Most im. Żeglugi Bydgoskiej

Most im. Żeglugi Bydgoskiej

Most oddany do użytku w 2010
Poprzednie nazwy	Most przy ul. Spornej w Bydgoszczy
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Podstawowe dane
Przeszkoda	rz. Brda
Długość	55[1] m
Szerokość: • całkowita • jezdni • chodników • dróg rowerowych	16,1 m 7 m 1,5 m 2,5 m
Dopuszczalna masa pojazdu:	50 t
Liczba przęseł	1
Data budowy	1901, 2009
Data zburzenia	1945
Data odbudowy	1949, 1994
Projektant	mgr inż. Lech Błaut
Położenie na mapie Bydgoszczy Most im. Żeglugi Bydgoskiej
Położenie na mapie Polski Most im. Żeglugi Bydgoskiej
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Most im. Żeglugi Bydgoskiej
53°07′22″N 18°05′13″E/53,122778 18,086944
Multimedia w Wikimedia Commons

Most im. Żeglugi Bydgoskiej – most drogowy, stalowy na rzece Brdzie w ciągu ul. Spornej w Bydgoszczy.

Most spina oba brzegi Brdy, we wschodniej części Bydgoszczy w obrębie dzielnicy Zimne Wody. Jest to ostatni most drogowy w dolnym biegu Brdy i w związku z tym pełni ważną funkcję, umożliwiając komunikację między Bydgoszczą lewo- i prawobrzeżną we wschodniej dzielnicy przemysłowej. Przez obiekt wiedzie ulica Sporna, która łączy ul. Fordońską oraz Toruńską. Ulica ta przebiega przez dużą wyspę na Brdzie, która została utworzona w 1897 r., gdy wykonano sztuczny przekop skracający żeglugę w miejscu naturalnego meandru rzeki.

Budowa mostu, jak i ulicy Spornej, odbyła się w kontekście kanalizacji Brdy i utworzenia na odcinku ujściowym rzeki nowego portu bydgoskiego. W 1891 r. założono Bydgoskie Przedsiębiorstwo Żeglugi Holowniczej (Bromberger Schleppschiffahrt Aktiengesellschaft)^[2], które stopniowo zurbanizowało i zagospodarowało pod względem gospodarczym nabrzeża dolnej Brdy w Bydgoszczy.

W 1897 r. miejscowa żeglugowa spółka akcyjna stworzyła projekt przekopu zakola rzeki na odcinku dolnym i stworzenia przy starym korycie rzecznym – portu i przeładowni połączonych z linią kolejową na Kapuściskach. W 1897 r. wykonano przekop długości 600 m przez meander Brdy, którym prowadzono żeglugę. Starorzecze natomiast zaadaptowano na akwen portowy, przy którym powstała stocznia rzeczna oraz fabryka maszyn. Na nowo powstałej wyspie w 1901 r. przeprowadzono drogę łączącą ul. Fordońską z Toruńską (ul. Sporną) wraz z dwoma żelaznymi mostami^[3]:

• pierwszym o długości 24 metrów nad starorzeczem Brdy od strony ul. Fordońskiej
• drugim o długości 58 metrów nad nowym korytem Brdy od strony ul. Toruńskiej.

Oba mosty wykonano w konstrukcji stalowej w miejscowej fabryce maszyn, należącej do Bydgoskiej Spółki Żeglugi Holowniczej. Koszt budowy całego połączenia drogowego wyniósł 75 tys. marek. Nowa droga stanowiła bardzo ważne, jedyne połączenie komunikacyjne między Bydgoszczą lewobrzeżną, a Czerskiem Polskim.

W kontekście tej inwestycji magistrat Bydgoszczy wysunął w 1903 r. propozycję budowy linii kolejowej wzdłuż prawego brzegu Brdy wraz ze stacją przeładowczą. To zamierzenie, jak i projekt kolei nabrzeżnej z Kapuścisk, wiodącej przez most na Brdzie wysuwany przez żeglugową spółkę akcyjną nie doszły do skutku.

W 1928 roku Lloyd Bydgoski sprzedał miastu ul. Sporną wraz z mostami. Jak wynika z dokumentów, miasto miało wtedy wybudować nowy most od strony ul. Fordońskiej, a na czas robot – przejazd tymczasowy. Obydwa mosty zostały zaznaczone na planach Bydgoszczy z 1909 oraz 1941 roku.

