Pogrzeb Benedykta XVI

Pogrzeb Benedykta XVI
Miejsce	Plac Świętego Piotra  Watykan
Data	5 stycznia 2023
Celebrans uroczystości	Franciszek Giovanni Battista Re (Liturgia eucharystyczna oraz obrzęd pogrzebowy)
Liczba uczestników	400 biskupów, 120 kardynałów, ponad 3700 kapłanów oraz 100 tys. wiernych
Uwagi	• Była to pierwsza w historii uroczystość w Watykanie, podczas której odbył się pogrzeb emerytowanego papieża, a uroczystościom przewodniczył urzędujący biskup Rzymu.

Pogrzeb Benedykta XVI – ceremonia pogrzebowa pierwszego od XV wieku emerytowanego papieża Benedykta XVI, która odbyła 5 stycznia 2023 roku, sześć dni po jego śmierci.

W uroczystości brali udział przywódcy polityczni (m.in. prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, prezydent Włoch Sergio Mattarella i prezydent Litwy Gitanas Nauseda) przedstawiciele innych religii. Uroczystości zgromadziły kilkadziesiąt tysięcy osób obecnych na placu Świętego Piotra. Trumna z ciałem zmarłego papieża została złożona w Grotach Watykańskich.

Papież chorował na stwardnienie zanikowe boczne, od 2020 miał problemy z mową, a w ostatnich dniach przed śmiercią miał kłopoty z oddychaniem^[1].

28 grudnia 2022, podczas audiencji generalnej, papież Franciszek poprosił o modlitwę za Benedykta XVI, którego stan zdrowia w ostatnich godzinach pogorszył się. Dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej Matteo Bruni potwierdził, że nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia emerytowanego papieża i jest on pod stałą opieką lekarską^[2][3]. 29 grudnia 2022 Benedykt XVI otrzymał sakrament namaszczenia chorych, uczestniczył we mszy świętej – choć jej nie koncelebrował – i przyjął Komunię Świętą^[4][5]. Przez kolejne dni jego stan pozostawał poważny, ale stabilny^[6]. Zmarł o godzinie 9:34, w klasztorze Mater Ecclesiae^[7]. Tuż po jego śmierci, jako pierwszy, do klasztoru udał się jego następca^[8][9].

Kondolencje oraz ubolewanie w związku ze śmiercią papieża wyrazili przedstawiciele: Argentyny^[10], Austrii^[11], Brazylii^[12], Czech^[13], Danii^[14], Filipin^[15], Francji^[16], Hiszpanii^[17], Holandii^[18], Indonezji^[19], Irlandii^[20], Izraela^[21], Japonii^[22], Kanady^[22], Korei Południowej^[23], Kostaryki^[24], Luksemburga^[25], Meksyku^[26], Niemiec^[22], Norwegii^[22], Palestyny^[27], Polski^[28], Portugalii, Rosji^[22], Stanów Zjednoczonych^[22], Ukrainy^[29] oraz Włoch^[22]. Na znak kondolencji po śmierci papieża seniora w Kostaryce^[30], Kubie^[31] i Portugalii^[32] ogłoszono żałobę narodową.

Prezydent Polski Andrzej Duda napisał na Twitterze^[28]:

Cyryl I zawarł w swoich kondolencjach słowa^[33]:

1 stycznia 2023 ciało zmarłego Benedykta XVI zostało wystawione w kaplicy klasztoru Mater Ecclesiae, gdzie żegnali go jego współpracownicy^[34]. Dzień później o godz. 7:00 ciało zostało wprowadzone do bazyliki św. Piotra na Watykanie i po krótkim nabożeństwie pod przewodnictwem kard. Mauro Gambettiego, archiprezbitera bazyliki watykańskiej, wystawione na widok publiczny, dając wiernym możliwość oddania hołdu zmarłemu papieżowi^[35]. Ciało spoczywało na widoku do 4 stycznia, a Stolica Apostolska podała, że w trakcie tych dni hołd zmarłemu oddało ok. 200 tys. wiernych; w tym prezydent Włoch Sergio Mattarella oraz premier Giorgia Meloni^[36][37][38]. 4 stycznia twarz Benedykta XVI została zasłonięta białą chustką, a następnie ciało zostało złożone do trumny^[39].

Podczas wszystkich uroczystości ciało emerytowanego papieża było odziane w czerwone szaty liturgiczne, wraz z białą mitrą oraz różańcem w ręku^[40]. Z racji tego, że w momencie śmierci Benedykt XVI nie pełnił funkcji papieża, podczas uroczystości nie miał on na sobie paliusza oraz krzyża papieskiego^[41].

