Pełcznica (Świebodzice)
Wygląd przypnij ukryj| część miasta Świebodzic | |
 Willa Jana Mikulicza-Radeckiego przy ul. Sikorskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto |
Świebodzice |
| W granicach Świebodzic | |
| SIMC |
0984686 |
Położenie na mapie Świebodzic  Pełcznica
| |
Położenie na mapie Polski Pełcznica
| |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pełcznica
| |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego Pełcznica
| |
 50°51′02″N 16°17′31″E/50,850556 16,291944
| |
Pełcznica
Pełcznica (niem. Polsnitz) – część miasta Świebodzice.
Włączona w granice miasta w 1954 roku, wcześniej samodzielna wieś. W latach 1945–1954 siedziba gminy Pełcznica.
Nazwa
Według niemieckiego geografa oraz językoznawcy Heinricha Adamy’ego pierwotna nazwa miejscowości jest patronimiczną nazwą pochodzącą od imienia męskiego Paweł, którego posiadacz był zasadźcą, właścicielem lub patronem miejscowości. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on nazwę miejscowości w staropolskim brzmieniu Polsnica podając jej znaczenie „Dorf des St. Paulus”, czyli po polsku „Wieś św. Pawła”.
Miejscowość została wymieniona w staropolskiej, zlatynizowanej formie Polsnice w łacińskim dokumencie wydanym 12 sierpnia 1201 roku przez kancelarię papieża Innocentego III wydanym w Segni. Nazwa została później przez Niemców zgermanizowana na Polsnitz.
Po II wojnie światowej polska administracja wprowadziła nazwę Pełcznica, która nie ma związku z pierwszym znaczeniem.
Położenie
Dzielnica położona jest w malowniczej kotlinie i wciska się pomiędzy garby Pogórza Świebodzickiego. Otoczona licznymi zalesionymi wzgórzami leży na wysokości około 330 m n.p.m. Stanowi doskonałą bazę wypadową do Książa i do zamku Cisy. Nieopodal ulicy Moniuszki rośnie najstarszy cis w Sudetach – cis Bolko.
Przez Pełcznicę przepływa rzeka o tej samej nazwie, wywołująca częste powodzie, z których największe miały miejsce w roku 1997 i 2002.
Dzielnica jest silnie uprzemysłowiona; znajduje się tutaj szereg zakładów, m.in. Termet, GEA Klimator.
Osiedla
W skład Pełcznicy wchodzą osiedla: Wilcza Góra, Osiedle WSK, Osiedle Zamkowa oraz Zimny Dwór. Z wyżej położonych części dzielnicy widać Zamek Książ.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest:
- kościół pw. św. Anny, ruiny, prawdopodobnie z przełomu XII i XIII w., ze stylu romańskiego na gotyk przebudowany na przełomie XIV-XV w., najstarsza budowla sakralna na terenie Świebodzic, ul. Mikulicza
inne zabytki:
- dom – willa Jana Mikulicza-Radeckiego; w 1895 roku J. Mikulicz-Radecki zakupił willę w Pełcznicy koło Świebodzic.
Przypisy
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 1954 r., Nr. 9, Poz. 71
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262).
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
- ↑ a b HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 23, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Grünhagen 1866 ↓, s. 58.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 172. . .
Bibliografia
- ColmarC. Grünhagen ColmarC., Regesten zur Schlesischen Geschichte, Breslau: Josef Max & KOMP., 1866 (niem.).
