Głowa od żółtobrunatnej do fioletowo-szarej. Gąsienica żyje od lipca do września. Żeruje zazwyczaj w nocy, na rozmaitych gatunkach wierzbownicy i wiesiołka, a także na krwawnicy pospolitej. Dzień spędza chowając się w ściółce u nasady rośliny pokarmowej. Gąsienice przepoczwarzają się w zagłębieniu w ziemi i tam zimują. Poczwarka jest brązowo-brunatna z czerwonym, tłustym połyskiem.
- Postać dorosła - imago
- Motyle dorosłe pojawiają się na rozproszonych stanowiskach w maju i czerwcu. Charakteryzują się masywną budową ciała o doskonałych warunkach aerodynamicznych. Motyl dobrze lata, może o własnych siłach odbywać długie loty na odległość wielu kilometrów. Lata o zmierzchu, odwiedza kwiaty lilaka pospolitego, wiciokrzewu, żmijowca i innych roślin. Pożywienie stanowi głównie nektar kwiatów, który wypijają za pomocą długiej ssawki, zawisając nad kwiatami w locie. Pełnią ważną rolę w zapylaniu roślin.
- Ochrona
- Gatunek w Polsce jest prawnie chroniony. Kilka stanowisk podlega ochronie rezerwatowej.
- Rośliny żywicielskie
- Różne gatunki z rodziny wiesiołkowatych: np. wierzbownica (Epilobium spp.), wiesiołek (Oenothera), wierzbówka (Chamerion), a także rzadko krwawnica pospolita (Lythrum salicaria)
- Ciekawostka
- Gąsienice w razie zaniepokojenia kurczą się przybierając charakterystyczną postawę przypominającą sfinksa (stąd wywodzi się ich nazwa łacińska).
Zagrożenia i ochrona
W Polsce gatunek objęty ochroną ścisłą[4]. Umieszczony na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN, ze statusem DD (data deficient/brak wystarczających danych)[5]. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt ze statusem LR (low risk/niskiego ryzyka)[6].
Przypisy
- ↑ Proserpinus proserpina, The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Zoltán Mészáros, András Vojnits, Motyle i ćmy, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 283, ISBN 83-01-01078-9.
- ↑ Krzysztof Smagowicz: Etymologiczny słownik nazw zwierząt. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004, s. 219. ISBN 83-233-1743-7.
- ↑ Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2014 poz. 1348).
- ↑ World Conservation Monitoring Centre, Proserpinus proserpina, The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Proserpinus proserpina, Polska Czerwona Księga Zwierząt.