5 stycznia 2023 około godziny 9:00 na plac św. Piotra została wniesiona trumna z ciałem emerytowanego papieża Benedykta XVI^[42]. Pół godziny później rozpoczęła się uroczysta liturgia pogrzebowa, która zgodnie z prośbą denata była krótsza i mniej oficjalna, niż zwykła ceremonia pogrzebu papieskiego^[43]. Podczas uroczystości, liturgii słowa przewodniczył papież Franciszek, zaś liturgii eucharystycznej przy ołtarzu oraz obrzędom pogrzebowym – dziekan Kolegium Kardynalskiego Giovanni Battista Re^[42][44]. Homilię wygłosił papież Franciszek, a w jej tekście skupił się przede wszystkim na odczytanej wcześniej Ewangelii, wspominając krótko o życiu zmarłego, doceniając jego zasługi dla kościoła^[45]. W uroczystości uczestniczyło 400 biskupów, 120 kardynałów, ponad 3700 kapłanów z całego świata oraz 100 tysięcy wiernych zgromadzonych na placu św. Piotra^[46].

Po pogrzebie trumna z prostych desek z drewna cyprysowego (symbolu nieśmiertelności) złożona została w drugiej, cynkowej, ta szczelnie zalutowana i umieszczona w trzeciej, wykonanej z drewna orzechowego. Do trumny został włożony woreczek z medalami wybitymi w czasie pontyfikatu Benedykta XVI, jego paliusz, który nosił przez swój pontyfikat oraz umieszczony w ołowianym pojemniku akt, który zawiera najważniejsze fakty z okresu jego pontyfikatu^[47][48][49]. Ciało Benedykta zostało pochowane podczas prywatnej ceremonii w Grotach Watykańskich, w miejscu gdzie wcześniej, do czasu beatyfikacji, pochowani byli najpierw w latach 1963–2000 Jan XXIII a później w latach 2005–2011 Jan Paweł II^{[50][51][52][53][54][55]}.

Była to pierwsza w historii uroczystość w Watykanie, podczas której odbył się pogrzeb emerytowanego papieża, a uroczystościom przewodniczył urzędujący biskup Rzymu. Ostatni taki przypadek miał miejsce w 1802 roku, kiedy to ówczesny papież Pius VII przewodniczył uroczystości pogrzebowej swojego, zmarłego trzy lata wcześniej, poprzednika Piusa VI^[56]. Była to też pierwsza taka uroczystość, po której nie zostało zwołane konklawe w celu wyboru nowego papieża^[57][58][59].

Zgodnie z życzeniem zmarłego, tylko rządy Włoch i Niemiec zostały zaproszone do wysłania oficjalnych delegacji^[60]. Przedstawiciele władz innych państw mogli przybyć na uroczystość, jednak w charakterze prywatnym^[60]. Ostatecznie na pogrzeb przybyli przedstawiciele piętnastu krajów oraz licznie zebrani przedstawiciele różnych wyznań.

Koronowane głowy:

•  Belgia: Król Belgii Filip I Koburg, wraz z żoną Matyldą^[61],
•  Hiszpania: Była Królowa Hiszpanii Zofia^[62].

Oficjalne delegacje:

•  Włochy^{[63][64][65][66]}:
  • Sergio Mattarella, prezydent
  • Giorgia Meloni, premier
  • Maurizio Gasparri, wiceprzewodniczący Senatu (w imieniu przewodniczącego izby Ignazia La Russa, który z powodu choroby nie mógł uczestniczyć w uroczystościach)
  • Lorenzo Fontana, przewodniczący Izby Deputowanych
  • Silvana Sciarra, prezes Sądu Konstytucyjnego
  • Antonio Tajani, minister spraw zagranicznych
  • Giancarlo Giorgetti, minister gospodarki i finansów
  • Guido Crosetto, minister obrony
  • Carlo Nordio, minister sprawiedliwości
  • Francesco Lollobrigida, minister rolnictwa, suwerenności żywnościowej i lasów
  • Anna Maria Bernini, minister nauki
  • Gennaro Sangiuliano, minister kultury
  • Mario Draghi, były premier Włoch

•  Niemcy^[67]:
  • Frank-Walter Steinmeier, prezydent
  • Elke Büdenbender, pierwsza dama
  • Olaf Scholz, kanclerz
  • Bärbel Bas, przewodniczący Bundestagu
  • Peter Tschentscher, przewodniczący Bundesratu
  • Stephan Harbarth, prezes Federalnego Trybunału Konstytucyjnego
  • Markus Söder, premier Bawarii
  • Günther Beckstein, były premier Bawarii
  • Edmund Stoiber, były premier Bawarii

Szefowie państw i rządów lub ich przedstawiciele

•  Austria: Heinz Fischer, były prezydent^[63]
•  Chiny: Chen Chien-jen, były wiceprezydent^[68]
•  Czechy: Petr Fiala, premier^[69]
•  Francja: Gérald Darmanin, minister spraw wewnętrznych^[70]
•  Litwa: Gitanas Nausėda, prezydent^[71]
•  Polska: prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki^[72]
•  Portugalia: Marcelo Rebelo de Sousa, prezydent^[73]
•  San Marino: Maria Luisa Berti i Manuel Ciavatta, kapitanowie regenci San Marino^[74]
•  Słowacja: Eduard Heger, premier^[69]
•  Słowenia: Nataša Pirc Musar, prezydent^[75]
•  Węgry: Katalin Novák, prezydent^[73]
•  Wielka Brytania: Gillian Keegan, minister edukacji^[73]

Zobacz multimedia związane z tematem: Pogrzeb Benedykta XVI