Pieśń o Narodzeniu Pańskim
Temat Pieśń o Narodzeniu Pańskim jest dziś niezwykle ważny, ponieważ ma znaczący wpływ na różne obszary codziennego życia. Od wpływu na gospodarkę po rolę w społeczeństwie, Pieśń o Narodzeniu Pańskim to temat, który nie pozostaje niezauważony. Na przestrzeni dziejów było ono przedmiotem debat i analiz, a jego znaczenie pozostaje aktualne także dzisiaj. W tym artykule zbadamy różne aspekty Pieśń o Narodzeniu Pańskim i jego znaczenie w dzisiejszym świecie.
.jpg)
Pieśń o Narodzeniu Pańskim – utwór Franciszka Karpińskiego, popularnie znany jako „Bóg się rodzi”, nazywany czasem królową polskich kolęd.
Historia
Tekst pieśni powstał w Dubiecku nad Sanem na zamówienie księżnej marszałkowej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej (1736–1816). Kolęda, wraz z innymi utworami składającymi się na Pieśni nabożne, zabrzmiała po raz pierwszy w 1792 r. w Starym Kościele Farnym w Białymstoku[1]. W tym samym też roku ukazało się jej i innych „Pieśni nabożnych” pierwsze wydanie sporządzone w klasztorze oo. Bazylianów w Supraślu.
Pieśń składa się z pięciu zwrotek, każda po osiem ośmiozgłoskowych wersów. Występują rymy dokładne, żeńskie, krzyżowe. Łańcuch oksymoronów w tekście, np. „blask ciemnieje” uwydatnia znaczenie cudu, jaki miał miejsce w stajence. Słowa kolędy podkreśla formuła z Ewangelii św. Jana „A Słowo Ciałem się stało i mieszkało między nami”. Piąta strofa rozpoczynająca się słowami „Podnieś rękę, Boże Dziecię, błogosław Ojczyznę miłą” nadaje pieśni charakter narodowy, zwrotka ta nawiązywała również do posiadłości książąt Lubomirskich. Utwór tak poważny w treści, znacznie odróżnił ją od popularnych wtedy kolęd ludowych. Autorowi udało się połączyć wzniosłość z potocznością.
Tekst Karpińskiego już wkrótce po opublikowaniu był śpiewany, ale na różne melodie. Obecnie używana melodia, utrzymana w rytmie poloneza, przypisywana bywa Karolowi Kurpińskiemu, aczkolwiek nie wyklucza się jej ludowego pochodzenia. Według innych źródeł jest to polonez koronacyjny królów polskich jeszcze z czasów Stefana Batorego (XVI w.)[potrzebny przypis]. W pierwszej połowie XIX wieku była powszechnie znana w całej Polsce, chociaż śpiewana była, w zależności od regionu, w różnych wariantach melodycznych.
Kultura masowa
Interpretacja instrumentalna pieśni została wykorzystana w dodatku do gry komputerowej Civilization V o tytule Nowy Wspaniały Świat. Utwór jest odtwarzany podczas gry cywilizacją Polaków.
Zapis nutowy
Źródło: Najstarsze polskie kolędy z nutami. 1940, s. 8. OCLC 9802456173.
Przypisy
- ↑ Historia kolędy. bialystok.tvp.pl
Bibliografia
- Teresa Kostkiewiczowa: Oświecenie. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo/obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2007, s. 146-147. ISBN 978-83-7420-092-9.
- Mieczysław Klimowicz: Oświecenie. Wyd. IX - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 401-402, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13845-5.
Linki zewnętrzne
- Pieśń o Narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi...) w serwisie Wolne Lektury
- Bóg się rodzi w serwisie Koledypolskie.pl (tekst kolędy i historia jej powstania)