Mosty ucierpiały podczas działań wojennych w 1939 roku. Odbudowane tymczasowo w 1942 roku, znów zostały uszkodzone w 1945 roku. Most przez Brdę, wyremontowany po zniszczeniach wojennych oddano do użytku w 1949 r.^[4] Natomiast mostu przez starorzecze Brdy nie odbudowano, zastępując go nasypem ziemnym z wbudowanym przepustem zapobiegającym zamulaniu się dna zatoki Brdy. Likwidacja przepustu i zasypanie przyczółków dawnego mostu nastąpiły w latach 60. XX wieku.

Zachowany most przez główne koryto Brdy był eksploatowany do 1956 roku. Wtedy wymieniono konstrukcję na nową, posadawiając ją na starych przyczółkach. W 1992 roku wskutek znacznego wyeksploatowania, most grożący zawaleniem zamknięto. W 1994 r. obiekt rozebrano i zastąpiono stalowym, składanym mostem tymczasowym o nośności 5 ton z dołączonymi chodnikami o szerokości 0,8 m. Ostatecznie ruch drogowy przywrócono 20 czerwca 1994 roku.

W 2006 roku mgr inż. Lech Błaut z Zakładu Projektowo-Budowlanego „Wromost” z Wrocławia opracował projekt nowego mostu, który miał zastąpić przeprawę tymczasową. W 2009 r. rozpoczęto generalną przebudowę ul. Spornej wraz z budową nowego mostu o stalowej konstrukcji kratownicowej o nośności 50 ton. W ramach tej inwestycji nie odbudowano jednak drugiego z mostów (nad starorzeczem), pozostawiając groblę, mimo starań podejmowanych przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy^[5]. Rozbiórka filarów nurtowych poszerzyła szlak żeglugowy do 40 m. Wykonawcą inwestycji było konsorcjum firm: „Gotowski” Budownictwo Komunikacyjne i Przemysłowe Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. z Kobylarni oraz Betpol S.A. z Bydgoszczy. Projekt warsztatowy mostu powstał pod kierownictwem mgr inż. Janusza Sochackiego i mgr inż. Włodzimierza Sokołowskiego z firmy „Gotowski”. Ostatecznie most został otwarty dnia 24 września 2010 roku.

Most zbudowano w konstrukcji stalowej, o długości całkowitej 55 m i szerokości 16,1 m. Konstrukcję nośną stanowi kratownica stalowa z jazdą dołem oparta na przyczółkach żelbetowych posadowionych na palach wierconych. Przestrzeń żeglowna pod obiektem wynosi 4,6 × 40 m^[1].

Most przy ul. Spornej należy do obiektów znacznie obciążonych ruchem drogowym w Bydgoszczy. Pomiar ruchu w 2006 r. wykazał, że w szczycie komunikacyjnym przejeżdża przezeń ok. 1009 pojazdów na godzinę^[6]. Na moście często tworzą się zatory pojazdów, co jest związane z ograniczoną przepustowością skrzyżowań z ul. Fordońską i Toruńską.

W kwietniu 2010 r., w konkursie ogłoszonym przez prezydenta miasta, nowy most nazwano imieniem Żeglugi Bydgoskiej^[7]

 Osobny artykuł: Wyspa na Zimnych Wodach.

W sąsiedztwie mostu znajduje się wyspa na Brdzie, która stanowi oazę zieleni oraz siedlisko dla ptaków. W części centralnej łąkę na wyspie zaadaptowano w 2005 r. na pole golfowe służące adeptom tego sportu w Bydgoszczy do nauki.

• mosty w Bydgoszczy
• Wyspa na Zimnych Wodach
• Żegluga Bydgoska
• Port rzeczny w Bydgoszczy
• Bydgoski Węzeł Wodny

• Biskup Marian (red.): Historia Bydgoszczy. Tom I do roku 1920. Warszawa-Poznań: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 1991.
• Biskup Marian (red.): Historia Bydgoszczy. Tom II 1920-1939. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 1999
• Brakowski Konrad: Wczoraj, dziś i jutro Żeglugi Bydgoskiej. Kalendarz Bydgoski 1973
• Kajczuk Jacek. Mosty i wiadukty. Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996
• Michalski Stanisław (red.): Bydgoszcz wczoraj i dziś 1945-1980. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa-Poznań 1988
• Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8.
• Szcząchor Arleta. Tradycje Żeglugi Bydgoskiej – Lloyd Bydgoski 1891-1945. Kronika Bydgoska XXV (2003). Bydgoszcz 2004
• Umiński Janusz. Brzegiem Brdy do Brdyujścia. Kalendarz Bydgoski 2001

• Generalny pomiar ruchu drogowego na sieci komunikacyjnej miasta Bydgoszczy w 2005/2006 r.
• O mostach na Spornej na portalu TMMB